Futbol Taraftarlarının Fanatiklik ve Lisanslı Ürün Satın Alma Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 16 Sayı: 32, 4784 - 4808, 31.12.2020

Cemal Güler

https://doi.org/10.26466/opus.726872

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmada futbol taraftarlarının fanatiklik ve lisanslı ürün satın alma düzeylerinin sosyo-demografik özelliklere göre incelenmesi amaçlanmaktadır.Araştırmamıza uygun örnekleme yöntemi kullanılarak %61,3’ü (236) Kadın %38,7’si (149) Erkek olmak üzere toplam 385 gönüllü futbol taraftarları katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak birinci bölümde katılımcılara 9 soruluk Kişisel Bilgi Formu uygulanmıştır. İkinci bölümde ise Taşmektepligil, Çankaya ve Tunç (2015) tarafından geliştirilen dörtlü likert 13 maddeden oluşan “Futbol Taraftarı Fanatiklik Ölçeği” ve Kwon ve Armstrong (2002) tarafından geliştirilmiş, Ayhan ve vd .(2017) tarafından değişikliğe uğramış beşli likert 23 maddeden oluşan “Lisanslı Ürün Satın Alma Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçek güvenirliğini test etmek için kullanılan iç tutarlılık katsayısı Futbol Taraftar Fanatiklik Ölçeği’nde .84, Lisanslı Ürün Satın Alma Ölçeği’nde ise .95 olarak bulunmuştur. Tanımlayıcı istatistiklerin yanında, verilerin normal dağılım gösterip göstermediği belirlemek için Shapiro Wilks testiyle ölçülmüş ve normal dağılmadığına karar verilmiştir. Bu analizler doğrultusunda parametrik olmayan Mann Whitney U ve Kruskal Wallis testleri, aynı zamanda ikili karşılaştırmalar için Spearman Korelasyon testi uygulanmıştır. Sonuç olarak cinsiyet, takım, ürün satın alma, sosyal medya kullanımı, maçları takip etme, sosyal medya platformlarını kullanımı ve ürün alma değişkenlerine göre fanatik olma ve lisanslı ürün satın alma da etkili olduğu tespit edilmiştir. Özellikle bu etkinin cinsiyet, lisanslı ürün satın alma ve maçları takip etme de daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Futbol, Fanatiklik, Lisanslı Ürün Satın Alma

Investigation of Fanaticity and Licensed Product Purchase Levels of Football Fans

Öz

In this study, it is aimed to investigate the fanaticism and licensed product purchasing levels of football fans according to their socio-demographic characteristics. A total of 385 volunteer football fans, 61.3% (236) Women, 38.7% (149) Men, were participated by using the appropriate sampling method. In the research, 9 questions Personal Information Form was applied to the participants in the first section as a data collection tool. In the second part, the four-point Likert 13-item "Football Fan Fanaticism Scale" developed by Taşmektepligil, Cankaya and Tunc (2015) and the five-point Likert 23 item that was modified by Ayhan et al. (2017), developed by Kwon and Armstrong (2002), Licensed Product Purchase Scale ”was used. The internal consistency coefficient used to test the scale reliability was found to be .84 on the Football Fan Fanaticity Scale and .95 on the Licensed Product Purchase Scale. In addition to the descriptive statistics, it was measured with the Shapiro Wilks test to determine whether the data showed a normal distribution and whether it was distributed normally. In line with these analyzes, the non-parametric Mann Whitney U and Kruskal Wallis tests were applied, as well as the Spearman Correlation test for binary comparisons. As a result, it has been determined that gender, team, product purchasing, using social media, following matches, using social media platforms and being fanatical according to the variables of buying and buying licensed products are also effective. In particular, it was concluded that this effect was higher in sex, buying licensed products and following matches.

Anahtar Kelimeler

football, fanaticity, buying licensed products

Kaynakça

• Açak M., Düz, S., Karataş, Ö., Karademir ,T., Kurak, K. ve Bayer R. (2018) Türkiye Futbol Federasyonu 1. ligindeki taraftarlarının fanatiklik durumlarının incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 20.
• Akyüz, Z. F. (2009). Marka bağlılığının tüketici satın alma kararındaki etkisi: Ankara Bölgesi Cep telefonu kullanıcıları üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü.
• Apostolopoulou, A., Papadimitriou, D., Synowka, D. ve Clark, J.S. (2012). Consumption and meanings of team licensed merchandise. Sport Management and Marketing, 12(1-2), 93-109.
• Argan, M. ve Katırcı, H. (2008) Spor pazarlaması. Nobel Yayınları, Ankara
• Aslan, R, ve Özbeyaz, A. (2019). Satın alma sürecinde marka bağımlılığı üzerine bir araştırma: Adıyaman Üniversitesi örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(3), 1967-1990. Retrieved from http://www.itobiad.com/tr/issue/47378/546532
• Aydın, A.D., Turgut, M. ve Bayırlı, R. (2007). Spor kulüplerinin halka açılmasının Türkiye’de uygulanan modeller açısından incelenmesi. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 59 – 70.
• Ayhan, B., Aktaş, H. ve Çelik F. (2017). Lisanslı taraftar ürünlerinin kullanım motivasyonları: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5(2),
• Bozkurt, İ. (2004). İletişim odaklı pazarlama: Tüketiciden müşteri yaratmak. İstanbul: MediaCat Akademi
• Böke, K. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. İstanbul:Alfa Yayınları.
• Çavuşoğlu, S.B. (2011). Marka yönetimi ve pazarlama stratejileri. Ankara:Nobel Akademik Yayıncılık.
• Dal, S., Odabaş, İ., Suna, N., Bulgan, Ç. ve Akkaya, S. (2014). Türkiye futbol süper ligi derbi maçı izleyicilerinin öfke ve saldırganlık davranışlarının incelenmesi. İstanbul Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(1).
• Devecioğlu, S. (2017). Sporda yeni yaklaşımlar. Ankara:Gazi Kitabevi,
• Donuk, B. (2019). Tam yol yönetim. İstanbul:Ötüken Neşriyat A.Ş.
• Donuk, B. ve Şenduran, F.S. (2006). Futbolun anatomisi, Ötüken Neşriyat A.Ş. İstanbul,
• İkiz, M. (2010). Futbolun tarihsel gelişimi. [Blog yazısı]. Futbolun Ekonomisi. http://www.futbolekonomi.com/index.php/haberler-makaleler/genel/126-mete-ikiz/247-futbolun-tairhsel- gelisimi.html adresinden erişilmiştir.
• TFF. (t.y). Ülkemizde futbolun doğuşu. https://www.tff.org/default.aspx?pageID=293 adresinden erişilmiştir.
• Jones, I. (1997) The origin and maintenance of sports fan ıdentification: A response to Wann et al. (1996). Perceptual and Motor Skills. 85; 257–258.
• Kazan, B., (2009). Türkiye’de futbol fanatizm ve şiddet. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 103 sayfa, İstanbul.
• Kazançoğlu, İ ve Baybars, M. (2015). Lisanslı spor ürünlerinin algılanan değer bileşenlerinin satın alma niyeti ile ilişkisi: Türkiye’nin en büyük üç futbol kulübünün incelenmesi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 17(1), 51-66
• Keskin, S. ve Baş, M. (2015). Sosyal medyanın tüketici davranışları üzerine etkisinin belirlenmesi, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(3), 51-69
• Kurak, K. (2020). Lise öğrencilerinin futbol fanatiklik düzeylerinin incelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Germenica Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 28-36
• Kurak, K. (2019). Investigation of the football fanaticism levels of physical education teachers. International Journal of Progressive Education, 15(4), 66-72.
• Kwon, H. H. ve Armstrong, L. K. (2002). Factors ınfluencing ımpulse buying of sport team licensed merchandise, Sport Marketing Quarterly, 11(3), 151-163.
• Mullin, B., Hardy, S. ve Sutton, W. (1993). Sport marketing. Human Kinetics Publishers, Boston College, 3-7.
• Polat, E., Sönmezoğlu, U., Yıldız, K. ve Çoknaz, D. (2019) Determination of the levels of team ımage, team loyalty and team ıdentification of sports fans. International Journal of Sport, Exercise & Training Sciences - IJSETS, 5(3), 143–153. DOI: 10.18826/useeabd.592699
• Poyraz, H.(2007) Fanatizm, bağlanma ve ahlak. Cogito Üç Aylık Düşünce Dergisi; 53, 27-36.
• Tanyeri, L. (2019). Futbol taraftarı fanatikliği: Üniversite öğrencileri örneği. Spor Eğitim Dergisi, 3(2), 89-97.
• Taşmektepligil, M. Y., Çankaya, S. ve Tunç, T., (2015). Futbol Taraftarı fanatiklik ölçeği. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 6(1), 41-49.
• Tercüman Futbol. (1987). Spor Ansiklopedisi. İstanbul:Tercüman Matbaacılık,
• Uslu, T., Eroğlu, Y., ve Kasap, H. (ed). (2019). Spor Yönetimi. 5.Basımdan Çeviri, Ed.
• Wang, M.C.H, Jain, M., Cheng, J.M.S ve Aung, G.K.M. (2012). The purchasing ımpact of fan ıdentification and sports sponsorship. Marketing Intelligence & Planning, 30(5), 553-565.
• Yıldız, H. ve Açak, M. (2018). Lise öğrencilerinin futbol fanatiklik düzeylerinin incelenmesi, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 738-748. Doi: 10.17679/inuefd.454735