Rawls’ın Siyasal Liberalizm’inde İktisadi Adalet

Yıl 2020, Cilt: 16 Sayı: 32, 5204 - 5229, 31.12.2020

Yaşar Alkan

https://doi.org/10.26466/opus.781003

Öz

Bu çalışma J. Rawls’ın Adalet Teorisi eserinde teorik bağlamda temellendirdiği ve Siyasal Liberalizm adlı çalışmasında çeşitli gerekçelendirmelerle açıkladığı kapsamlı kuramını adalet ve iktisadi adalet perspektifinde analiz etme gayesini gütmektedir. Amaca uygun şekilde ilk olarak J. Rawls’ın Siyasal Liberalizm’inin içeriği hakkında bilgi verilecektir. Sonra Rawls’ın iyi düzenlenmiş olarak öngördüğü liberal, demokratik ve anayasal yapıya sahip toplumsal organizasyonlarda istikrar için gerekli saydığı kurumlar ele alınacaktır. Buradan hareketle temel yapı içinde ahlaki hissiyata sahip özgür ve eşit kişilerin hangi ilkelerden dayanak bularak toplumsal ve ekonomik eşitsizlikleri hakkaniyete uygun şekilde sürdürülebilir addedebileceği sorusu irdelenecektir. Daha sonra çizilen çerçeve dâhilinde iktisadi adaleti tesis edeceği tasvir edilen makul ve rasyonel siyasal özne kavramı Rawls’ın ‘’makul’’ ve ‘’rasyonel’’ açıklamalarıyla birlikte değerlendirilecektir. Siyasal süreçlerin doğurduğu çatışmaları ve uzlaşmaları idrak ederek çözümleyebilen birey motifinden türeyen kolektif akıl olarak örtüşen görüş birliği ve kamusal akıl tanımlamaları analiz edilecektir. Zira Rawls’ın ortaya koyduğu teori içerisinde farklı dini, felsefi, ahlaki olmakla birlikte aynı zamanda makul (olsun veya olmasın) ve fakat karşıt kapsamlı doktrinlerin çokluğu halinde bu kavramların tatbiki birlikte yaşamanın zeminini güçlü ve işler hale getirebilecek öğeler içermektedir. Bu bilgilerden hareketle teorinin savunması şeklinde ele alınan ve Rawls’ın, Habermas’ın eleştirilerine karşı yanıtlarını içeren bölüm sonuç kapsamında açıklanacaktır. Rawls’ın Siyasal Liberalizm eserinin iktisadi boyutunun irdelenmesi günümüzde yaygın olarak görülen heterojen toplumların yapısına dair anekdotlar sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Siyasal Liberalizm, Örtüşen Görüş Birliği, Kamusal Akıl, İktisadi Adalet, Rawls

Economic Justice in the Rawls’ Political Liberalism

Öz

This study aims to analyze that J. Rawls’ comprehensive theory in the context of justice and economic justice perspective that based on the theoretical sheaf of Theory of Justice and Political Liberalism that he explained with various reasons. Within the scope of purpose first will be given informations about the content of J. Rawls’ Political Liberalism. Then will be contextualised the institutions that are considered necessary for stability in social organizations with liberal, democratic and constitutional structure which Rawls foreseen as well ordered. From this point of view will be examined the question of which principles can be considered as equitable and sustainable by social and economic inequalities by considering the principles of free and equal persons in the basic structure. Within the scope of drawn borders will be analyzed the concept of reasonable and rational political subject which will be described as establishing economic justice within the framework will be evaluated along with the ‘’reasonable’’ and ‘’rational’’ explanations of Rawls. Later on will be analyzed ‘’overlapping consensus’’ and ‘’public reason’’ definitions as the collective mind derived from the individual design that can resolve the conflicts and compromises created by political processes. Because of the theory put forward by Rawls the application of these concepts include elements that different in terms of religious, philosophical, moral but at the same time reasonable (or not) in the case of a large number of opposing doctrines that can make the basis of living together strong and functional. Based on these informations will be explained the section as the conclusion which is considered as the defense of theory and includes the responses of Rawls against Habermas’s criticism. The analysis of the economic dimension of the work of Rawls' Political Liberalism presents anecdotes about the structure of heterogeneous societies that are common these times.

Anahtar Kelimeler

Political Liberalism, Overlapping Consensus, Public Reason, Economic Justice, Rawls

Kaynakça

• Anlı, Ö. F. (2013). John Rawls’un siyasal liberalizminin kantçı temelleri ve 'temelsiz' bir liberalizmin tutarlılığı. Posseible Düşünme Dergisi, II(3), 44-69. Ocak 6, 2017 tarihinde http://www.posseible.com/uploads/dergi/25.pdf adresinden alındı.
• Arnhart, L. (2013). Plato'dan Rawls'a siyasi düşünce tarihi (5. b.). (A. K. Bayram, Çev.) Ankara: Adres Yayınları.
• Aydın, İ. (2015). Başlangıç durumu, bilgisizlik peçesi: Rawls, Habermas ve Sandel. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 75-93. Aralık 30, 2016 tarihinde http://www.flsfdergisi.com/sayi20/77-97.pdf adresinden alındı.
• Baker, C. E. (1985). Sandel on Rawls. University of Pennsylvania Law Review, 133(4), 895-928. Nisan 26, 2018 tarihinde http://scholarship.law.upenn.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=4040&context=penn_law_review adresinden alındı.
• Barber, B. R. (1975, Haziran). Justifying justice: Problems of psychology, measurement, and politics in Rawls. American Political Science Review, 69(2), 663-674. doi:10.2307/1959095.
• Beauchamp, T. (1980). Distributive justice and the difference principle. H. E. Blocker, ve E. H. Smith içinde, John Rawls’ Theory of Social Justice: An Introduction (s. 132-161). Ohio: Ohio University Press.
• Çamlı, A. Y. (2019). Aristo’nun referansıyla geliştirilen pratik-rasyonellik dinamiği. B.U.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 38(2), 1-28.
• Çamlı, A. Y. (2020). Yeni bir toplum kuram dinamiği: Pratik-rasyonellik. KOCATEPEİİBF Dergisi. 22(1), 14-27.
• Demir, A. (2012). John Rawls ve dağıtıcı adalet kuramı eleştirel bir yaklaşım. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe Bölümü, Sistematik Felsefe ve Mantık Anabilim Dalı. Ocak 5, 2017 tarihinde alındı.
• Duran, B. (2017). Din ve kapitalizm. LAP Lambert Academic Publishing.
• Freeman, S. (2007). Rawls. New York: Taylor & Francis Group.
• Habermas, J. (1996). Between Facts and Norms: Contributions to a Discourse Theory of Law and Democracy (2. b.). (W. Rehg. Çev.) Cambridge, Massachusetts: The MIT Press.
• Habermas, J. (2003a). Kamusallığın yapısal dönüşümü (5. b.). (İ. Aka, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Habermas, J. (2003b). İnsan doğasının geleceği. (K. H. Ökten, Çev.) İstanbul: Everest Yayınları.
• Habermas, J. (2012). ‘’Öteki’’ olmak, ‘’Öteki’’yle yaşamak (6. b.). (T. Bora ve M. Sancar, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Hedrick, T. (2010). Rawls and Habermas: Reason, pluralism, and the claims of political philosophy. Stanford, California: Stanford Universty Press.
• İnaç, H. ve Altuntaş, U. (2015). Demokratik bir direnme biçimi olarak sivil itaatsizlik: John Rawls ve Jürgen Habermas tartışması ekseninde meşruluk analizi. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 52, 402-421. Nisan 6, 2019 tarihinde http://dergipark.gov.tr/download/article-file/383129 adresinden alındı.
• Kocaoğlu, M. (2015). John Rawls adalet teorisi ve temel kavramları (2. b.). Ankara: İmaj Yayınevi.
• Kopuz, O. (2014). John Rawls’da adalet özgürlük ilişkisi. İstanbul.
• MacIntyre, A. (1988). Whose justice? which rationality? Notre Dame, Indiana: University of Notre Dame Press.
• Maclntyre, A. (2001). Erdem peşinde ahlak teorisi üzerine bir çalışma. (M. Özcan, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Martin, R. (2015). Rawls on international economic justice in the law of peoples. Journal of Business Ethics, 127(4), 743-759. doi:10.1007/s10551-014-2184-x.
• Nagel, T. (1973). Rawls on justice. The Philosophical Review, 82(2), 220-234. Temmuz 31, 2017 tarihinde http://links.jstor.org/sici?sici=0031-8108%28197304%2982%3A2%3C220%3AROJ%3E2.0.CO%3B2-9 adresinden alındı.
• Pogge, T. (2007). John Rawls: His life and theory of justice. (M. Kosch, Çev.) New York: Oxford University Press.
• Nozick, R. (1974). Anarchy, state and utopia. New York: Basic Books.
• Nozick, R. (2006). Anarşi, devlet ve ütopya (2. b.). (A. Oktay, Çev.) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Piketty, T. (2014). Yirmi birinci yüzyılda kapital (1. b.). (H. Koçak, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Rawls, J. (1999). A theory of justice revised edition. Massachusetts: The Belknap Press of Harvard University Press Cambridge.
• Rawls, J. (2000). Lectures on the history of moral philosophy. (B. Herman, Dü.) Massachusetts: Harvard University Press.
• Rawls, J. (2000). The law of peoples: With "The ıdea of public reason revisited'' (2. b.). Cambridge, Massachusetts, ABD: Harvard University Press.
• Rawls, J. (2006). Halkların yasası ve ''kamusal akıl düşüncesinin yeniden ele alınması'' (2. b.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Rawls, J. (2007). Siyasal liberalizm (1. b.). (M. F. Bilgin, Çev.) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Rawls, J. (2017). Bir adalet teorisi. (V. A. Coşar, Çev.) Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Sağlam, R. (2016). Adalet bozumuna kışkırtıcı bir giriş. (R. Sağlam, ve K. Akbaş, Çev.) (C. Douzinas, ed.) Hukuk, Adalet ve İnsan Hakları içinde, (s. 129-134). Ankara: NotaBene Yayınları.
• Sandel, M. J. (1998). Liberalism and the limits of justice. Cambridge: University of Cambridge Press.
• Sandel, M. J. (2014). Liberalizm ve adaletin sınırları. (A. E. Zeybekoğlu, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Sandel, M. J. (2015). Adalet: yapılması gereken doğru şey nedir? (3. b.). (B. Kalkan, Dü., ve M. Kocaoğlu, Çev.) Ankara: BigBang Yayınları.
• Urbay, T. (2017). Jürgen Habermas'ın iletişimsel eylem kuramı çerçevesinde Türk özel sektöründe rasyonalite düzeyi araştırılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi Manisa.
• Weber, A. (1998). Felsefe tarihi. (H. Eralp, Çev.) İstanbul.
• Weber, M. (1978). Economy and society. (G. Roth, ve C. Wittich, Dü) California: University of California Press.
• Weber, M. (2011). Toplumsal ve ekonomik örgütenme kuramı. (Ö. Ozankaya, Çev.) İstanbul: Cem Yayınevi.
• Weber, M. (2012). Ekonomi ve toplum (Cilt I). (L. Boyacı, Çev.) İstanbul: Yarın Yayınları.
• Weber, M. (2012). Ekonomi ve toplum (Cilt II). (L. Boyacı, Çev.) İstanbul: Yarın Yayınları.
• Weithman, P. (2010). Why political liberalism? On John Rawls's political turn. Oxford: New York: Oxford University Press.
• Yıldırım, Y. (2006). Jürgen Habermas’ın iletişimsel eylem kuramı. Sosyal Bilimler Dergisi. 8(2), 249-267.