Bir Müzenin Dönüşümü: Öğrence Mekânı Olarak Mardin Müzesi

Yıl 2021, Cilt: 17 Sayı: 33, 565 - 594, 31.01.2021

Nazife Gürhan

https://doi.org/10.26466/opus.816832

Cited By: 1

Öz

Günümüzde müzeler geleneksel olarak kültürel mirasın sergilenmesi ve korunması işlevlerinin yanı sıra bu mirasın aktarımının daha işlevsel bir sunumuna dair eğitim ve eğlencenin iç içe geçtiği uygulamalar geliştirmeye başlamışlardır. Çağdaş müzecilik anlayışıyla ortaya çıkan bu uygulamaların amacı müze ziyaretçilerine kültürel miras eğitimi verirken eğlenceli vakit geçirmelerini sağlamaktır. Eğitim ve eğlencenin mekânsal olarak kesiştiği bu müzeler bir öğrence mekanına dönüşmüş durumdadır. Bu çalışmada değişen müzecilik anlayışıyla birlikte ortaya çıkan edutainment/öğrence uygulamaları Mardin Müzesi örneğinde ele alınmıştır. Kültürel miras ögelerini bünyesinde barındıran bir mekânın eğitim ve eğlencenin mekânsal olarak kesiştiği bir öğrence mekanına nasıl dönüştüğünü ortaya çıkarmak çalışmanın temel amacıdır. Çalışmada katılımcıların müze deneyimlerinden yola çıkılarak müzeyle olan ilişkileri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda nitel araştırma teknikleri kullanılarak kartopu örnekleme yöntemiyle 3 müze yetkilisi ve 5’i çocuktan oluşan çeşitli yaş gruplarından toplam 15 kişiyle derinlemesine mülakat ve katılımlı gözlem yapılmıştır. Çalışmada, edutainment uygulamalarının müze ziyaretçilerinin aktif öğrenme süreçlerine dahil olmasını sağlayarak müzeye olan ilgilerini artırdığı, heyecanlı ve unutulmaz bir müze deneyimi sunduğu görülmüştür. Kültürel kimliğin devamını sağlamanın eğlenceli bir yolu olan atölye çalışmalarıyla yapılan eğitim faaliyetleri müzeyi eğlenerek öğrenilen bir mekâna başka bir deyişle öğrence mekanına dönüştürmüş durumdadır.

Anahtar Kelimeler

çocuk, müze, mekan, müze eğitimi, öğrence

A Transformation of a Museum: Mardin Museum as an Edutainment Environment

Öz

Today, museums started to develop practices in which education and entertainment are integrated and cultural heritage transfer is provided more functionally by diverging from the presentation and protection functionalities of cultural heritage. The purpose of these practices that emerged with contemporary museology understanding is to provide entertainment while giving cultural heritage education. In this study, the edutainment practices that emerged with the changing museology understanding were discussed within the Mardin Museum sample. The main aim of the study is to reveal how an environment that includes cultural heritage elements transformed into an edutainment environment. In the study, the relationship of the participants with the museum was determined based on their museum experiences. In this context, in-depth interviews and participatory observation were conducted with a total of 15 individuals from various age groups including 3 museum officers and 5 children with snowball sampling method by using qualitative research techniques. In the study, it was observed that edutainment practices increased the interests of museum visitors to the museum by including them to the active learning processes and presented an exciting and unforgettable museum experience. Educational activities conducted with workshops which is an entertaining way of providing the continuity of cultural identity transformed the museum into an environment in which children learn while having fun, in other words, a student environment.

Anahtar Kelimeler

children, museum, environment, museum education, edutainment

Kaynakça

• Abacı, O. (1996). Müze eğitimi. Yayımlanmamış sanatta yeterlilik tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Addis, M. (2005). New technologies and cultural consumption: Edutainment is born!. European Journal of Marketing, 39(7-8), 729-736.
• Aksakal, N. (2015). Theoretical view to the approach of the edutainment. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 186, 1232 – 1239.
• Aktaş Arnas, Y. (2017). Oyun, öğrenme ve deneyimin birleşimi: çocuk müzeleri. Yaratıcı Drama Dergisi, 12(2), 17-30.
• Altunbaş, A. ve Özdemir, Ç. (2012). Çağdaş müzecilik anlayışı ve ülkemizde müzeler. http://teftis.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/4655,makale.pdf adresinden 4.03.2019 tarihinde erişildi.
• Anikina, O. V., ve Yakimenko, E. V. (2015). Edutainment as a modern technology of education. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 166. 475-479.
• Artar, M. (2010). Müzede öğrenme. (Yay. Haz. B. Onur) Müze Eğitimi Seminerleri 2: Mardin Müzeleri içinde, (s. 55-72). ÇOKAUM ve Mardin Valiliği Mardin Arkeoloji Müzesi Müdürlüğü.
• Atagök, T. (2003). Müzecilikte yeni yaklaşımlar. (Yay. Haz. B. Onur) Müze Eğitimi Semineri 1: Akdeniz Bölgesi Müzeleri içinde (s. 25- 29). Antalya: Suna-İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü.
• Ateşçi, E., İslamoğlu, G. (2014). Bir “edutainment” uygulaması: KidzMondo örneği, 1. Uluslararası İletişim Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongresi, 2, 388-397.
• Balloffet, P., Courvoisier, F. H., ve Lagier, J. (2014). From museum to amusement park: the opportunities and risks of edutainment, Internatıonal Journal Of Arts Management, 16(2), 4-18.
• Beale, K. ve Villeneuve, P. (2011). Museums at play. Edinburgh: MuseumsEtc.
• Cembalest, R. (2009). Reshaping the art museum. ARTnews, 108(6), 76-81.
• Chmiliar, l. (2010). Multiple-case designs. A. J. Mills, G. Eurepas & E. Wiebe (Eds.), Encyclopedia of case study research içinde (s. 582-583). USA: SAGE Publications.
• Clutterbuck, R. (2008). Müzeleri anlamak. (yay.haz: İ. San,), Eğitim ve müze seminerleri içinde, Ankara: Kök yay.
• Çiftçi, A., Acer, D. (2015). Çocuklar için mimari tasarım ve kültürel miras eğitiminde müzelerin işlevi: Finlandiya Ulusal Müzesi örneği, İdealkent Kent Araştırmaları Dergisi, 17, 62-79.
• Dilli, R. (2017). Öğretmenlerin müzelerin öğrenme ortamı olarak kullanımına ilişkin görüşleri. Milli Eğitim, 214, 303-316.
• Erdoğan, N. (2017). Mardin Müzesi: Müze eğitimi ve etkinlikleri. Mardin: Mardin Müze Müdürlüğü.
• Feenstra, F., Muzellec, L., Faultrier, B., ve Boulay, J. (2015). Edutainment experiences for children in retail stores, from a child’s perspective. Journal of Retailing and Consumer Services 26, 47–56.
• Freedman, G. (2000). The changing nature of museums. Curator: The Museum Journal, 43(4), 295-306.
• Gürhan, N. (2018). Simüle edilen toplumsal mekân/kentsel mekân: çocuk şehri temalı eğlence merkezleri, İdealkent Kent Araştırmaları Dergisi, 24, 701-732.
• Ironico, S. (2012). The active rol of children as consumers. Young Consumers, 13(1), 30-44.
• Karadeniz, C., Okvuran, A., Artar, M. ve Çakır-İlhan, A. (2015). Yeni müzebilim bağlamında müze eğitimine çağdaş yaklaşımlar ve müze eğitimcisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 48(2), 203-226.
• Karadeniz Akdoğan, K., Durmaz, E., Kimzan, L., ve Acer, D. (2019). Bir öğrenme ortamı olarak müze atölyeleri, Ankara Araştırmaları Dergisi, (2), 399-413.
• Kısa, Y. (2012). Sosyal bilgiler öğretiminde müze kullanımına ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşlerinin incelenmesi Afyonkarahisar müzeleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Lepouras, G., ve Vassilakis, C. (2004). Virtual museums for all: employing game technology for edutainment. Virtual Reality, 8(2), 96-106.
• Mercin, L. (2003). Kültür ve sanat değerlerinin yaşatılmasında müzelerin rolü. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 2(6), 106-114.
• Mercin, L., ve Alakuş, A.O. (2005). Anadolu güzel sanatlar lisesi programlarının “müze eğitimi ve uygulamaları” dersi açısından değerlendirilmesi. Sanat Dergisi, 8, 1-10.
• Meydan, A., ve Akkuş, A. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde müze gezilerinin tarihi ve kültürel değerlerin kazandırılmasındaki önemi. Marmara Coğrafya Dergisi, 29, 402-422.
• Millie, R.C. (1994). “Edutaining” children: Consumer and gender socialization in Japanese marketing, Ethnology, 33(1), 35-52.
• Moffat, H., ve Woollard, V. (2004). Museum and gallery education: a manuel of good practice, Lanham: Altamira Press.
• Okan, Z. (2003). Edutainment: is learning at risk?. British Journal of Educational Technology, 255–264.
• Ölçer, E. (2004). “Söz” artık müzede: kültürel bellek, küreselleşme ve eğitim bağlamında sözlü kültürün korunması ve duyarlılık geliştirilmesi üzerine. Somut Olmayan Kültürel Mirasın Müzelenmesi Sempozyum Bildirileri. (s.84-90) .Ankara: THBMER Yay.
• Öner, G. (2015). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin okul dışı tarih öğretimine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Türk Tarih Eğitimi Dergisi, 4(1), 89-121.
• Öner, G., Uyar, F. O., ve Öner, D. (2019). Müzelerin eğitimsel işlevine ve kullanımına ilişkin müze uzmanlarının görüşleri. Kastamonu Education Journal, 27(6), 2439-2457.
• Özer, M., ve Yıldırım-Polat, A. (2019). Parents’ views on education with the museum in the preschool period. Journal of International Museum Education, 1(1), 1-17.
• Poris, M. (2006). Understanding what fun means to today’s kids. Young Consumers, 7(1), 14-22.
• Rius-Ulldemolins, J. (2016). The rise of the hybrid model of art museums and cultural institutions: The case of Barcelona. Museum Management and Curatorship, 31(2), 178-192.
• Schuster, J. M. (1998). Neither public nor private: the hybridization of museums. Journal of Cultural Economics, 22(2-3) 127-150.
• Sorathia, K., ve Servidio, R. (2012). Learning and experience: teaching tangible interaction & edutainment. Procedia - Social and Behavioral Sciences 64 , 265- 274.
• Subaşı, M., ve Okumuş, K. (2017). Bir araştırma yöntemi olarak durum çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 419-426.
• Şar, E., Sağkol, T. (2013). Eğitim fakültelerinde müze eğitimi dersi gerekliliği üzerine, Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 83-90.
• Tekin, G. (2017). Dönüşen müzecilik ve müzede öğrenme: Ankara Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi. Milli Eğitim, 214, 155-166.
• Tezcan Akmehmet, K., Ödekan, A. (2006). Müze eğitiminin tarihsel gelişimi. İTÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 47- 58.
• Turanlı, S. (2012). Oyuna dayalı müze etkinliklerinin öğrenci erişi ve görsel sanatlar dersine karşı tutumları üzerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi., Ankara.
• Yalçınkaya, Ş. (2015). Modern kentin yeni kamusal alanında çocuk, alışveriş merkezleri ve serbest zaman etkinlikleri. İdealkent Kent Araştırmaları Dergisi, 17, 80-105.
• Yıldırım A., ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yay.
• Yılmaz, K. ve Şeker, M. (2011). İlköğretim öğrencilerinin müze gezilerine ve müzeleri sosyal bilgiler öğretiminde kullanılmasına ilişkin görüşlerin incelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 3(9), 21-39.
• Yum, M. S. (2020). Eğitlence kavramı ve bu kavramın müze ve merkezlerdeki eğitim ekseninde kullanıcı deneyimi ile etkileşim odaklı disiplinler arası tasarım kriterleri. Yayımlanmamış doktora tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul.
• Zaidi, S. A. J. (2016). Gamification as a strategy to improve user-experience with interactive museum exhibits. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• ICOM. (t.y). Museum. http://icom.museum/en/activities/standards-guidelines/museum-definition/ adresinden 4.03.2019 tarihinde erişildi.
• Mardin Müzesi. (t.y). Yaz okulu. http://www.mardinmuzesi.gov.tr/tr/me-915-yaz-okulu adresinden 5.03.2019 tarihinde erişildi.
• Mardin Müzesi. (t.y). Arkeopark. http://www.mardinmuzesi.gov.tr/tr/me-916-arkeopark adresinden 10.03.2019 tarihinde erişildi.