Kalite Maliyetleri ve Bir Üretim İşletmesinde Uygulaması

Yıl 2021, Cilt: 17 Sayı: 35, 1626 - 1643, 31.03.2021

Süleyman Eraslan , Servet Önal

https://doi.org/10.26466/opus.824779

Öz

Kalite maliyeti kavramı, üretilen ürünlerin, müşteri beklentilerini karşılamamasını takiben hem ürün geliştirme hem de süreç iyileştirme çalışmalarının sonucu olarak doğmuştur. Kalite maliyetlerinin ölçülüp hesaplanması Toplam Kalite Yönetimi programının önemli ve gerekli aşamalarından biridir. Kalitenin iyileştirilmesi, müşteri memnuniyetini artırmanın, üretim maliyetlerini azaltmanın ve üretkenliği artırmanın en iyi yolu olarak kabul edilir. Kaliteyi artırmaya yönelik faaliyetler planlanırken ilgili maliyetleri de dikkate almalıdır. Çünkü müşteri gereksinimlerinin karşılanması, mümkün olan en düşük maliyetle yapılmalıdır. Kaliteyi elde etmek için gereken maliyet planlaması, rekabet göz önüne alındığında fayda maliyet ölçüsünü düşünerek yapılmalıdır. Bu çalışmada veriler otomotiv yedek parçası imal eden bir firmadan toplanmıştır. Bu firmanın muhasebe ve diğer bölümünden toplanan veriler PAF ve Kalite Oran Analizi modeli, kalite maliyetleri ölçüm ve raporlama sisteminin incelenmesinde kullanılmıştır. Sonuç olarak, firmanın kalite maliyetlerinin ölçülmesinde işçi ve makine maliyetlerinden dolayı kalite raporlarına göre şirketin kalite sisteminin verimli olmadığı tespit edilmiştir. Bu çalışmada şirketin kalite maliyetlerinin ölçülmesi ve analizine daha çok önem verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kalite, , Kalite Maliyetleri, , Kalite Maliyet Modeller

Quality Costs And Application In A Manufacturing Enterprise

Öz

The concept of quality cost emerged as a result of both product development and process improvement studies, following the products produced not meeting customer expectations. Measuring and calculating quality costs is one of the important and necessary stages of the Total Quality Management program. Enhancing quality is seen as the fastest way to improve customer loyalty, decrease manufacturing costs and increase productivity. While preparing initiatives to enhance the quality, the associated costs should be taken into account. Since consumer demands need to be fulfilled at the lowest cost possible. Seeing the cost-benefit factor, as competitiveness, expense preparation should be made to improve efficiency. In this study data were gathered from a vehicle spare parts supplier. The data collected from this firm's accounting departments and other divisions were used to analyze PAF and the Quality Ratio Analysis model, quality costs, system review, calculation of production prices, and monitoring method. As a result, the company's management program has been calculated not to be effective in calculating the company's production costs according to the output assessments attributable to worker and machine costs. In this study it is concluded that the measurement and analysis of the company's quality costs should be given greater importance.

Anahtar Kelimeler

Quality, Quality Costs, Quality Cost Models

Kaynakça

• Schiffauerova, A. and Thomson, V. (2006). Kalite modelleri ve en iyi uygulamaların maliyet araştırması üzerine bir inceleme. Uluslararası Kalite ve Güvenilirlik Yönetimi Dergisi, 23.
• Alıcı, Ş. (2007). Kalite maliyetleri ve kalite maliyetlerinin paf modeli çerçevesinde test edilmesine yönelik uygulama. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. Adana.
• Aydemir, İ., and Gürsoy, D. (2003). Kalite maliyetlerinin analizi ve muğla mermer sanayindeki uygulamaların incelenmesi. Türkiye IV Mermer Sempozyumu (MERSEM 2003). Muğla.
• Berry, L. L., and Parasurman, A. (1991). Marketing Services: Competing Through Quality ( Macmillan b.). New York: Free Press.
• Bozdemir, E., and Ulu, Ö. (2017). Kalite maliyetlerinin bir otomotiv yan sanayi işletmesinde paf modeline göre analizi. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1.
• Carr, L. P. (1992). Applying cost of quality to a service business. Sloan Management Review, 33(4).
• Crosby, P. B. (1984). Quality without tears. Ontario: Penguin Books.
• Çabuk, Y. (2005). Kalite maliyetleri ve Kalite Maliyetlerini ölçmede Kullanılan Yöntemler. ZKÜ Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 7.
• Dalcı, İ., and Tanış, V. N. (2002). Quality costs and their ımportance ın cost and management accounting. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.
• Dale, B. G., and Plunkett, J. J. (1991). Quality costing. London: Chapman & Hall.
• Dale, B. G., and Plunkett, J. J. (1995). Quality costing (2. b.). London: Chapman and Hall.
• Demir, M., and Mazman İtik, Ü. (2016). Bir üretim işletmesinde kalite maliyet kategorileri arasındaki ilişkinin analizi. Bartın Üniversitesi İİBF Dergisi. 247
• Feigenbaum, A. V. (1956). Total quality control. Harvard Business Review. 2019, Ekim 25 tarihinde https://tr.wikipedia.org/wiki/Kalite_maliyetleri adresinden erişilmiştir.
• Kefe, İ. (2013). Kalite maliyetleri ve otomotiv sektöründe bir uygulama. TC. Çukurova Üniversitesi SBE Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adana.
• Kefe, İ., and Tanış, V. N. (2014). Kalite maliyetleri ve otomotiv sektöründe bir uygulama. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi. 1, 48.
• Kendirli, S., and Çağıran, H. (2002). Sanayi işletmelerinde kalite maliyetlerinin oluşumu ve muhasebeleştirilmesi. G.Ü. İİBF Dergisi, 135.
• Kurgun, O. (1997). Otel işletmelerinde kalite maliyet sisteminin oluşturulması. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi.
• Mazman, İ. Ü. (2016). Kalite maliyetleri ve bir üretim işletmesinde kalite maliyet kategorileri arasındaki ilişkinin analiz. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Yaynınlanmamış Doktora Tezi. Sivas.
• Oakland, J. S. (1993). Total quality management. Oxford: Butterworth Heinemann Ltd.
• Oberlender, G. D. (2000). Project management for engineering and construction (2. ed. b.). New York, USA: McGraw-Hill Companies, Inc.
• Omachonu, V. K., and Ross, J. E. (2004). Principles of total quality (3. b.). Florida: Florida.
• Öztürk, A. (2009). Kalite yönetimi ve planlaması. Bursa: Ekin Basın Yayın Dağıtım.
• Pekdemir, R. (1993). Kalite maliyetleri ve yönetim muhasebesi. Yönetim Dergisi, 16-25.
• Schecter, E. S. (1992). Managing for World Class Quality . Milwaukee: ASQC Quality Press.
• Shank, J. K., and Govindarajan, V. (1994). Measuring the ‘cost of quality: A strategic cost management perspective”. Journal of Cost Management, 8(2), 5-17.
• Sower, V. E., and Quarles, R. (2003). Cost of quality: Why more organizations do not use ıt effectively. In Annual Quality Congress, (p. 625-637). Kansas City.
• Sönmez, F. (2005). Muhasebenin yönetim aracı olarak kullanılmasında toplam kalite yönetimi ve kalite maliyetlerinin önemi. Mali Çözüm Dergisi, 49.
• Tanna, S., Woolf, E., Singh, K., and Anne , C. (1988). Management accounting-control and audit. London.: Mackays of Chatham Lt.
• Tekin, M. (2004). Toplam kalite yönetimi. Ankara.
• Topal, R. Ş. (2000. Kalite yönetimi ve güvence sistemleri. Yıldız Teknik Üniversitesi Vakfı Yayınları, s. 206.
• Türk , Z. (2009). Kalite maliyetleri yönetimi. Adana: Nobel Kitabevi.
• Türk Standartları Enstitüsü.TS. 9005. (1991). Kalite Sözlüğü- Quality Vocabulary (1). Ankara.
• Ulu, Ö. (2017). Üretim işletmelerinde kalite maliyetlerinin paf modeline göre analizi: Otomotiv yan sanayisinde bir uygulama. Düzce SBE Yayınlanmamış YL Tezi. Düzce.
• Üstün, R. (1994). Maliyet muhasebesi: Tekdüzen hesap planı uygulamalı. İstanbul: Bilim Teknik Yayınevi.
• Yıldıztekin, İ. (2005). Kalite maliyetleri ölçümlerinde belirlenen fırsat maliyetleri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 401-422.
• Yükçü, S. (1998). Yönetim açısından maliyet muhasebesi. İzmir: Anadolu Matbaacılık.
• Yükçü, S. (1999). Kalite Maliyetlerinin muhasebeleştirilmesi; muhasebe sistemi uygulama genel tebliğine göre. İzmir: Anadolu Matbaacılık.