The Relationship Between Lighting And Narrative In Indoor Scenes Of ‘Winter Sleep’

Yıl 2021, Cilt: 17 Sayı: 35, 2323 - 2361, 31.03.2021

Fatih Çalışkan , İlkay Nişancı

https://doi.org/10.26466/opus.827726

Öz

Cinema which is the most efficient and aesthetic way of expressing yourself uses a lot of expression layers. Composition is the most frequently used one of these layers. Composition, which directly affects the language of film, is the first step in creating a cinematographic world. Lighting which helps to create composition and atmosphere of the scene can express connotations when it is used consciously. Lighting can be an efficient way of expression depending what the director’s style, choice and fund of knowledge is. It can be said that Nuri Bilge Ceylan is one of the directors who use lighting not just for its technical necessity and use as a way of creating connotation in Turkish cinema. In this study we analyzed how lighting creates atmosphere and how can lighting be a way of telling story through ‘Winter Sleep’ (2014) of Nuri Bilge Ceylan. We also analyzed via content analysis method that how lighting gets in contact with script and what is the function of lighting on creating emotion and what is the position of lighting on designing a scene and creating a connotation. As a result of these analyzes in the context of the movie ‘Winter Sleep’; we found out that the lighting is not only used for technical and aesthetic purposes but also is used for establishing a releationship with the mental states of the characters in the film. On the other hand, we found out that the lighting in the movie is also used for leading emotions of the spectators.

Anahtar Kelimeler

Turkish Cinema, Winter Sleep, Lighting, Cinematography, Nuri Bilge Ceylan

'Kış Uykusu' Filminde İç Mekânlarda Aydınlatmanın Anlatı İle İlişkisi

Öz

İnsanın kendini ifade etme biçimlerinin en etkili ve estetik yollarından biri olan sinema, bir anlatım aracı olma özelliğini yerine getirirken temel aldığı senaryoyu açımlama, anlamlandırma ve yorumlama aşamasında birçok anlatım aracından faydalanır. Bu anlatım araçları içerisinde filme özgün sinematografik evrenin üretiminin ilk aşaması olarak kompozisyon, anlamın yaratımına doğrudan etkisi nedeniyle en etkili araçlardan biridir. Kompozisyonun kurulmasında ve sahnenin atmosferinin oluşturulmasında yardımcı etmenlerden olan aydınlatma, teknik bir zorunluluktan öte yaratıcı bir araç olarak kullanıldığında sahne içinde yan anlamlar da oluşturabilmektedir. Aydınlatma unsuru filmin yönetmeninin sinema anlayışına, entelektüel altyapısına ve sinema diline bağlı olarak bir filmde etkili bir anlatım yöntemi olabilmektedir. Türk Sineması’nda bu unsuru teknik gerekliliğinden çıkartarak bir anlatım ve anlam oluşturma aracı olarak kullanan yönetmenlerden biri de Nuri Bilge Ceylan’dır. Türk Sineması’nda aydınlatma yoluyla atmosfer kurulumunun ve aydınlatmanın bir anlatım aracı olarak kullanılmasının ele alındığı bu çalışmada örnek olarak Nuri Bilge Ceylan’ın ‘Kış Uykusu’ (2014) filmi seçilmiştir. Söz konusu filmde aydınlatmanın senaryo ve dramatik yapıyla nasıl bir ilişki içinde olduğu, sahne tasarımındaki yeri, duygu ve yan anlam üretimindeki konumu içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Bu analiz sonucunda ‘Kış Uykusu’ filmi bağlamında aydınlatmanın; teknik ve estetik kullanım amaçlarının yanında, filmdeki karakterlerin ruhsal halleriyle ilişki kurma amacını ve izleyicinin duygularını yönlendirme amacını taşıdığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Türk Sineması, Kış Uykusu, Aydınlatma, Sinematografi, Nuri Bilge Ceylan

Kaynakça

• Algan, E. (1996). Görüntü yönetmenliği ve görüntü yönetmenine özgü biçemin sinematografik yapıta yansıması. Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir. Arena, S. (2013). Lighting for digital photography: From snapshots to great shots. San Francisco: Peachpit Press.
• Ascher, S. ve Pincus, E. (2012). The filmmaker’s handbook: A comprehensive guide for the digital age. London: Penguin Books.
• Bayrak, T. (2015). Türk Sinemasında mekan yaklaşımı: Yılmaz Güney’in “Yol” ve Nuri Bilge Ceylan’ın “Kış Uykusu” filmlerinin mekansal çözümlemesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bayram, F. (2009). Işık ve aydınlatma: Işığın televizyon ve sinemada işlevsel kullanımı üzerine bir değerlendirme. Erciyes İletişim Dergisi, 1(2), 122-131.
• Bilen, M. (2013). Korku gerilim sinemasında aydınlatma kullanımı ile atmosfer ve duygu yaratımı: Siyah Kuğu film örneği. Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Bordwell, D., Thompson, K. (2012). Film sanatı bir giriş (E. Yılmaz, E.S. Onat, Trans.). Ankara: De Ki Basım Yayım. (Original work published 2010).
• Brown, B. (2010). Sinema ve videoda işıklandırma. Çev. S. Taylaner. İstanbul: Hil Yayınları. (Original work published 2008).
• Brown, B. (2014). Sinematografi kuram ve uygulama (S. Taylaner, Trans). İstanbul: Hil Yayınları. (Original work published 2012).
• IMBD. (n.d.). Cannes 2014. 9 Ocak 2017 tarihinde http://www.imdb.com/event/ev0000147/2014 adresinden erişilmiştir.
• Deeley, M. (Yapımcı), Scott R. (Yönetmen). (1982). Blade Runner [Sinema Filmi]. California: The Ladd Company.
• Doğru, M. S. (2013). Sinema yapımlarında görsel eğretileme ve anlatım aracı olarak ışık: Kara Film örneği. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Douglass, J. S., ve Harnden, G. P. (1996). The art of technique an aesthetic approach to film and video production. Needham Heights: Allyn And Bacon.
• Ferncase, R. K. (1995). Film and video lighting terms and concepts. Newton: Focal Press.
• Gloman, C., ve LeTourneau, T. (2005). Placing shadows lighting techniques for video production. Oxford: Focal Press.
• Hall, B. (2015). Understanding cinematography. Wiltshire: The Crowood Press.
• Hurkman, A. V. (2014). Color correction handbook: Proffessional techniques for video and cinema. San Francisco: Peachpit Press.
• Kar Wai, W. (Yapımcı, Yönetmen). (2004). 2046 [Sinema Filmi]. Jet Tone Production.
• Keating, P. (2010). Hollywood lighting from the silent era to film noir. New York: Columbia University Press.
• Kılıç, L. (1995). Görüntü estetiği. İstanbul: Kavram Yayınları.
• Kış Uykusu. (n.d.). Story. 9 Kasım 2020 tarihinde http://www.nuribilgeceylan.com/movies/wintersleep/story.php?mid=3 adresinden erişildi.
• Kış Uykusu. (n.d.). Credits. 9 Kasım 2020 tarihindehttp://www.nuribilgeceylan.com/movies/wintersleep/credits.php?mid=4 adresinden erişildi.
• Koca, S. (2011). Sinematografik görüntünün üretilmesinde görme biçimlerinin rolü ve 2000 sonrası Türk Sineması. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Lotman, Y. M. (1999). Sinema estetiğinin sorunları filmin semiotiğine giriş (O. Özügül, Trans.). Ankara: Öteki Sinema. (Original work published 1973).
• Malkiewicz, K., ve Mullen, M. D. (2005). Cinematography a guide for filmmakers and film teachers. New York: Simon & Schuster.
• Mamer, B. (2009). Film production technique creating the accomplished image. Belmont: Wadsworth Cengage Learning.
• Özbatur Atakan, Z. ve Yıldırım, M. (Yapımcılar), Ceylan N. B. (Yönetmen). (2014). Kış Uykusu [Sinema Filmi]. İstanbul: Zeynofilm.
• Özdemir, V. (2014). Sinemada görüntü düzenlemesi: Günümüz Türkiye sineması çerçevesinde bir değerlendirme. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özyazıcı, K. (2019). Nuri Bilge Ceylan ve yavaş sinema. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Sözen, M. (2013). Sinemada anlam yaratan bir öğe olarak işık tasarımı ve örnek çözümlemeler. Selçuk İletişim Dergisi, 7(4), 152-168.
• Spielberg, S. (Yapımcı, Yönetmen). (1993). Schindler’s List [Sinema Filmi]. Amblin Entertainment.
• Sunal, G. (2011). Sinemada ve televizyonda aydınlatmanın rolü. (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Şen, Y. M. (1993). Işığın fotoğrafta estetik araç olarak kullanımı. Yüksek Lisans Tezi. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Türkiye.
• Uzun, İ. (2014). Işığın fotoğraf sanatındaki öneminin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Türkiye.
• Vardar, B. (2012). Sinema ve televizyon görüntüsünün temel öğeleri. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Vardar, B. (2014). Aydınlatma. In S. Yıldız (Ed.), Sinema dili beyaz perdeyi yaratanlar (217-281). İstanbul: Su Yayınları.
• Yeşildal, A. (1999). Televizyon-sinema yapımlarında aydınlatma. (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Zettl, H. (2017). Sight sound motion applied media aesthetics. Boston: Cengage Learning.