Covid-19 Salgınının Peacock-Wiseman Sıçrama Tezi Çerçevesinde Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 17 Sayı: Pandemi Özel Sayısı, 3764 - 3786, 30.04.2021

Osman Geyik

https://doi.org/10.26466/opus.881833

Öz

Kamu harcamaları devletin ekonomideki rolüne paralel olarak sürekli artış göstermektedir. Bu durum devletleri yeni finansman arayışına yöneltmektedir. Kamu hizmetlerinin finansmanı için erişilmesi en kolay olan ve genellikle başvurulan kamu kaynağı ise vergilerdir. Vergilerin elde edilmesi bakımından kolay olması, bu kaynaklara sıkça başvurulmasına neden olurken, bazı dönemlerde bu finans kaynağından efektif olarak faydalanmak mümkün değildir. Çünkü; söz konusu dönemlerde kamu harcamalarında tahmin edilemeyen düzeyde artışlar yaşanırken, kamu gelirlerinde aynı oranda artışlar meydana gelmemektedir. Kamu harcamalarının artışını açıklamada kullanılan teoriler yardımıyla bu artışların nedenleri açıklanmaya çalışılsa da bazı durumlarda bu teoriler konuyu açıklamada tek başına yeterli olmamaktadır. Kamu harcamalarındaki artışı açıklayan teorilerden biri olan Peacock- Wiseman sıçrama tezi, kamu harcamalarının artışı konusunda ele alınması ve incelemesi gereken teorilerin başında gelmektedir. Koronavirüs (Covid-19) salgını dolayısıyla devletin yerine getirmekle yükümlü olduğu bazı kamusal mal ve hizmet sunumlarında meydana gelen artış, bu konunun sıçrama tezi kapsamında ele alınması gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Çalışmada, kamu harcamalarının genel teorik çerçevesi çizildikten sonra Covid-19 salgını dolayısıyla meydana gelen artış Peacock -Wiseman sıçrama tezi kapsamında ele alınarak, salgın döneminde kamu harcamalarında ve gelirlerinde meydana gelen değişim üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kamu harcamaları, Covid-19, Peacock-Wiseman Sıçrama Tezi

Teşekkür

.

Evaluation of Covid-19 Outbreak within the Framework of Peacock-Wiseman’s Displacement Thesis

Öz

Public expenditures are constantly increasing in parallel with the role of the state in the economy. This situation forces states to seek new financing.For the financing of public services, taxes are the public resource that is generally used and the easiest to access.Since taxes are easy to obtain, these resources are frequently used, and in some periods it is not possible to benefit from this financial resource effectively.This is because, during the periods in question, while there was an unpredictable increase in public expenditures, public revenues don’t increase at the same rate.Although the reasons for these increases are tried to be explained with the help of the theories used to explain the increase in public expenditures, in some cases these theories alone are not sufficient to explain the issue. The Peacock-Wiseman’s displacement thesis, which is one of the theories explaining the increase in public expenditures, is one of the leading theories that need to be addressed and analyzed about the increase of public expenditures. Due to the coronavirus (Covid-19) outbreak, the increase in the provision of some public goods and services that the state is obliged to fulfill has revealed the necessity of addressing this issue in the displacement thesis. After drawing the general theoretical framework of public expenditures in the study, the increase occurred due to the Covid-19 outbreak was considered within the scope of the Peacock-Wiseman’s displacement thesis and the increase in public expenditures and revenues during the outbreak period was emphasized.

Anahtar Kelimeler

Public Expenditures, Covid-19, Peacock-Wiseman’s Displacement Thesis

Kaynakça

• Akdoğan, D. A.(2020). COVID-19 ile mücadelede maliye politikası önlemleri. Anadolu Kongreleri 5. Uluslararası sosyal bilimler Kongresi 26-27 Aralık , Diyarbakır , Tam Metin Bildiri Kitabı ,ISBN: 978-605-70159-8-3.
• Altunakar ,S. Ş. (2019).The relationship between health expenditures and economic growth: OECD countries (1980-2017). Çevik ,D.D. ve Geyik,O. Contemporary Issues Labor, Public Finance & Administration ISBN: 978- 1-912503-85-8 , IJOPEC Publication ,London.
• Anderson, R. M., Heesterbeek, H., Klinkenberg, D., ve Hollingsworth, T. D. (2020). How will country-based mitigation measures influence the course of the COVID-19 epidemic?. The Lancet, 395(10228), 931-934. DOI: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30567-5.
• Atkeson, A. (2020). What will be the economic impact of covid-19 in the US? Rough estimates of disease scenarios (No. w26867). National Bureau of Economic Research. DOI: https://doi.org/10.3386/w26867.
• Hazine ve Maliye Bakanlığı. (2020). Aylık bütçe bülteni. 28 Ocak 2021 tarihinde https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2021/01/2020_Aralik-Aylik-Butce-Bulteni-min.pdf adresinden erişildi.
• Bazı alacakların yeniden yapılandırılması ile bazı kanunlarda değişiklik yapılması hakkında kanun. (17 Kasım 2020). Resmî Gazete. 10 Ocak 2021 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/11/20201117-1.htm adresinden erişildi.
• Bohn, H. (1991). Budget balance through revenue or spending adjustments?: Some historical evidence for the United States. Journal of monetary economics, 27(3), 333-359.
• Brown, C. V. ve Jackson, P. M. (1990). Public sector economics (4th ed.). Oxford, UK: Blackwell.
• Bulutoğlu, K. (2004). Kamu ekonomisine giriş. İstanbul: Batı Türkeli Yayıncılık.
• PWC. (2020). Covid-19 kapsamında dünyada ve Türkiye’de alınan vergi önlemleri. 28 Ocak 2021 tarihinde https://www.pwc.com.tr/tr/Hizmetlerimiz/vergi/covid-19-kapsaminda-dunyada-ve-turkiyede-alinan- vergi-onlemleri.pdf adresinden erişildi.
• Demir , M. ve Geyik, O. (2019).Evaluatıon of the impact of globalization on health expenditures in terms of public finance. Çevik ,D.D. ve Geyik,O. Contemporary Issues Labor, Public Finance & Administration ISBN: 978-1-912503-85-8 , IJOPEC Publication ,London..
• Garcia, S. ve Hénin, P. Y. (1999). Balancing budget through tax increases or expenditure cuts: is it neutral?. Economic Modelling, 16(4), 591-612.
• Gaspar, V. ve Mauro, P. (2020). Fiscal policies to protect people during the coronavirus outbreak. IMF Blog, 5.
• Gauthier, D. P. (1969). The logic of Leviathan: the moral and political theory of Thomas Hobbes. Oxford University Press.
• 25.03.2020 tarihli ve 7226 sayılı Kanun. (Mart 26, 2020). Resmi Gazete. 28 Ocak 2021 tarihinde https://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/haberler/notlar/haberAciklayiciBilgiNotu27032020_1.pdf adresinden erişildi.
• 22.03.2020 tarih ve 31076 sayılı RG, 3 No.lu Genel Tebliğ. ( Mart 22, 2020). Resmi Gazete. 28 Ocak 2021 tarihinde https://www.gib.gov.tr/node/143116 adresinden erişildi.
• 24.03.2020 tarihli 518 sayılı No.lu V.U.K. Genel Tebliği. (Mart 24, 2020). Resmi Gazete. 28 Ocak 2021 tarihinde https://www.gib.gov.tr/node/143134 adresinden erişildi.
• Hazine ve Maliye Bakanlığı. (2020). Gerçekleşme raporu. 25 Ocak 2021 tarihinde https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2021/01/Butce-Gerceklesme-Raporu-Aralik-1.pdf adresinden erişildi.
• Goldman,S.(2020). US Daily: A sudden stop for the US economy. 2 Mart 2021 tarihinde https://www.goldmansachs.com/insights/pages/us-daily-20-march-2020.html adresinden erişildi.
• Gounder, N., Narayan, P. K. ve Prasad, A. (2007). An empirical investigation of the relationship between government revenue and expenditure. International Journal of Social Economics.
• Henrekson, M. (1993). Wagner’s law-a spurious relationship? Public Finance, 48, 406-415.
• Hoover, K. D. ve Sheffrin, S. M. (1992). Causation, spending, and taxes: Sand in the sandbox or tax collector for the welfare state?. The American Economic Review, 225-248.
• IMF (2020). IMF’s Georgieva: COVID-19 economic outlook negative, but rebound in 2021. 5 Mart 2021 tarihinde https://www.imf.org/external/mmedia/view.aspx?vid=6144138845001 adresinden erişildi.
• Kirmanoğlu, H. (2011). Kamu ekonomisi analizi. İstanbul: Beta Basım A.Ş.
• Köse, Z. (2020). COVID-19’un küresel ekonomiye etkileri. Şen, E., Hıdıroğlu, D.,Yılmaz, O., COVID-19 Pandemisinde Yönetim ve Ekonomi , ISBN : 978-625-7727-32-7 , Ankara: Gazi kitabevi.
• Köstekçi, A. ve Yıldız,F. (2019).Kamu borç yönetimi Türkiye ve OECD ülke uygulamaları, Bursa: Ekin Yayınevi , ISBN: 978-605-327-905-1,
• T.C Strateji Bütçe Başkanlığı. (t.y). Merkezi yönetim bütçe gerçekleşmeleri ve beklentiler raporu. 25 Ocak 2021 tarihinde https://www.sbb.gov.tr/butce-merkezi-yonetim-butce-gerceklesmeleri-ve-beklentiler- raporlari/ adresinden erişildi.
• Orhan, Ş. (1998). Kamu ekonomisi. İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Öztürk, R. (2020). The trends of marketing literature during the COVID19 Pandemic: A review with bibliometric analysis. OPUS–International Journal of Society Researches, 16(Özel Sayı), 3251-3273. DOI: 10.26466/opus.788120.
• Peacock, A. T., ve Wiseman, J. (1979). Approaches to the analysis of government expenditure growth. Public Finance Quarterly, 7(1), 3-23.
• Peacock, A. T., ve Wiseman, J. (1961). Front matter, the growth of public expenditure in the United Kingdom. In The growth of public expenditure in the United Kingdom (p. 32-0). Princeton University Press.
• Sağlık Bakanlığı. (2020). Sağlık Bakanlığı 2021 yılı bütçe teklifi. Ankara. 5 Mart 2021 tarihinde https://www.saglik.gov.tr/TR,76989/saglik-bakanligi-2021-butcesi-tbmm-plan-butce-komisyonunda- kabul-edildi.html adresinden erişildi.
• Savaşan, F. (2015). Kamu ekonomisi. Bursa: Dora Basım-Yayın.
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2020). 2021 Bütçe Gerekçesi. 25 Ocak 2021 tarihinde https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/10/2021-butce_gerekcesi_21-10-2020_WEB.pdf adresinden erişildi.
• Wilder.S., A., Chiew,C. J., ve Lee, V. J. (2020). Can we contain the Covid-19 outbreak with the same measures as for SARS ? .The lancet infectious diseases. https://doi.org/10.1016/S1473-3099(20)30129-8.
• World Health Organization (2020a). Timeline of WHO’s response to COVID-19. 25 Ocak 2021 tarihinde https://www.who.int/news-room/detail/29-06-2020-covidtimeline adresinden erişildi.
• World Health Organization (2020b). Coronavirus disease , 28 Ocak 2021 tarihinde https://www.who.int/en/ adresinden erişildi.
• Yılmaz , G.A. (2019). Kamu maliyesi. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Yılmaz, B. E. (2016). Maliye. İstanbul: Der Yayınları.