Özel Eğitim Öğretmenlerinin Özel Gereksinimli Öğrencilere Uygulanan Pedagojik Müzik Terapi Tekniklerine Yönelik Bakış Açıları

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 39, 308 - 347, 01.07.2021

Burak Sağırkaya

https://doi.org/10.26466/opus.912702

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı, Özel Eğitim Bölümü Zihin Engelliler Öğretmenliği Anabilim Dalı mezunu özel eğitim öğretmenlerinin (ÖEÖ) pedagojik müzik terapi (PMT) tekniklerini tanımaları, PMT uygulamalarının özel gereksinimli çocukların eğitim/gelişim alanlarına yönelik etkisini deneyimlemeleri ve mesleki gelişimlerinde bir hareketlilik (mobilization) sürecinin başlatılmasıdır. Araştırmada elde edilen nicel veriler yorumlayıcı paradigmaya dayalı durum betimlemesi modeli ile aktarılmıştır. Araştırma verileri oluşturulan anket formu ile sağlanmış, daha güvenilir sonuçlara ulaşabilmek adına elli (n=50) ÖEÖ'ne yönelik uygulamalı özel eğitimde pedagojik müzik terapi semineri (ÖEPMTS) düzenlenmiştir. Elde edilen verilerle ÖEÖ'nin; özel eğitimde (ÖE) müzik terapiye bakış açıları, müzik temelli algıları, müzik temelli yeterlilikleri, sınıflarında müzik temelli uygulamalardan (MTU) yararlanma durumları ve bunları öğrencinin müzik dışı eğitim/gelişim alanlarına yönelik uygulayabilme durumları tespit edilmiştir. ÖEÖ'nin ÖEPMTS sonrası; ÖE'de müziğin müzik dışı pedagojik amaçlara yönelik terapötik etkisini gelişimsel bir boyutta deneyimledikleri, ÖE'e gereksinim duyan öğrencilerin müzik dışı gelişim alanlarına yönelik PMT unsurlarını ÖEÖ tarafından (pedagojik amaçlar doğrultusunda) kullanılabilirliğinin mümkün olduğu ve mesleki gelişimlerine katkı sağlandığı, alan üzerine mesleki motivasyonlarını arttırıcı eğitim süreçlerine ihtiyaç duydukları sonucuna ulaşılmıştır. Ancak uygulayıcı açısından sınırlı oranda müzik temelli yeterliliğe gereksinim duyan PMT un-surlarının, ÖEÖ tarafından hangi multi-disipliner sınırlar dahilinde kullanılabileceği, bu araştırmada ileri araştırmalara yönelik bir yargı tümcesi olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Müzik terapi, özel eğitimde müzik terapi, pedagojik müzik terapi, özel eğitim

Teşekkür

Araştırmanın gerçeklemesinde katkılarından dolayı Afyonkarahisar; İl Milli Eğitim Müdürlüğüne, Rehberlik Araştırma Merkezi ve Özel Eğitim Uygulama Merkezi I. Kademe idarecilerine teşekkür ederim.

Special Education Teachers' Perspectives on the Use of Pedagogical Music TherapyTechniques for Students with Special Needs

Öz

This study aims to introduce pedagogical music therapy (PMT) techniques to special education teachers (SETs), who are graduates of the Education of Students with Intellectual Disabilities Program at the Special Education Department. It also aims to help SETs experience the effects of PMT applications on the education and development of children with special needs, as well as to initiate a mobilization process in their professional development. The qualitative data are presented through the case description model within the interpretive paradigm. The data were collected through surveys; and in order to draw more reliable conclusions, a hands-on Seminar on Pedagogical Music Therapy in Special Education (SPMTSE) was organized for SETs working in special education (SE) field. The resulting data were used to determine the perspectives of SETs on the use of music therapy in SE, to explore their states of musical perception and musical competence, and to investigate their uses of music-based practices in (MBP) class, as well as implementation of these for students' education and development in areas other than music. After the SPMTSE, SETs observed the therapeutic effect of music in SE on pedagogical goals other than music, at the developmental level. Besides, it was possible for SETs to use PMT elements with pedagogical aims for the development of SE students in areas other than music, and this contributed to their professional development. Another finding was that SETs need more training to increase their professional motivation in the field.However, the multi-disciplinary boundaries within which SETs might use the PMT elements that require a basic level of musical competence on teacher's part remain an implication for future studies.

Anahtar Kelimeler

Music therapy, music therapy in special education, special education, pedagogical music therapy

Kaynakça

• Accordino, R., Comer, R. ve Heller B.W. (2006). A critical review of music therapy with autistic individuals. Music and Research,1, 101-115.
• Alaner, A. B. (2002). Yaratıcı (creative) müzik terapisi yöntemleri ve Eskişehir Anadolu Üniversitesi’ndeki uygulama.21.yy. Başında Türkiye’de Müzik Sempozyumu, SCA Müzik Vakfı-Gazi Üniversitesi, Ankara, 235-245.
• Alvin, J. (1998). Music for the handicapped children. (2. Baskı). London: Oxford University Press.
• Arslan, S. ve Özpınar, İ. (2008). Öğretmen nitelikleri: İlköğretim programlarının beklentileri ve eğitim fakültelerinin kazandırdıkları. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 2(1), 38-63.
• Atterbury, B. V. (1983). A comparison of rhythm pattern perception and performance in normal and learning-disabled readers, age seven and eight. Journal of Research in Music Education, 31, 259-270.
• Bilen, S. Özevir, B. ve Canakay, E. (2009). Orff destekli etkinliklerle müzik eğitimi. Ankara: Müzik Eğitim Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş. Çakmak, E.B. Akgün, Ö. E. Karadeniz, Ş. Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. 18. Basım, Pegem akademik yayınları, Ankara
• Çoban, A. (2005). Müzik terapi. (1. Baskı), İstanbul: Timaş Yayınları.
• Dedeoğlu, S. Durali, S. ve Kış, A. (2006). Özel eğitim bölümü zihinsel engelliler öğretmenliği ana bilim dalı 3., 4. sınıf öğrenci ve mezunlarının kendi bölüm programları, öğretmen yetiştirme ve eğitim fakülteleri ile ilgili düşünce ve görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 1, 44-55.
• Degryse, M. (2010). Creating a safe place in the midst of aggression: Music therapy in child psychiatry. Approaches: Music Therapy& Special Music Education, 2(2), 48-54.
• Eren, B. (2014). Use of music in special education and application examples from Turkey. Procedia-social and behavioral sciences, 116, 2593-2597.
• Eyüpoğlu, G. (2019). Özel eğitim kurumlarında görev yapan müzik öğretmenlerinin bu kurumlardaki müzik eğitimine ve öğrencilere yönelik tutumlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Frick, J. W. (1999). A qualitative study of music and communication in a musically richearly childhood special education classroom. Unpublished Doctoral Dissertation, George Mason University, Virginia.
• Grant, R. E. And Lecroy, S. (1986). Effects of sensory mode input on the performance of rhythmic perception tasks by mentally retarded subjects. Journal of Music Therapy,23(1), 2-9.
• Güven, Y. (2003). Özel eğitime giriş, farklı gelişen çocuklar. A. Kulaksızoğlu, (Ed.), İstanbul: Epilson Yayınları.
• Harris, T. P. (1991). The development teaching strategies for the multiple-handicapped music classroom. Doctoral Dissertation, Kentucky: University of Louisville, School of Music, Louisville.
• Kara, S. (2019). Özel eğitim öğretmenlerinin özel eğitim süreçlerinde müzik eğitimi entegrasyonuna ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemi. (17. Basım), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kınalı, G. (2003). Zihin engellilerde beden-resim-müzik eğitimi, farklı gelişen çocuklar. A. Kulaksızoğlu (Ed.), İstanbul: Epilson Yayınları.
• Li, M. (2016). The effectiveness of music therapy for children with autism spectrum disorder: A meta-analysis. USA: Arizona State University.
• McFerran, K. S., Thompson, G., ve Bolger, L. (2016). The impact of fostering relationships through music with in a special school classroom for students with autism spectrum disorder: an action research study. Educational Action Research, 24(2), 241-259.
• MEB, (2014). Çocuk gelişimi ve eğitimi, özel eğitimde müzik etkinlikleri. Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
• MEB, (2020). Özel eğitim uygulama okulu müzik dersi öğretim programı. Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Nordoff, P., Robbins, C. (1977). Creative music therapy: Individualized treatment for the handicapped child. John Day Co: First Printing Ed. Michigan Üniversitesi, ABD.
• Nordoff, P., Robbins, C. (1983). Music therapy in special education. (2nd Edition), By Paperback, USA: Barcelona Publishers.
• Nordoff, P., Robbins, C. (2004). Therapy in music for handicapped children. USA: Barcelona Publishers. Orff, G. (1980). Orff music therapy active furthering of the development of the child. Tel-Aviv: Mnb. Music Publishing.
• Oldfield, A., Adams, M., &Bunce, L. (2003). An investigation into short-term music therapy with mothers and young children. British Journal of Music Therapy, 17(1), 26-45.
• Öner, A.K. (2014). Açık anlatım yönteminin hafif düzeyde öğrenme güçlüğüne sahip öğrencilerin müzik dersindeki ritmik beceri eğitimine etkisinin analizi. Doktora Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı, Müzik Eğitimi Bilim Dalı, Konya.
• Özbey, Ç. (2009). Özel çocuklar ve terapi yöntemleri. (1. Baskı). İstanbul: İnkilap Yayınları.
• Öztürk, L. (2019). Müzik terapi terimler sözlüğü Ankara: Hipokrat Kitap Evi Yayınları.
• Pektaş, S., ve Yurga, C. (2016). Özel eğitimde oyun ve müzik etkinlikleri. Turkish Journal of Arts and Social Sciences, 2(2), 33-38.
• Perry, T. M. (1995). Music lessons for children with special needs. London: Jessic Kingsley Publishers.
• Plahl, C. (2007). Micro analysis of preverbal communication in music therapy. London: Jessica Kingsley Press.
• Procter, S. (2018, 15 Nisan). "Nordoff-Robbins müzik terapi eğitimi" ( Dr. Simon Procter ile Yüz Yüze Görüşme). Lviv, Ukrayna.
• Rodriguez, D. (2017). Music integration therapy: An instructional tool for students with special needs. Doktora Tezi, Capella University, Minnesota.
• Rynkiewicz. A, (2005). Zastosowanie muzykoterapii u osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. (TR:Otizm spektrum bozukluğunda müzik terapinin kullanımı),Centrum Diagnozy, Warszawa: Terapii i Edukacji, 3(1), 11-26.
• Sağırkaya, B. (2020). Özel eğitim öğretmenlerinin pedagojik müzik terapi tekniklerini uygulama durumları. Doktora Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Stanley, L. (2020, 7 Ekim). "Müzik Terapinin Pedagojik Yönün, Music Therapy's Pedagogical Aspects" (Webinar), Yeni Zelanda.
• Sze, S. and Yu, S. (2004). Effects of music therapy on children with disabilities. Proceedings of the 8th International Conference on Music Perception&Cognition ICMPC8, USA: Evanston, 341-343.
• Taşlayan, S. M. (2012). Nitelikli bir öğretmende bulunması gereken özelliklerin öğretmen adayları görüşlerine göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33(2), 213-298.
• Thompson, K. R. (1999). Challenges of inclusion for the general music teacher. General Music Today, 12(7), 7-9.
• Toth-Bakos, A. (2016). Music education and music therapy. 10th International Technology, Education and Development Conference, Valencia, Spain. P.: 1643-1652.
• Turan, D. (2006). Özel eğitimde müzikten yararlanmada karşılaşılan sorunlarla ilgili öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Voight, M. (2013). Orff music therapy: History, principles and further development. Approaches: Music therapy and special music education. Special Issue: 5(2), 97-105.
• West, C. (2011). Action research as a professional development activity. Arts Education Policy Review, 112(2), 89-94.
• Wong, M. W. Y. ve Chik, M. P. Y. (2016). Teaching students with special educational needs in inclusive music classrooms: experiences of music teachers in Hong Kong primary schools. National Music Education Research, 18(2), 195-207.
• Yavuzer, H. (1999). Çocuk psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Youngshin, K. (2004). The early beginnings of Nordoff-Robbins music therapy. Pubmed, J Music Ther, 41(4), 321-339.PMID: 15762836