Lojistik Kümelerin Bölgesel Faydaları: Ölçek Geliştirme Çalışması

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 43, 6143 - 6161, 07.11.2021

Zümrüt Hatice Şekkeli , İsmail Bakan

https://doi.org/10.26466/opus.873593

Cited By: 1

Öz

Endüstrilerde aynı sektörde yer alan işletmeler ve bu sektörlere değer katan firmalar, çeşitli avantajlar elde edebilmek amacıyla coğrafi olarak bir araya gelerek kümelenme eğilimi göstermektedirler. Küme adı verilen bu oluşumlar, bir bölgede, mal ve hizmet üretmek yoluyla değer yaratan birbiriyle ilişkili endüstri gruplarıdır ve destek hizmetleri de dahil olmak üzere tedarik-çilerden son ürünlere kadar geniş bir şekilde tanımlanmış bir endüstrinin tüm değer zincirini temsil etmektedirler. Bölgesel kalkınmada itici güç olan kümelenmeler, ortak coğrafi konumları, amaca yönelik oluşturdukları altyapıları, kurdukları işbirlikleri ve ortak hedefler sayesinde bölgelerine endüstriyel, sektörel, sosyal ve çevresel faydalar sağlamaktadır. Literatürde bölgesel kümelenmenin hem mikro hem de makro düzeyde kritik önemini vurgulayan pek çok çalışma bulunmasına rağmen, ölçek geliştirmeye yönelik sistematik bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu makale ile Lojistik Kümelerinin Bölgesel Faydaları için bir ölçüm ölçeği geliştirmek ve literatürdeki bu eksikliği gidermek amaçlamaktadır. Çalışmada, Kahramanmaraş Ticaret Odasına üye olan ve farklı sektörlerde dış ticaret faaliyeti gösteren 259 firma belirlenmiş ve veriler bu işletmelerden anket yoluyla elde edilmiştir. Örneklem büyüklüğü 155 olarak hesaplanmış ve 156 adet anket toplanmıştır. Veriler sırasıyla önce SPSS ‘de açıklayıcı faktör analizi ile test edilmiş, ardından elde edilen dört faktör üzerinde AMOS ile doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Çıkan sonuçlara göre Lojistik Kümelemenin Yararları (BLC) ölçeği oluşturulmuştur. Daha sonra ise ölçeğin güvenilirliği ve geçerliliği analiz edilmiş ve sonuçlara göre BLC ölçeğinin güvenilir ve geçerli olduğu bulgularına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kümelenme, Lojistik Kümelenme, Lojistik Kümenin Faydaları, Ölçek Geliştirme

Regional Benefits of Logistic Clusters: A Study of Scale Development

Öz

Businesses in the same industry and companies that provide support to these industries, tend to cluster geographically in order to gain various advantages. These formations, which are named the "cluster", create value by producing goods and services, and represent the entire value chain at interrelated industry groups, from suppliers to end products, including support services. As a driv-ing force for regional development, clusters provide industrial, sectoral, social, and environmental benefits to their regions by their common geographical location, purpose-built infrastructures, col-laborations, and common goals. There are many studies in the literature emphasizing the critical importance of regional clustering at both micro and macro levels. However, no systematic study on scale development has been found. This article is aimed to develop a scale for the Benefits of Logistics Clusters and to fill this gap in the literature.In the study, 259 companies, that are members of Kahramanmaraş Chamber of Commerce and engaged in foreign trade activities in different sectors, were determined and data were obtained from these companies by questionnaires. The sample size is calculated as 155 and156 questionnaires were collected. The sample size is calculated as 155 and156 questionnaires were collected. To develop the Benefits of Logistic Clustering (BLC) scale firstly the data were tested with exploratory factor analysis in SPSS; Then to validate the four factors are obtained, confirmatory factor analysis was performed with AMOS. Finally, the reliability and validity of the scale were analyzed, and found that the BLC scale was reliable and valid.

Anahtar Kelimeler

Clustering, Logistics Clusters, Benefits of Logistic Clustering, Scale Development

Kaynakça

• Aydın, G. T. and Öğüt, K. S. (2008a). Lojistik köy nedir? Paper presented at the 2. Uluslararası Demiryolu Sempozyumu İstanbul.
• Bakan, İ. and Şekkeli, Z. H. (2017). Lojistik yönetimi. İstanbul: BETA yayınevi.
• Baki, R. (2016). Avrupa birliği ülkeleri ile Türkiye’deki lojistik köy uygulamaları ve uygun kuruluş yeri seçimi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5, 148-162.
• Bay, M. and Erol, F. (2016). Lojistik köylerin önemi ve intermodal taşımacılık faaliyetleriyle desteklenmesi: Karaman ilinde bir uygulama. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18(30), 124-134.
• Baydar, A. M., Sural, H. and Çelik, M. (2019). Potential effects of logistics clusters: The case of Turkish Freight Villages. Journal of Cleaner Production, 233(1), 399-411. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2019.05.294.
• Bezirci, M. and Dündar O. A. (2011). Lojistik köylerin işletmelere sağladığı maliyet avantajları. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 292-307.
• Child, D. (1990). The essentials of factor analysis: Cassell Educational (2nd ed). London ; New York : Holt, Rinehart and Winston.
• Chung, T. W. (2016). A study on logistics cluster competitiveness among Asia main countries using the Porter's diamond model. The Asian Journal of Shipping and Logistics, 32(4), 257-264.
• De Langen, P. (2002). Clustering and performance: the case of maritime clustering in the Netherlands. Maritime Policy and Management, 29(3), 209-221.
• Delgado, M., Porter, M. E. and Stern, S. (2016). Defining clusters of related industries. Journal of Economic Geography, 16(1), 1-38.
• Dmuchowski, R. (2019). The concept of logistics clusters and efficiency of economic enterprises. Journal of European Economy, 18(3), 351-361.
• Elgün, N. M. (2011). Ulusal ve uluslararası taşıma ve ticarette lojistik köylerin yapılanma esasları ve uygun kuruluş yeri seçimi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 13, 203-226.
• Eraslan, H., Bulu, M. and Bakan, İ. (2008). Kümelenmeler ve inovasyona etkisi: Türk turizm sektöründe uygulamalar. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 5(3), 15-29.
• Eraslan, İ. H. and Dönmez, C. Ç. (2017). Endüstriyel kümelenme uygulamalarının Türkiye genelinde incelenmesi: Sanayi, tarım ve hizmet sektörleri açısından bir değerlendirme. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(61), 325-368.
• Europlatforms (2015). Corporate Presentation. The European logistics platforms association, www.europlatforms.eu/wp-content/uploads/2016/01/Corporate-Presentation-2015-Europlatforms-Final_20151229.pdf.
• Facility for Investment Climate Advisory Services - FIAS. (2008). Special economic zones. performance, lessons learned, and implications for zone development, the World Bank Group: https://documents1.worldbank.org/curated/en/343901468330977533/pdf/458690WP0Box331s0April200801PUBLIC1.pdf.
• Gedik, H. and Turgut, M. (2017). Uluslararası ticarette lojistik köylerin ihracat sürecine etkileri: Konya ili örneği. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 2(7), 129-147.
• Gürbüz, A., Ayaz, N. and Kebeci, S. (2016). Üretim işletmeleri yöneticilerinin lojistik köy algıları: Karabük ili örneği. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(Özel Sayı) , 1-19.
• Kasarda, J. D. (2008). The evolution of airport cities and the aerotropolis. Dalam JD Kasarda, Airport Cities, The Evolution. London: Insight Media.
• Kayıkçı, Y. (2010). A conceptual model for intermodal freight logistics centre location decisions, procedia social and behavioral sciences. The Sixth International Conference On City Logistics, 6297–6311.
• Lindholm, M. and Behrends, S. (2012). Challenges in urban freight transport planning–a review in the Baltic Sea Region. Journal of Transport Geography, 22, 129-136.
• Miller, T., Friesz, T. ve Tobin, R.(1996). Equilibrium facility location on networks. Springer Science & Business Media. ISBN 978-3-642-08227-6.
• Olsson, J. and Woxenius, J. (2012). Location of freight consolidation centres serving the city and its surroundings. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 39, 293-306.
• Rivera, L., Gligor, D. and Sheffi, Y. (2016). The benefits of logistics clustering, International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 46(3), 242-268. https://doi.org/10.1108/IJPDLM-10-2014-0243. Sun, H., Gao, Z. ve Wu, J. (2008). A Bi-Level Programming model and solution algorithm for the location of logistics distribution centers. Applied mathematical modelling, 32(4), 610-616. https://doi.org/10.1016/j.apm.2007.02.007.
• TCDD. (2017). Faaliyet Raporu. T.C. Devlet Demiryollari İşletmesi Genel Müdürlüğü, Strateji Geliştirme Dairesi Başkanliği, Stratejik Planlama Şubesi Müdürlüğü. TCDD Taşimacilik AŞ, Yayın No: 2018-1.
• Tek, Ö.B. and Mucan, B. (2010). Tedarik zinciri ve lojistik'in verimliliğini arttıran bir proje: Lojistik köyler. 9. Ulusal İşletmecilik Kongresi, 6-8 Mayıs, Zonguldak, p.327-332.
• Tsamboulas, D. ve Dimitropoulos,I.. (1999). Appraisal of investments in european nodal centres for goods - Freight villages: A comparative analysis, Transportation, 26, 391-398.
• Tsamboulas, D. ve Kapros, S. (2003). Freight village evaluation under uncertainty with public and private financing. Transport Policy, 10(2), 141-156.
• Türkmen, M. (2012). Öznel iyi oluşun yapısı ve anababa tutumları, özsaygı ve sosyal destekle ilişkisi: Bir model sınaması. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 41-73.
• Yang, H., L. Yang, L, S.H. and Yang, S. H. (2010). Hybrid zigbee rfıd sensor network for humanitarian logistics centre management, Journal of Network and Computer Applications, 34(3), 938-948.
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46(Özel sayı), 74-85.
• Yıldırım, K. and Demet, E. (2016). Rekabet ve değer zinciri çerçevesinde lojistik kümelenme örnekleri olarak singapur lojistik kümelenmesi ve Ankara Lojistik Üssü. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), pp. 395-420.
• Zaralı, F., Yazgan, H. R. and Delice, Y. (2019). AHP ve VIKOR bütünleşik yaklaşımıyla lojistik merkez yer seçimi: Kayseri ili örneği. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi, 34(3), 1-9.