Kuantum Liderliğin, Yönetim Tarzları ve Örgütsel Bağlılık Bağlamında Analizi

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 43, 6868 - 6896, 07.11.2021

Methi Çelik , Şefika Şule Erçetin

https://doi.org/10.26466/opus.938653

Öz

Bu çalışmada öğretmen görüşlerine göre; okul yöneticilerin kuantum liderlik davranışı sergilemeleri, okul yöneticilerinin yönetim tarzları ve okullardaki öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarına ilişkin öğretmenlerin görev yaptıkları okul düzeyi ve cinsiyet değişkenlerine göre değerlendirmeleri analiz edilmiştir. Araştırmada; okul yöneticilerinin kuantum liderlik davranışları ve yönetim tarzları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyine ilişkin olarak ilişkisel tarama modeli çerçevesinde incelenmiştir. Araştırmanın evreni 2020 – 2021 eğitim öğretim yılında Ankara İli merkez ilçelerinde görev yapan 47.233 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemi belirlenirken tabakalı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada Erçetin, Potas, Açıkalın ve Turan (2017) tarafından geliştirilen “Okul Yöneticilerinin Kuantum Liderlik Davranışları Ölçeği”, Üstüner (2016) tarafından geliştirilen “Algılanan Müdür Yönetim Tarzı Ölçeği” ve Balay(2000) tarafından geliştirilen “Örgütsel Bağlılık Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma bulguları literatür taraması ve ölçeğin uygulanması sonucu elde edilen verilere dayanılarak oluşturulmuştur. Elde edilen bulgulara göre; okul yöneticilerinin kuantum liderlik davranışı sergileme düzeylerine ilişkin öğretmen görüşlerinin hem okul düzeyinde hem de cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık olmadığı, okul yöneticilerinin yönetim tarzlarına ilişkin öğretmen görüşlerinin hem okul düzeyinde hem de cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık olmadığı, öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerinin okul düzeyinde farklılaştığı ancak cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Kuantum liderlik davranışının hem yönetim tarzı hem de öğretmenlerin örgütsel bağlılığı ile ilişkili olduğu ve pozitif yönde bir etkisinin olduğu bulgusuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kuantum Mekaniği, Liderlik, Okul Yöneticileri, Yönetim Tarzı, Örgütsel Bağlılık

Analysis of Quantum Leadership in the Context of Management Styles and Organizational Commitment

Öz

According to the teachers ‘opinions in this study; School administrators 'quantum leadership behavior, school administrators' management styles and teachers 'organizational commitment were analyzed according to teachers' school level and gender variables. In the research; Quantum leadership behaviors and management styles of school administrators and teachers' organizational commitment were examined within the framework of the relational scanning model. The universe of the research has constituted 47.233 teachers working in the central districts of Ankara in the 2020-2021 academic year. The stratified sampling method was used while determining the sample of the study. The "Quantum Leadership Behaviors Scale of School Administrators" developed by Ercetin, Potas, Acıkalın and Turan (2017), the "Perceived Principal Management Style Scale" developed by Üstüner (2016) and the "Organizational Commitment Scale" developed by Balay (2000) were used in the study. The research findings were created based on the data obtained as a result of the literature review and application of the scale.; There is no significant difference in teachers' views on school administrators' According to the results ; obtained levels of quantum leadership behavior, both at the school level and according to the gender variable, teachers' views on school administrators' management styles do not differ significantly both at the school level and according to the gender variable, teachers' organizational commitment levels differ at the school level. However, it was concluded that there was no significant difference according to the gender variable. It has been found that quantum leadership behavior is associated with both management style and teachers’ organizational commitment and has positive effect on them.

Anahtar Kelimeler

Quantum Mechanics, Leadership, School Administrators, Management Style, Organizational Commitment

Kaynakça

• Açıkalın, A. (1994). Teknik ve toplumsal yönleriyle okul yöneticiliği. Ankara: Pegem Yayınları.
• Akçay Güngör, A.(2018). Etkili okul özelliklerinin dönüşümsel liderlik ve öğretmen bağlılığıyla ilişkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. Ege Üniversitesi, İzmir.
• Alatlı, A. (2010). Batıya yön veren metinler.(4 Cilt). İlke Eğitim ve Sağlık Vakfı. Kapadokya MYO. İstanbul: Melisa Matbaacılık.
• Aslan, M. ve Bakır, A. A. (2014). Öğretmenlerin okullarındaki örgütsel bağlılığa ilişkin görüşleri. The Journal of Academic Social Science Studies,International Journal of Social Science, 25, 189-206. doi:org/10.9761/JASSS2249
• Balay, R. (2000). Yönetici ve öğretmenlerde örgütsel bağlılık. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Bass, B. M. (1990). Bass & Stogdill 's Handbook of leadership: Theory, research, and managerial application. (3rd ed.). New York: Free Press.
• Başaran, İ. E. (2004). Yönetimde insan ilişkileri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Brooks, M. (2010). Büyük sorular. Zamanda seyahat edebilir miyiz? (The Big Questions / Physics). (E. Kılıç, Çev.). İstanbul: Versus Kitap.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (8. b.). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Crease, R.P. ve Goldhaber, A.S. (2016). Kuantum dönemi. Planck, Bohr, Einstein ve Heisenberg belirsizliği sevmeyi bize nasıl öğretti? (V. Arı, Çev.). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Erçetin, Ş. Ş. (1999). Kuantum liderlik paradigması ile eğitim liderliğinin açımlanması. MEB Cumhuriyet Döneminde Eğitim II. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Erçetin, Ş. Ş. (2000). Lider sarmalında vizyon (2. b.). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Erçetin, Ş.Ş., Çevik, M.S. ve Çelik, M.(2018). Okul müdürlerinin kuantum liderlik davranışlarını gerçekleştirme düzeyleri. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi, 1(2), 109-124.
• Erçetin, Ş,Ş. ve Kayman, E.A. (2014) How to be a quantum leader in an ıntelligent organization? Ş.Ş. Erçetin & S.Banerjee (Eds.) Chaos, Complexity and Leadership. New York: Springer International Publishing.
• Erçetin, Ş. Ş., Potas, N., Açıkalın Ş. N. ve Turan, S. (2017). A study for developing a viable quantum leadership scale. International Congress On Political, Economic and Social Studies Abstracts Book. (9-11 November, 2017), Ankara.
• Eren, E. (2008). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi (11 b.). İstanbul: Beta.
• Hodgkinson, C. (2008). Yönetim felsefesi, örgütsel yaşamda değerler ve motivasyon (1 b.). Çev. İ. Anıl, ve B. Doğan. İstanbul: Beta.
• İşeri, B. (2019). Okul müdürlerinin yönetim tarzına ilişkin öğretmen görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Kahraman, Ü. (2019). Okul yöneticilerinin yönetim tarzı, örgüt dna’sı ve örgütsel değişimin okullardaki korku kültürüne etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. Pamukkale Üniversitesi. Denizli.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi, kavramlar-ilkeler-teknikler. (18.Baskı) Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kosa, G. (2020). Yöneticilerin kuantum liderlik algılarının incelenmesi üzerine nitel bir araştırma. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2) , 916-926.
• Olgungül, F. K. (2017). Örgütsel bağlılık ve çalışma süresi ilişkisi üzerine bir araştırma: Devlet ve özel ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenler örneği. Yayınlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Özdemir, A. N. (2020). Okul yöneticilerinin çevik liderlik özelliklerinin örgütsel bağlılığa etkisi: İngiltere ve Türkiye okullarında karşılaştırmalı bir analiz. Yayınlanmamış doktora tezi. Marmara Üniversitesi. İstanbul.
• Rees, D.W. ve Porter, C. (2008). Skills of management. 6. Baskı, London: Cengage.
• Servay, R.A. (1996). Fen ve mühendislik için fizik. 3. modern fizik. Çev. Ed. Kemal Çolakoğlu. Ankara: Palme Yayıncılık.
• Şat, A. (2018). Çalışanlarda örgütsel pasif-agresif davranışların yordayıcısı olarak yönetim tarzları algısı, örgütsel adalet algısı ve kişilik. Yayımlanmamış doktora tezi. Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Tufan, M. (2019). Okul yöneticilerinin kuantum liderlik davranışları ile öğretmenlerin inisiyatif alma düzeyleri arasındaki ilişki. (Kartal İlçesi Örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Turan, S. (2017). Okul yöneticilerinin kuantum liderlik davranışlarının örgütsel zekâ düzeyine etkisi. (Zonguldak ili örneği). Yayımlanmamış doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Üstüner, M. (2016). Algılanan müdür yönetim tarzı ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 22(3), 429-457.
• Yağ, T. (2019). Okul yöneticilerinin yönetim tarzları ile hesap verebilirlik yönelimleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.
• Yenidoğan, T. G. (2008). Pazarlama araştırmalarında çok boyutlu ölçekleme analizi: üniversite öğrencilerinin marka algısı üzerine bir araştırma, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 15, 138-169.
• Zohar, D. (2019). Kuantum benlik. (2. Basım). Çev. S. Kervanoğlu. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.