Overview of Graduate Studies on Children's Literature in the Science of Classroom Education: A Meta-Synthesis Study

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: Eğitim Bilimleri Özel Sayısı, 4539 - 4567, 15.09.2021

Hülya Kodan , Kürşad Kara

https://doi.org/10.26466/opus.888446

Cited By: 1

Öz

In this study, it is aimed to reveal the trends in postgraduate studies related to children's literature in Classroom Education. For this purpose, the meta-synthesis method has been used. The interpretation and evaluation of qualitative data were taken as a basis, the studies examined were handled with a qualitative approach, the results were examined in depth, similarities and differences were revealed. Higher Education (YÖK) National Thesis Center database was used to collect the data. 32 theses including 31 masters and 1 doctorate, which were carried out between 2010 and 2020, were included in the research. The process and findings were reported in detail within the scope of the research method. As a result of the research; It was observed that most of the studies were about values education under book/text analysis in terms of subject area, focused on the method of document analysis, and content and descriptive analysis were frequently used in data analysis. It was determined that direct quotations and expert opinions were frequently used to ensure the validity and reliability of the studies, and the majority of the studies provided results for story/book review/evaluation. In the data regarding the suggestions for the results of the studies, suggestions for the content of children's literature products came to the fore. There were also suggestions for teachers, parents and educators to raise awareness about children's books.

Anahtar Kelimeler

Classroom education, children, meta-synthesis

Sınıf Eğitimi Bilim Dalı’nda Çocuk Edebiyatı Konulu Lisansüstü Çalışmalara Genel Bakış: Bir Meta-Sentez Çalışması

Öz

Bu çalışmada Sınıf Eğitimi bilim dalında çocuk edebiyatıyla ilgili lisansüstü çalışmalardaki eğilimleri ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda meta-sentez yöntemi kullanılmıştır. Nitel verilerin yorumlanması ve değerlendirilmesi temel alınmış, incelenen çalışmalar nitel bir yaklaşımla ele alınarak sonuçlar derinlemesine irdelenmiş, benzerlik ve farklılıklar ortaya konulmuştur. Verilerin toplanmasında Yükseköğretim (YÖK) Ulusal Tez Merkezi veri tabanından faydalanılmıştır. Araştırmaya 2010-2020 yılları arasında gerçekleştirilmiş olan 31 yüksek lisans, 1 doktora olmak üzere 32 tez dâhil edilmiştir. Araştırmanın yöntemi kapsamında süreç ve bulgular detaylı bir şekilde rapor edilmiştir. Araştırma sonucunda; çalışmaların çoğunluğunun konu alanı itibariyle kitap/metin incelemesi altında değerler eğitimi ile ilgili olduğu, doküman incelemesi yöntemi üzerine yoğunlaştığı, veri analizinde içerik ve betimsel analizin sıklıkla kullanıldığı görülmüştür. Çalışmaların geçerlilik ve güvenirliklerinin sağlanmasında yoğunlukla doğrudan alıntı ve uzman görüşüne başvurulduğu, çalışmaların çoğunluğunun hikâye/kitap incelemesi/değerlendirilmesine yönelik sonuçlar sunduğu belirlenmiştir. Çalışmaların sonuçlarına yönelik önerilere ilişkin verilerde ise çocuk edebiyatı ürünlerinin içeriğine yönelik öneriler ön plana çıkmıştır. Öğretmen, ebeveyn ve eğitimcilerin çocuk kitapları ile ilgili farkındalık kazanmasına yönelik öneriler de yer almıştır.

Anahtar Kelimeler

Sınıf eğitimi, çocuk edebiyatı, meta-sentez

Kaynakça

• Akçay, S. (2015). Samed Behrengi’nin hikâyelerindeki eğitsel iletiler üzerine bir araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul.
• Akdemir, S. (2019). İlkokul dördüncü sınıfta felsefe temelli çocuk kitapları yoluyla değerler eğitimine ilişkin bir eylem araştırması. (Doktora Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Atalay Yakar, F. (2019). Türkiye’de çocuk edebiyatı alanında yapılan lisansüstü çalışmaların içerik ve yöntem açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.
• Aytaş, G. (2003). Okuma gelişiminde çocuk edebiyatının rolü. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13, 155-160.
• Bağcı, E. (2013). Çocuk edebiyatı ürünleriyle çocuklar için yazılmış eserlerin değerler eğitimi bağlamında karşılaştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
• Balcı, A. (2012). Türkiye’de çocuk edebiyatı üzerine hazırlanan lisansüstü tezler hakkında bir meta-analiz çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(17), 195-206.
• Balta, E. E. (2019). Çocuk edebiyatı üzerine yapılmış lisansüstü çalışmaların içerik analizi (2011-2018 yılları). OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 464-489.
• Baş, B. (2010). Söz varlığının oluşumu ve gelişiminde çocuk edebiyatının rolü. TÜBAR-XXVII, 137-159.
• Bayazıt, Z. (2011). Çocuk edebiyatı alanında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. 3. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (5-7 Ekim 2011). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Beşer, R. (2019). Resimli çocuk kitaplarının zorbalık olgusu açısından doküman analizi ile incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Biros, Y. (2019). Çeviri çocuk kitaplarındaki değerler eğitimi üzerine bir araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul.
• Cengiz, Ş. (2016). 3-6 Yaş çocuklarına yönelik hazırlanan hikâye ve masal kitaplarındaki değerlerin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uşak Üniversitesi, Uşak.
• Cesur, E. (2015). Mavisel Yener’in çocuklara yönelik öykülerindeki eğitsel iletiler üzerine bir araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul.
• Çalık, M. ve Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38.
• Çer, E. (2016. 0-6 Yaş çocuk kitaplarında çocuk gerçekliği ve çocuğa görelik. Ankara: Eğiten Kitap Yayıncılık.
• Çer, E. (2019). Çocuk edebiyatı yapıtlarının çocuğa göre olmasını sağlayan başat bir değişken: Eğitsel özellikler. Uluslararası Çocuk Edebiyatı ve Eğitim Araştırmaları Dergisi 3(1),1-11.
• Çiftçi, F. (2013). Çocuk edebiyatında yaş gruplarına göre kitaplar ve özellikleri. Muş Alparslan Üni̇versi̇tesi̇ Sosyal Bi̇li̇mler Dergisi, 1(1), 125-138.
• Demircan, C. (2008). Çocuk edebiyatına yönelik bir bibliyografya denemesi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 165-187.
• Dinçer, S. (2018). Content analysis in for educational science research: Meta-analysis, meta-synthesis, and descriptive content analysis. Bartın University Journal of Faculty of Education, 7(1), 176-190.
• Doğan, Y. (2019). Seza Kutlar Aksoy’un çocuk kitaplarında özüne duyarlılık. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Dönmezler, E. (2019). Türkiye’de yayınlanmış 5-8 yaş resimli çocuk kitaplarının biçim, resim ve içerik açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Düzenli, E. (2019). Hidayet Karakuş’un hikâyelerinin çocuk edebiyatının temel unsurları bakımından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Bayburt Üniversitesi Bayburt.
• Ekici, M. (2019). Çocuk kitaplarında engelliler ve sorunlarının incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Erışık, K. (2019). Çocuk edebiyatı yazarı hasan kallimci’nin ilkokul düzeyindeki kitaplarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Ağrı.
• Ertekin, E. ve Bozkurt, B. Ü. (2020). Türkçe dersi öğretim programlarını değerlendirmeye yönelik araştırma bulgularının incelenmesi: Bir meta-sentez çalışması. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 6(2), 613-634.
• Gündeşli, P.(2017). İlkokullarda öğrencilere önerilen gülten dayıoğlu hikâye kitaplarının hikâye haritası elementleri ile değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Gürbüz, Y. R. (2019). Ulviye Alpay’ın çocuk kitaplarında yer alan eğitsel iletiler. Yüksek Lisans Tezi. Bayburt Üniversitesi, Bayburt.
• Işık, M. (2017). Karakter eğitimi açısından mevlâna idris zengin’in hikâye ve masallarında eğitsel iletiler. (Yüksek Lisans Tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Rize.
• İbaçoğlu, T. (2019). İlkokul öğrencilerine yönelik çocuk kitaplarının iç ve dış yapısal özellikler açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Karagül, S. (2019). Çocuk edebiyatının temel işlevleri: Felski’nin yaklaşımı doğrultusunda bir değerlendirme. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 5(2), 334-351.
• Köklücan, D. (2019). Anaokulu öğrencilerinin ulusal ve çeviri çocuk kitaplarını tercihlerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Kubal, S. A. (2019). Çok okunan çocuk kitaplarının değerler yönüyle incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Küçük, S. (2019). Çocuk kitaplarının temel değerler bakımından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Merdane, F. (2019). İlkokul 2. sınıf türkçe ders kitabındaki metinlerin çocuk edebiyatı metinlerinin nitelikleri açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Miles, B. M. and Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. London: SagePub.
• Oğuzkan, A. F. (1983). Yerli ve yabancı yazarlardan örneklerle çocuk edebiyatı. Ankara: Emel Matbaacılık.
• Polat, S. ve Ay, O. (2016). Meta-sentez: Kavramsal bir çözümleme. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 4(1), 52-64.
• Sever, S. (2006). Çocuk edebiyatı öğretimi nasıl olmalıdır? 2. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu, http://cgsempoz.education.ankara.edu.tr/SBK.pdf, 04-06 Ekim, Ankara.
• Okumuş, A. (2017). Bir çocuk edebiyatı yazarı olarak aydoğan yavaşlı’nın hayatı, eserleri ve eserlerinde ilettiği değerler üzerine incelemeler. (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Özaslan, P. (2012). Muzaffer İzgü’nün çocuklara yönelik hikâye ve romanlarındaki eğitsel iletiler. (Yüksek Lisans Tezi). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.
• Palaz, F. S. (2019). Çocuk edebiyatı açısından birsen ekim özen’in eserleri ve eserlerinde yansıttığı değerler üzerinde incelemeler. (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Sever, S. (2012). Çocuk ve edebiyat. İzmir: Tudem Yayınevi.
• Sevim, O. (2020). Çocuk edebiyatıyla ilgili lisansüstü çalışmalardaki eğilimler: Bir içerik analizi. Türkiye Eğitim Dergisi, 5(1), 124-144.
• Şahin, Ç. ve Toprak, E. (2021). İlkokul düzeyinde çocuk edebiyatına ilişkin yapılan lisansüstü çalışmaların incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(1), 225-241.
• Şirin, M. R. (2016). Çocuk, çocukluk ve çocuk edebiyatı. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Şirin, M. R. (2016). Edebiyat ve çocuk edebiyatı, edebiyatın amacı ve işlevi. Türk Dili Dergisi, CX(780), 12-31.
• Tahirova, K. (2019). Abdulla Şaik’in eserlerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Tavuş, Z. G. (2015). Gülten Dayıoğlu’nun hikâyelerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Temur, M. (2018). Çocuk edebiyatında göç ve göçmenlik olgusu. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Temizyürek, F. (2003). Türkçe öğretiminde çocuk edebiyatının önemi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13, 161-167.
• Tiryaki E. N. (2016). Çocuk edebiyatı alanındaki tezlerin okuma yazma kültürü açısından değerlendirilmesi. 3. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (21-22 Ekim 2016), İstanbul.
• Topbaş, A. (2015). Sema Maraşlı’nın masallarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Turan, L. (2005). Arkadaş edinme güçlüğü çeken çocukların problemlerini çözmede çocuk edebiyatından yararlanma. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 124-135.
• Turan, R. C. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin resimli çocuk kitaplarına ilişkin görüşleri. (Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Turan, L. ve Gerez Taşgın, F. (2018). Çocuk edebiyatında “şiddet dili” farkındalık ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 12, 232-248.
• Tursun, G. (2019). Serpil Ural’ın çocuk kitaplarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Bayburt Üniversitesi, Bayburt.
• Yalçın, A. ve Aytaş, G. (2005). Çocuk edebiyatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Yardimciel, F. (2015). Bir çocuk edebiyatı yazarı olarak aysel gürmen’ in eserleri üzerinde ilettiği değerler bakımından incelemeler. (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Yazıcı, N. (2013). Çocuk edebiyatı alanında üniversitelerde yapılan lisans sonrası çalışmalar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 441-452.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yılmaz, Ş. Ö. (2019). Sınıf öğretmenlerinin çocuk kitaplarının disiplinler arası öğretimde kullanımı konusunda görüşlerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Giresun Üniversitesi, Giresun.
• Zor, E. R. G. (2015). Çok okunan Türk ve dünya çocuk klasiklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.