Examination of Life Studies Coursebooks in Terms of Inclusive Education

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: Eğitim Bilimleri Özel Sayısı, 3948 - 3974, 15.09.2021

Emrullah Akcan

https://doi.org/10.26466/opus.899642

Öz

Every individual in a society has unique characteristics and distinctive skills. However, certain individuals exhibit significant differences from others. Inclusive education practices were put into practice by focusing on individuals with special differences. In order for these practices to be successful, especially some materials need to be arranged. In primary schools, the life studies course is one of the most common courses in addition to Turkish and Math in Turkey. Accordingly, the life studies course is placed in an important position. Therefore, it is important to note how compatible Life studies coursebooks are with the inclusion practice. In this study, it was aimed to investigate the life studies coursebooks, which were used in the 2019-2020 education period, in terms of inclusive education practices. For this purpose, three Life studies coursebooks belonging to 1st, 2nd, and 3rd grades of primary school were evaluated by using document analysis, one of the qualitative research methods. Descriptive analysis method was used to analyze the data. According to the descriptive analysis method, the data patterns obtained from the research are analyzed according to the predetermined size or themes. For this reason, the code guide developed by the researcher was used as a data collection tool. As a result of the research, it has been determined that Life studies coursebooks are quite insufficient in terms of inclusion.

Anahtar Kelimeler

Life Studies, Inclusive Education, Coursebooks

Hayat Bilgisi Ders Kitaplarının Kaynaştırma Eğitimi Açısından İncelenmesi

Öz

Toplumdaki her bireyin kendine özgü farklı özellikleri, yetenekleri vardır. Ancak bazı bireyler, diğerlerinden önemli derecede farklılık göstermektedir. Kaynaştırma uygulaması, özel farklılıkları olan bireyleri odak noktasına alarak uygulamaya konulmuştur. Bu uygulamanın başarılı olabilmesi için özellikle bazı materyallerin düzenlenmesi gerekmektedir. Bu materyallerin en önemli öğesi ders kitaplarıdır. İlkokulda Türkçe ve Matematik ile birlikte Hayat Bilgisi dersi en sık verilen üç dersten biridir. Bu bağlamda hayat bilgisi dersleri önemli bir yerde konumlandırılmıştır. Dolayısıyla hayat bilgisi kitaplarının kaynaştırma uygulaması ile ne kadar uyumlu olduğu önemli bir husus olarak göze çarpmaktadır. Bu araştırma ile 2019-2020 eğitim öğretim yılında okutulacak olan hayat bilgisi ders kitaplarının kaynaştırma uygulaması açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç kapsamında ilkokul 1., 2. ve 3. sınıflara ait üç Hayat bilgisi kitabı nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılarak değerlendirilmiştir. Verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz yönteminden yararlanılmıştır. Betimsel analiz yöntemine göre araştırmadan elde edilen veri desenleri, daha önceden belirlenen boyut veya temalara göre analiz edilir. Bu sebeple araştırmada veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen kod rehberi kullanılmıştır. Bu kod rehberi, kaynaştırma ile ilgili göstergelerin bulunduğu başlık ve alt başlıklardan oluşmaktadır. Araştırma sonucunda Hayat bilgisi ders kitaplarının kaynaştırma açısından oldukça yetersiz olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hayat Bilgisi, Kapsayıcı Eğitim, Ders Kitapları

Kaynakça

• Akcan, E. and İlgar, L. (2016). Kaynaştırma sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma konusundaki yeterliliklerinin araştırılması. Hasan Âli Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 27-39.
• Anılan, H. and Kayacan, G. (2015). Sınıf öğretmenlerinin gözüyle kaynaştırma eğitimi gerçeği. Bartın University Journal of Faculty of Education, Special issue, 74-90.
• Ataman, A., Şapolyo Erol, M., Gevrekçi, M., Çakmak, M., Ercan, L., Yüksel, S. and Çetin, O. (2001). Yabancı dil 4-8, konu alan ders kitabı inceleme klavuzu. Ankara: Nobel Yayın.
• Aydın, B. (2019). Gelişimin doğası. Binnur Yeşilyaprak (Ed.), Eğitim psikolojisi, (29-56). in Pegem Akademi.
• Candan, D. G. and Ergen. G. (2014). 3. Sınıf Hayat Bilgisi ders kitaplarının temel evrensel değerleri içermesi bakımından incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 134-161.
• Cheng, K. K. Y. and Beigi, A. B. (2011). Addressing students with disabilities in school textbooks. Disability and Society, 26(2), 239–242.
• Crawford, K. (2000). Researching the ideological and political role of the history textbook. Issues and methods – 2nd European Conference of Children’s Identity and Citizenship in Europe, University of Athens, Greece, May 2000. DOI: 10.18546 / HERJ.01.1.07
• Daniel, L. G. and King, D. A. (1997). Impact of inclusion education on academic achievement, student behavior and self-esteem, and parental attitudes. The Journal of Educational Research, 91(2), 67-80.
• David, R. G. (2001). Representing the inuit in contemporary British and Canadian juvenile non-fiction. Children’s Literature in Education, 32(2), 139–154. doi:10.1023/a:1010338629474
• Deniz, E. and Çoban, A. (2019). Kaynaştırma eğitimine ilişkin öğretmen görüşleri. Electronic Journal of Life Sciences, 18(70). 734-761. DOI:10.17755/esosder.448379
• Eripek, S. and Vuran, S. (2015). Zihinsel yetersizliği olan çocukların eğitimi. Gönül Akçamete (Ed). Genel eğitim okullarında özel gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim. (245-282) içinde. Ankara: Kök yay.
• Erkan, A. (1998). Hayat Bilgisi kitaplarında resimleme ve metin ilişkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Erol, B. and Kıroğlu, K. (2012). Hayat bilgisi ders kitaplarının dil ve anlatım yönünden değerlendirilmesi. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 32, 155-176.
• Fırat, T. and Koyuncu, İ. (2019). Lise öğrencilerinin özel gereksinimli bireylere yönelik sosyal kabul düzeyleri. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(1), 503-525. DOI: 10.17152 / gefad.431264
• Güdük, A. H. and Yılmaz, D. (2019). Kaynaştırma sınıflarındaki normal gelişim gösteren öğrencilerin prososyal davranışlarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(1), 22-37. (Advance online publication). DOI: 10.16986/HUJE.2019054899
• Güleryüz, B. and Özdemir, M. (2015). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(3), 53-64.
• Gümüş, M. and Tan, Ç. (2015). İlkokul ve ortaokul çağında kaynaştırma eğitimi gören öğrencilere karşı normal gelişim gösteren öğrencilerin tutumlarının incelenmesi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4, 90-110.
• Hodkinson, A., Ghajarieh, A. and Salami, A. (2016). An analysis of the cultural representation of disability in school textbooks in Iran and England. Education, 3(13). 27-36.
• Hwang, Y. and Evans, D. (2011) Attitudes towards inclusion: Gaps between belief and practice. International Journal of Special Education, 26(1). 136-146.
• Kapucu, R., Aydoğdu, A. and Benli̇, A. (2020). Ortaokul kademesinde kaynaştırma eğitimi gören öğrencilerin uyum becerilerine ilişkin öğrenci öğretmen, veli ve öğrenci görüşleri: Bir durum çalışması. Bartın Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 34-47.
• Karataş, Z. and Arslan, E. (2018). Ortaokulda öğrenim gören zihin engelli kaynaştırma öğrencilerinin normal gelişim gösteren akranları tarafından sosyal kabullerinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 48, 495-513.
• Kibria, G. (2005). Inclusion education and the developing countries: The Case of Bangladesh. Journal of the International Association of Special Education, 6(1). 43-47.
• Kirk, S., Gallagher, J. and Coleman, M. R. (2015) Educating exceptional children. (Çev. Ed. Salih Rakap). Nobel yay. 2017.
• MEB. (2018). İlkokul Hayat Bilgisi dersi 1, 2 ve 3. sınıflar öğretim programı. http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/2018122171428547-HAYAT%20B%C4%B0LG%C4%B0S%C4%B0%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI.pdf 20.06.2020
• Olson, D. R. (1989). On the Language and Authority of Textbooks. S. De Castell, A. Luke, and C. Luke, (Eds.), In Language, Authority and Criticism, 233–244. London: Falmer.
• Özokçu, O. (2015). Zihinsel yetersizlik, görme yetersizliği ve işitme yetersizliği. İbrahim H. Diken, (Ed.). İlköğretimde kaynaştırma, (55-88) in. Pegem A.
• Öztürk, T. and Özkan, Z. S. (2018). Hayat bilgisi ders kitaplarındaki metin ve görsellerin değerler açısından incelenmesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi - Journal of Qualitative Research in Education, 6(1), 172-204.
• Pamuk, İ. and Pamuk, A. (2016). Almanya’da Sachunterricht ve Türkiye’de hayat bilgisi ders kitaplarında okulda demokrasi uygulamalarına örnek olarak sınıf başkanı seçimi. Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE, 5(2), 67-83.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev.; 3. baskı). Pegem A. 2014.
• Sayed, Y. and Soudien, C. (2005). Decentralisation and the construction of inclusion education policy in South Africa. Compare: A Journal of Comparative and International Education, 35(2), 115-125.
• Schwartz, C. and Armony-Sivan, R. (2001). Students' attitudes to the inclusion of people with disabilities in the community. Disability and Society, 16(3), 403-413.
• Silvermann, D. (2018). Nitel verileri yorumlama. (E. Dinç, Çev. Edt.; 5. baskı). Pegem A. 2018.
• Şafak, P. (2015). Görme yetersizliği olan çocukların eğitimi. Gönül Akçamete (Ed.), Genel eğitim okullarında özel gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim. (397-440) içinde. Kök yay.
• Şahan, G., Uğurlu, M., Özdemir, N. and Nazik, A. (2020). Kaynaştırma eğitimi yapan öğretmenleri ve ailelerin güçlendirilmesi eğitimi. accessed from https://acikerisim.bartin.edu.tr/handle/11772/2246 04/07/2021.
• Tural, A., Şahan, G., Işık, A. D., Özdemir, S., Uysal, H. and Yılmaz, O. (2017). Türkiye ve Almanya’daki hayat bilgisi ders kitaplarının resim-metin ilişkileri ve kullanımları bakımından karşılaştırılması. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 6(2), 770-782.
• Westbury, I. (1990). Textbooks, textbook publishers, and the quality of schooling. W. Arthur, and D. L. Elliott, (Eds), In Textbooks and Schooling in the United States. 1–22. Chicago.
• Yazıcıoğlu, T. and Kargın, T. (2018). Serebral palsili öğrenciler için düzenlenmiş bir okulda gerçekleştirilen kaynaştırma modeline ilişkin paydaş görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 19(4), 643-678.
• Yılmaz, E. and Batu, E. S. (2016). Farklı branştan ilkokul öğretmenlerinin Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı, yasal düzenlemeler ve kaynaştırma uygulamaları hakkındaki görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 17(3), 247-268.