Mobbing Perceptions of Academic Staff

Yıl 2023, Cilt: 20 Sayı: 51, 95 - 109, 31.01.2023

Nilüfer Rüzgar

https://doi.org/10.26466/opusjsr.1191308

Öz

Mobbing is defined as psychological attack to the individuals. In this sense, mobbing behaviour is especially applied to employees in both public and private organizations and generally inferiors are exposed to these kind of attacks by their superiors/supervisors. In addition, mobbing is also a growing problem in educational organizations, especially in universities. In this sense the academicians who are exposed to emotional attacks, cannot proceed in their scholarly activities; because of the fact that mobbing creates a number of physical and psychological problems on them. Furthermore, mobbing behavior not only affects their academic success but also their private life; in the sense that they are affected psychologically and they lose their psychological and mental health, as mentioned. In this frame, the purpose of this study is to reveal the perceptions and attitudes of academic staff in universities towards mobbing. In the scope of the research, academicians that work in foundation universities in the city of Istanbul, Türkiye are defined as the sample. A total of 166 academicians have participated in the research. The gathered data is analyzed via SPSS 22.0 package programme. According to the results, there is statistically significant difference between the socio-demographic (gender, age, marital status, monthly income, academic department, academic experience) characteristics of academicians and their attitudes towards mobbing.

Anahtar Kelimeler

Psychological Attack, Mobbing, Academic Staff

Kaynakça

• Agervold, M. (2009). The significance of organizational factors for the ıncidence of bullying. Scandinavian Journal of Psychology, 50, 267-276.
• Agervold, M. & Mikkelsen, E. G. (2004). Relationships between bullying, psychosocial work environment and ındividual stress reactions. Work & Stress: An International Journal of Work, Health & Organisations, 18(4), 336-351.
• Akan, D., Yıldırım, İ. & Yalçın, S. (2013). Okul yöneticilerine aşağıdan yukarı doğru uygulanan yıldırma (mobbing) davranışları. International Online Journal of Educational Sciences, 5(3), 646-659.
• Akbaşlı, S., Diş, O. & Durnalı, M. (2020). İlkokul öğretmenlerinin karşılaştıkları yıldırma davranışları ile motivasyon düzeyleri arasındaki ilişki. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 49, 564-581.
• Akgeyik, T., Güngör D.M., Uşen, Ş. & Omay, U.(2009). İşyerinde psikolojik taciz olgusu: Niteliği, yaygınlığı ve mücadele stratejisi. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 56, 92-149.
• Akın, E. (2009). Cinsel ve duygusal tacizi patronlar önleyecek. http://www.isteinsan.com.tr/yonetim/cinsel_ve_duygusal_ tacizi_patronlar_onleyecek. Erişim Tarihi 17 Mayıs 2021.
• Alfano, V., Ramaci, T., Landolfi, A., Lo Presti, A. & Barattucci, M. (2021). Gender patterns in mobbing victims: Differences in negative act perceptions. MMPI personality profile, perceived quality of life, and suicide risk. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18, 2192.
• Alhas, F. (2020). Cam uçurum mu? Mobing mi? Bilinmeyene yolculuk. SBedergi, 4(6), 26-45.
• Altuntaş, C. (2010). Mobbing kavrami ve örnekleri üzerine uygulamali bir çalişma. Journal of Yaşar University, 5(18), 2995-3015.
• Akpınar, E. N. (2015). Üniversitede araştırma görevlilerinin duygusal tacize (mobbing) yönelik algılarının demografik özeliklere göre analizi. Current Research in Education, 1(2), 89-100.
• Arslan, A. & Çıkmaz, E. (2021). Evaluation of socio-economic ımpacts of mobbing ın terms of ınstitutions. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi/The Journal of International Social Research, 14(80), 174-191.
• Atman, Ü. (2012). İşyerinde psikolojik terör: Mobbing. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 3(1), 157-174.
• Baykal, A. N. (2005). Yutucu rekabet. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Bozyiğit, E. (2013). Spor bilimleri alanında çalışan ve yıldırma davranışlarına maruz kalan akademisyenlerin çalışma hayatına yönelik tutumlar. Yayımlanmamış doktora tezi. Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Can, Y. (2007). A tipi kişilik ve B tipi kişilikler bakımından mobbing kişilik ilişkisinin incelenmesi ve bir uygulama. Yayınlanmış yüksek lisans tezi. Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Cayvarlı, P. E. (2013). Akademisyenlerin üniversitelerdeki psikolojik yıldırmaya iliflkin algılarının incelenmesi: Dokuz Eylül Üniversitesi örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. 9 Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Cemaloğlu, N. (2007). Örgütlerin kaçınılmaz sorunu: Yıldırma. Bilig Dergisi, 42, 111-126.
• Cemaloğlu, N. & Kılınç, A. Ç. (2012). İlköğretim okulu yöneticilerinin etik liderlik davranışları ile öğretmenlerin algıladıkları örgütsel güven ve yıldırma arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 37(165), 137-151.
• Cengiz, S. (2010). İlköğretim okulu yöneticilerinin yönetim tarzlarının öğretmenleri yıldırma (mobbing) düzeyine etkisi. Yüksek lisans tezi. Sakarya Üniversitesi.
• Çelep, C. & Eminoğlu, E. (2012). Primary school teacher's experience with mobbing and teacher’s self-efficacy perceptions. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46, 4761-4774.
• Çetinkaya, N. (2016). Belediye çalışanlarının psikolojik yıldırma ile güdülenme düzeyleri arasındaki ilişki (Mersin ili örneği). Yüksek lisans tezi. Toros Üniversitesi.
• Çobanoğlu, Ş. (2005). Mobbing-işyerinde duygusal saldırı ve mücadele yöntemleri. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Daşçı, Sönmez, E. (2019). The relationship between mobbing and psychological capital. Bayterek International Journal of Academic Research. 2(2), 140-149.
• Davenport, N., Swartz, R. D. & Elliot, G. P. (2003). Mobbing, işyerinde duygusal taciz. (Çev. O. C. Önertoy). Sistem Yayıncılık.
• Djurkovic, N., McCormack, D. & Casimir, G. (2006). Neuroticism and the psychosomatic model of workplace bullying. Journal of Managerial Psychology, 21, 73–88.
• Doğan, İ. (2012). İşyerinde psikolojik taciz ve yıldırmanın işten ayrılmalar üzerine etkisi: Bankacılık sektöründe bir inceleme. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Einarsen, S. (2000). Harassment and bullying at work: A review of the Scandinavian approach. Agression and Violant Behaviour, 5(4), 379-401.
• Einarsen S., Hoel H., Zapf. D. & Cooper C. (2011). Bullying and harassment in the workplace: Developments in theory, research, and practice. 2nd Ed. CRC Press.
• Einarsen, S. & Nielsen, M.B. (2015). Workplace bullying as an antecedent of mental health problems: A five-year prospective and representative study. International Archives in Occupational Environmental Health, 88, 131–142.
• Ekinci, Ö. (2012). Ortaöğretim okulu öğretmenlerinin yıldırma davranışları ile örgütsel adanmışlıkları arasındaki ilişki. Yayınlanmış yüksek lisans tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Erdem, T. (2014). Mobbing ve mobbing ile mücadele yöntemleri. Türk Kütüphaneciliği Dergisi, 28(4), 622-628.
• Erdemir, B. (2019). Türkiye’de akademik mobbing ve çözüm önerileri: Yüksek lisans tezlerinin içerik analizi. Journal of Higher Education, 9(2), 213-233.
• Erdemir, B., Demir, C., Ocal, J. Y., & Kondakçı, Y., (2020). Academic mobbing in relation to leadership practices: A new perspective on an old Issue. Educational Forum, 84(2), 126-139. Evcen Temelli, M. & Güven, S. (2021). Instructors’ opinions on mobbing and organizational silence. The Journal of Kesit Academy, 7(26), 428-462.
• Glasø, L., Vie, T., Holmfjord, G. & Einarsen, S. (2011). An application of affective events theory to workplace bullying: The role of emotions, trait anxiety and trait anger. European Psychology, 16, 198–208.
• Göktürk, G. Y. & Bulut, S. (2012). Mobbing: işyerinde psikolojik taciz. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(24). 53-70.
• Göymen, Y. (2020). İş hayatında mobbing ve mobbingle başa çıkma yolları. Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 31-60.
• Gülova, A.A. & Canbuldu Kavalcı, N. (2021). Çalışanların mobbing (psikolojik yıldırma) davranışına maruz kalma algısı ile kişilik tipleri ve demografik özellikleri arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Social Sciences Research Journal, 10(1), 147-161.
• Gün, H. (2014). Üniversiteler ve mobbing. https://www.hurriyet.com.tr/egitim/universiteler-ve-mobbing-27498207. Erişim Tarihi 20 Haziran 2021.
• Güngör, M. (2007). Çalışma hayatında psikolojik taciz. Derin Yayınları.
• Hogh, A. & Dofradottir, A. (2001). Coping with bullying in the workplace. European Journal of Work and Organizational Psychology, 10, 485-495.
• Işık, E. (2007). İşletmelerde mobbing uygulamaları ile iş stresi ilişkisine yönelik bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kara, S. & Kaya, Ş.D. (2021). Sağlık çalışanlarının psikolojik yıldırma ve algılanan sosyal destek düzeylerinin incelenmesi: Konya ilinde bir uygulama. Investigation of psychological mobbing and perceived social support levels of health workers an application in Konya province. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 24(2).
• Karakoç, N. (2012). Öğretim elemanlarının yıldırma davranışlarına maruz kalma durumu ve örgütsel bağlılığının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karakuş, M. & Çankaya, İ. H. (2012). Öğretmenlerin maruz kaldıkları psikolojik şiddete ilişkin bir modelin sınanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 225-237.
• Karran, T. (2009). Academic freedom in Europe: Reviewing UNESCO’s recommendation. British Journal of Educational Studies, 57(2), 191-215.
• Kaya, M. (2015). Mobbingin kurumsal etkileri ve maliyeti. Sayıştay Dergisi, 97, 77-88.
• Kaya, P. (2020). İşyerinde psikolojik yıldırmanın yaşamın anlamı üzerine etkisi. Yayınlanmış yüksek lisans tezi. Maltepe Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Kehribar, A., Karabela, Ş. N., Kart Yaşar, K., Okur, A., Derya, M., Özgür, C. & Çankaya, F. (2017). Çalışma hayatında mobbing: Nedenleri, bileşenleri ve ülkemizdeki hukukî durumu. Bakırköy Tıp Dergisi, 13(1), 1-9.
• Kılıç, S. (2016). Cronbach’ın alfa güvenilirlik kat sayısı. Journal of Mood Disorders, 6(1), 47-48.
• Köse S. & Uysal Ş. (2010). Kamu personelinin yıldırma (mobbing) ve boyutları hakkındaki düşünceleri üzerine bir çalışma: Manisa Tarım İl Müdürlüğü örneği. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1) 261-276.
• Laleoğlu, A. & Özmete, E. (2013). Mobbing ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 31, 9-31.
• Leymann, H. (1996). The content and development of mobbing at work. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 165-184.
• Marangoz, M. (2012). Editörden. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 5-6.
• Mikkelsen, E.G. & Einarsen, S. (2002). Relationships between exposure to bullying at work and psychological and psychosomatic health complaints: The role of state negative affectivity and generalized self-efficacy. Scand. Journal of Psychology, 43, 397–405.
• Miles, M. B. (1969). Planned change and organizational health: figre and ground”. organizations and human behavior: Focus on schools. Fred Carver and Thomas J. Sergiovanni (Eds.) McGraw- Hill Book Company.
• Mimaroğlu, H. & Özgen, H. (2008). Örgütlerde güncel bir sorun: Mobbing. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 8(15), 201-226.
• Namie, G. & Namie, R. (2009). The bully at work: What you can do to stop the hurt and reclaim your dignity on the job. 2nd ed. Naperville, Sourcebooks.
• Nielsen, M.B., Indregard, A.M. & Øverland, S. (2016). Workplace bullying and sickness absence: A systematic review and meta-analysis of the research literature. Scand. Journal of Work Environmental Health, 42, 359–370.
• Özcan, N. (2011). Mobbingin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerine etkisi ve örgütsel sessizlik: Karaman il özel idaresinde bir uygulama. Yayınlanmış yüksek lisans tezi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özkul, B. & Çarıkçı, İ. H. (2010). Mobbing ve Türk hukuku açısından değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 481-499.
• Perminiene M., Kern R. M. & Perminas A. (2016). Lifestyle, conflict solving styles and exposure to workplace bullying: A model of mediation. Swiss Journal of Psychology, 75(2), 57-69.
• Resch, M. & Schubinski, M. (1996). Mobbing- prevention management in organizations. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5, 295-307.
• Sönmeztekin, B. (2016). Sağlık sektöründe üst yönetimin mobbing algısı üzerine nitel bir araştırma. Yayınlanmış yüksek lisans tezi. Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sperry, L. & Duffy, M. (2009). Workplace mobbing: Family dynamics and therapeutic considerations. The American Journal of Family Therapy, 37(5), 433-442.
• Şenerkal, R. (2014). Üniversitelerde akademik personele yönelik mobbing süreci: Mobbing davranışları ile akademisyenlerin sağlığı ve bireysel performansı ilişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şimşek, A. S. (2013). Mobbing kaderimiz midir? Barış Araştırmaları ve Çatışma Çözümleri Dergisi, 1(2), 36-45.
• Tetik, S. (2010). Mobbing kavramı: Birey ve örgütler açısından önemi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(18), 81-89.
• Tınaz, P. (2011). İşyerinde psikolojik taciz (Mobbing). Beta Yayınları.
• Tiftik, C. (2021). Akademisyenler ve psikolojik yıldırma: Sistematik bir derleme araştırması. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 11, 249-279.
• Tunay, M. & Kamilov, R. (2021). çalışanların liderlik, mobbing ve iş tutumu arasındaki ilişkilerinin incelenmesi: Nahçivan Öğretmenler Enstitüsü. Alanya Akademik Bakış, 5(1), 473-485.
• Uysal, H.T. & Yavuz, K. (2013). The unseen face of mobbing ın organizations: Reverse mobbing. Turkish Studies: International For the Languages. Literature And History Of Turkish Or Turki, 8(8), 2167- 2183.
• Vartia, M. (1996). Identification of mobbing activities. Europan Journal of Work and Organizational Psychology, 15(2), 251-275.
• Yılmaz, C., (2020), Mobbing üzerine nitel bir araştırma: astlardan üstlere uygulanan mobbing. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 12(1), 19-33.
• Zencirkıran M. & Keser, A. (2018). Örgütsel davranış. Dora Basın Dağıtım.