In this study, the apsidal motion and the light-time effect of nine eclipsing binary star systems were investigated by using (O-C) analysis. The apsidal motion and the third-body parameters were determined from the analyses. According to the results, the shortest apsidal motion period was calculated for U Oph (U = 19.7 ± 1.2 years). Third-body masses gravitationally bound to the systems were also found to be in the range of 0.09 - 4.97 Mʘ. It has been determined that the greatest contribution to the apsidal motion rate(except RR Lyn and V889 Aql) comes from the effects of the components due to the rotation and the tidal effect. It was determined that the effect of General Relativity on the axis rotation was more significant in RR Lyn and V889 Aql systems. In other systems, this effect was calculated to be less than 15%. It has been determined that the third-body effect is negligible within the observed axis rotation for all systems.
Bu çalışmada dokuz tane örten çift yıldız sisteminin eksen dönmesi ve ışık-zaman etkisi, (O-C) analizi kullanılarak incelenmiştir. Analizlerden eksen dönmesi parametreleri ve çift sisteme bağlı muhtemel üçüncü cisme ilişkin parametreler belirlenmiştir. Dokuz sistem arasında en kısa eksen dönmesi dönemine sahip olan sistemin U Oph olduğu bulunmuştur (U= 19.7 ± 1.2 yıl). Bu çalışmada incelenen sistemler için, sistemlere çekimsel bağlı muhtemel üçüncü cisimlerin kütleleri, i= 90 derece varsayımı altında, 0.09 – 4.97 Mʘ aralığında hesaplanmıştır. Eksen dönmesine sebep olan fiziksel süreçlerin, gözlenen eksen dönmesi hızına olan katkıları da hesaplanmıştır. Gözlenen eksen dönmesine en büyük katkının (RR Lyn ve V889 Aql dışında) bileşen yıldızların eksenleri etrafında dönmesi ve karşılıklı çekim nedeniyle oluşturdukları basıklık etkilerden geldiği görülmüştür. RR Lyn ve V889 Aql sistemlerinde ise eksen dönmesine genel göreliliğin katkısının daha büyük olduğu bulunmuştur. Diğer sistemlerde ise bu etkinin katkısının %1 ile %13 arasında olduğu hesaplanmıştır. Dokuz sistem için gözlenen eksen dönmesine üçüncü cisim nedeniyle oluşan etkinin diğer etkiler yanında ihmal edilebilir büyüklükte olduğu belirlenmiştir.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2022 |
Gönderilme Tarihi | 14 Mart 2022 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 12 Sayı: 2 |