RELIGIOUS ATTITUDES, DEMOGRAPHIC VARIABLES, AND PREJUDICE TOWARD SYRIAN REFUGEES IN TURKEY: LOCAL DATA AND INTERNATIONAL DIFFERENCES

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 20, 279 - 304, 30.12.2020

Zeynep Sağır , Raymond F. Paloutzian

Öz

Prejudice against people of ethnic groups different than one’s own can be central to intergroup conflict. A person’s religiousness may function to either facilitate or retard prejudices, depending upon whether the way the religion is held fosters perceiving others as outsiders and in an “us versus them” manner. These considerations raise concerns about increased expression by Turkish citizens of attitudes against the Syrian refugees that fled to Turkey between 2011 and 2019. The present study used quantitative methods to examine prejudice against Syrian war refugees and asylum seekers as related to religious attitudes and demographic variables in 400 Turkish Muslims in rural Eastern Anatolia, making this a unique dataset that adds to the international pool of information about religion and prejudice. Analyses of measures of social distance from others, feelings toward the outgroup, and religious attitudes showed that prejudice decreased as religious attitudes became more positive, and that women’s religious attitudes were more positive than those of men. Participants with lower monthly income had significantly higher religious attitudes and lower social distance scores than those with high income. People studying Engineering, Education, and Arts and Science showed greater prejudice than those studying Theology. The findings help expand our knowledge base of the relation between religion and prejudice, and document differences between the present findings and those of studies of this relationship in other countries and religions.

Anahtar Kelimeler

prejudice, religiosity, religious attitudes, social distance, syrian, refugees, islamic attitudes

DİNİ TUTUM, DEMOGRAFİK DEĞİŞKENLER VE TÜRKİYE’DEKİ SURIYELİ MÜLTECİLERE YÖNELİK ÖNYARGI: YEREL VERİLER VE ULUSLARARASI FARKLILIKLAR

Öz

Etnik gruplardan insanlara karşı olan önyargı kişinin kendisinin gruplar arası çatışmada merkezde bulunabilmesinden farklıdır. Bir kişinin dindarlığı, dinin “biz ve onlar” şeklinde başkalarını yabancı olarak algılamayı teşvik edip etmediğine bağlı olarak önyargıların ortaya çıkmasını kolaylaştırabilir ya da yavaşlatabilir. Bu hususlar, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının 2011-2019 yılları arasında Türkiye’ye göçen Suriyelilere yönelik tutumlarda daha fazla ifade edilmesi konusunda endişeler uyandırmaktadır. Bu araştırmada, Doğu Anadolu’da 400 TürkMüslüman’ın dini tutumu ve demografik değişkenlerle ilişkili olarak Suriyeli mülteci ve sığınmacılara yönelik önyargılı tutumlarını incelemek için nicel yöntem kullanılmıştır. Böylelikle, din ve önyargı konusunda uluslararası bilgi havuzuna özgün bir veri seti eklenmiştir. Öteki ile sosyal mesafe, dış gruba yönelik duygular ve dini tutum konusundaki analizler, dini tutumların daha olumlu hale gelmesiyle önyargının azaldığını ve kadınların dini tutumlarının erkeklerden daha olumlu olduğunu göstermiştir. Aylık geliri daha düşük olan katılımcılar, yüksek gelire sahip olanlara göre önemli ölçüde daha yüksek dini tutumlara ve daha düşük sosyal mesafe puanlarına sahiptir. Mühendislik, Eğitim ve Fen-Edebiyat fakültesinde okuyan insanlar, İlahiyat okuyanlardan daha fazla önyargı göstermiştir. Bulgular, din ve önyargı arasındaki ilişkiye dair bilgi tabanımızı genişletmeye yardımcı olmakta ve mevcut bulgular ile diğer ülkelerde ve dinlerde bu ilişkiyle ilgili çalışmaların bulguları arasındaki farklılıkları ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ön yargı, Dindarlık, Dini Tutumlar, Sosyal Mesafe, Suriyeliler, Mülteciler, İslami Tutumlar

Kaynakça

• Akşit, B., Bozok, M., & Bozok, N. (2015). Zorunlu göç, sorunlu karşılaşmalar: Hisar köyü, Nevşehir’deki Suriyeli göçmenler örneği. TC. Maltepe Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dergisi. 1+2, 92-117.
• Allport, G. W. (1954). The nature of prejudice. Reading, MA: Addison-Wesley.
• Allport, G. W., & Ross, M. J. (1967). Personal religious orientation and prejudice. Journal of Personality and Social Psychology, 5, 432-443.
• Ayten, A., & Sağır, Z. (2014). Dindarlık, Dinî Başa Çıkma ve Depresyon İlişkisi: Suriyeli Sığınmacılar Üzerine Bir Araştırma. Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi Cilt-Sayı 47 s. 5-18 /İstanbul.
• Balaban, Ç. D. (2013). The roles of intergroup threat, social dominance orientation and right-wing authoritarianism in predicting Turks’ prejudice toward Kurds. Unpublished MA Thesis, METU, Ankara.
• Batson, C. D., Schoenrade, P., & Ventis, W. L. (1993). The religious experience: A social-psychological perspective, 2nd.ed. New York: Oxford University Press.
• Beit-Hallahmi, B. (2003). Religion, religiosity, and gender. In C. Ember & M. Ember (eds.) The encyclopedia of sex and gender: Men and women in the world's cultures, vol. 1, pp. 117 - 127. Boston: Springer Science.
• Beit-Hallahmi, B. (2014). Psychological perspectives on religion and religiosity. Routledge.
• Ben-Nun Bloom, P., Vishkin, A., Ben-Nun, P., Korenman, M., & Tamir, M. (2019). Religion and Anti-Immigration Sentiments in Context: Field Studies in Jerusalem. The International Journal for the Psychology of Religion, 29(2), 77-93.
• Bikmen, N. (1999). Milli kimlik ve etnik önyargı: Bir Türk örneklem. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi) Boğaziçi Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Sosyal Psikoloji Anabilim Dalı.
• Bogardus, D. (1925). Bogardus’s Social Distance Scale. Journal of Research on Adolescence, 15, 25-36.
• Carlson, M. M., McElroy, S. E., Aten, J. D., Davis, E. B., Van Tongeren, D., Hook, J. N., & Davis, D. E. (2019). We welcome refugees? Understanding the relationship between religious orientation, religious commitment, personality, and prejudicial attitudes toward Syrian refugees. The International Journal for the Psychology of Religion, 29(2), 94-107.
• Cetin, M. (2019). Effects of religious participation on social inclusion and existential well-being levels of Muslim refugees and immigrants in Turkey. The International Journal for the Psychology of Religion, 29(2), 64-76.
• Çınar, M. (2017). Yas Psikolojisi: Yas ve Dindarlık İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Araştırma. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 12/2, p. 57-74 /Ankara.
• Cirhinlioğlu, F. G., & Ok, Ü. (2011). Kadınlar mı Yoksa Erkekler mi Daha Dindar?. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 3(1), 121-141.
• Clobert, M., Saroglou, V., & Hwang, K. K. (2017). East Asian religious tolerance versus Western monotheist prejudice: The role of (in) tolerance of contradiction. Group processes & intergroup relations, 20(2), 216-232.
• Cowling, M. M., & Anderson, J. R. (2019). The role of Christianity and Islam in explaining prejudice against asylum seekers: Evidence from Malaysia. The International Journal for the Psychology of Religion, 29(2), 108-127.
• Deslandes, C., & Anderson, J. R. (2019). Religion and prejudice toward immigrants and refugees: A meta-analytic review. The International Journal for the Psychology of Religion, 29(2), 128-145.
• Donahue, M. J. (1985). Intrinsic and extrinsic religiousness: Review and meta-analysis. Journal of Personality and Social Psychology, 48, 400-419. Donahue, M. J., & Nielsen, M. E. (2005). Religion, attitudes, and social behavior. Handbook of the psychology of religion and spirituality, 274-291.
• Erişen, C. (2018). Causes and Consequences of Public Attitudes toward Syrian Refugees in Turkey. Contemporary Research in Economics and Social Sciences Vol. 2, Issue 1, pp. 111-139.
• Francis, L. J., & Evans, T. E. (2001). 8.3 The relationship between personal prayer and purpose in life among churchgoing and non-churchgoing twelve-to-fifteen-year-olds in the UK. Psychological Perspectives on Prayer: A Reader, 271-282.
• Francis, L. J., & Wilcox, C. (1998). Religiosity and femininity: Do women really hold a more positive attitude toward Christianity?. Journal for the Scientific Study of Religion, 462-469.
• Ghorbani, N., & Watson, P. J. (2006). Religious orientation types in Iranian Muslims: Differences in alexithymia, emotional intelligence, self-consciousness, and psychological adjustment. Review of Religious Research, 47 (3), 303–310.
• Ghorbani, N., & Watson, P. J., & Mirhasani, V. S. (2007). Religious commitment in Iran: Correlates and factors of quest and extrinsic religious orientations. Archive for the Psychology of Religion, 29 (1), 245–257.
• Gorsuch, R. L., & Aleshire, D. (1974). Christian faith and ethnic prejudice: A review and interpretation of research. Journal for the Scientific study of religion, 281-307.
• Gürses, İ. (2005). Din Eğitimi Kişilik İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi Cilt: 16, Sayı: 2, 2007 s. 79-122 Sosyal Bilimler Enstitüsü / İstanbul.
• Esses, V. M., Haddock, G., & Zanna, M. P. (1993). Values, stereotypes, and emotions as determinants of intergroup attitudes. In D. M. Mackie & D. L. Hamilton (Eds.), Affect, cognition, and stereotyping: Interactive processes in group perception (pp. 137-166). San Diego, CA: Academic Press.
• Hoge, R., & Carroll, J. W. (1973). Religiosity and prejudice in northern and southern churches. Journal for the Scientific Study of Religion, 181-197.
• Kite, M. E., & Whitley, B. E. (2016). The psychology of prejudice and discrimination, 3rd. ed. New York: Routledge.
• Koç, M. (2010). Demografik Özellikler İle Dindarlık Arasındaki İlişki: Yetişkinler Üzerine Ampirik Bir Araştırma. T.C. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. Cilt: 19 Sayı 2, s. 217-248 / Bursa.
• Ok, Ü. (2011). Dini tutum ölçeği: ölçek geliştirme ve geçerlik çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi,8(2), 528-549.
• Ok, Ü. (2016). The Ok-Religious Attitude Scale (Islam): Introducing an Instrument Originated in Turkish for International Use. Journal of Beliefs and Values, 37 (1), 55-67.
• Özkeçeci, H. H. (2017). Gruplararası Temas ve Tehdit Algısının Türkiye’deki Suriyelilere Yönelik Önyargıdaki Rolü. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi). Boğaziçi Üniversitesi /Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Paloutzian, R. (2017). Invitation to the psychology of religion. New York.
• Ponton, M. O., & Gorsuch, R. L. (1988). Prejudice and religion revisited: A cross-cultural investigation with a Venezuelan sample. Journal for the Scientific Study of Religion, 260-271.
• Socha, P. M. (1999). Ways religious orientations work: A Polish replication of measurement of religious orientations. The International Journal for the Psychology of Religion, 9 (3), 209–228.
• Streib, H., & Klein, C. (2014). Religious styles predict interreligious prejudice: A study of German adolescents with the Religious Schema Scale. International Journal for the Psychology of Religion, 24(2), 151-163.
• UNHCR (2019). Data Sources., 18.04.2019, https://www.unhcr.org/data.html
• Yanbolluoğlu, Ö. (2018). Suriyeli mültecilere yönelik duygular ve algılanan sosyal mesafede, gruplararası pozitif ve negatif temas, sosyal baskınlık yönelimi, gruplararası tehdit ve gruplararası kaygının rolü. (Yayımlanmış yüksek lisans tezi) Bursa Uludağ Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Psikoloji Anabilim Dalı / Psikoloji Bilim Dalı.
• Yapıcı, A. (2004). Din Kimlik ve Ön Yargı: Biz ve Onlar. Adana: Karahan Yayınları.