NİTEL DESENLİ GÖÇ ARAŞTIRMALARINDA YÖNTEM SORUNLARI

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 2, 292 - 331, 30.12.2021

Mehmet Fatih Güloğlu

https://doi.org/10.31834/ortadoguvegoc.1015073

Cited By: 1

Öz

Tarihsel olarak Aristoteles'ten başlayıp doğa bilimlerinden ve felsefe alanına kadar yöntem her daim büyük bir önem taşımıştır. Metafizik tartışmaların ontoloji, epistemoloji ve metodolojiyi içerdiği, başka bir deyişle varlığın ve onun bilgisinin ancak yöntemle bilinebileceği düşüncesi, kadim felsefe sistemlerinin ana argümanlarındadır. 14. yüzyıldan itibaren doğa bilimlerinde yaşanan gelişmeler Aydınlanma dönemiyle birlikte yöntemin sosyal bilimler için de önemini belirginleştirmiştir. Nitekim bilimsel araştırmaların en belirgin özelliklerinden biri, belirli bir yönteme sahip olmasıdır. Yöntem, araştırmanın niteliğini belirleyen en önemli unsur olduğundan bilimsel araştırmalarda yönteme özel bir önem atfedilir. Bilimsel bir araştırmaya bilimsellik karakterini kazandıran nitelik onun yöntemidir. Bu nedenle göç alanında yapılmış araştırmalarda kullanılan yöntemlerin bilimsel hassasiyetleri ve icrasında gösterilen özen ulaşılan verilerin ve yapılan yorumların geçerliliğini ve güvenilirliğini arttırmaktadır. Bu çalışmada belirlenen nitel desenli göç araştırmalarında kullanılan yöntemlerin nasıl icra edildiğine dair bir eleştiri geliştirilmeye çalışılmıştır. Gömülü teoriye dayanan bu çalışmada, araştırmaların hangi yöntemi benimsedikleri ve benimsedikleri bu yöntemi nasıl icra ettikleri ele alınmıştır. Araştırmada ele alınan makalelerde, başlangıç ve odaklı kodlama teknikleri kullanılarak temalar oluşturulmuştur. Araştırmamızda, bu temalar bağlamında nitel yönteme dayanan söz konusu göç araştırmalarında karşılaşılan yöntem problemlerine dair bir eleştiri yapılmıştır. Yapılan analizler neticesinde, nitel yöntemlerin icrasında araştırmacıların yöntemi kullanma konusunda sorunlarla karşılaştıkları görülmüş, karşılaşılan problemlerin çalışmanın güvenilirliğine olan etkisine bakılmış ve bu sorunların nasıl aşılabileceği konusunda önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yöntem, Yöntem sorunları, Göç araştırmaları, Nitel desen

METHOD PROBLEMS IN QUALITATIVE DESIGNED MIGRATION RESEARCH

Öz

Historically, starting from Aristotle, the method has always been of capital importance in natural sciences and philosophy. The idea that metaphysical discussions include ontology, epistemology and methodology; in other words, the notion that existence and its knowledge can only be known by method, is one of the main arguments of ancient philosophical systems. The developments in the natural sciences since the 14th century, along with the Enlightenment period, put the importance of method into sharp relief for the social sciences as well. Having a specific method is one of the most distinctive features of scientific research. Scientific studies attribute special importance to methods, since the method is the most important element that determines the quality of the research. The quality that gives scientific character to scientific research is its method. Therefore, in migration studies, the scientific sensitivity of the methods used in the research and the attention in their execution increase the validity and reliability of reached data and comments. Within this context, this paper has attempted to develop a critique of the methods used in qualitative migration studies. This study, based on grounded theory, analyses how the methods are adopted and applied in some migration studies papers. The themes in this study have been created by using initial and focused coding techniques. Along with these themes, a critique of the methods in these papers have been made. The study argues that the researchers encounter problems in employing the methods adopted in their research. Therefore, this paper examines the effects of these problems on the reliability and the validity of these studies, and makes some suggestions to overcome these issues.

Anahtar Kelimeler

Method, Problems of method, Migration studies, Qualitative design

Kaynakça

• Adıgüzel-Öztoraman, S. ve Tanyaş, B. (2020). Suriyeli Mülteci Kadınların Göç Deneyimleri: Zorunlu Göç, Gündelik Yaşam ve Uyum Üzerine Nitel Bir Çalışma, Kadem Kadın Araştırmaları Dergisi, (6), 173-210.
• Akar, D. ve Martı, L. (2015). Söylem Çözümlemesi. Nitel Araştırma: Yöntem, Teknik, Analiz ve Yaklaşımlar içinde (ss. 242-252). İstanbul: Anı Yayınları.
• Arkonanç, S. (2012). Sosyal İnşacılık. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Bilgin, N. (2014). Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi / Teknikler ve Örnek Çalışmalar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Bozan, İ. ve Kaştan, Y. (2018). Göç Yaşamış Öğrencilerin Karşılaştıkları Sorunlara İlişkin Görüşleri: Bir Durum Çalışması. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 5 (10), 225-248.
• Bray, Z. (2019). Etnografik Yaklaşımlar. Sosyal Bilimlerde Yaklaşımlar ve Metodolojiler: Çoğulcu Bir Perspektif içinde (ss. 357-379). İstanbul: Küre Yayınları.
• Charmaz, K. (2015). Gömülü (Grounded) Teori Yapılandırması: Nitel Analiz Uygulama Rehberi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Creswell, J. W. (2016). Araştırma Deseni. Ankara: Eğiten Kitap.
• Creswell, J. W. (2017). Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Creswell, J. W. (2018). Eğitim Araştırmaları. İstanbul: Edam Yayınları.
• Çelik, S ve İşler, N. K. (2020). Göç Mağduru Suriyeli Öğrencilerin Covid-19 Salgını Sürecindeki Öğrenme Deneyimleri. Milli Eğitim, 49 (1), 783-800.
• Durkheim, E. (2012). Sosyolojik Yöntemin Kuralları. Ankara: Dost Kitabevi.
• Gelekci, K. A. ve Mecik, O. (2021). Geçici Koruma Kapsamındaki Suriyelilerin Göç Hareketlerinde Sosyal Sermaye Etkisi: İzmir ve İstanbul Örneği. Journal of Social Policy Conferences, (80), 199-229.
• Geertz, C. (2010). Kültürlerin Yorumlanması. Ankara: Dost Kitabevi.
• Güçlü, İ. (2019). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Hattatoğlu, D. ve Ertuğrul, G. (2009). Tuttuğumuz Yollar: Kenardan Kuram Kenardan Yöntem. Methodos: Kuram ve Yöntem Kenarından içinde (ss. 17-32). İstanbul: Anahtar Kitaplar Yayınevi.
• Hegel, G. W. F. (2013). Ana Hatlarla Tüze Felsefesi ya da Doğal Hak ve Politik Bilim. İstanbul: İdea Yayınevi.
• Husserl, E. (2010). Fenomenoloji. Baykuş, (6), 29-47.
• Iosifides, T. (2019). Nitel Göç Araştırmalarında Epistemolojik Meseleler: Özdüşünümsellik, Nesnellik ve Öznellik. Avrupa Göç Çalışmalarında Nitel Araştırmalar içinde (ss. 112-132). İstanbul: Gar Kitaplık.
• Kılınc, F. E., Karayel, F. ve Koyuncu, M. (2018). Türk ve Suriyeli Çocukların Göç Kavramına İlişkin Metaforlarının Belirlenmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 18 (40), 37-54.
• King, R. (2019). Bağlam Temelli Nitel Araştırma ve Avrupa’da Çok-Sahalı Göç. Avrupa Göç Çalışmalarında Nitel Araştırmalar içinde (ss. 40-67). İstanbul: Gar Kitaplık.
• Koyuncu, A ve Şimşek, R. (2020). Ulusaşırı Göç ve Toplumsal Uyumda Din Eğitiminin Rolü: Erzincan Üzümlü’deki Ahıska Türkleri Örneği. SEFAD, (44), 423-444.
• Kümbetoğlu, B. (2018). Göç Çalışmalarında ‘Nasıl’ Sorusu. Küreselleşme Çağında Göç: Kavramlar, Tartışmalar içinde (ss. 49-89). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Özdemir-Mertlioğlu, S. (2018). Türkiye’de Göç ve Gecekondu Olgularına Tarihsel Bir Bakış. Göç Sosyolojisi içinde (ss. 109-130). Ankara: Akademisyen Kitabevi.
• Morawska, E. (2019). Nitel Göç Araştırmaları. Uygulanabilir Hedefler, Açık Uçlu Sorular Ve Çok Boyutlu Cevaplar. Avrupa Göç Çalışmalarında Nitel Araştırmalar içinde (ss. 134-156). İstanbul: Gar Kitaplık.
• Moses, J., W. ve Knutsen, T. L. (2016). Bilmenin Yolları: Toplumsal ve Siyasal Araştırmalarda Rakip Metodolojiler. İstanbul: Küre Yayınları.
• Paker, T. (2015). Durum Çalışması. Nitel Araştırma: Yöntem, Teknik, Analiz ve Yaklaşımlar içinde (ss. 119-134). İstanbul: Anı Yayınları.
• Şahin, N. (2018). Göç Bağlamında Müzik ve Kimlik İlişkisi: Türk-Alman Genç Kadınlar Örneği. Sosyoloji Dergisi, 38(1), 179–197.
• Van Dijk (2019). Söylem ve Göç. Avrupa Göç Çalışmalarında Nitel Araştırmalar içinde (ss. 266-287). İstanbul: Gar Kitaplık.
• Van Manen, M. (2016). Phenomenology of Practice: Meaning-Giving Methods in Phenomenological Research and Writing. London and New York: Routledge.
• Zapata-Barrero, R. ve Yalaz, E. (2019). Giriş: Göç Çalışmalarında Nitel Araştırmalara Giden Yolu Açmak. Avrupa Göç Çalışmalarında Nitel Araştırmalar içinde (ss. 1-10). İstanbul: Gar Kitaplık.