Göç Teolojisi: Kilis Örneğinde Dinin Toplumsal Kabule Etkisinin İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 13 Sayı: 2, 255 - 286, 30.04.2021

Osman Ülker , İbrahim Efe

https://doi.org/10.47932/ortetut.880375

Cited By: 1

Öz

2011 yılında Suriye’de patlak veren iç savaş, genel olarak sosyal bilimlerde özelde ise göç araştırmalarında bir takım ciddi zorluklar ortaya çıkarmıştır. Neo-klasik yaklaşımlar sadece ekonomik etmenlere odaklanmaktadır. Tarihsel-yapısalcı söylem göçü sermaye için ucuz iş gücü elde etmenin bir yolu olarak tanımlamaktadır. Son dönemde yapılan çalışmalarda ise göç hareketleri ele alınırken, göç veren ülke ile alan ülke arasındaki tarihsel bağlara vurgu yapılmaktadır. Maalesef bunlardan hiçbiri göçmenlerin kabulünde dinin rolünü açıklamada yeterli olamamaktadırlar. Bu tecrübeden ve göç teorilerinin yetersizliğinden hareketle bu çalışma, şu soruya yanıt aramaya çalışacaktır: “Din, göçmenlerin bir ülke tarafından kabul edilmesinde ne kadar etkilidir?” Din ve göç arasındaki ilişkinin kavramsal çerçevesini, göç teolojisinden hareketle oluşturduk. Göç teolojisinin imkanını, dini kaynaklara odaklanan teorik yaklaşım ve göç ile karşıldığında ortaya çıkan pratik eylem olmak üzere iki farklı başlık altında aradık. Ardından Türkiye’de din ve göç arasındaki ilişkiyi üçgen bir bağlam kurarak araştırdık: Öncelikle ensar ve muhacir kavramlarından hareketle Suriyeli göçmenlerle ilgili resmi söyleme baktık. İkinci olarak Suriyeli göçmenlerle oluşan krizin yönetiminde “din kardeşliği” vurgusunu yapan Diyanetin rolünün önemini ortaya koymaya çalıştık. Son olarak, Kilis sakinlerinin göçmenleri kabul etmesinde, dinin nasıl bir etkisinin olduğunu anlamaya çalıştık. İki farklı veri setinin kullanıldığı bu çalışmada analiz için karma yöntem kullandık. Resmi ve diyanet söylemini tespit edebilmek için dökümantasyon yöntemi ile toplanan veriler içerik analizine tabi tutulurken; toplumsal bağlamın anlaşılması için kartopu yöntemiyle elde edilen mülakatları fenomenolojik yaklaşımla inceledik. Sonuç olarak Türkiye’de sığınmacılarla ilgili resmi söylemin toplum üzerinde kısmen etkili olduğunu ancak göçmenlerin kabulünde dinin olumlu ve güçlü bir etkisisin olduğunu tespit ettik.

Anahtar Kelimeler

suriyeli göçmenler,, suriye iç savaşı, göç teolojisi, zorunlu göç, Kilis, din

Theology of Migration: An Investigation of the Effect of Religion on Social Acceptance in the Case of Kilis

Öz

The civil war that broke out in Syria in 2011 has had various repercussions both for social sciences, in general, and for migration studies in particular. While neo-classical accounts of migration focus only on economic factors, the historical-structuralist theory approaches migration from the vantage point of a group of elements triggering cheap labour for capital. Recently more emphasis has also been placed on the historical ties between the source country and the receiving country. Unfortunately, none of these is sufficient to explain the role of religion in the acceptance of immigrants in host societies. Based on this inadequacy in migration theories and the recent experience of Turkey with mass (forced) migration from Syria, this study will try to answer the following question: "What roles does religion play out in the acceptance of immigrants by a country?" We develop a conceptual framework for studying the relationship between religion and immigration drawing on a theology of migration. We examine the possibility of a theology of migration under two different headings: the theoretical approach focusing on religious resources and the practical action that occurs when confronted with migration. Then, we investigate the relationship between religion and migration in Turkey using a triangular method of the context. First, we look at the official discourse on Syrian refugees via the concepts of ensar and muhacir. Second, we reveal the significance of the role of Diyanet in the management of the Syrian refugee crisis through its emphasis on religious fraternity. Finally, we tried to understand how religion has an impact on the acceptance of immigrants by locals residing in Kilis. We applied mixed method for data collection. The data that were collected by the documentation method in order to determine the official and Diyanet discourse, are subjected to content analysis. In order to understand social perception, we conducted interviews and analysed them with a phenomenological approach. As a result, although there is a slight effect of official discourse on social perception, religion play a crucial role in acceptance of Syrian immigrants.

Anahtar Kelimeler

Syrian civil war, Syrian refugees, migration theology, forced migration, religion, Kilis

لاهوت الهجرة: التحقيق في تأثير الدين على القبول الاجتماعي في حالة كلس

Öz

الحرب الأهلية التي اندلعت في سوريا عام 2011 خلقت بعض الصعوبات الخطيرة في العلوم
الاجتماعية بشكل عام وفي دراسات الهجرة بشكل خاص. تركز النُهج الكلاسيكية الحديثة على
العوامل الاقتصادية فقط. الخطاب التاريخي البنيوي يعرّف الهجرة بأنها طريقة للحصول على العمالة
الرخيصة من أجل رأس المال. أما الدراسات الحديثة، فعندما تتناول حركات الهجرة يتم التأكيد على
الروابط التاريخية بين الدولة المصدّرة للهجرة والدولة المستقبلة. لكن للأسف، لم تقدّم أي من تلك
الدراسات توضيحا كافيا حول دور الدين في قبول اللاجئين. وانطلاقا من هذه التجربة وعدم كفاية
ما مدى تأثير الدين في قبول « : نظريات الهجرة، تحاول هذه الدراسة الإجابة على السؤال التالي
وقمنا بتشكيل الإطار المفاهيمي للعلاقة بين الدين والهجرة على أساس لاهوت .»؟ دول ما للاجئين
الهجرة. بحثنا عن إمكانيات لاهوت الهجرة تحت عنوانين مختلفين هما النهج النظري الذي يركز على
المصادر الدينية والفعل العملي الذي يظهر عند مواجهة الهجرة. وبعد ذلك قمنا باستكشاف العلاقة بين
الدين والهجرة في تركيا من خلال سياق مثلثي: أولا، نظرنا إلى الخطاب الرسمي المتعلق باللاجئين
السوريين انطلاقا من مصطلحات الأنصار والمهاجرين. ثانيا، حاولنا الكشف عن أهمية دور رئاسة
في إدارة الأزمة الناتجة مع اللاجئين السوريين. وأخيرا، » أخوّة الدين « الشؤون الدينية في التأكيد على
حاولنا فهم مدى تأثير الدين على تقبّل سكان مدينة كِلّس للاجئين. استخدمنا في هذه الدراسة طريقة
مركبة من أجل التحليل، عبر مجموعتين مختلفتين من البيانات. فمن أجل تحديد الخطاب الرسمي
وخطاب رئاسة الأديان، خضع محتوى البيانات التي تم تجميعها بطريقة التوثيق إلى التحليل، بينما
قمنا بتحليل المقابلات التي تم الحصول عليها باستخدام طريقة كرة الثلج، من خلال نهج نظري، من
أجل فهم السياق الاجتماعي. وبالنتيجة، وجدنا أن الخطاب الرسمي المتعلق باللاجئين في تركيا له
تأثير جزئي على القبول الاجتماعي، بينما وجدنا أن الدين له تأثير إيجابي وقوي في تقبل اللاجئين..

Anahtar Kelimeler

الحرب الأهلية السورية, مهاجرون سوريون, لاهوت الهجرة, هجرة قسرية, دين, كيليس

Kaynakça

• Aktay, Yasin. “İslamcılık ve Bir Modern Melankoli: Eve Dön(eme)mek”. Milel ve Nihal 5, sy 3 (2008): 13-50.
• Altındağ, Onur, ve Neeraj Kaushal. “Do Refugees Impact Voting Behavior in the Host Country? Evidence from Syrian Refugee Inflows to Turkey”. Public Choice, 2020, 1-30.
• Altun, Esra. “Bir İddianın Analizi: Afrikalı Lawrence”. Ortadoğu Etütleri 13, no. 1 (30 Ocak 2021): 47-70. https://doi.org/10.47932/ortetut.794806.
• Amjad-Ali, Charles. “Challenges of Diversity and Migration in Islamic Political Theory and Theology”. Theology of Migration in the Abrahamic Religions, 187-208. New York: Palgrave Macmillan, 2014.
• Andrejč, Gorazd. “Infiltrators, Imposters, or Human Beings? The Slovenian Socio-Political Imaginary, Christianity, and the Responses
to the 2015–2016 Migrant Crisis”. Religion in the European Refugee Crisis, 39-60. Switzerland: Palgrave Macmillan, 2018.
• Austin, John Langshaw. How to Do Things with Words. Clarendon Press, 1962.
• Baggio, Fabbio, ve Agnes Brazal. Faith on the Move: Toward a Theology of Migration in Asia. Quezon City: Malina University Press, 2007.
• Balkılıç, Özgür, ve Fatma Armağan Teke Lloyd. “Does Islamic Inclusion of Syrians Represent a Real Challenge to Europe’s Security Approach?: Dilemmas of the AKP’s Syrian Refugee Discourse”. Turkish Studies, 05 Haziran 2020. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/14683849.2020.1774372.
• Beaman, Lorry, Jennifer Selby, ve Amelie Barras. “No Mosque, No Refugees: Some Reflections on Syrian Refugees and the Construction of Religion in Canada”. The Refugee Crisis and Religion: Secularism, Security and Hospitality in Question, Reprint edition., 147-81. London ; New York: Rowman & Littlefield Publishers, 2017.
• Berger, Peter L., ve Thomas Luckmann. The Social Construction of Reality. New York, 1966.
• Creswell, John W. Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. Ankara: Siyasal Yayın Dağıtım, 2014.
• Cruz, Gemma Tulud. An Intercultural Theology of Migration: Pilgrims in the Wilderness. Leiden; Boston, 2010.
• ———. Toward a Theology of Migration: Social Justice and Religious Experience. New York: Palgrave Macmillan, 2016.
• Danışman, Sadık. “Amacımız Ensar ve Muhacir Kardeşliğini Günümüze Taşımak”. Yardımeli Derneği, 22 Haziran 2012. https://yardimeli.org.tr/tr/news/18515/amacimiz-ensar-ve-muhacir-kardesligini-gunumuze-tasimak.
• Dijk, Teun A. van. Discourse and Power. Houndmills, Basingstoke, Hampshire ; New York: Palgrave, 2008.
• Dinçer, Osman B., Vittoria Federici, Elizabeth Ferris, Sema Karaca, Kemal Kirişçi, ve Elif Özmenek. “Turkey And Syrian Refugees: The Limits Of Hospitality”,. Ankara: USAK, 2013.
• Düvell, Franck. “Turkey, the Syrian Refugee Crisis and the Changing Dynamics of Transit Migration”. IEMed Mediterranean Yearbook, 278-81. Barcelona: EMed, 2013.
• Efe, İbrahim. “A Corpus-Driven Analysis of Representations of Syrian Asylum Seekers in the Turkish Press 2011–2016”. Discourse & Communication 13, no. 1 (01 Şubat 2019): 48-67.
• ———. “Türk Basının’da Suriyeli Sığınmacılar”. İstanbul: Seta, 2015.
• Erdoğan, M. Murat. “Suriyeliler Barometresi 2019”. Ankara: UNHRC, 2019.
• ———. Suriyeliler Barometresi: Suriyelilerle Uyum İçinde Yaşamın Çerçevesi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi, 2015.
• ———. “Türkiye’deki Suriyeliler: 9 Yılın Kısa Muhasebesi”. Perspektif (blog), 28 Şubat 2020. https://www.perspektif.online/turkiyedeki-suriyeliler-9-yilin-kisa-muhasebesi/.
• ———. Türkiye’deki Suriyeliler Toplumsal Kabul ve Uyum. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi, 2015.
• Feischmidt, Margit, Ludger Pries, ve Selin Cantat. Refugee Protection and Civil Society in Europe. Switzerland: Springer, 2019.
• “Geçici Koruma”, 2020. https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638.
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. “Geçici Korumamız Altındaki Suriyeliler”, 2020. https://www.goc.gov.tr/gecici-korumamiz-altindaki-suriyeliler.
• Goffman, Erving. Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu. İstanbul: Metis Yayincilik, 2017.
• Görmez, Mehmet. “‘Muhacirlere ensar olmak imanın en güzel alametlerindendir’”. Anadolu Ajansı, 11 Mart 2016. https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/diyanet-isleri-baskani-gormez-muhacirlere-ensar-olmak-imanin-en-guzel-alametlerindendir/535551.
• Grau, Marion. “Circumambulating Exodus-Migration- Conquest: A Theological Hermeneutics of Migratory Narrativity”. Contemporary Issues of Migration and Theology, 11-30. New York: Palgrave Macmillan, 2013.
• Gülifer, Suna, ve Ihlamur Öner. “Turkey’s Refugee Regime Stretched to the Limit? The Case of Iraqi and Syrian Refugee Flows”. Journal of International Affairs 18, no. 3 (01 Ekim 2013): 191-228.
• euronews. “IŞİD’den kaçan Yezidiler Türkiye’de”, 09 Ağustos 2014. https://tr.euronews.com/2014/08/09/isid-ten-kacan-yezidiler-turkiye-de.
• Star. “‘Kış Geldi Suriye İçin Bir Ekmek Bir Battaniye’ kampanyası başlatıldı | STAR”, 25 Aralık 2012. https://www.star.com.tr/guncel/kis-geldi-suriye-icin-bir-ekmek-bir-battaniye-kampanyasi-baslatildi-haber-714851/.
• Korkmaz, Arif. Göç ve Din. 2. bs. İstanbul: Çizgi Kitabevi, 2017.
• Korkut, Umut. “Pragmatism, moral responsibility or policy change: the Syrian refugee crisis and selective humanitarianism in the Turkish refugee regime”. Comparative Migration Studies 4, no. 1 (02 Mart 2016): 2-20.
• Krotofil, Joanna, ve Dominika Motak. “Between Traditionalism, Fundamentalism, and Populism: A Critical Discourse Analysis of the Media Coverage of the Migration Crisis in Poland”. Religion in the European Refugee Crisis, 61-86. Switzerland: Palgrave Macmillan, 2018.
• Kurbanoğlu, Bahadır. “Suriyeli Muhacirlere Ensar Olmalıyız! - Bahadır Kurbanoğlu”. Haksöz Haber, 01 Ekim 2012. https://www.haksozhaber.net/okul/suriyeli-muhacirlere-ensar-olmaliyiz-6680yy.htm.
• Leustean, Lucian N., ed. Forced Migration and Human Security in the Eastern Orthodox World. 1st edition. Routledge, 2019.
• Luca, Mavelli, ve Wilson Erin, ed. Refugee Crisis and Religion: Secularism, Security and Hospitality in Question. London ; New York: Rowman and Littlefield, 2017.
• Lundberg, Johanna G. “Christianity in a Post-Christian Context: Immigration, Church Identity, and the Role of Religion in Public Debates”. Religion in the European Refugee Crisis, 123-44. Switzerland: Palgrave Macmillan, 2018.
• Mavelli, Luca, ve Erin Wilson, ed. The Refugee Crisis and Religion: Secularism, Security and Hospitality in Question. Reprint edition. London ; New York: Rowman & Littlefield Publishers, 2016.
• Orhan, Oytun. “Suriye’ye Komşu Ülkelerde Mültecilerin Durumu: Bulgular, Sonuçlar, Öneriler”. Ankara: ORSAM, 2014.
• Orhan, Oytun, ve Sabiha S. Gündoğar. “Oytun Orhan ve Sabiha Senyücel Gündoğar, Effects of the Syrıan Refugees on Turkey”. Ankara: ORSAM, 2015.
• Padilla, Elaine, ve Peter Phan, ed. Contemporary Issues of Migration and Theology. New York: Palgrave Macmillan, 2013.
• ———, ed. Theology of Migration in the Abrahamic Religions. New York: Palgrave Macmillan, 2014.
• Pandir, Müzeyyen, İbrahim Efe, ve Alaaddin F. Paksoy. “Türk Basınında Suriyeli Sığınmacı Temsili Üzerine Bir İçerik Analizi”. Marmara İletişim Dergisi, no. 24 (21 Temmuz 2016): 1-26.
• Phan, Peter C. “Deus Migrator—God the Migrant: Migration of Theology and Theology of Migration”. Theological Studies 77, no. 4 (01 Aralık 2016): 845-68.
• Salihoğlu, Latif. “Sığınmacılar muhacir mi, musafir mi?” Yeniasya, 19 Kasım 2015. https://www.yeniasya.com.tr/m-latif-salihoglu/siginmacilar-muhacir-mi-musafir-mi-1_369459.
• Sarikaya, Mehmet Emin. “Zorunlu Göç Bağlamında Kuran’da Göç”. Journal of Analytic Divinity 2, no. 1 (2018): 235-52.
• Saussure, Ferdinand De. Genel Dilbilim Dersleri. İstanbul: Multilingual Yabancı Dil Yayınları, 2001.
• Schoenfeld, Devorah. “‘You Will Seek From There’: The Cycle of Exile and Return in Classical Jewish Theology”. Theology of Migration in the Abrahamic Religions. New York: Palgrave Macmillan, 2014.
• Searle, John R. Speech Acts: An Essay in the Philosophy of Language. Cambridge University Press, 1969.
• Sezgi̇n, Ayşe Aslı, ve Tuğba Yolcu. “Göç ile Gelen Uluslararasi Öğrencilerin Sosyal Uyum ve Toplumsal Kabul Süreci”. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi 4, no.1 7 (20 Nisan 2016): 417-436.
• Somuncuoğlu, Sadi. “Muhacir, Ensar, Suriyeli sığınmacı”. Yeniçağ, 02 2019. https://www.yenicaggazetesi.com.tr/muhacir-ensar-suriyeli-siginmaci-50812yy.htm.
• “Suriye’den Türkiye’ye Nüfus Hareketleri Kardeş Topraklarındaki Misafirlik”. Ankara: Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, 2014.
• “Suriyeli Sığınmacıların Türkiye’ye Etkileri”. Ankara: ORSAM-TESEV, 2015.
• TBMM. “Göç ve Uyum Raporu”. Ankara: Türkiye Büyük Millet Meclisi İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Mülteci Hakları Alt Komisyonu, 2018.
• Tolay, Juliette. “Deconstructing Turkish Public Attitudes Towards Refugees: Empowering Rights Over Politicization and Self-Gratification”. USAK Yearbook of Politics and International Relations, no. 6 (2013): 1-29.
• TÜİK. “TÜİK - Coğrafi İstatistik Portalı”, 2020. https://cip.tuik.gov.tr/.
• “Türkiye’deki Suriyeli Sığınmacılar, 2013 Saha Araştırması Sonuçları”. Ankara: Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, 2013.
• “Türkiye’deki Suriyeliler Özel Raporu”. Ankara: Türkiye Büyük Millet Meclisi Kamu Denetçiliği Kurumu, 2018.
• Ulrich, Schmiedel, ed. “‘We Can Do This!’ Tackling the Political Theology of Populism”. Religion in the European Refugee Crisis, 205-224. Switzerland: Palgrave Macmillan, 2018.
• Ulrich, Schmiedel, ve Smith Graeme, ed. Religion in the European Refugee Crisis. Switzerland: Palgrave Macmillan, 2018. Vincent, M. Alanan. “None Is Still Too Many: Holocaust Commemoration and Historical Anesthetization”. İinde Religion in the European Refugee Crisis, 187-204. Switzerland: Palgrave Macmillan, 2019.
• Wyller, Trygve. “‘Something More’: The Citizenship Performativity of Religiously Founded Refugee Projects”. Refugee Protection and Civil Society in Europe, 269-290. Switzerland: Springer, 2019.
• Yaşar, Ruhat. Kilis’te Sığınmacı Algısı: Toplumsal Otizm ve Ötekileştirme Sürecinin İlk Görünümleri. Kilis: Kilis 7 Aralık Üniversitesi Yayınları, 2014.