Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

FİNANSAL YENİLİKLER VE PARA İKAMESİ BAĞLAMINDA PARANIN GELİR DOLANIM HIZININ İNCELENMESİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 144 - 165, 31.12.2018

Öz

Paranın
gelir dolanım hızı, mevcut gelir oluşurken birim paranın kaç defa el
değiştirdiğini gösterir. Bu yönüyle, para stoku ile gelir akımı arasındaki
ilişkiyi ortaya koyan önemli bir göstergedir. Dolanım hızı doğrudan kontrol
edilemediği için onu belirleyen faktörlerin tespit edilmesi, iktisat politikası
yapılması açısından da oldukça önemlidir. Geleneksel yaklaşımlar çerçevesinde
milli gelirin ve faiz oranının bir fonksiyonu olarak ele alınan dolanım hızı,
zamanla sergilediği oynaklık sonucu daha detaylı incelenmeye başlanmış ve bu
oynaklığın ortaya çıkmasında dünyada görülen finansal yeniliklerin bir payının
olduğu öne sürülmüştür. Ayrıca gelişmiş kapitalist ülkeler dışında kalan
ülkelerde görülen para ikamesi olgusunun da dolanım hızı üzerinde belirleyici
olduğu ileri sürülmektedir. 2000-2014 arası dönemde Türkiye üzerine yapılan bu
çalışmada, paranın gelir dolanım hızının hem geleneksel faktörlerle hem de
finansal yenilikler ile para ikamesi olgusu gibi güncel faktörlerle olan uzun
dönemli ilişkisi, Johansen Eşbütünleşme Testi ile sınanmıştır. Çalışmanın
sonucunda, uzun dönemde gelir ve faiz oranı gibi geleneksel değişkenlerle
dolanım hızının aynı yönde hareket ettiği; para ikamesi sürecinin yaşandığı ve
finansal yeniliklerin dolanım hızını düşürdüğü gözlenmiştir.

Kaynakça

  • Ahking, F. W. (1984). A time series analysis of the relationship between income velocity of money and the quantity of money. Quarterly Journal of Business and Economics, 23(4), 3-11.
  • Akıncı, Ö. (2003). Modeling the demand for currency issued in Turkey. Central Bank Review, 1-25
  • Arango, S. & Nadiri, M. I. (1981). Demand for money in open economies. Journal of Monetary Economics, 7, 69-83.
  • Arize, A.C. (1993). Money growth volatility and income velocity in the United Kingdom, International Economic Journal, 7(3), 43-52.
  • Aşırım, O. (1996). Parasal göstergeler ve paranın dolaşım hızı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Araştırma Genel Müdürlüğü (Tartışma Tebliği No: 9628), 279-286.
  • Bahmani-Oskooee, M. & Karacal, M. (2006). The demand for money in Turkey and currency substitution. Applied Economics Letters, 13, 635–642.
  • Belongia, M. T. (1984). Money growth variability and GNP. Federal Reserve Bank of St. Louis Review, 23-31.
  • Bilgen, B. (2008). Kredi kartı kullanımının ekonomi üzerine etkilerinin analizi, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Bordo, M. D., Jonung, L. & Siklos, P. L. (1997). Institutional change and the velocity of money: A century of evidence. Economic Inquiry, 35, 710-724.
  • Bordo, M. & Jonung, L. (1989). The long-run behavior of velocity: The institutional approach revisited (Working Paper No. 3204). Retrieved from National Breau of Economic Research.
  • Brocato, J. & Smith, K. L. (1989). Velocity and the variability of money growth: Evidence from Granger-Causality tests. Journal of Money, Credit, and Banking, 21(4), 258-261.
  • Brunner, K. & Meltzer, A. H. (1964). Some further investigations of demand and supply functions for money. The Journal of Finance, 19(2), 240-283.
  • Calvo, G. A. & Rodriguez, C. A. (1977). A model of exchange rate determination under currency substitution and rational expectations. Journal of Political Economy, 85(3), 617-626.
  • Carlson, J. B. & Byrne, S. M. (1992). Recent behavior of velocity: Alternative measures of money. Economic Review - Journal of Federal Reserve Bank of Cleveland, 2–10.
  • Choudhry, T. (1995). High inflation rates and the long-run money demand function: Evidence from cointegration tests. Journal of Macroeconomics, 17(1), 77-91.
  • Chowdhury, A. R & Wheeler, M. (1999). The velocity of US M2 in the 1990s: Some further evidence. Applied Economics, 31(9), 1137–1144.
  • Chowdhury, A. R. (1994). Factors determining the income velocity of money in a developing economy. Applied Economics Letters, 1, 58–62.
  • Civcir, İ. (2003). Money demand, financial liberalization and currency substitution in Turkey. Journal of Economic Studies, 30 (5), 514-534.
  • Cooley, T. F. & LeRoy, S. F. (1981). Identification and estimation of money demand. The American Economic Review, 71(5), 825-844.
  • Dickey, D. A. & Fuller W. A. (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American Statistical Association, 74(336), 27- 431.
  • Dornbusch, R & Fischer, S. (1998). Makroekonomi (S. Ak, M. Fisunoğlu, E. Yıldırım, R. Yıldırım, Çev.). İstanbul: Akademi.
  • Dülger, F. & Cin, M. F. (2002). Income velocity of money (M2): the case of Turkey, 1986-2000. The ISE Review, 6 (22), 33-46.
  • Engle, R. F. & Granger, C. W. J. (1987). Co-integration and error correction: representation, estimation, and testing. Econometrica, 55(2), 251-276.
  • Ergin, F. (1983). Para ve Faiz Teorileri. İstanbul: Beta Basım/Yayım Dağıtım.
  • Ewing, B. T. (1996). Velocity and interest rate variability in Italy: a further test of the Friedman hypothesis.” Applied Economics Letters, 3, 775–778.
  • Ezekiel, H. & Adekunle, J. O. (1969). The secular behavior of income velocity: An international cross section study. International Monetary Fund Staff Papers, 16(2), 224–239.
  • Fisher, I. (1912). The Purchasing Power of Money. New York: Macmillan.
  • Frenkel, J. A. (1977). The forward exchange rate, expectations, and the demand for money: The German hyperinflation. The American Economic Review, 67(4), 653- 670.
  • Friedman, M. (1956). The quantity theory of money, a restatement. Studies in the Quantity Theory of Money, Chicago: University of Chicago Press.
  • Friedman, M. (1959). The demand for money: Some theoretical and empirical results. National Bureau of Economic Research (Occasional Paper 68) (Reprinted from the August1959 issue of the Journal of Political Economy), 1-25.
  • Friedman, M. (1966). Interest rates and the demand for money. The Journal of Law and Economics, 9, 71-85
  • Friedman, M. (1984). Lessons from the 1979-82 Monetary Policy Experiment. The American Economic Review, 74(2), 397-400.
  • Gill, A. R. (2010). Determinants of velocity of money in Pakistan. In International Conference On Applied Economics (pp. 179-188).
  • Goldfeld, S. M. (1973). The demand for noney revisited. Brookings Papers on Economic Activity, 4(3), 577-646.
  • Goldfeld, S. M. (1976). The case of the missing money. Brookings Papers on Economic Activity, 7(3), 683-740.
  • Graves, P. E. (1980). The velocity of money: Evidence for the U.K. 1911-1966. Economic Inquiry, 18(4), 631-639.
  • Hall, T. E. & Noble, N. R. (1987). Velocity and the variability of money growth: Evidence from Granger-Causality tests. Journal of Money, Credit, and Banking, 19(1), 112–116.
  • Hanson, J. S. & Vogel, R. C. (1973). Inflation and monetary velocity in Latin America. The Review of Economics and Statistics, 55(3), 365–370.
  • Hsing, Y. (2006). Tests of functional forms, currency substitution, and capital mobility of Czech money demand function. Prague Economic Papers, 4, 291-299.
  • Humphrey, T. M. (1993). The origins of velocity functions. Federal Reserve Bank of Richmond Economic Quarterly, 79 (4), 1-17.
  • Ireland, P. N. (1991). Financial evolution and the long-run behavior of velocity: New evidence from U.S. regional data. Federal Reserve Bank of Richmond Economic Review, 16–26.
  • İzgi Koğar, Ç. (1995). Cointegration test for money demand the case for Turkey and Israel. The Central Bank of The Republic of Turkey Research Department, Discussion Paper No: 9514, 331-350.
  • Johansen, S. & Juselius, K. (1990). Maximum likelihood estimation and inference on cointegration – with applications to the demand for money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52 (2), 169-210.
  • Johansen, S. (1988). Statistical analysis of cointegration vectors. Journal of Economic Dynamics and Control, 12, 231-254.
  • Johansen, S. (1995). Likelihood based inference in cointegrated vector autoregressive models. Oxford: Oxford University Press.
  • Judd, J. P. & Motley, B. (1984). The “Great Velocity Decline” of 1982-83: A comparative analysis of M1 and M2. Federal Reserve Bank of San Francisco, Economic Review, 3, 56–74.
  • Keyder, N. & Ertunda, E. İ. (2012). Para Teori, Politika, Uygulama (12. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık
  • Keynes, J. M. (2010). İstihdam, Faiz ve Paranın Genel Teorisi (göz. geç. 2. bs.) (U.S. Akalın, Çev.). İstanbul: Kalkedon. (Orijinal baskı, 1936).
  • Koç, A. F. (2012). İki taraflı piyasalar ve Türkiye’de kredi kartları piyasasının ekonomik analizi, Yayınlanmamış doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Kraft, J. & Kraft, A. (1976). Income velocity and interest rates: A time series test of causality. Journal of Money, Credit, and Banking, 8(1), 123-125.
  • Laidler, D. E. W. (1966). The rate of interest and the demand for money – some empirical evidence. The Journal of Political Economy, 74 (6), 543-555.
  • Laidler, D. E. W. (1983). Para Talebi. (H.F. Gürsel, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. (Orijinal baskı, 1977).
  • Laidler, D. E. W. (1991). The Golden Age of the Quantity Theory. Harvester Wheatsheaf.
  • Lewis, M. K., & Mizen, P. D. (2000). Monetary Economics. Oxford.
  • Lynch, G. J. & Ewing, B. T. (1995). Velocity and the variability of anticipated and unanticipated money growth: a cross-country comparison. Applied Economics Letters, 2, 444–448.
  • McMillin, W. D. (1991). The velocity of M1 in the 1980s: Evidence from a multivariate time series model. Southern Economic Journal, 57 (3), 634–648.
  • Melitz, J. & Correa, H. (1970). International differences in income velocity. The Review of Economics and Statistics, 52 (1), 12–17.
  • Mishkin, F. S. (2000). Para Teorisi-Politikası (İ. Şıklar, A. Çakmak, S. Yavuz, Çev.). İstanbul: Bilim Teknik Yayınevi.
  • Mishkin, F. S. (2013). The Economics of Money, Banking, and Financial Markets. Boston: Pearson.
  • Osterwald-Lenum, M. (1992). A note with quantiles of the asymptotic distribution of the maximum likelihood cointegration rank test statistics. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 54 (3), 461-472.
  • Owoye, O. (1997). Income velocity and the variability of money growth: Evidence from less developed countries. Applied Economics, 29 (4), 485-496.
  • Park, Y. C. (1970). The variability of velocity: An international comparison. International Monetary Fund Staff Papers, 17 (3), 620-637.
  • Pesek, B. P. (1976). Monetary theory in the Post-Robertson "Alice in Wonderland" era. Journal of Economic Literature, 14 (3), 856-884.
  • Santoni, G. J. (1987). Changes in wealth and the velocity of money. Federal Reserve Bank of St. Louis Review. 16-26.
  • Serletis, A. & Shahmoradi, A. (2006). Velocity and the varibility of money growth: Evidence from a VARMA, GARCH-M model. Macroeconomic Dynamics, 10, 652–666.
  • Sevüktekin, M. & Çınar, M. (2014). Ekonometrik Zaman Serisi Analizi. Bursa: Dora Yayınevi.
  • Siklos, P. L. (1993). Income velocity and institutional change: Some new time series evidence, 1870-1986. Journal of Money, Credit, And Banking, 25 (3), 377-392.
  • Sriram, S. S. (1999). Survey of Literature on Demand for Money: Theoretical and Empirical Work with Special Reference to Error-Correction Models (Working Paper/99/64). Retrieved from International Monetary Fund.
  • Stock, J. H. & Watson, M. W. (2011). Ekonometriye Giriş (B. Saraçoğlu, Çev.). Ankara: Efil Yayınevi.
  • Stone, C. C. & Thornton, D. L. (1987). Solving the 1980s’ velocity puzzle: A progress report. Federal Reserve Bank of St. Louis Review. 5-23.
  • Tatom, J. A. (1983). Was the 1982 velocity decline unusual? Federal Reserve Bank of St. Louis Review, 67, 5–15.
  • Thornton, J. (1991). Velocity and the variability of monetary growth in the United Kingdom. Applied Economics, 23, 811–814.
  • Thornton, J. (1995). Friedman's money supply volatility hypothesis: Some international evidence. Journal of Money, Credit, and Banking, 27 (1), 288 – 292.
  • Tobin, J. (1947). Liquidity preference and monetary policy. The Review of Economics and Statistics, 29 (2), 124-131.
  • Van Horne, J. C. (1985). Of financial innovations and excesses. The Journal of Finance, 40 (3), 621-631.
  • Viren, M. (1990). Currency substitution, financial innovations, and money demand: A note. Applied Economics, 22, 1591-1596.
Toplam 76 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular İşletme
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Kerem Kiper

Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2018
Yayımlandığı Sayı Yıl 2018 Cilt: 2 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Kiper, K. (2018). FİNANSAL YENİLİKLER VE PARA İKAMESİ BAĞLAMINDA PARANIN GELİR DOLANIM HIZININ İNCELENMESİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 144-165.
AMA Kiper K. FİNANSAL YENİLİKLER VE PARA İKAMESİ BAĞLAMINDA PARANIN GELİR DOLANIM HIZININ İNCELENMESİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. Aralık 2018;2(2):144-165.
Chicago Kiper, Kerem. “FİNANSAL YENİLİKLER VE PARA İKAMESİ BAĞLAMINDA PARANIN GELİR DOLANIM HIZININ İNCELENMESİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ”. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2, sy. 2 (Aralık 2018): 144-65.
EndNote Kiper K (01 Aralık 2018) FİNANSAL YENİLİKLER VE PARA İKAMESİ BAĞLAMINDA PARANIN GELİR DOLANIM HIZININ İNCELENMESİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2 2 144–165.
IEEE K. Kiper, “FİNANSAL YENİLİKLER VE PARA İKAMESİ BAĞLAMINDA PARANIN GELİR DOLANIM HIZININ İNCELENMESİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ”, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, c. 2, sy. 2, ss. 144–165, 2018.
ISNAD Kiper, Kerem. “FİNANSAL YENİLİKLER VE PARA İKAMESİ BAĞLAMINDA PARANIN GELİR DOLANIM HIZININ İNCELENMESİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ”. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2/2 (Aralık 2018), 144-165.
JAMA Kiper K. FİNANSAL YENİLİKLER VE PARA İKAMESİ BAĞLAMINDA PARANIN GELİR DOLANIM HIZININ İNCELENMESİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2018;2:144–165.
MLA Kiper, Kerem. “FİNANSAL YENİLİKLER VE PARA İKAMESİ BAĞLAMINDA PARANIN GELİR DOLANIM HIZININ İNCELENMESİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ”. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, c. 2, sy. 2, 2018, ss. 144-65.
Vancouver Kiper K. FİNANSAL YENİLİKLER VE PARA İKAMESİ BAĞLAMINDA PARANIN GELİR DOLANIM HIZININ İNCELENMESİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2018;2(2):144-65.