İŞSİZLİK HİSTERİSİ: BRICS-T ÜLKELERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 74 - 85, 31.12.2021

Meryem Samırkaş Komşu , Ufuk Cem Komşu

Öz

Blanchard ve Summers tarafından geliştirilen işsizlik histerisi hipotezi, ekonomik şokların yaşandığı durumda fiili işsizlik oranlarının, doğal işsizlik oranının üzerine çıkması ekonomik şok ortadan kalktıktan sonra tekrar eski seviyelerine dönmemesi durumu olarak ifade edilmektedir. Bu çalışmanın amacı, 1991-2020 yıllarını kapsayan dönemde, aralarında Türkiye’nin de yer aldığı BRICS-T ülkelerinde, birim kök testleri ile işsizlik histerisinin geçerli olup olmadığını sınamaktır. Analiz sonuçları, Çin hariç diğer ülkelerde işsizlik histerisinin geçerli olduğunu göstermektedir. Histerinin geçerli olduğu ülkelerde, ekonomide yaşanan şokların işsizlik üzerinde geçici değil kalıcı etkiler yarattığı söylenebilir. İşsizlik histerisinin geçerli olduğu ekonomilerde işsizliği azaltıcı etkin çözüm yolları üretme noktasında politika yapıcılara önemli görevler düşmektedir.

Anahtar Kelimeler

İşsizlik Histersi, Birim Kök Testler, BRICS-T Ülkeleri

Kaynakça

• KAYNAKÇA Ağazade S. (2016).Türkiye için işsizlik histerisine karşın doğal oran hipotezinin doğrusal dışı yöntemlerle sınanması, Sosyal Güvenlik Dergisi, 6: 28-46.
• Akcan, A.T. (2019). Türkiye’de gençlerin işsizlik histerisi, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1),31-47.
• Akkuş, Ö. ve Topuz, S.G.(2019). İşsizlik histerisinin geçerliliği: gelişmekte olan en kırılgan beşli, Sosyo Ekonomi, 27(39):69-80.
• Arestis, P, and Mariscal I. B. F. (2000). OECD unemployment: structural breaks and stationary, Applied Economics, 32: 399–403.
• Arı, A., Zeren F. ve Özcan, B. (2013). Doğu Asya ve Pasifik ülkelerinde işsizlik histerisi: panel veri yaklaşımı, Marmara Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Dergisi, 35(2): 105-122.
• Barışık, S. ve Çevik, İ. (2008), Yapısal kırılma testleri Türkiye’de işsizlik histerisinin analizi:1923-2006 Dönemi, KMU İİBF Dergisi, 10(14).
• Bayrakdar, S.(2015). Türkiye için işsizlik histerisi ya da doğal işsizlik oranı hipotezinin geçerliliğinin sınanması, İktisat Politikaları Araştırmaları Dergisi, 2(2):45-61
• Bilgili, Y.(2013). Karşılaştırmalı İktisat Okulları (Makro İktisadın Teorik Esasları), 10.bs, İstanbul: İkinci Sayfa Yayınevi.
• Blanchard, O. J. and Summers L.H. (1986). Hysteresis and the European unemployment problem, NBER Working Paper Series, Internet Address: http://www.nber.org/papers/w1950.pdf, Date of Access:27.11.2021.
• Bocutoğlu, Ersan, (2013) Karşılaştırmalı Makro İktisat Teoriler ve Politikalar, 6.bs., Ankara: Murat Yayınevi.
• Brunello, G. (1990). Hysteresis and the Japanese unemployment problem: a preliminary investigation, Oxford Economic Papers, 42: 483-500.
• Coşkun, N., (2021). Genç nüfusta işsizlik histerisinin sınanması: Türkiye örneği. Bulletin of Economic Theory and Analysis, 6(1): 97-112.
• Dünya Bankası, http://www.worldbank.org. (Erişim Tarihi:20.11.2021).
• Güloğlu, B. & İspir, M. (2011). Doğal işsizlik oranı mı? İşsizlik histerisi mi? Türkiye için sektörel panel birim kök sınaması analizi, Ege Akademik Bakış Dergisi, 11(2): 205-215.
• Karademir, F. ve Evci, S. (2020), Borsa İstanbul’da Zayıf Formda Piyasa Etkinliğinin Test Edilmesi: Sektörel Çerçevede Bir Analiz, BMIJ, 8(1): 82-100 doi: http://dx.doi.org/10.15295/bmij.v7i5.1416.
• Khraief, N., Shahbaz, M., Heshmati, A. and Azam, M. (2020). Are unemployment rates in OECD countries stationary? evidence from univariate and panel unit root tests. The North American Journal of Economics and Finance.Vol 51. 100838. doi: 10.1016/j.najef.2018.08.021.
• Leon-Ledesma, M. and Peter M. (2004). Unemployment, hysteresis and transition. Scottish Journal of Political Economy, 51 (3): 377–401.
• Mankiw, G.N.(2010). Makro Ekonomi, Ö.F. Çolak(Çev.Ed.), Ankara: Efil Yayınevi.
• Mike, F. ve Alper, A.E. (2020). Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için işsizlik histerisinin incelenmesi: Fourier ADF test bulguları, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1):1-14.
• Onur, S. (2011). Türkiye ekonomisinde işsizlik histerisi (1992-2009), Namık Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Metinleri, No:04, 1-25.
• Özcan, B.(2012). “İşsizlik histerisi hipotezi OECD ülkeleri için geçerli mi? Yapısal kırılmalı birim kök analizi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 40: 95-117.
• Özcan, C.C. ve Bayraktar, S.(2017). İstihdam ve İşsizlik, O.Bahar ve M.Avcı(Ed), Makro İktisada Giriş Kitabı İçinde (40-59), Muğla: Süre Yayınevi.
• Öztürk, M. (2020). Türkiye’de işsizlik histerisi hipotezinin geçerliliği: çok boyutlu ve asimetrik yaklaşım, OPUS (Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(10):4482-4900.
• Pata, U.K.(2020). OECD ülkelerinde işsizlik histerisinin ampirik bir analizi: fourier panel durağanlık testi, Sosyal Güvenlik Dergisi,10(1),125-144.
• Pazarlıoğlu, V. ve Çevik, E. (2007). Ratchet model: 1939-2005 dönemi Türkiye uygulaması. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 17-3.
• Tarı, R. (2010). Ekonometri, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Taş, S. ve Uğur, B.(2017). Türkiye için işsizlik histerisi mi, yoksa doğal oran hipotezi mi geçerlidir?, Çukurova Üniversitesi, İİBF Dergisi, 21(1),25-40.
• Tekin, İ.(2018). Türkiye'de İşsizlik histerisi: fourier fonksiyonlu durağanlık sınamaları, Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, 33(1),97-127.
• Samırkaş, M. C. “Zayıf Formda Piyasa Etkinliği: E7 Ülkeleri Üzerine Bir İnceleme”, Sosyal Bilimlerde Yeni Araştırmalar 5, ed. Özlem Çakır, Kemal Çiftyıldız. (Ankara: Berikan Yayınevi, 2021), 141-159.
• Sevüktekin, M., ve Nargeleçekenler, M. (2010). Ekonometrik Zaman Serileri Analizi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Song, F.M. ve Wu, Y. (1998). Hysteresis unemployment: evidence from OECD countries, The Quarterly Review of Economics and Finance, 38: 181-192.
• Şak, N. (2021). Türkiye’de işsizlik histerisi: Kadın ve erkek işsizliğine bir bakış . Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi , 14 (2) , 467-477 . DOI: 10.25287/ohuiibf.714090.
• Yavuzaslan,K., Damar Ö., Sönmez, B.,Özdaş B., Uyar,N. ve Akılotu, E.(2017). Türkiye’de genç işsizliğinin, işsizlik histerisi hipotezi çerçevesinde yapısal kırılmalar testi ile analizi, Aydın İktisat Fakültesi Dergisi,2(2),21-32.
• Yılancı, V. (2009). Yapısal Kırılmalar Altında Türkiye İçin İşsizlik Histerisinin Sınanması, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10 (2):324-335.
• Yıldırım, K., Karaman,D. ve Taşdemir, M.(2013). Makro Ekonomi, Ankara: Seçkin Yayınevi.