A STUDY ON THE WALLACHIAN-KAZAKH POPULATION AND THEIR SOCIO-ECONOMIC STATUS IN THE DISTRICTS OF EYÜP, GALATA AND ÜSKÜDAR ACCORDING TO 1857/ 1858 DATED CENSUS REGISTRY

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 1 - TEMMUZ, 9 - 35, 18.11.2015

Süleyman Demirci , Kâzım Kartal

https://doi.org/10.21021/osmed.217938

Öz

Population is defined as the total number of people on a specific time period and location. It is regarded as an important issue by different states around the world. The fist census of the Ottoman Empire takes place in 1831, during the reign of Mahmut II. The purpose of the census was to find out the number of Muslim and non-Muslim population so that it would be possible to detect the eligible man for the construction of the new army after the abolition of the Janissaries (1826) during Mahmut II reign and to detect the number of non-Muslim cizye tax payers. This study initially discusses the importance of population censuses conducted in the Ottoman Empire, and summarizes the geographical and historical significance of İstanbul (Eyüp, Galata and Üsküdar districts). Later on the research assesses settled Wallachians-Kazakhs and their professions as recorded in the 1857/1858 dated population registry book for the districts of Eyüp, Galata and Üsküdar in İstanbul.

 

Anahtar Kelimeler

Population, Census, Wallachians, İstanbul, Ottoman Empire, 19th century

1857/1858 TARİHLİ NÜFUS DEFTERİNE GÖRE BİLÂD-İ SELASE (EYÜP, GALATA VE ÜSKÜDAR)’DE SAKİN EFLÂKLI VE KAZAK TAİFESİNİN NÜFUSU VE SOSYO-EKONOMİK DURUMU HAKKINDA BİR DEĞERLENDİRME

Öz

Nüfus, yeryüzünde sınırları belirli bir alanda belirli bir zamanda bulunan insanların oluşturduğu toplam sayı olarak tanımlanmaktadır. Günümüzde dünya ülkelerinin üzerinde durduğu en önemli konulardan birisi de nüfustur. Osmanlı Devleti'nde ilk genel nüfus sayımı 1831 tarihinde II. Mahmut zamanında yapılmıştır. Yapılan bu sayımla Müslim ve gayri Müslim nüfusu tespit etmek ve böylece II. Mahmut döneminde Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılıp (1826) yerine yeni bir ordunun kurulması için ülke içerisindeki askerliğe elverişli erkek nüfusun ve ülke içerisindeki cizye mükellefi gayr-i Müslim nüfusun tespit edilmesi hedeflenmişti. Bu çalışma ilk aşamada Osmanlı İmparatorluğu’nda yapılan nüfus sayımlarının önemini kısaca anlatarak, İstanbul (Eyüp, Galata ve Üsküdar) kazalarının coğrafi konumu ve tarihi önemini vurgulamaktadır. Daha sonra “1857/1858 Tarihli İstanbul (Eyüp, Galata ve Üsküdar) kazalarında sakin Eflâklı ve Kazak Taifesinin Nüfus defterinin” değerlendirmesi yapılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Nüfus, Nüfus Sayımı, Eflâklı, İstanbul, Osmanlı Devleti, 19. yüzyıl

Kaynakça

• ADIYEKE, Nuri, “Temettüat Sayımları ve Bu Sayımları Düzenleyen Nizamname Örnekleri”, OTAM, S.11, Ankara 2000, s.769-771.
• AK, Mehmet, “Teke Sancağında 1831 Sayımına Göre Nüfus ve Yerleşme”, HistoryStudies, Volume 6, Issue 3, 2014, s. 15-44.
• AKAR, Şevket Kamil, “Tanzimat Döneminde Para Bozdurma Sorunu ve Köşe Sarrafları(1839-1879)”, Ekonomi Bilimler Dergisi, C.3, no 1, ISSN: 1309-8020(Onlıne), s. 123-133.
• AKBAL, Fazıla, “1831 Tarihinde Osmanlı İmparatorluğunda İdari Taksimat ve Nüfus”,Belleten, XV/60 (1951), s.617-628.
• AKBAYAR, Nuri, Osmanlı Yer Adları Sözlüğü, İstanbul 2001.
• AKDAĞ, Mustafa, Türkiye’nin İktisadî ve İçtimaî Tarihi II, Yapı Kredi Yay., Ankara1999.
• AKŞİN, Ahmet & KARAKAŞ, Erdal, “Nüfus İcmal Defterine Göre 19. YüzyıldaArabgir”, OTAM, S.: 13, 2002, s. 91-125.
• AFYONCU, Erhan, “Osmanlı Devleti’nde Tahrir Sistemi”, Osmanlı Ansiklopedisi, YeniTürkiye Yay., C.6, Ankara 1999, s.311-314.
• ALTINBAŞ,Ayten, “Gülhane Ekolü: “Askeri Hastane ve Tatbikat Hastanesi Dönemi”,”Prof. Dr. Ali Haydar Anısına Düzenlenen Osmanlı Sağlık Kurumları Sempozyumu 2Haziran 2007, Yayına hazırlayan Zeytinburnu Belediyesi, Düzey Matba, İstanbul2008, s.111-140.
• ANDIŞ, Fuat & ANDIÇ, Süphan Kırım Savaşı Ali Paşa ve Paris Antlaşması, Eren Yay.,İstanbul 2002.
• AŞIKPAŞAOĞLU, Aşıkpaşaoğlu Tarihi, (Haz. Nihal Atsız), MEB, İstanbul 1970.
• ATAÖY, Türkkaya “Yirminci Yüzyıla Kadar Romen Tarih Kitapları”,http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/42/426/4760.pdf, s.211-225.
• AYBAKAN, Bilal, “Sarf”, TDVİA, C.36, Ankara 2009, s.137-139.
• AYDIN, Erdem“19.Yüzyılda Osmanlı Sağlık Teşkilatlanması”,http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/1272/14647.pdf, s.185-207.
• BAŞOL, Koray, Demografi, Dokuz Eylül Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yay.,İzmir 1984.
• BARKAN, Ömer Lütfi, Hüdavendigar Livası Tahrir Defterleri I, TTK yayını, Ankara1988.
• ------,“894 (1488-1489) Yılı Cizyenin Taksimatına Ait Muhasebe Bilançoları”, Belgeler,I/1, Ankara 1964, s. 1-117;
• -------, XV ve XVI. Asırlarda Osmanlı İmparatorluğunda Zirai Ekonominin Hukuki ve Mali Esasları: Kanunlar, İstanbul Üniversitesi Yay., C.1, İstanbul 1943.
• ----, “Tarihi Demografi Araştırmaları ve Osmanlı Tarihi”, Türkiyat Mecmuası, C.10,1953, s.1-26.
• ----,“Türkiye’de İmparatorluk Devrinin Büyük Nüfus ve Arazi Tahrirleri ve Hakan’a Mahsus İstatistik Defterleri”, İktisat Fakültesi Mecmuası [İFM], C. II, İstanbul 1940, s. 20-21.
• BAYAT, Ali Haydar, “Osmanlı Devletinde Hekimbaşılık Kurumu”, Prof. Dr. Ali Haydar Anısına Düzenlenen Osmanlı Sağlık Kurumları Sempozyumu 2 Haziran 2007,Yayına hazırlayan Zeytinburnu Belediyesi, Düzey Matba, İstanbul 2008, s.55-66.
• BAYTOP, Turhan, “Eczacılık”, TDVİA, C.10, Ankara 1994, s.386-388.
• BEHAR, Cem, “Osmanlı Nüfus İstatistikleri ve 1831 Sonrası Modernleşmesi”, Osmanlı Devletinde Bilgi ve İstatistik, (Ed. İnalcık, Halil ve Pamuk, şevket), TÜİK (DİE)Yay. Ankara 2011, s. 61-73.
• ------, Osmanlı İmparatorluğu Ve Türkiyenin Nüfusu 1500-1927, TÜİK (DİE)Yay. C.2, Ankara 2011.
• BERINDEI, Dan, “Osmanlı Devleti Ve Eflâk'taki 1848 İhtilâli”, XIII. Türk Tarih KongresiKongreye Sunulan Bildiriler, Cilt III, TTK, Ankara 1999.
• BEYDİLLİ, Kemal, “Selim III”, TDVİA, C.36, Ankara 2009, s.420-425.
• -----,“Yaş Antlaşması”, TDVİA, C.43, Ankara 2013, s.343-346.
• BİNGÖL, Sedat, “İstanbul’da 1829 Nüfus Sayımı ve Bazı Mahallelerin Müslüman Nüfusu Üzerine Bir İnceleme”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, C. 23, S.: 36, 2004, s. 43-60.
• BİLGE, Sadık Müfit; “Macaristan’da Osmanlı Hakimiyetinin Ve İdari Teşkilatının Kuruluşu
• Ve Gelişmesi”, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/1267/14566.pdf s.33-80.
• BİLGİN, Nejdet, “Osmanlı Devleti’nin 1917 Yılı Yabancı Nüfusu” , Tarih İncelemelerDergisi, C.25, S. I, Temmuz 2010, s.101-146.
• BİZBİRLİK, Alpay & ATAR, Zafer, “XIX. Yüzyıl Osmanlı Tarihinde TemettuatDefterlerinin Yeri: Saruhan Sancağı Mütevelli Çiftliği Temettuat Defteri Örneği”,SAÜ Fen Edebiyat Faklültesi Dergisi, Isparta 2009, s.37-57.
• BOSTAN, M. Hanefi, “XVII. Yüzyıl Avarız ve Cizye Defterlerine Göre Of Kazasının Nüfusuve Etnik Yapısı “, XIV. Türk Tarih Kongresi, C.II, Kısım I., TTK. Yay, Ankara 2005.
• BOZKURT, Nebi, “Nüfus”, TDVİA, C.33, Ankara 2007, s. 293-298.
• CANTAY, Gönül, “Osmanlı Mimarisinde Darülşifalar”, Prof. Dr. Ali Haydar Anısına Düzenlenen Osmanlı Sağlık Kurumları Sempozyumu 2 Haziran 2007,Yayına hazırlayan Zeytinburnu Belediyesi, Düzey Matba, İstanbul 2008, s.67-80.
• ÇADIRCI, Musa, Tanzimat Sürecinde Türkiye Anadolu Kentleri, İmge Kitabevi, Ankara 2011.
• -----, Tanzimat Sürecinde Türkiye Askerlik, İmge Kitabevi, Ankara 2008.
• -----,“1830 Genel Sayımına Göre Ankara şehir Merkezi Nüfusu Üzerinde Bir Araştırma”,Osmanlı Araştırmaları I, İstanbul 1980, s.109–132.
• -----,1830 Sayımında Ankara, Ankara Büyükşehir Belediyesi Yay., Ankara 2000.
• …..,“Tanzimat Döneminde Osmanlı’da Ülke Yönetimi”, IX. Türk Tarih Kongresi (Ankara21-25 Eylül 1981), C.II, TTK., Ankara 1988, s.154-162.
• ÇİMEN, Adnan, “Sayım, Kayıt Düzeni ve Teşkilatlanma Açısından Osmanlıda Nüfus Hizmetleri”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14/3, Ankara 2012, s. 183-216.
• DAĞDELEN, İrfan, Beykoz Nüfus Defterleri, Beykoz Belediyesi Kültür Yay., No:26, İstanbul 2012.
• DEMİRCİ Süleyman, The Functioning of Ottoman Taxation: An Aspect of the RelationshipBetween Centre and Periphery. A Case Study of the Province of Karaman 1621-1700, Isis Press: İstanbul, 2009.
• ----,“Avâriz and Nüzul Levies in the Ottoman Empire: A Case Study of the Province of Karaman, 1620s-1700”, Türk Tarih Kurumu Belleten, 70/258 (Ağustos 2006), s. 563-590.
• ----, “Demography And History: The Value of The Avârizhâne Registers ForDemographic Research: A Case Study of The Ottoman Sub-Provinces of Konya, Kayseri And Niğde, C.1620s-1700”, Turcica 38 (2006), s. 181-211.
• ----, ''Some notes on avârizhânes of Konya Livâsı, 1621-1700”, Journal of Academic Studies, Volume 5/17 (May-July 2003), s.105-118.
• DEMİRCİ Süleyman & Kazım KARTAL,“1833/34 (H. 1249) Tarihli Kayseri Sancağı,Karahisar-i Develi (Yeşilhisar) ve Talas Kazası Müslim Nüfus Defteri İncelemesi”, History Studies, Volume 6, Issue 4, 2014, s.1-29.
• DEMİRCİ Süleyman & Kazım KARTAL, 1983 Numaralı 1833/1834 (H.1249) Tarihli Kayseri Sancağı, Karahisar-ı Develi (Yeşilhisar) ve Talas Kazası Müslim Nüfus Defteri’nin Transkripsiyon Ve Değerlendirilmesi, basım aşamasında 2015.
• DEMİRCİ Süleyman & Kazım KARTAL, “Osmanlı Nüfus Defterlerinin Tarih Yazımındaki Yeri: 1835 Tarihli Trabzon Vilayeti Maçuka/Maçka Kazası Müslim Nüfus Defteri Örneği”, History Studies, Volume 6, Issue 3, 2014, s.119-145.
• DEMİRCİ Süleyman & KARTAL Kazım; H.1260/M.1844-45 Ve H. 1264/M.1848-49 Tarihli Müslim Nüfus Defterlerine Göre Karahisar-ı Develi (Yeşilhisar) Kazâsı: Sosyo-Ekonomik ve Demografik Yapısı, hakem incelemesinde, 2015.
• DEMİRCİ Süleyman & Kazım KARTAL, H.1256/M.1840–41 Tarihli Nüfus Defterine Göre Karahisar-ı Develi (Yeşilhisar) Kazasının Demografik Yapısı, Sosyal ve Ekonomik Durumu, hakem incelemesinde, 2015.
• DEMİRCİ, Kürşat “Haham”, TDVİA, C.15, Ankara 1997, s.134-135.
• DEMİRCİOĞLU Sezgin & Süleyman BİLGİN, Of Nüfus Defteri (1834), Şenyıldız Yay., İstanbul-2011.
• DEMİRBAĞ, Yelda “Osmanlı İmparatorluğunda Yaşayan Azınlıkların Sosyal ve Ekonomikdurumu”, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/1270/14615.pdf, s.15-33.
• DİLÇİN, Cem “Şeyh Galip’in Şiirlerinde III. Selim Ve Nizam-ı Cedit”,http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/12/850/10776.pdf, s. 209-219.
• DEVELLİOĞLU, Ferit, Osmanlıca - Türkçe Ansiklopedik Lügat, Aydın Kitabevi Yay.,Yirmi İkinci Baskı, Ankara 2005, s. 1073
• DOĞRU, Halime; 1844 NüfusSayımına Göre Deliorman ve Dobruca'nın Demografik,Sosyal ve Ekonomik Durumu, TTK, Ankara 2011.
• DRAGANOVA, Slavka, Tuna Vilayeti’nin Köy Nüfusu, TTK yayını, Ankara 2006.
• DÜNDAR, Recep, “H.1053-M.1643 Tarihli 8428 No’lu Cizye Defteri’nin Tanıtımı veDeğerlendirilmesi”, History Studies, C.6, S.4, 2012,s. 125-146.
• ERKAL, Mehmet, “Cizye”, TDVİA, C.8, Ankara 1993, s. 42-45.
• EFE, Ayla, “Silistre Eyaletinde Osmanlı-Rus Savaşları Küçük Kaynarca’dan Berlin’e”,http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/26/191.pdf, s.139-174.
• ELİBOL, Numan, “Osmanlı İmparatorluğu’nda Nüfus Meselesi ve Demografi Araştırmaları”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi yay., C.12, S.2,Isparta 2007, s.135-160
• GEÇER, Ahmet, “Temettuat Defterlerine göre Mut’un Sosyo-Ekonomik ve Demografik yapısı (1844-1845)”, Turkısh Studies, Volume 7/4, Fall 2012, Ankara Turkey. s.1749- 1777
• GÖKÇE, Turan, “1830 Genel Nüfus Sayımı Sonuçlarına Göre Denizli Şehri Nüfusu Hakkında Bir Değerlendirme”, Türk İdare Dergisi, S.VI, (1994),s. 176-177.
• --------;“Tahrir Defterlerine Göre XVI. Yüzyılda Uşak Kazası”, 21.Yüzyılın Eşiğinde Uşak Sempozyumu, 25-27 Ekim 2001, C. I, İstanbul, s. 201-216.
• GÖKMAN, Ertan, “Saruhan Sancağında Temettuat Tahriri”, Bilig, S. 45, Bahar 2008, s.73-90.
• GÖYÜNÇ, Nejat, “Hâne Deyimi Hakkında”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, S.: 32(1979), s.331-348.
• GÖYÜNÇ, Nejat, “XVI. Yüzyılda Hekimbaşılık ve Hekimler Arasında Bazı Yeni Tespitler”, İslam Araştırmalar Dergisi, S.4, İstanbul 2000, s.1-6.
• GRINGNASCHI, Marıo, “Mufassal Kadastrolar İçin İl Yazıcıların “Defatir-i İdadiye”leri”, XII. Türk Tarih Kongresi (Ankara 12-16 Eylül 1994), C.III, TTK, Ankara 1999, s.676-681.
• GÜL, Abdülkadir & Salim GÖKÇEN, Son Dönem Osmanlı Nüfusu ve Ecnebiler Meselesi, Cedit Neşriyat, Ankara 2010.
• GÜL, Akyılmaz, “III. Selim’in Dış Politika Anlayışı ve Diplomasi Reformu Çerçevesinde Batılılaşma siyaseti”, Osmanlı Ansiklopedisi, C.VII, Ankara 2000, s.660– 670.
• GÜRAN, Tevfik, “19. Yüzyıl Temettüat Tahrirleri”, Osmanlı Devleti'nde Bilgi ve İstatistik, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü yay., Ankara 2000, s.73-94.
• ------, “19. Yüzyıl Temettüat Tahrirleri”, Osmanlı Devleti’nde Bilgi ve İstatistik, Ankara 2000, s. 79.
• GÜNAY, Nejla, “XIX. Yüzyılın Sonlarında Kırşehir Sancağının Demografik Yapısı”, Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, C.7, S.:1, 2006, s. 21-33.
• GÜNEŞ, Ahmet, “16. Ve 17. Yüzyıllarda Üsküdar’ın Mahalleleri ve Nüfusu”, Edit: Zekeriya Kurşun, Ahmet Emre Bilgili, Kemal Kahraman, Celil Güngör, Üsküdar Sempozyumu Bildirileri I, C.1., Uskudar Belediye Başkanlığı Uskudar Araştırmaları Merkezi Yayın No: 10, İstanbul 2004, s.42-57.
• GÜMÜŞÇÜ, Osman; XVI. yy Larende (Karaman) Kazasında Yerleşme ve Nüfus ve Nüfus, TTK., Ankara 2001.
• İLHAN, Şahin, Mahmut Raif Efendi ve Nizam-ı Cedide Dair Eseri, Ankara 2001.
• İNALCIK, Halil “Cizye”, TDVİA, C.8., Ankara 1993, s.45-48.
• --------, “Kıbrıs’ta Türk İdaresi Altında Nüfus”, Kıbrıs ve Türkler, Ankara 1964, s. 33-34.
• --------,& Bülent Arı, “Türk-İslam-Osmanlı Tarihçiliği ve Halil İnalcık’ın Çalışmaları”, Edit: Zekeriya Kurşun, Ahmet Emre Bilgili, Kemal Kahraman, Celil Güngör, Üsküdar Sempozyumu Bildirileri,C.1., Üsküdar Belediye Başkanlığı Üsküdar Araştırmaları Merkezi Yayın No: 10, İstanbul 2004, s.27-56.
• İPŞİRLİ, Mehmet “Bilad-ı selase”, TDVİA, C.6, Ankara 1992, s. 151-152.
• JELAVICH, Barbara Balkan Tarihi 18. Ve 19. Yüzyıllar, C.I, Küre Yay., İstanbul 2006.
• KALLEK, Cengiz “Ticaret”, TDVİA, C.41, Ankara 2012, s.135-144.
• KARAL, Enver Ziya, Osmanlı İmparatorluğunda ilk Nüfus Sayımı-1831, Devlet İstatistik Enstitüsü Yay., Ankara 1997.
• --------, Osmanlı Tarihi1789-1856, TTK, Ankara 1983.
• --------, “Selim III devrinde Osmanlı bahriyesi hakkında vesikalar”, Tarih Vesikaları, I/3, İstanbul 1941.
• ---------,Selim III’ün Hatt-ı Hümayunları, Ankara 1942.
• --------, “Nizam-ı Cedid’e dair layihalar”, Tarih Vesikaları, I/6, s.414–425 ve II/8, s.104– 111, İstanbul 1942.
• ---------, “Ebubekir Ratıb Efendi’nin Nizam-ı Cedid ıslahatındaki rolü”, V. Türk Tarih Kongresi, Bildiriler, Ankara 1960.
• KARPAT, Kemal, Osmanlı Nüfusu (1830-1914), Timaş Yay., İstanbul 2010.
• ---------, “Eflak”, TDVİA, C.10, Ankara 1994, s.469-470.
• KARTAL, Kazım, 1100 Numaralı (1835) Trabzon Vilayeti Maçka Müslim Nüfus Defteri’nin Transkripsiyon Ve Değerlendirilmesi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü(Danışman: Prof. Dr. Süleyman Demirci) Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,Kayseri 2013.
• KAHRAMAN Salih & Fevzi GÜR, Amasya Nüfus Defteri 1840, Amasya Belediyesi Kültür Yay., Amasya-2012.
• KAYA, Mehmet, “XX. Yüzyıl Başlarında Niğde Sancağının Nüfusuna Dair”, Türkiyat Araştırmalar Dergisi, S. 19, Konya, Bahar 2006, s.193-210.
• -----------;“XIX. Yüzyılda İzmit (Kocaeli) Sancağının Demografik Durumu ve İskân Siyaseti”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü TarihAraştırmaları Dergisi, C.26, S.: 41, 2007, s. 59-79.
• KODAL, Tahir, “Türkiye Cumhuriyeti’nin İlk Genel Nüfus Sayımında Çorum Vilayetinin Nüfusu Özellikleri”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.19, S.: 1, Elazığ 2009, s. 233-258.
• KÜTÜKOĞLU, Mübahat, Osmanlı Belgelerinin Dili (Diplomatik), Kubbealtı Neşriyat,İstanbul 1994.
• -------, XVI. Asırda Tavas Kazasının Sosyal ve İktisadi Yapısı, İstanbul 2002.
• ------, Menteşe Sancağı 1830 (Nüfus ve Toplum Yapısı), TTK, Ankara 2010.
• ------,“Osmanlı Sosyal ve İktisadi Tarihi Kaynaklarından Temettü Defterleri”,Belleten, C. LIX, S.225, Ağustos 1995, s. 395-412.
• --------,Kütükoğlu, İzmir Temettü Sayımları ve Yabancı Tebaa", Belleten, LXIII/238,Ankara 1999, s. 755-782
• Kuyud-ı Kadime Arşiv Kataloğu, Haz: Sevgi Işık, Songül Kadıoğlu, Mehmet Yıldırır, T.C. Çevre Ve Şehircilik Bakanlığı Tapo Ve Kadastro Genel Müdürlüğü Arşiv DairesiBaşkanlığı Yay. No: 4, Ankara 2012, s.5.
• MAXİM, Mihai, “XVI. asrın ikinci yarısında Eflak-Boğdan’ın Osmanlı İmparatorluğu’na karşı İktisâdî ve Mâlî mükellefiyetleri hakkında bazı düşünceler”, VII. Türk Tarih Kongresi, Bildiriler, II, Ankara 1973, s. 557
• MOLLAOĞLU, Frehan Karlı Dökme “Düzmece” olarak anılan Mustafa Çelebi Ve Bizans(1415-1416-1417)”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, C.49, S.2, Ankara 2009, s.173-185
• ORHONLU, Cengiz, “Ahmed Resmî Efendi’nin Eflak Coğrafyası” Güney Doğu Avrupa Araştırmaları Dergisi, S. 4-5 (1975/76), s. 1-14.
• ÖZ, Mehmet, “Tahrir”, TDVİA, C. 39, İstanbul 2010, s. 425-429.
• ---------,“Tahrir Defterlerinin Osmanlı Tarihi Araştırmalarında Kullanılması Hakkında Bazı Düşünceler”, Vakıflar Dergisi, XXII, 1991, s. 429-439.
• ÖZCAN, Besim; “Sultan III. Selim devri ıslahat hareketleri (Nizam-ı Cedid), Osmanlı Ansiklopedisi, C.VII, Ankara 2000, s. 671–683.
• ÖZCAN, Nuri, “Selim III”, TDVİA, C.36, Ankara 2009, s.425-426.
• ÖZCAN, Selim, “XIX. Yüzyılın Ortalarında Sinop’taki Gayrimüslimlerin Sosyal ve Ekonomik Yapısı” , OTAM, 30/Güz 2011, s. 145-172.
• ÖZKAYA, Yücel, “III. Selim’in İmparatorluk Hakkındaki Bazı Hatt-ı Hümayunları”,http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/1150/13507.pdf, s.333-343.
• -----------,“III. Selim devrinde Nizam-ı Cedid’in Anadolu’da karşılaştığı zorluklar”, Ankara Üniv. D.T.C.F. Tarih Araştırmaları Dergisi, I, Ankara 1963, s.145–156.
• -----------, “XIX. “Yüzyılda Mudurnu’nun Sosyal ve İktisadi konumu”, XII. Türk Tarih Kongresi (Ankara 12-16 Eylül 1994), C.III, TTK, Ankara 1999, s.7637-772.
• ÖZDEĞER, Mehtap, “Osmanlı İmparatorluğu’nda Miri Arazi Rejimi ve Tahrir Geleneği”, Manas Journal of Social Studies (Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi), C. 3, S. 5, 2003, s. 1-13.
• ÖZEL, Oktay, “Avarız ve Cizye Defterleri”, Osmanlı Devleti’nde Bilgi ve İstatistik, Ankara 2001, s. 35-50.
• ………, “17. Yüzyıl Osmanlı Demografi ve İskan Tarihi İçin Önemli Bir Kaynak:‘Mufassal’ Avarız Defterleri”, XII. Türk Tarih Kongresi (Ankara 12-16 Eylül 1994),C.III, TTK, Ankara 1999, s.735- 744.
• ÖZTÜRK, Sait, İstanbul Tereke Defterleri (Sosyo- Ekonomik Tahlil), Osmanlı AraştırmalarıVakfı Yay., İstanbul 1995.
• PALA, Nevcan Nur, Eflak ve Boğdan’da Osmanlı Hakimiyeti ve Fuat Efendi’nin Lahiyası, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Danışman Bayram Nazır),Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kütahya 2009.
• PASPATİS, Aleksandros, Balıklı Rum Hastanesi Kayıtlarına Göre İstanbul’un OrtodoksEsnafı 1833-1860, (Çev. ve notlar, Marianna Yerasimos) Kitap Yayınevi, İstanbul2014.
• PITCER, Donald Edgar, Osmanlı İmparatorluğu’nun Tarihsel Coğrafyası, Çev. BaharTırnakçı, İstanbul 2001.
• SAHİLLİOĞLU, Halil, “Avarız”, TDVİA, C.39, Ankara 2010.
• SHAW, Stanford J., “The Ottoman Census System and Population, 1831-1914”, International Journal of Middle East Studies, Vol.: 9,(1978), s. 325-338.
• -----------, “Osmanlı İmparatorluğu’nda geleneksel reformdan modern reforma geçiş: Sultan III. Selim ve Sultan II. Mahmut dönemleri”, Osmanlı Ansiklopedisi, C.VII, Ankara 2000, s.609–628.
• -----------, Between Old and New,The Otoman Empire under Sultan Selim III,1789-1807, Cambridge, Massachusetts 1971.
• SERİN, Mustafa, “Osmanlı Arşivi’nde Bulunan Temettüat Defterleri” T.C. Başbakanlık I.Millî Arşiv Şûrası (20–21 Nisan 1998) Tebliğler Tartışmalar, T.C. Devlet ArşivleriGenel Müdürlüğü Yay., Ankara 1998.
• SELÇUK, Hava, “Niğde’de İlk NüfusSayımı (22 şevval 1246/6 Nisan 1831)”, JASSS, Volume 6 Issue 2, February 2013, s.1263-1294.
• SÖZEN, Zeynep “Osmanlı Kültürünün Eflak ve Boğdan'ın Yaşamına Etkisi”, Türkler Ansiklopedisi, C.12, Yeni Türkiye Yay., Ankara 2002, s.25-39.
• -------, Fenerli Beyler 110 Yılın Öyküsü (1711-1821), Aybay yay, İstanbul 2000.
• TELCİ, Cahit, “Aydın Livasının Nüfus Hakkında H.1261/M.1845 Tarihli Bir Defter”, Tarih İncelemeleri Dergisi, C. XXI, S.:1, Temmuz, (2006), s.165-198.
• TEMURÇİN Kadir, “Hamidâbât Kazasında Nüfus (1831-1917)”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 17, S.: 1, 2007, s. 45-68.
• TEKİN, Zeki, “Saraçhane”, TDVİA, C.36, Ankara 2009, s.111-113.
• TOK, Özen,“XVIII. Yüzyılda Kayseri Sancağının İdari Ve Sosyo-ekonomik Durumu”, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, , C.I, 2009, s.768-786
• TOPAL, Zehra, 1840 Tarihli Akçaabat Nüfus Kayıtları, Akçaabat Belediyesi Kültür Yayınları-5, Akçaabat 2010.
• TOSUN, İffet, “Ulahların-Romenlerin Ortaya Çıkısı”, Balkanlar El Kitabı, C.1, Akçağ Yay.,Ankara 2013, s.252-257.
• TURAN, Şerafeddin, “1829 Edirne Antlaşması”, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/26/1004/12278.pdf, s.111-151.
• ULUDAĞ, Osman Şevki, “Tıp İlmi ve Osmanlı Türkleri”, II. Türk Tarih Kongresi, İstanbul: 20-25 Eylül 1937, TTK, II.Baskı, Ankara 2010, s.705-734.
• UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı “Osmanlı Eflak münasebetleri Ve Boğdan ile İlk Temas”,Osmanlı Tarihi, C.1., TTK, Ankara 1988.
• ---------, Osmanlı Tarihi, C.II., TTK, Ankara 2011.
• ---------, Osmanlı Tarihi, C.III., Kısım II, TTK, Ankara 2011.
• ---------, Karlofça Anlaşmasından sonra İç Durum”, Osmanlı Tarihi, C.IV., Kısım I, TTK, Ankara 2011.
• UYSAL, Mustafa Ali, “XIX. Yüzyılın İkinci Yarısında Bucak’ta İdari ve Sosyal Yapı”, Mehmet Akif Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl:2, S.:3, Güz 2010, s. 103-119.
• ÜNER, Sunday, Nüfus bilim Sözlüğü, Hacettepe Üniversitesi Yay., Ankara 1972.
• ÜLMAN, Yeşim Işıl, “Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane’nin Galatasaray Döneminde Sağlık Hizmetleri”, Prof. Dr. Ali Haydar Anısına Düzenlenen Osmanlı Sağlık Kurumları Sempozyumu 2 Haziran 2007, Yayına hazırlayan Zeytinburnu Belediyesi, Düzey Matbaasi, İstanbul 2008,193-198
• VASARY, Istvan Kumanlar ve Tatarlar; Osmanlı Öncesi Balkanlar’da Doğulu Askerler(1185-1365), Çev: Ali Cevat Akkoyunlu,, Yapı Kredi Yay., İstanbul 2008.
• YALÇINKAYA, Alaaddin “Osmanlı Döneminde Eflak ve Boğdan (Memleketeyn)”, Balkanlar El Kitabı, C.1, Akçağ Yay., Ankara 2013, s.380-387.
• YAĞCI, Zübeyde Güneş& Serdar GENÇ, H.1256/ M.1840-41 Tarihli Balıkesir NüfusDefteri, Balıkesir Belediyesi Kent Arşivi Yay. No:9, Balıkesir 2013.
• YILDIRIM, Bülent, “Osmanlı Devleti’nden Yapılan İlk Modern Nüfus Sayımına (1881/1882-1893) Göre Edirne’deki Ermeni Nüfusu”, Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, C.1, S.: 2, Temmuz 2011, s. 85-101.
• YILMAZ, Serap, “Boğdan Voyvodası Ligor Aleksandr Gika’nın Ölümü(1777)”, XII. TürkTarih Kongresi (Ankara 12-16 Eylül 1994), C.III, TTK, Ankara 1999., s.1009-1016.
• YÖRÜK, Doğan, “1642 Tarihli Avarız Defterine Göre Larende Kazası”, Karaman Ulusal Kültür ve İnanç Turizmi Sempozyumu Bildirisi, Karaman 2012, s.21-34.
• ---------,“XVI.Yüzyılın İkinci Yarısında Osmanlı İmparatorluğunda Yaşayan Gayrimüslimlerin Nüfusu”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,S. 17, (2007), s. 625-652.
• YÜKSEL, Hasan, “Osmanlı’da Modern anlamda yapılan ilk Nüfus Sayımına göre Divriği’nin Demografik yapısı”, Nüfus Bilimi Dergisi/Turkish Journal of Population Studies, 2006-07, 28-29, s.73-89.
• YÜCEL, Yaşar &SEVİM, Ali, Klasik Dönemin Üç Hükümdarı (Fatih, Yavuz, Kanuni), TTK, Ankara 1991.http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=BOYAR.