Kemoterapi Alan Kanser Hastalarının Kanserle İlgili Çevrimiçi Bilgi Arama Niyetlerinin Belirleyicileri

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 4, 490 - 496, 18.12.2023

Ersin Eskiler , Cemil Bilir , Remzi Altunışık

https://doi.org/10.26453/otjhs.1327254

Öz

Amaç: Bu araştırmada, kanser hastalarının internet üzerinden kanserle ilgili bilgi arama niyetlerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi amaçlanmaktadır.
Materyal ve Metot: Araştırma, genel tarama modellerinden kesit alma yaklaşımı ve ilişkisel tarama modeli bağlamında gerçekleştirilmiştir. Veriler Nisan-Kasım 2021 tarihleri arasında Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi Onkoloji Bölümü’nde tedavi gören kişilerden yüz yüze anket tekniği ile toplanmıştır. Araştırmaya 18-84 yaş aralığında (Yaş: 49,93 ± 12,45) kanser teşhisi alan 140 kadın (Yaş: 47,10 ± 10,78) ve 100 erkek (Yaş: 53,88 ± 13,58) olmak üzere 240 kişi gönüllü olarak katılmıştır.
Bulgular: Gerçekleştirilen aşamalı regresyon analizi sonucu hastaların internetten sağlık bilgisi arama niyeti üzerinde, tutum, bilgi kaynağı erişilebilirliği ve bilgi kaynağı kalitesi faktörlerinin istatistiksel olarak anlamlı pozitif etkisi olduğu, buna karşın kolaylaştırıcı koşulların istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin olmadığı belirlenmiştir.
Sonuç: Araştırma sonuçlarının kanser hastalarının bilgi arama davranışlarının anlaşılmasına ve başarılı bir şekilde yönetilebilmesine rehberlik sunacağı öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bilgi arama davranışı, internet kullanımı, kanser hastaları

Proje Numarası

2020-02-04-017

Determinants of Cancer-Related Online Information-Seeking Intentions of Cancer Patients Receiving Chemotherapy

Öz

Objective: In this research, we aimed to determine the factors affecting cancer patients' intention to seek cancer-related information online.
Materials and Methods: The research was carried out in the context of the cross-section approach and relational survey model among the general survey models. Data were collected by a face-to-face survey from people treated at Sakarya University Faculty of Medicine, Oncology Department between April and November 2021. Total of 240 people voluntarily participated in the research, including 140 females (Age:47.10±10.78) and 100 males (Age:53.88±13.58) diagnosed with cancer in the 18-84 age range (Age:49.93±12.45).
Results: As a result of the stepwise regression analysis, the factors of attitude, ISA, and ISQ had a statistically significant positive effect on the patient's intention to search for health information on the Internet, whereas facilitating conditions did not have a statistically significant effect.
Conclusion: It is anticipated that the research results will provide guidance for understanding and successfully managing the information-seeking behaviours of cancer patients.

Anahtar Kelimeler

Information-seeking behaviour, Internet use, cancer patients

Destekleyen Kurum

Sakarya University of Applied Sciences

Proje Numarası

2020-02-04-017

Kaynakça

• World Health Organization. An overview of the evidence on environmental and occupational determinants of cancer. International Conference on Environmental and Occupational Determinants of Cancer. 17–18 March 2011, Asturias / Spain.
• Saleh N, Kartiwi M, Gunawan TS. Online information seeking behavior for cancer-related disease: A developed and developing country comparison. International Conference on Computing, Engineering, and Design. 23-25 November 2017, Kuala Lumpur / Malaysia.
• Dünya Sağlık Örgütü. 2020 Dünya Kanser İstatistikleri. https://www.losante.com.tr/Content/brosur/DS%C3%96%20Kanser%20Verileri%20Tablo%20%C3%87evirisi.pdf. Accessed April 16, 2023.
• Türkiye İstatistik Kurumu. Ölüm ve Ölüm Nedeni İstatistikleri, 2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Olum-ve-Olum-Nedeni-Istatistikleri-2021-45715. Accessed April 16, 2023.
• Scarton LA, Del Fiol G, Oakley-Girvan I, Gibson B, Logan R, Workman TE. Understanding cancer survivors’ information needs and information-seeking behaviors for complementary and alternative medicine from short-to long-term survival: a mixed-methods study. Journal of the Medical Library Association: JMLA. 2018;106(1):87-97. doi:10.5195/jmla.2018.200
• Lambert DS, Loiselle CG. Health information-seeking behavior. Qualitative Health Research. 2007;17(8):1006-1019. doi:10.1177/1049732307305199
• Shen H, Xu J, Wang Y. Applying the situational theory of problem-solving in cancer information seeking: A cross-sectional analysis of 2014 HINTS survey. Journal of health communication. 2019;24(2):165-173. doi:10.1080/10810730.2019.1587111
• Chen Y, Feeley TH. Numeracy, information seeking, and self-efficacy in managing health: An analysis using the 2007 Health Information National Trends Survey (HINTS). Health Communication. 2014;29:843–853. doi:10.1080/10410236.2013.807904
• Lwoga, ET, Tumaini N, Alfred S. Online information seeking behavior among people living with HIV in selected public hospitals of Tanzania. Journal of Systems and Information Technology. 2017;19(1/2): 94-115. doi:10.1108/JSIT-06-2016-0038
• Zülfikar H. Hastaların İnternet kullanımı ve elektronik ortamdaki sağlık bilgilerine erişim davranışları. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi. 2014;22(1):46-52.
• Kilit DO, Eke E. Bireylerin sağlık bilgisi arama davranışlarının değerlendirilmesi: Isparta ili örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2019;22(2):401-436.
• Özyurt ET, Aydemir Y, Aydın A, et al. İnternet ve televizyonda sağlık bilgisi arama davranışı ve ilişkili faktörler. Sakarya Tıp Dergisi, 2020;10(Özel Sayı):1-10.
• Ankem, K. Use of information sources by cancer patients: results of a systematic review of the research literature. Information Research: An International Electronic Journal. 2006;11(3):1-21.
• Mayer DK, Terrin NC, Kreps GL. et al. Cancer survivors information-seeking behaviors: a comparison of survivors who do and do not seek information about cancer. Patient Education and Counselling. 2007;65(3):342-350. doi:10.1016/j.pec.2006.08.015
• Soto-Perez-de-Celis E, Perez-Montessoro V, Rojo-Castillo,P, Chavarri-Guerra, Y. Health-related information-seeking behaviors and preferences among Mexican patients with cancer. Journal of Cancer Education. 2018;33:505-509. doi:10.1007/s13187-018-1334-8
• Ginossar T. Predictors of online cancer prevention information seeking among patients and caregivers across the digital divide: a cross-sectional, correlational study. JMIR Cancer. 2016;2(1):e5108. doi:10.2196/cancer.5108
• Cotten SR, Gupta SS. Characteristics of online and offline health information seekers and factors that discriminate between them. Soc Sci Med. 2004;59(9):1795-1806. doi:10.1016/j.socscimed.2004.02.020
• Venkatesh V, Morris MG, Davis GB, Davis FD. User acceptance of information technology: Toward a unified view. MIS Quarterly. 2003;27(3):425–478. doi:10.2307/30036540
• Venkatesh V, Thong JY, Xu X. Consumer acceptance and use of information technology: Extending the unified theory of acceptance and use of technology. MIS Quarterly. 2012;36(1):157-178. doi:10.2307/41410412
• Marton C. Understanding how women seek health information on the web. University of Toronto, Faculty of Information, Ph.D. Dissertation. Toronto, Canada. 2011. Available at: https://tspace.library.utoronto.ca/handle/1807/29808. Accessd April 16, 2023.
• Yun EK, Park HA. Consumers’ disease information–seeking behavior on the Internet in Korea. Journal of Clinical Nursing. 2010;19(19-20):2860-2868. doi:10.1111/j.1365-2702.2009.03187.x.
• George D, Mallery P. IBM SPSS Statistics 23 Step by Step. 14th ed. Routledge; 2016.
• Kalaycı Ş. SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım; 2014.
• Coşkun R, Altunışık R, Yıldırım E. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı. 9th ed. Sakarya: Sakarya Yayıncılık; 2017.
• Tabachnick BG, Fidell LS. Using Multivariate Statistics. 5th ed. Boston: Allyn & Bacon; 2007.
• Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Türkiye Kanser Kontrol Programı. https://hsgmdestek.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanser-db/yayinlar/raporlar/2021_Kanser_Kontrol_Programi_/17.Agustos_2021_Kanser_Kontrol_Programi_versiyon-1.pdf. Accessed April 20, 2023.
• Fishbein M, Ajzen I. Belief, attitude, intention, and behavior: An introduction to theory and research. Boston: Addison-Wesley; 1975.
• Gu D, Khan S, Khan IU, et al. Assessing the adoption of e-health technology in a developing country: an extension of the UTAUT model. Sage Open. 2021;11(3):21582440211027565. doi:10.1177/21582440211027565
• Leung L. Internet embeddedness: links with online health information seeking, expectancy-value/quality of health information websites, and Internet usage patterns. CyberPsychology & Behavior, 2008;11(5):565-569. doi:10.1089/cpb.2007.0189