Alt Ekstremite Periferik Arter Hastalığında Mobil Sağlık Uygulamalarının Kullanımı

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 243 - 251, 11.09.2022

Dilara Şahan , Nurdan Gezer , Yakup Akyüz

https://doi.org/10.38108/ouhcd.840162

Öz

Periferik arter hastalığı (PAH); ekstremite arterlerinde ateroskleroza bağlı olarak gelişen kronik seyirli ve ilerleyici bir dolaşım bozukluğudur. Hastalık, cerrahi girişime kadar ilaç tedavisi ve yaşam tarzı değişiklikleri ile yönetilirken, sürecin uzaması ile hastaların yaşamı olumsuz etkilenebilmektedir. PAH giderek artan sıklığı, tedavisinin uzun, yüksek maliyetli olması, izlem ve tedavisinin yetersiz ve kontrolsüz kaldığı durumlarda ortaya çıkardığı akut ve kronik komplikasyonlar sonucu bireyin iyilik haline zarar vermekte, fonksiyonel kapasitesini etkilemekte ve sosyal ve mesleki rollerini yerine getirme yeteneğini engellemesi nedeniyle önemli bir sağlık sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. PAH’lı bireylerde iyi bir izlem ve hastalık yönetiminin sağlanması ile komplikasyonların oluşması ya da hastalığın ilerlemesinin engellenmesi mümkün olabilmektedir. Teknolojinin gelişimi bütün alanlarda olduğu gibi sağlık alanında da vazgeçilmez bir unsur haline gelmektedir. PAH’ın etkin bir şekilde izlenmesi ve yönetimi için günümüz gelişen teknolojisi önemli çözümler sunmakta olup bunlardan birini mobil sağlık uygulamalarının kullanımı oluşturmaktadır. Yapılan çalışmalara göre PAH’ın izlenmesi ve yönetiminde mobil sağlık uygulamalarının olumlu ve olumsuz etkileri olmuştur. Ülkemizde PAH tanısı alan bireylerde mobil sağlık uygulamalarının kullanılarak yapıldığı herhangi bir yayına rastlanmamıştır. Bu derleme, PAH tanısı alan bireylerin hastalıklarının yönetimi ve izlenmesinde mobil sağlık uygulamalarının kullanılmasının önemini vurgulamak ve ülkemizde konu ile ilgili ileriye dönük olarak yapılabilecek çalışmalar için temel bilgilendirme sağlamak amacıyla oluşturulmuştur.

Anahtar Kelimeler

periferik arter hastalıkları, mobil uygulamalar, mobil sağlık, hemşirelik

Use of Mobile Health Applications in Lower Extremity Peripheral Artery Disease

Öz

Peripheral artery disease (PAD) is a chronic and progressive circulatory disorder that develops due to atherosclerosis in the extremity arteries. While the disease is managed with medication and lifestyle changes until the surgical intervention, the life of the patients can be negatively affected by the prolongation of the process. PAD is an important health problem because of its increasing frequency, long and high cost of treatment, acute and chronic complications arising in cases where follow-up and treatment are insufficient and uncontrolled, damaging the individual's well-being, affecting their functional capacity, and hindering their ability to fulfill their social and professional roles. It is possible to prevent complications or progression of the disease in individuals with PAD by providing a good follow-up and disease management. The development of technology is becoming an indispensable element in the field of health as in all other fields. Technology developing today offers important solutions for the effective monitoring and management of peripheral artery disease, one of which is the use of mobile health applications. According to the studies conducted, mobile health applications had positive and negative effects on the monitoring and management of PAD. In our country, there are no publications using mobile health applications for diagnosed with PAD. This review was created to emphasize the importance of using mobile health applications in the management and monitoring of diseases diagnosed with PAD and to provide basic information for prospective studies in our country.

Anahtar Kelimeler

Peripheral Arterial Diseases, health information systems, mobile applications, nursing

Kaynakça

• Akdeniz Ş, Özer ZC. (2021). Orem’in Öz Bakım Eksikliği Teorisine dayalı kalp yetersizliği olan hastalarda semptom yönetimi, öz bakım gücü ve sağlık davranışlarına planlı hasta eğitiminin etkisinin değerlendirilmesi.Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi, 12(28), 100-109.
• Alan T, Allison MA, Gomes AS, Corriere MA, Duval S, Ershow AG, Mendes DM. (2012). A call to action: Women and peripheral artery disease a scientific statement from the American Heart Association, 125(11), 1449-1472.
• Aslan FE. (2002). Ağrı değerlendirme yöntemleri. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokul Dergisi, 6(1), 9-16.
• Ata R, Gandhi N, Rasmussen H, El-Gabalawy O, Gutierrez S, Ahmad A ve ark. (2018). Clinical validation of smartphone-based activity tracking in peripheral artery disease patients. Nature Partner Journals Digital Medicine, 1(1), 1-8.
• Bakoğlu E, Yetkin A. (2000). Hipertansiyonlu hastaların özbakım gücünün değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 29(5), 442-51.
• Başgöz BB, Cintosun Ü, Taşçı İ. (2017). Periferik arter hastalığı ve kalp. Türkiye Klinikleri Cardiology-Special Topics, 10(3), 173-177.
• Berger JS, Ladapo JA. (2017). Underuse of prevention and lifestyle counseling in patients with peripheral artery disease. Journal of the American College of Cardiology, 69(18), 2293-2300.
• Bozkurt AK, Tascı I, Tabak O, Gumus M, Kaplan Y. (2011). Peripheral artery disease assessed by ankle-brachial index in patients with established cardiovascular disease or at least one risk factor for atherothrombosis-CAREFUL study: a national, multi-center, cross-sectional observational study. BioMed Central Cardiovascular Disorders, 11(4), 2-10.
• Brooks G, Al C. (2015). Accuracy and usability of a self-administered 6-minute walk test smartphone application. Circulation: Heart Failure, (8), 905–913.
• Cho MJ, Sim JL, Hwang SY. (2014). Development of smart phone educational application for patients with coronary artery disease. Health Inform Res, 20(2), 117-124.
• Cook DJ, Moradkhani A, Douglas KSV, Prinsen SK, Fischer EN, Schroeder DR. (2014). Patient education self-management during surgical recovery: combining mobile (iPad) and a content management system. Telemed J E Health, 20(4), 312-317.
• Cornelis N, Buys R, Fourneau I, Dewit T, Cornelissen V. (2018). Exploring physical activity behaviour–needs for and interest in a technology-delivered, home-based exercise programme among patients with intermittent claudication. Vasa European Journal of Vascular Medicine, 47 (2), 109–117.
• Davins Riu M, Borras Perez X, Artigas Raventos V, Palomera Fanegas E, Serra Prat M, Alos Villacrosa J. (2018). Use of telehealth as a new model for following intermittent claudication and promoting patient expertise. Telemedicine and e-Health, 24(10), 773-781.
• Ding N, Kwak L, Ballew SH, Jaar B, Hoogeveen RC, Ballantyne CM ve ark. (2018). Traditional and nontraditional glycemic markers and risk of peripheral artery disease: The atherosclerosis risk in communities (ARIC) study. Atherosclerosis, 274, 86-93.
• Duscha BD, Piner LW, Patel MP, Crawford LE, Jones WS, Patel MR ve ark. (2018). Effects of a 12-week mHealth program on functional capacity and physical activity in patients with peripheral artery disease. The American Journal of Cardiology, 122(5), 879-884.
• Eraso LH, Fukaya E, Mohler III ER, Xie D, Sha D, Berger JS. (2014). Peripheral arterial disease, prevalence and cumulative risk factor profile analysis. European Journal of Preventive Cardiology, 21(6), 704-711.
• Ertem G, Sevil Ü. (2007). Geliştirilen standartlar doğrultusunda verilen hemşirelik bakımının bakım kalitesine ve hasta memnuniyetine olan etkisinin incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 4(2), 1-13.
• Fried TR, Bradley EH, Towle VR, Allore H. (2002). Understanding the treatment preferences of seriously ill patients. New England Journal of Medicine, 346(14), 1061-1066.
• Gardner AW, Afaq ZMD. (2008). Management of lower extremity peripheral arterial disease. Journal of Cardiopulmonary Rehabilitation and Prevention, 28(6), 349-357.
• Göksülük H, Tutar E. (2017). Alt ekstremite periferik arter hastalığında endovasküler girişim teknikleri. Türkiye Klinikleri Kardiyoloji-Özel Konular, 10(6), 459-464.
• Gunter RL, Fernandes TS, Rahman S. (2018). Feasibility of an image-based mobile health protocol for postoperative wound monitoring. Journal of the American College of Surgeons, 226, 277–286.
• Güner TA, Coşansu G. (2018). Diyabet yönetiminde telefon ve mobil uygulamaların kullanımı. Diyabet, Obezite ve Hipertansiyonda Hemşirelik Forumu Dergisi, 10(2), 38-45.
• Hamilton SJ, Mills B, Birch EM, Thompson SC. (2018). Smartphones in the secondary prevention of cardiovascular disease: a systematic review. BioMed Central Cardiovascular Disorders, 18(1), 25.
• Haveman ME, Kleiss SF, Ma KF, Vos CG, Ünlü Ç, Schuurmann RC ve ark. (2019). Telemedicine in patients with peripheral arterial disease: is it worth the effort? Expert Review of Medical Devices, 16(9), 777-786.
• Issa SM, Hoeks SE, Scholte op Reimer WJ, Van Gestel YR, Lenzen MJ, Verhagen HJ ve ark. (2010). Health-related quality of life predicts long- term survival in patients with peripheral artery disease. Vascular Medicine, 15(3), 163-169.
• Kalkan N, Karadağ M. (2021). “Hastalığımla Barışıyorum, Hastalığımla Yaşıyorum”: Periferik Arter Hastalığında Öz Bakım Eksikliği Hemşirelik Teorisi Doğrultusunda Hazırlanan Bir Algoritma Eğitim Kitapçığı. Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi, 12(29), 196-206.
• Karabay Ö, Karaçelik M, Yılık L, Tekin N, İriz AB, Kumdereli S ve ark. (2012). İskemik periferik arter hastalığı: Bir tarama çalışması. Türk Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Dergisi, 20(3), 450-457.
• Kopmaz B, Arslanoğlu A. (2018). Mobil sağlık ve akıllı sağlık uygulamaları. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 5(4), 60-64.
• Korucu AT, Biçer H. (2019). Mobil Öğrenme: 2010-2017 çalışmalarına yönelik bir içerik analizi. Trakya Eğitim Dergisi, 9(1), 32-43.
• Lortz J, Simanovski J, Kuether T, Kreitschmann- Andermahr I, Ullrich G, Steinmetz M ve ark. (2020). Needs and requirements in the designing of mobile interventions for patients with peripheral arterial disease: questionnaire study. JMIR Formative Research 4;4(8), e15669.
• McDermott MM, Guralnik JM, Criqui MH, Ferrucci L, Liu K, Spring B ve ark. (2015). Unsupervised Exercise And Mobility Loss In Peripheral Artery Disease: A Randomized Controlled Trial. Journal of the American Heart Association, 4(5), e001659.
• McDermott MM, Spring B, Berger JS, Treat-Jacobson D, Conte MS, Creager MA ve ark. (2018). Effect of a home-based exercise intervention of wearable technology and telephone coaching on walking performance in peripheral artery disease: The HONOR randomized clinical trial. The Journal of the American Medical Association, 319 (16), 1665-1676.
• Mendez CB, Salum NC, Junkes C, Amante, LN, Mendez CML. (2019). Mobile educational follow-up application for patients with peripheral arterial disease. Revista Latino-Americana de Enfermagem, 27, e3122.
• Meru AV, Mittra S, Thyagarajan C, Chugh A. (2006). Intermittent claudication:an overview. Atherosclerosis, 187(2), 221-237.
• National Health Service. (2019). Peripheral Arterial Disease. Erişim Tarihi: 23.12.2020, https://www.nhs.uk/conditions/peripheral-arterial-disease-pad/
• Orhan B, Bahçecik N. (2017). Diyabet ve diyabetik ayak eğitiminde teknoloji-mobil eğitim. Journal of Academic Research in Nursing, 3(2), 101-108.
• Paldán K, Simanovski J, Ullrich G, Steinmetz M, Rammos C, Jánosi RA, Lortz J. (2019). Feasibility and clinical relevance of a Mobile intervention using TrackPAD to support supervised exercise therapy in patients with peripheral arterial disease: study protocol for a randomized controlled pilot trial. Journal of Medical Internet Research Research Protocols, 8(6), e13651.
• Reis A, Paulino D, Abrantes C, Machado I, Barroso J. (2017). Usage of mobile devices to help people suffering from peripheral arterial disease upkeep a healthy life. Global Journal of Physical Medicine and Rehabilitation, 1(103), 1-3.
• Sahan D, Gezer N. (2021). Koroner arter hastalığında çevrimiçi sağlık uygulamaları. Van Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(1), 106-113.
• Sahillioğlu E, Ulugöl H, Toraman F. (2018). To inform or educate the CABG patients. Turkish Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery, 26(2), 343-344.
• Searcy RP. Summapund J, Estrin D, Pollak JP, Schoenthaler A, Troxel AB ve ark. (2019). Mobile health technologies for older adults with cardiovascular disease: current evidence and future directions. Current Geriatrics Reports, 8(1), 31-42.
• Shammas NW. (2007). Epidemiology, classification, and modifiable risk factors of peripheral arterial disease. Vascular Health and Risk Management, 3(2), 229–234.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2020). Ölüm ve Ölüm Nedeni İstatistikleri. Erişim Tarihi: 22.12.2020, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Olum-ve-Olum-Nedeni-Istatistikleri-2019-33710
• Wann Hansson C, Hallberg IR, Klevsgård R, Andersson E. (2005). Patients’ Experiences of Living With Peripheral Arterial Disease Awaiting İntervention: A Qualitative Study. International Journal of Nursing Studies, 42(8), 851-862.
• Yalçın Atar N, Aşti T. (2011). Hemşire-hasta etkileşimi. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 19(1), 54-59.
• Yazıcı K, Yazıcı A, Biçer A, Tot Ş, Şahin G, Buturak V. (2003). Kronik ağrı hastalarında anksiyete ve depresyonun yaşam kalitesine etkisi. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 13(2), 72-77.