Ortaokul Öğrencilerinin Mülteci Öğrencilere Yönelik Tutumlarının İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 213 - 220, 05.04.2025

Necla Kasımoğlu , Ayşe Gürol , Bilal Öncül , Tuğba Oluç

https://doi.org/10.38108/ouhcd.1450958

Öz

Amaç: Araştırma ortaokul öğrencilerinin mülteci öğrencilere yönelik tutumlarını saptamak amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı türdeki çalışma, bir il merkezinde mülteci öğrencilerin yoğunlukta olduğu üç ortaokulda yürütülmüştür. Çalışma, Mart-Nisan 2023 tarihlerinde belirlenen ortaokullarda 2022-2023 eğitim döneminde öğrenim gören ve Türk uyruğuna sahip toplam 702 öğrenciye ulaşılarak tamamlanmıştır. Veriler, “Kişisel Bilgi Formu” ve “Mülteci Öğrencilere Yönelik Tutum Ölçeği” ile toplanmıştır. Veriler, SPSS paket programı kullanılarak değerlendirilmiştir.
Bulgular: Çalışmaya katılan öğrenciler, mülteci öğrencilere yönelik tutum ölçeğinden 48.91±11.60 puan almışlardır. Çalışmada kız (50.60±11.64) öğrencilerin ve 5. sınıfta (51.46±11.74) okuyan öğrencilerin diğer arkadaşlarından daha yüksek tutum puan ortalamasına sahip oldukları belirlenmiştir (p<0.05). Yakın mülteci arkadaşı olanların, ders aralarında mülteci arkadaşları ile oyun oynayanların ve iletişim problemi yaşamayan öğrencilerin diğerlerinden daha fazla puan ortalamasına sahip oldukları ve aralarında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu belirlenmiştir (p<0.05).
Sonuç: Çalışma sonucunda mülteci arkadaşları olup, ders aralarında etkileşimi artan oyun gibi etkinliklere katılan ve aralarında iletişim problemi olmadığını belirten öğrencilerin olumlu bir tutuma sahip olduğu belirlenmiştir. Bu doğrultuda mülteci öğrencilerin katılımının artırıldığı okul için eğitsel ve oyun aktivitelerinin artırılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Mülteci, Ortaokul, Öğrenci, Tutum

Examination of Secondary School Students’ Attitudes to Refugee Students

Öz

Objective: The study was conducted to establish the attitudes of middle school students towards refugee students.
Method: The descriptive study was conducted in three secondary schools in a provincial center where refugee students are concentrated. The study was completed in March-April 2023 by reaching a total of 702 students with Turkish nationality who were studying in the 2022-2023 academic year in the determined secondary schools. Data were collected using a “Personal Information Form” and the “Attitudes Towards Refugee Students Scale”. The data were evaluated using the SPSS package program.
Results: The students participating in the study scored 48.91±11.60 points on the scale of attitudes towards refugee students. The study found that female students (50.60±11.64) and 5th grade students (51.46±11.74) had higher mean attitude scores than their friends (p<0.05). It was determined that students who had close refugee friends, those who played games with their refugee friends between classes and those who did not have communication problems had higher mean scores than the others. There was a statistically significant difference between them (p<0.05).
Conclusion: As a result of the study, it was determined that students who had refugee friends participated in activities such as games that increased interaction between lessons and stated that they did not have communication problems between them had a positive attitude. In this direction, it is recommended to increase educational and game activities for the school where the participation of refugee students is increased.

Anahtar Kelimeler

Refugee, Secondary School, Student, Attitude

Kaynakça

• Ablak S. (2020). Attitudes of secondary school students towards refugee students. International Journal of Psychology and Educational Studies, 7(3), 101-110.
• Aktan O. (2023). Attitude towards refugee students the case of Duzce province. Globalisation, Societies and Education, 1-14. https://doi.org/10.1080/14767724 .2023.2225453
• Aktas V, Kındap YT, Persson RS. (2021). Investigating Turkish university students’ attitudes towards refugees in a time of Civil War in neighboring Syria. Current Psychology, 40, 553-562. https://doi.org/ 10.1007/s12144-018-9971-y
• Altawil MJ, Turan N. (2023). Determination of Nursing Student’s Attitudes Towards Refugees and Affecting Factors. CURARE Journal of Nursing (1), 9-16. https://doi.org/10.26650/CURARE.2023.002
• Anderson J, Ferguson R. (2018). Demographic and ideological correlates of negative attitudes towards asylum seekers: A meta‐analytic review. Australian journal of psychology, 70(1), 18-29. https://doi.org/ 10.1111/ajpy.12162
• Apak H. (2015). Suriyeli Göçmenlerin Kente Uyumları: Mardin Örneği/Adaptation of the Syrian Immigrants to Urban: A Case Study of Mardin. Mukaddime, 5(2), 53-70. https://doi.org/10.19059/mukaddime.00462
• Bilecik S. (2019). Akran görüşlerine göre mülteci çocukların sosyal becerileri üzerine nicel bir araştırma. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18 (35), 287-314. https://doi.org/10.14395/ hititilahiyat.507178 Çağlayan S. (2006). Göç kuramlari, göç ve göçmen ilişkisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (17), 67-91.
• Çevik Ö, Bütüner A, Kurnaz S. (2023). Isparta İl Merkezindeki Ortaokul Öğrencilerinin Mülteci Öğrencilere Karşı Tutumu. International Journal Of Social Humanities Sciences Research, 10 (95), 1119-1128. https://doi.org/10.26450/jshsr.3648
• Dangmann C, Dybdahl R, Solberg Ø. (2022). Mental health in refugee children. Current Opinion in Psychology, 48, 101460. https://doi.org/10.1016/ j.copsyc.2022.101460
• Gomez LCA. (2015). Migration and its impact on children’s lives: A literature review. (Doctoral dissertation). Faculty of Social Work School of Social Sciences, University of Iceland, Iceland.
• Gönültaş S, Mulvey KL. (2019). Social-developmental perspective on intergroup attitudes towards immigrants and refugees in childhood and adolescence: A roadmap from theory to practice for an inclusive society. Human Development, 63(2), 90-111. https://doi.org/10.1159/000503173
• Kabaklı ÇL, Ersoy QS. (2018). Üniversite öğrencilerinin Suriyeli sığınmacılarla ilgili tutumlarının sivil katılımları bağlamında incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(2), 1251-1273.
• Kanbur Nİ. (2017). İlkokulda görev yapan öğretmenlerin mülteci öğrencilere yönelik tutumlarının incelenmesi. Sakarya Üniveristesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Karabulut D, Bekler T. (2019). Doğal afetlerin çocuklar ve ergenler üzerindeki etkileri. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 5(2), 368-376. https://doi.org/ 10.21324/dacd.500356
• Keleş SÇ, Aral T, Yıldırım M, Kurtoğlu E, Sunata U. (2016). Attitudes of Turkish youth toward Syrian refugees in respect to youths’ gender, income, education, and city: A Scale Development Study. Turkish migration 2016 selected papers, 155-163.
• Keskin A, Okçu V. (2021). Ortaokullardaki mülteci öğrencilere yönelik öğretmen ve öğrencilerin tutumlarının incelenmesi. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 311-332. https://doi.org/10.53506/egitim.892264
• Kılcan B, Çepni O, Kılınç AÇ. (2017). Development of the attitude towards refugee students scale Mülteci öğrencilere yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Journal of Human Sciences, 14 (2), 1045-1057. https://doi.org/10.14687/jhs.v14i2.4324
• Köksal Ç, Köksal T, Köksal M. (2017). Suriyelilere yönelik bakış açısı ölçeği geliştirme çalışması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(51), 538-550. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2017.1788
• Marangoz M, İzci Ç. (2023). Doğal afetlerin ekonomik, sosyal ve çevresel etkilerinin 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremler bağlamında girişimciler açısından değerlendirilmesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 24(52), 1-30.
• Musliu E, Vasic S, Clausson EK, Garmy P. (2019). School nurses' experiences working with unaccompanied refugee children and adolescents: a qualitative study. SAGE Open Nursing, 5, 1–8. https://doi.org/10.1177/2377960819843713
• Mülteciler Derneği. (2023). Türkiye’deki Suriyeli Sayısı Temmuz 2023. Mülteciler Derneği. Erişim tarihi:24.07.2023, https://multeciler.org.tr/turkiyedeki-suriyeli-sayisi/#:~:text=T%C3%BCrkiye'de%20kay%C4% B1t%20alt%C4% B1na%20al%C4%B1nm%C4%B1%C5%9F,184%20bin%20260%20ki%C5%9Fi%20azald%C4%B1
• Nakeyar C, Esses V, Reid GJ. (2018). The psychosocial needs of refugee children and youth and best practices for filling these needs: A systematic review. Clinical child psychology and psychiatry, 23(2), 186-208. https://doi.org/10.1177/1359104517742188
• O'Donnell AW, Stuart J, O'Donnell KJ. (2020). The long-term financial and psychological resettlement outcomes of pre-migration trauma and post-settlement difficulties in resettled refugees. Social Science ve Medicine, 262, 113246.
• Child. Erişim https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2020.113246
• OHCHR. (1990). Convention on the Rights of the tarihi:24.07.2023, https://www.ohchr.org/en/instruments-mechanisms/instruments/convention-rights-child
• Oztabak MU. (2020). Refugee Children's Drawings: Reflections of Migration and War. International Journal of Educational Methodology, 6 (2), 481-495. https://doi.org/10.12973/ijem.6.2.481
• Palaz T, Çepni O, Kılcan B. (2019). Ortaokul Öğrencilerinin Mülteci Öğrencilere Yönelik Düşüncelerinin Ve Tutumlarının Belirlenmesi. Electronic Turkish Studies, 14(3). https://doi.org/10.14687/jhs.v14i2.4
• Sağlam Hİ, Kanbur Nİ. (2017). Sınıf öğretmenlerinin mülteci öğrencilere yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 7(2), 310-323. https://doi.org/10.19126/suje.335877
• Şen G, Keskin KŞ. (2019). Türkiye’deki kamu yönetimi öğrencilerinin Suriyeli sığınmacılara ilişkin tutumları. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(2), 1958-1974. https://doi.org/10.33206/mjss.459684
• Taylor LK, Glen C. (2020). From empathy to action: Can enhancing host‐society children's empathy promote positive attitudes and prosocial behaviour toward refugees? Journal of Community ve Applied Social Psychology, 30(2), 214-226. https://doi.org/10.1002/casp.2438
• Terzi R, Göçen A, Altun B. (2019). Investigating attitudes towards refugee students based on several variables: revised version of refugee student attitude scale. Sakarya University Journal of Education, 9(3), 476-494. https://doi.org/10.19126/suje.526197
• Truong M, Paradies Y, Priest N. (2014). Interventions to improve cultural competency in healthcare: a systematic review of reviews. BMC health services research, 14(1), 1-17. https://doi.org/10.1186/1472-6963-14-99 UNHCR. (2022). Global Trends Report 2022. Erişim tarihi:21.07.2023, https://www.unhcr.org/global-trends-report-2022
• UNHCR. (2023). Who is a refugee? Erişim tarihi:24.07.2023, https://www.unrefugees.org/ refugee-facts/what-is-a-refugee/
• Vaghri Z, Tessier Z, Whalen C. (2019). Refugee and Asylum-Seeking Children: Interrupted Child Development and Unfulfilled Child Rights. Children, 6(11). https://doi.org/10.3390/children6110120
• Yılmaz YA. (2023). Disiplinlerararası Çocuk Hakları Ansiklopedisi. In Işıkçı YM, Çalış N, Dirikoç A, editors. Afetzede Çocuk. Astana Yayınları.Ankara.
• Yılmaz EA, Özer YE. (2022). İtme çekme kuramı bağlamında Türkiye’deki Suriyelilere yönelik bir alan araştırması: aydın ili örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 282-295.