ÇALIŞMA HAYATINDA DEĞİŞKEN VE SINIRSIZ KARİYER YÖNELİMİNİN X, Y, Z KUŞAKLARI AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 14 Sayı: 1, 27 - 51, 31.07.2022

Şükran Oruç , Gözde Sunman

Öz

Bu araştırma, çalışanların benimsemiş olduğu değişken ve sınırsız kariyer yönelimlerinin belirlenmesi ve bu kariyer yönelimlerinin X, Y, Z kuşakları açısından farklılaşma gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu doğrultuda araştırmada nicel araştırma yöntemi esas alınmış olmakla birlikte nedensel karşılaştırma araştırma desenine göre yürütülmüştür. Veriler Hatay İlinde perakende sektöründe çeşitli pozisyonlarda görev yapan 534 çalışandan tabakalı örnekleme yöntemi ile anket kullanılarak elde edilmiştir. Veriler; frekans analizi, faktör analizi ve tek yönlü varyans analizinden (ANOVA) yararlanarak SPSS 25.0 paket programı yardımı ile analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, Y kuşağı çalışanların daha fazla değişken kariyer yönelimine ve kişinin kendi kariyerini kendisinin yönlendirmesine sahip olduğu, Z kuşağı çalışanların ise daha fazla değer yönelimli kariyer yönetimine sahip olduğu yönünde sonuçlara ulaşılmıştır. Ancak kuşaklar açısından çalışanların sınırsız kariyer yönelimi ile sınırsız düşünme ve örgütler arası hareketlilik tercihinin ise herhangi bir farklılaşma göstermediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çalışma Hayatı, Değişken Kariyer Yönelimi, Sınırsız Kariyer Yönelimi, Kuşaklar

Kaynakça

• Akgemci, T., Sağır, M. ve Şenel, G. (2018). Örgütsel Desteğin Değişken ve Sınırsız Kariyer Yönelimleri Aracılığı ile Örgütsel Bağlılığa Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(4), 1327-1350.
• Arthur, M. (1994). The Boundaryless Career: A New Perspective for Organizational Inquiry. Journal of Organizational Behavior, 15(4), 295-306.
• Briscoe, J. P. ve Hall, D. T. (2006). The Interplay of Boundaryless and Protean Careers: Combinations and Implications. Journal of Vocational Behavior, 69(1), 4-18.
• Briscoe, J. P., Hall, D. T. ve DeMuth, R. L. (2006). Protean and Boundaryless Careers: An Empirical Exploration. Journal of Vocational Behavior, 69(1), 30-47.
• Briscoe, J. P. ve Hall, D. T. (2006). Special Section on Boundaryless and Protean Careers: Next Steps in Conceptualizing and Measuring Boundaryless and Protean Careers. Journal of Vocational Behavior, 69(1), 1-3.
• Carson, K. D., Carson, P. P. ve Bedeian, A. G. (1995). Development and Construct Validation of A Career Entrenchment Measure. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 68(4), 301-320.
• Castellano, G. W. (2014). Practices for engaging the 21st century workforce: Challenges of talent management in a changing workplace. New Jersey: Pearson Education.
• Çakmak, K. Ö. (2011). Çalışma yaşamındaki güncel gelişmeler doğrultusunda değişen kariyer yaklaşımları ve örgüte bağlılığa etkisine ilişkin bir araştırma. Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Decenzo, D., A. ve Robbins, S., P. (1999). Human resource management. United States of America: John Wiley and Son.
• Erdoğmuş, N. ve Aytekin, İ. (2012). Kültürün Psikolojik Hareketliliğe Etkisi: Türk ve Kanadalı Akademisyenlerin Karşılaştırılmalı Analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 12(4), 2521-2540.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2014). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri felsefe- yöntem-analiz. Seçkin Yayınevi: Ankara.
• Hall, D. T. ve Moss, J. E. (1998). The New Protean Career Contract: Helping Organization and Employees Adapt. Organizational Dynamics, 26(3), 22-37.
• Inkson, K. (2006). Protean and boundaryless career as metaphors. Journal of Vocational Behaviour, 69, 48-63.
• Inkson, K. ve Arthur, M. B. (2001). How to be Successful Career Capitalist. Organizational Dynamics. 30(1), 48-61.
• Kale, E. ve Özer, S. (2012). İşgörenlerin Çok Yönlü ve Sınırsız Kariyer Tutumları: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2), 173-196.
• Kanbur, A. ve Salihoğlu, G. H. (2014). Çalışanların Sınırsız ve Değişken Kariyer Yolculuğunda İşkolikliğin Rolü Üzerine Bir Araştırma. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(2), 27-58.
• Lee, K., Carswell, J., J., ve Allen, N., J. (2000). A Meta-Analytic Review of Occupational Commitment: Relations With Person -and Work- Related Variables. Journal of Applied Psychology, 85(5), 799-811.
• Lips-Wiersma, M., ve Mcmorland, J. (2006). Finding Meaning and Purpose in Boundaryless Careers: A Framework for Studyand Practice. Journal of Humanistic Psychology, 46(2), 147- 167.
• McCrindle, M. (2006). New generations at work: Attracting, recruiting, retraining & training generation Y, New South Wales: Mccrindle Research.
• Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory. McGraw-Hill: New York.
• Okurame, D. E. ve Fabunmi R. (2014). Protean and Boundaryless Careers: Exploring the Role of Mentoring and Gender in the Context of a Major African Country. Career Development International, 19(1), 73-100.
• Onay, M. ve Ataseven, B. (2010). New Directions for Boundaryless and Proteancareers: What do Human Resources Managers Make Differently? Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 10(20), 435-464.
• Özdemir, Y. (2013). Marmara Bölgesi’ndeki İşletmelerin İK Yöneticilerinin Kariyer Anlayışındaki Değişime Yönelik Değerlendirmeleri. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(1), 257-274.
• Reeves, T., C. ve Oh, E. (2008). Generational differences, handbook of research on educational communications and technology. (pp. 295-303), Routledge Publish: Athens, Georgia.
• Salihoğlu, G. H. (2014), Çalışanların kariyer yolculuğunda işkolikliğin rolü üzerine bankacılık sektöründe bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Hitit Üniversitesi, Çorum.
• Sargent, D. L. ve Domberger, S. R. (2007). Exploring the Development of a Protean Career Orientation: Values and Image Violations. Career Development International, 12(6), 545-564.
• Schwarz, T. (2008), Brace Yourself Here Comes Generation Y. Critical Care Nurse, 28(5), 80-85.
• Segers, J., Inceoglu, I, Vloeberghs, D., Bartram, D. ve Henderickx, E. (2008). Protean and Boundaryless Careers: A Study on Potential Motivators. Journal of Vocational Behavior, 73(2), 212-230.
• Soysal, A. (2003). “Küreselleşen İş Hayatında Yeni Kariyer Yaklaşımları.” II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, İzmit, ss. 665-667.
• Suvacı, B. ve Baş, P. D. (2018). Banka Çalışanlarının Çok Yönlü ve Sınırsız Kariyer Tutumları. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 113-140.
• Tabachnick, B. ve Fidell, L. (2012). Using multivariate statics, Pearson: USA.
• Tunçer, P. (2012). Değişen İnsan Kaynakları Yönetimi Anlayışında Kariyer Yönetimi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1), 203-233.
• Taş, Y. T., Demirdöğmez, M. ve Küçükoğlu, M. (2017). Geleceğimiz Olan Z Kuşağının Çalışma Hayatına Muhtemel Etkileri. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 1031-1048.
• Vogel, P. (2015). Generation jobless?: Turning the youth unemployment crisis into opportunity. Hampshire: Palgrave Macmillan.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Detay Yayıncılık.