Uygulamacılar İçin Öğretimde Farklı Bir Bakış Açısı: Gömülü Öğretim

Yıl 2018, Cilt: 19 Sayı: 2, 379 - 401, 06.01.2018

Yasemin Ergenekon , Özgül Aldemir Fırat

https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.328444

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmanın amacı,
doğal öğretim yaklaşımına ve doğal öğretim yaklaşımının ortaya çıkış
felsefesine ilişkin genel bilgi vermek, doğal öğretim yaklaşımından biri olan
gömülü öğretim sürecinin temel uygulama ilkelerini ve basamaklarını açıklayarak
gömülü öğretim sürecinin gelişimsel yetersizliği olan okulöncesi dönemdeki çocuklara,
bu çocukların ailelerine ve öğretmenlerine sağladığı katkıları paylaşmaktır.
Ayrıca, çalışmada gömülü öğretimin etkililiğinin ve verimliliğinin ortaya konduğu
alanyazın üzerinde durularak uygulamacılara yönelik önerilere yer verilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Doğal öğretim yaklaşımı, gömülü öğretim

Kaynakça

• Aldemir, Ö. (2017). Okulöncesi öğretmenlerince sunulan gömülü öğretimin kaynaştırma öğrencilerinin hedef davranışlarını edinmelerindeki etkileri (Yayımlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Allen, K. D., & Cowan, R. J. (2008). Naturalistic teaching prodecedures. In J. K. Luiselli, D. C. Russo, W. P. Christian, & S. M. Wilczynski (Eds.), Effective practices for children with autism: Educational and behavioral support interventions that work (pp. 213-240). Oxford University Press.
• Barnett, D. W., Carey, K. T., & Hall, J. D. (1993). Naturalistic intervention design for young children: Foundations, rationales, and strategies. Topics in Early Childhood Special Education, 13(4), 430-444.
• Barton, E. E., & Wolery, M. (2010). Training teachers to promote pretend play in children with disabilities. Exceptional Children, 77, 85-106.
• Berkeban, C. H. (2013). Gelişimsel yetersizliği olan çocuklara toplumsal uyarı işaretlerinin öğretiminde gömülü öğretimle sunulan eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına İlişkin Milletlerarası Sözleşme, (1994). http://www.ombudsman.gov.tr/contents/files/20512--Cocuk-Haklarina-Dair-Sozlesme.pdf 01.09.2016 tarihinde indirildi. Birleşmiş Milletler Engellilerin Haklarına İlişkin Milletlerarası Sözleşme, (2009). http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/07/20090714-1.htm 01.09.2016 tarihinde indirildi.
• Chiara, L., Schuster, J. W., Bell, J. K., & Wolery, M. (1995). Small-group massed-trial and individually-distributed-trial instruction with preschoolers. Journal of Early Intervention, 19(3), 203-217.
• Cooper, J. O., Heron, T. E., & Heward, W. L. (2007). Applied behavior analysis. Columbus: Pearson Merrill Prentice Hall.
• Daugherty, S., Grisham-Brown, J., & Hemmeter, M. L. (2001). The effects of embedded skill instruction on the acquisition of target and nontarget skills in preschoolers with developmental delays. Topics in Early Childhood Special Education, 21, 213-221.
• Diken, İ. H. (2013). Okul öncesi kaynaştırma ortamlarında doğal öğretim. B. Sucuoğlu, & H. Bakkaloğlu (Ed.), Okul öncesinde kaynaştırma: Ne, ne zaman, nerede, neden, nasıl, kim? içinde (s. 264-313). Ankara: Kök Yayıncılık.
• Erbaş, D. (2005). Davranış değiştirme planı hazırlanması ve uygulanması. Gönül Kırcaali-İftar (Ed.). Davranış ve öğrenme sorunu olan çocukların eğitimi içinde (s. 161-179). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Yayınları.
• Erdiller, Z. B. (2010). Erken çocukluk eğitiminde temel kuram ve yaklaşımlar. İ. H. Diken (Ed.). Erken çocukluk eğitimi içinde (s. 56-86). Ankara: Pegem Akademi.
• Eren, B., Deniz, J., & Düzkantar, A. (2013). Orff yaklaşımına göre hazırlanan müzik etkinlikleri içinde ipucunun giderek azaltılması yöntemi ile yapılan gömülü öğretimin otistik çocuklara kavram öğretmedeki etkililiği. Kuram ve Uygulamada Eğitim, 13(3), 1863-1887.
• Fox, L., & Hanline, M. F. (1993). A preliminary evaluation of learning within developmentally appropriate early childhood settings. Topics in Early Childhood Special Education, 13, 308-327.
• Geiger K. B., Carr J. E., LeBlanc L. A., Hanney N. M., Polick A. S., & Heincke M.R. (2012).Teaching receptive discriminations to children with autism: A comparison of traditional and embedded discrete trial teaching. Behavior Analysis in Practice, 5(2), 49-59.
• Genç, D. (2012). Fırsat öğretimi. S. Vuran (Ed.), Sosyal yeterliklerin geliştirilmesi, sosyal beceri yetersizliği gösteren çocuklar için, öğretmen adayları ve öğretmenler için içinde (s. 187-199). Ankara: Vize Yayıncılık.
• Grisham-Brown J., Pretti-Frontczak K., Hawkins S. R., & Winchell, B. N. (2009). Addressing early learning standards for all children within blended pre-school classrooms. Topics in Early Childhood Special Education, 29, 131-42.
• Grisham-Brown, J., Hemmeter, M. L., & Pretti-Frontczak, K. (2005). Blended practices for teaching young children in inclusive settings. London: Paul Brooks Pub.
• Grisham-Brown, J., Ridgley, R., Pretti-Frontczak, K., Litt, C., & Nielson, A. (2006). Promoting positive learning outcomes for young children in inclusive classrooms: A preliminary study of children’s progress toward pre-writing standards. Journal of Early and Intensive Behaviour Intervention, 3, 171–190.
• Grisham-Brown, J., Schuster, J. W., Hemmeter, M. L., & Collins, B. C. (2000). Using an embedding strategy to teach preschoolers with significant disabilities. Journal of Behavioral Education, 10, 139-162.
• Hancock, T. B., & Kaiser, A. P. (2002). The effects of trainer-ımplemented enhanced milieu teaching on the social communication of children with autism. Topics in Early Childhood Special Education, 22, 39-54.
• Horn, E., Lieber, J., Li, S., Sandall, S., & Schwartz, I. (2000). Supporting young children's IEP goals in inclusive settings through embedded learning opportunities. Topics in Early Childhood Special Education, 20(4), 208-223.
• Ingersoll, B., Lewis, E., & Kroman, E. (2007). Teaching the imitation and spontaneous use of descriptive gestures in young children with autism using a naturalistic behavioral intervention. Journal of Autism and Developmental Disorders, 37(8), 1446-1456.
• Jameson, J. M., McDonnell, J., Johnson, J. W., Riesen, T., & Polychronis, S. (2007). A comparison of one-to-one embedded instruction in the general education classroom and one-to-one massed practice instruction in the special education classroom. Education and Treatment of Children, 30(1), 23-44.
• Jameson, J. M., McDonnell, J., Polychronis, S., & Riesen T. (2008). Embedded, constant time delay instruction by peers without disabilities in general education classrooms. Intellectual and Developmental Disabilities, 46(5), 346-363.
• Johnson, J. W., & McDonnell, J. (2004). An exploratory study of the implementation of embedded instruction by general educators with students with developmental disabilities. Education & Treatmant of Children, 27, 46-64.
• Johnson, J. W., McDonnell, J., Holzwarth, V. N., & Hunter, K. (2004). The efficacy of embedded instruction for students with developmental disabilities enrolled in general education classes. Journal of Positive Behavior Interventions, 6, 214-227.
• Kasari, C., Freeman, S., & Paparella, T. (2006). Joint attention and symbolic play in young children with autism: A randomized controlled intervention study. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 47(6), 611-620.
• Koegel, R. L., Vernon, T. W., & Koegel, L. K. (2009). Improving social initiations in young children with autism using reinforcers with embedded social interactions. Journal of Autism and Developmental Disorders, 39, 1240-1251.
• Kohler, F.W., Strain, P. S., Hoyson, M., & Jamieson, B. (1997). Merging naturalistic teaching and peer-based strategies to address the IEP objectives of preschoolers with autism: An examination of structural and child behaviour. Focus on Autism & Other Developmental Disabilities, 12, 196–207.
• Kurt, O. (2011). Doğal öğretim yöntemleri. E. Tekin-İftar (Ed.), Davranış ve öğrenme sorunu olan çocukların eğitimi içinde (s. 161-179). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Yayınları.
• Kurt, O., & Tekin-İftar, E. (2008). A comparison of constant time delay and simultaneous prompting within embedded instruction on teaching leisure skills to children with autism. Topics in Early Childhood Special Education, 28(1), 53-64.
• Losardo, A., & Bricker, D. (1994). Activity-based intervention and direct instruction: A comparison study. American Journal on Mental Retardation, 98, 744-65.
• Macy, M. G., & Bricker, D. D. (2007). Embedding individualized social goals into routine activities in inclusive early childhood classrooms. Early Child Development and Care, 177(2), 107-120.
• Malmskog, S., & McDonnell, A. P. (1999). Teacher-mediated facilitation of engagement by children with developmental delays in inclusive preschools. Topics in Early ChildhoodSpecial Education, 19, 203–216.
• Maviş, İ. (2008). Dil ve konuşma bozukluğu olan öğrenciler. İ. H. Diken (Ed.), Özel gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim içinde (s. 300-325). Ankara: Pegem Akademi.
• McBride, B. J., & Schwartz, I. S. (2003). Effects of teaching early interventionists to use discrete trials during ongoing classroom activities. Topics in Early Childhood Special Education, 23(1), 5-17.
• McDonnell, J., Johnson, J. W., & McQuivey, C. (2008). Embedded instruction for students with developmental disabilities in general education classrooms. A Publication of the Division on Developmental Disabilities of the Council for Exceptional Children.
• McDonnell, J., Johnson, J. W., Polychronis, S., & Risen, T. (2002). Effects of embedded instruction on students with moderate disabilities enrolled in general education classes. Education and Training in Mental Retardation and Developmental Disabilities, 37, 363-377.
• McDonnell, J., Johnson, J. W., Polychronis, S., Risen, T., Jameson, M., & Kercher,K. (2006). Comparison of one-to-one embedded instruction in general education classes with small group instruction in special education classes. Education and Training in Developmental Disabilities, 41(2), 125-138.
• McGee, G. G., Almedia, M. C., Sulzer-Azaroff, B., & Fedman, R. S. (1992). Promoting reciprocal interactions via peer incidental teaching. Journal of Applied Behavior Analysis, 25(1), 117-126.
• National Autism Center’s National Standards Report. (2015). National Autism Center (NAC). Randolph, Massachusetts. National Professional Development Center on Autism Spectrum Disorders (NPDC) (2014). [http://autismpdc.fpg.unc.edu/content/naturalistic-intervention]
• Noh, J., Allen, D., & Squires, J. (2009). Use of embedded learning opportunities within daily routines by early intervention/early childhood special education teachers. International Journal Of Special Education, 24(2), 1-10.
• Noonan, M. J., & McCormick, L. (2006). Young children with disabilities in natural environments: Methods & procedures. London: Paul Brooks Pub.
• Novick, R. (1993). Activity-based intervention and developmentally appropriate practice: Points of convergence. Topics in Early Childhood Special Education, 13(4), 403-417.
• Odluyurt, S. (2011). Etkinlikler içine gömülen sabit bekleme süreli öğretimin gelişimsel yetersizliği olan küçük çocuklara giysi isimlendirme becerisinin öğretimi üzerindeki etkililiği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(3), 1445-1460.
• Odluyurt, S. (2012). Kaynaştırma ortamlarında etkili öğretim uygulamaları. Özel gereksinimli çocukların kaynaştırılması içinde, (s. 85-104). Ankara: Vize Yayıncılık.
• Odluyurt, S., & Batu, S. (2010). Gelişimsel yetersizlik gösteren çocuklara kaynaştırmaya hazırlık becerilerinin öğretimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(3),1533-1572.
• Özen, A. (2012). Sosyal yeterliğin geliştirilmesinde etkinlik temelli öğretim uygulamaları. S. Vuran (Ed.) Sosyal yeterliklerin geliştirilmesi: Sosyal beceri yetersizliği gösteren çocuklar için (öğretmen adayları ve öğretmenler için) içinde (s. 135-161). Ankara: Vize Yayıncılık.
• Özen, A., & Ergenekon, Y. (2011). Özel eğitimde etkinlik temelli öğretim uygulamaları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 351-362.
• Özen, A., Ergenekon, Y., Genç, D., & Ülke-Kürkçüoğlu, B. (2013a). Kaynaştırma öğrencisi olan okulöncesi öğretmenlerinin sınıflarında yaptıkları öğretim uygulamalarının belirlenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 153-166.
• Özen, A., Ergenekon, Y., Ülke-Kürkçüoğlu, B., & Genç, D. (2013b). Opinions of special education teachers about activity-based intervention. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 262-274.
• Parsons, M. B., Reid, D. H., & Lattimore, L. P. (2009). Increasing independence of adults with autism. Behavior Analysis in Practise, 2(2), 40-48.
• Pierce, K., & Schreibman, L. (1995). Increasing complex social behaviors in children with autism: Effects of peer-implemented pivotal response training. Journal of Applied Behavior Analysis, 28(3), 285-295.
• Pretti-Frontczak, K., & Bricker, D. (2004). An activity-based approach to early intervention. London: Paul Brooks Pub.
• Rakap, S. (2017a). Impact of coaching on preservice teachers’ use of embedded instruction in inclusive preschool classrooms. Journal of Teacher Education, 68(2), 125-139.
• Rakap, S. (2017b). Okulöncesi kaynaştırma eğitimi uygulamalarının desteklenmesinde doğal öğretim yaklaşımları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 18, 1-22.
• Rakap, S., & Parlak-Rakap, A. (2011). Effectiveness of embedded instruction in early childhood special education: A literature review. European Early Childhood Education Research Journal, 19(1), 79-96.
• Rakap, S., & Balikci, S. (2016). Using embedded instruction to teach functional skills to a preschool child with autism. International Journal of Developmental Disabilities, 63(1), 17-26.
• Riesen, T., McDonnell, J., Johnson, J. W., Polychronis, S., & Jameson, J. W. (2003). A comparison of constant time delay and simultaneous prompting within embedded instruction in general education classes with students with moderate to severe disabilities. Journal of Behavioral Education, 12(4), 241-259.
• Schepis, M. M., Reid, D. H., Ownbey, J., & Parsons, M. B. (2001). Training support staff to embed teaching within natural routines of young children with disabilities in an inclusive preschool. Journal of Applied Behavior Analysis, 34, 313-327.
• Schreibman, L. (2014). Can’t we all just get along?: Combining behavioral and developmental interventions for young children with autism. ABAI Autism Conference.
• Schuster, J. W., Hemmeter, M. L., & Ault, M. J. (2001). Instruction of students with moderate and severe disabilities in elementary classrooms. Early Childhood Research Quarterly, 16(3), 329-341.
• Sewell, T., J., Collins, B. C., Hemmeter, M. L., & Schuster, J. W. (1998). Using simultaneous prompting within an activity based format to teach dressing skills to preschoolers with developmental delays. Journal of Early Intervention, 21, 132-145.
• Simpson K., & Keen D. (2010). Teaching young children with autism graphic symbols embedded within an interactive song. Journal of Development Physical Disabilities, 22, 165-177.
• Snyder, P. A., Hemmeter, M. L., & Fox, L. (2015). Supporting implementation of evidence-based practices through practiced coaching. Topics of Early Special Education, 35(3),133-143.
• Snyder, P. A., Rakap, S., Hemmeter, M. L., McLaughlin, T. W., Sandall, S., & McLean, M. E. (2015). Naturalistic instructional approaches in early learning: A systematic review. Journal of Early Intervention, 37(1), 69-97.
• Şahin, Ş. (2015). Otizmli çocuklara toplumsal uyarı işaretlerinin öğretiminde geleneksel ve gömülü öğretimle sunulan sabit bekleme süreli öğretimin etkililik ve verimliliklerinin karşılaştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Tate, T. L., Thompson, R. H., & McKerchar, P. M. (2005). Training teachers in an infant classroom to use. Education and Treatment of Children, 28(3), 206-221.
• Tekin-İftar, E. (2011). Sistematik öğretim. E. Tekin-İftar (Ed.). Davranış ve öğrenme sorunu olan çocukların eğitimi içinde (s. 141-155). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Yayınları.
• Tekin-İftar, E. (2012). Tek-denekli araştırmalar ve temel kavramlar. E. Tekin-İftar (Ed.). Eğitim ve davranış bilimlerinde tek-denekli araştırmalar içinde (s. 15-36). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Tekin-İftar, E., & Değirmenci, H. D. (2012). Otizm spektrum bozukluğu olan çocukların öğretimi. E. Tekin-İftar (Ed.), Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklar ve eğitimleri içinde (s. 267-313). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Toelken, S., & Miltenberger, R. G. (2012). Increasing independence among children diagnosed with autism using a brief embedded teaching strategy. Behavioral Interventions, 27(2), 93-104.
• Venn, M. L., Wolery, M., Werts, M. G., Morris, A., DeCesare, L. D., & Cuffs, M. S. (1993). Embedding instruction in art activities to teach preschoolers with disabilities to imitate their peers. Early Childhood Research Quarterly, 8, 277-294.
• Windsor, K. S. (2016). Effects of a Caregiver-Implemented Intervention on the Motor and Communication Outcomes of Infants and Toddlers with Significant Disabilities (Doctoral dissertation, Faculty of the Graduate School of Vanderbilt University). Retrieved from http://etd.library.vanderbilt.edu/available/etd-03282016-234208/unrestricted/WindsorDissertation.pdf
• Wolery, M., Anthony, L., & Heckathorn, J. (1998). Transition-based teaching: Effects on transitions, teachers’ behaviour, and children’s learning. Journal of Early Intervention, 21, 117–131.
• Wolery, M., Anthony, L., Caldwell, N. K., Snyder, E. D., & Morgante, J. D. (2002). Embedding and distributing constant time delay in circle time and transitions. Topics in Early Childhood Special Education, 22, 14-25.
• Wolery, M., Ault, M. J., & Doyle, P. M. (1992). Teaching students with moderate to severe disabilities: Use of response prompting strategies. White Plains, NY: Longman.
• Wolery, M., Doyle, P. M., Gast, D. L., & Ault, M. J. (1993). Comparison of progressive time delay and transition-based teaching with preschoolers who have developmental delays. Journal of Early Intervention, 17(2), 160-176.
• Woods, J., & Goldstein, H. (2006). Enhancing generalized teaching strategy use in routines by parents of children with autism. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 49,466-485.
• Woods, J., Kashinath, S., & Goldstein, H. (2004). Effects of Embedding Caregiver-Implemented Teaching Strategies in Daily Routines on Children’s Communication Outcomes. Journal of Early Intervention, 26(3), 175-193.
• Yoder, P., & Stone, W. L. (2006). A randomized comparison of the effect of two prelinguistic communication interventions on the acquisition of spoken communication in preschoolers with ASD. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 49, 698-711.