Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Öğretmen Adaylarının Engelli Öğrencilere Yönelik Metaforik Algıları (Gazi Üniversitesi Örneği)

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 1, 95 - 122, 01.03.2020

Eylem Dayı , Gökhan Açıkgöz , Ayşe Nur Elçi

https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.616520

Cited By: 13

Öz

Bu araştırma, Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü öğretmen adaylarının
engelli öğrencilere yönelik geliştirdikleri metaforları belirlemeyi
amaçlamıştır. Araştırmada nitel araştırma modeli kapsamında olgubilim deseni
kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Gazi Eğitim Fakültesi Güzel
Sanatlar Eğitimi Bölümü 1, 2, 3 ve 4. sınıfına devam eden gönüllü 267 öğretmen
adayı oluşturmuştur. Araştırmanın verileri “Engelli öğrenciler benim için
...... gibidir; Çünkü, ……. dır.” 
cümlesinin yer aldığı açık uçlu form ile toplanmıştır. Verilerin
analizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen
bulgulara göre öğretmen adaylarının sekiz kategoride 102 metafor ürettiği görülmüştür.
Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının engelli öğrenciler için sıklıkla çiçek
ve herkes metaforunu kullandıkları ortaya çıkmıştır. Öğretmen adaylarının
engelli öğrencilere yönelik algılarının genelde olumlu olduğu sonucuna
varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Engelli öğrenciler, metafor, metoforik algı, öğretmen adayları

Kaynakça

• Akçamete, G. (Ed.) (2009). Geleneksel eğitim okullarında özel gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim [Students with special needs and special education in traditional education schools] (2. Baskı). Ankara: Kök Yayıncılık.
• Akyıldız, S. (2017). Öğretmen adaylarının engelli bireylere yönelik tutumlarının incelenmesi. [Examination of the teacher candidates’ attitudes towards people with disabilities]. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi [Jornal of Social Policy Studies], 17(39), 141-169.
• Anılan, B. (2017). Fen bilimleri öğretmen adaylarının kimya kavramına ilişkinin metaforik algıları. [Preservice s cience teachers metaphoric perceptions about chemistry concept]. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi [Journal of Qualitative Research in Education], 5(2), 7-27.
• Arslan, M. M., & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim öğretim açısından incelenmesi. [An examinatıon of metaphorical thinking and learning from educational view]. Milli Eğitim [National Education], 35(171), 100-108.
• Aubusson, P. (2002). Using metaphor to make sense and build theory in qualitative analysis. The Qualitative Report, 7(4), 1-14.
• Büyükalan Filiz, S., & Türkmenli, A. (2019). Yaygın eğitim kurslarına katılan kursiyerlerin resim yapmaya ilişkin metaforik algıları. [Metaphorical perceptions of participants to non-formal training courses on drawing]. Sosyal Bilimler Arastırmaları Dergisi [Social Sciences Research Journal], 9(2), 375-389.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri [Scientific research methods]. (Geliştirilmiş 22. baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Cavkaytar, A. (2017). [Children in need of special education and special education.] Özel eğitime gereksinim duyan çocuklar ve özel eğitim. İ. H. Diken (Ed.), [Students with special education needs and special education] Özel eğitim gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim içinde (ss. 3-29). Anakara: Pegem Akademi.
• Cisek, P. (1999) Beyond the computer metaphor: Behaviour as interaction. Journal of Consciousness Studies, 6(11-12), 125-42.
• Creswell, J. W. (2007). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. California: Sage Publications Inc.
• Çetin, Ç. (2004). Özel eğitim alanında çalışmakta olan farklı meslek grubundaki eğitimcilerin yaşadığı güçlüklerin belirlenmesi. [Identify the difficutties educators of different professions working in the area of special education came across.]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi [Ankara University Faculty of Educational Sciences Journal of Special Education], 5(01), 35-46.
• Çolak, M., & Çetin, C. (2014). Öğretmenlerin engelliliğe yönelik tutumları üzerine bir araştırma. [A research on teachers’ attitudes towards disability]. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi [Dokuz Eylül University Faculty of Economics and Administrative Sciences Journal], 29(1), 191-211.
• Derman, A. (2014). Lise öğrencilerinin kimya kavramına yönelik metaforik algıları. [High school students’ metaphoric perceptions for the concept of chemistry]. Electronic Turkish Studies, 9(5), 749-776.
• Döş, İ. (2010). Aday öğretmenlerin müfettişlik kavramına ilişkin metafor algıları. [Metaphoric perceptions of candidate teachers to the concept of inspectors]. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi [Gaziantep University Journal of Social Sciences], 9(3), 607-629.
• Ekici, G. (2016). Öğretmen adaylarının" Bilgisayar" kavramına ilişkin metaforik algıları. [Student-teachers’ metaphoric perceptions towards the concept of “computer”]. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi [Gaziantep University Journal of Social Sciences], 15(3), 755-781.
• Ersoy, A. F. (2016). [Qualitative research patterns in education] Eğitimde nitel araştırma desenleri. A. Saban ve A. Ersoy (Ed.), Fenomenoloji [Phenomenology] (pp. 51-109). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ertemin, B. (1997). İlköğretim okulları resim-iş öğretim programı'nın değerlendirilmesi [Evaluation of primary-school art teaching program] (Unpublished master’s thesis, Anadolu University, Institute of Social Sciences, Eskişehir, Turkey), Retrieved from http://libra.anadolu.edu.tr/tezler/1997/125787.pdf
• Gedik, N. (2016). [Qualitative research methods for production-based studies in education] Eğitimde üretim tabanlı çalışmalar için nitel araştırma yöntemleri. M. Y. Özden ve L. Durdu (Ed.), Olgubilim (Fenomenoloji) [Phenomenology] (pp. 37-47). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Houser, J. (2015). Nursing research: Reading, using, and creating evidence. (3rd ed.). Burlington: Jones ve Bartlett Learning.
• Heward, W. L., Alber-Morgan, S., & Konrad, M. (2017). Revel for exceptional children: an introduction to special education with loose-leaf version.
• Impecoven-Lind, L. S. (2004). Preservice teachers' perceptions of students with disabilities. (Unpublished Dissertation, Iowa State University, Ames, Iowa, USA) Retrived from https://lib.dr.iastate.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1798&context=rtd (UMI Number: 3136332)
• Kargın, T. (2004). Kaynaştırma: Tanımı, gelişimi ve ilkeleri. [Inclusion: Definition, development and principles] Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi [Ankara University Faculty of Educational Sciences Journal of Special Education], 5(02), 1-13.
• Kirk, S. A., Gallagher, J. J., & Coleman, M. R. (2015). Educating exceptional children (14th ed.). Belmont, CA: Cengage.
• Lindsay, G. (2003). Inclusive education: A critical perspective. British Journal of Special Education, 33(1), 3-12.
• Miles, M.B., & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. (2018). T.C. Resmi Gazete, 30471, 7 Temmuz 2018.
• Özyürek, M. (2006). Engellilere yönelik tutumların değiştirilmesi [Changing attitudes towards disabled]. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2019). Özel eğitim uygulama merkezi (okulu) I. ve II. kademe haftalık ders çizelgesi (orta veya ağır düzeyde zihinsel engelliler/otizmi olan çocuklar). https://orgm.meb.gov.tr/www/ilkogretim-haftalik-ders-cizelgeleri/icerik/669 adresinden elde edilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2019). Özel eğitim iş uygulama merkezi (okulu) III. kademe haftalık ders çizelgesi (orta veya ağır düzeyde zihinsel engelliler/otizmi olan çocuklar). https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_05/14154452_egitim_uygulama_III_kademe_hdc.pdf adresinden elde edilmiştir.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods (3rd ed.). London: Sage Publications, Inc.
• Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. [Entry level prospectıve classroom teachers’ metaphors about the concept of “teacher”]. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi [The Journal of Turkish Educational Sciences], 2(2), 131-155.
• Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. [Metaphors about school]. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi [Educational Administration: Theory and Practice], 55(55), 459-496.
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. [Prospective teachers’ mental images about the concept of student]. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi [The Journal of Turkish Educational Sciences], 7(2), 281-326.
• Shippen, M. E., Crites, S. A., Houchins, D. E., Ramsey, M. L., & Simon, M. (2005). Preservice teachers' perceptions of including students with disabilities. Teacher Education and Special Education, 28(2), 92-99.
• Streubert, H. J., & Carpenter, D. R. (2011). Qualitative research in nursing. (5th ed.). Philadelphia: Lippincott Williams ve Wilkins.
• Şendurur, Y., & Barış, D. A. (2002). Müzik eğitimi ve çocuklarda bilişsel başarı. [Music education and cognitive achievement of children]. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi [Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty], 22(1), 165-174.
• Şahin, F., & Güldenoğlu, B. (2013). Engelliler konusunda verilen eğitim programının engellilere yönelik tutumlar üzerindeki etkisi. [Investigation the effects of a special education training program on attitudes toward people with disabilities]. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi [Amasya University Education Journal], 2(1), 214-239.
• Taşmektepligil, Y., Yılmaz, Ç., İmamoğlu, O., & Kılcıgil, E. (2006). İlköğretim okullarında beden eğitimi ders hedeflerinin gerçekleşme düzeyi. [Realizatıon level of physical education lesson’s purposes in primary education schools]. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi [Spormetre The Journal Of Physical Education And Sport Sciences], 4(4), 139-147.
• Tortop, H. S., Kandemir, B., Kaya, Ö. E., & Demir, F. (2015). Öğretmen adaylarının zihin engelli birey kavramına yönelik algıları. [Prospective teachers’ perceptions on the concept of mentally disabled individual]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi [Bolu Abant İzzet Baysal University Journal of Faculty of Education],15(Özel Sayı), 307-322.
• Vural, M., Esentaş, M., & Işıkgöz, E. (2018). Engellilerde Egzersiz ve Spor Eğitimi Bölümü öğrencilerinin engellilere yönelik tutumlarının incelenmesi (İnönü Üniversitesi Örneği). [Investigation the attitudes to the disabled persons of the students of department of the exercise and sports education for disabilities]. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi [CBU Journal of Physical Education and Sports Sciences], 13(1), 1-11.
• Yaralı, D. (2015). Öğretmen adaylarının özel gereksinimli bireylere yönelik tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. [Examining prospective teachers’ attitudes towards special education lesson in terms of some variables]. Journal of Education Faculty, 17(2), 431-455.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri [Qualitative research methods in the social sciences]. (8. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yüksek Öğretim Kurumu (2019). Resim-iş öğretmenliği lisans programı. https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/Resim_Is_Ogretmenligi_Lisans_Programi09042019.pdf adresinden elde edilmiştir.
• Yüksek Öğretim Kurumu (2019). Müzik öğretmenliği lisans programı. https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/Muzik_Ogretmenligi_Lisans_Programi.pdf adresinden elde edilmiştir.
• Ysseldyke, J.E., Algozzine, B., & Thurlow, M. L. (2000). Critical issues in special education. Education, 17(4), 434-456.