Öğretmenlik Uygulamasına Devam Eden Öğretmen Adaylarının Çoklu Yetersizliği Olan Görmeyen Çocuklara Yönelik Görüşleri

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 3, 361 - 374, 01.09.2023

Pınar Demiryürek , Hatice Cansu Bilgiç , Pınar Şafak

https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.1200560

Cited By: 1

Öz

Giriş: Araştırmanın amacı, özel eğitim öğretmen adayı son sınıf öğrencilerinin çoklu yetersizliği olan görmeyen (ÇYG) öğrencilerle yaptıkları öğretmenlik uygulaması sonucunda bu öğrencilere ve eğitimlerine yönelik algılarında değişiklik olup olmadığını belirlemektir.
Yöntem: Nitel araştırmalardan yarı yapılandırılmış görüşme ile gerçekleştirilen araştırmada, amaçlı örneklem türlerinden ölçüt örnekleme yöntemine uygun olarak seçilen, Görme Engelliler Öğretmenliği Programı’nda okuyan ve ÇYG öğrencilerle öğretmenlik uygulamasına devam eden dört kız iki erkek öğretmen adayı ile yürütülmüştür. Araştırmanın verileri; yarı-yapılandırılmış görüşmelerle elde edilmiştir. Veriler, öğretmenlik uygulaması başlamadan önce ve bitiminde toplanmış ve toplanan veriler içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir.
Bulgular: Ulaşılan bulgular ışığında, ÇYG olan öğrencilerle yapılan öğretmenlik uygulamasının öğretmen adaylarının ÇYG öğrenciler ve onların eğitimleri üzerinde olumlu yönde etkisi olduğu görülmektedir. Uygulama sonrası, tüm katılımcılar ÇYG öğrencilerle olumlu deneyimler yaşamışlardır. Öğretmen adayları uygulama sonrası okul ve sınıfın fiziki yapısına eleştirel bir gözle bakmışlardır bu nedenle eğitim ortamı temasında, başlangıçta iki katılımcı sınıfın fiziksel yapısını olumlu bulurken, son görüşmede tüm katılımcılar uygun olmadığını belirtmiştir. Öğretmen adaylarının eğitimi temasında ise, teorik derslerin faydalı olduğu ancak uygulama ile desteklenmesi gerektiği ifade edilmiştir. Katılımcılar, ÇYG olan öğrencilerle yapılan öğretmenlik uygulamasının deneyim kazanmak açısından yararlı olduğunu ve mezuniyet sonrası her türlü yetersizliğe sahip öğrenciyle çalışabileceklerini belirtmişlerdir.
Tartışma: Bu çalışma, öğretmen adaylarının ÇYG öğrencilere ve eğitimlerine yönelik görüşlerini incelemekte ve uygulama öğretim yılı boyunca olumlu yönde değişim gösterdiğini ortaya koymaktadır. Öğretmen adayları, duygularının ve eğitim ortamlarına yönelik görüşlerinin deneyim kazandıkça olumlu yönde değiştiğini belirtmişlerdir. Katılımcılar, özel eğitim programlarının uygulama ve deneyim odaklı ders içeriklerini arttırarak zenginleştirilmesi gerektiğini vurgulamışlardır. Ayrıca, hizmet içi eğitim ve dijital materyallerin öğretmenlerin nitelikli eğitim sunmalarına katkı sağlayabileceği belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ağır ve çoklu yetersizlik, çoklu yetersizliği olan görmeyen çocukların eğitimi, özel eğitim, öğretmenlik uygulaması., hizmet öncesi eğitim

Pre-service Teachers' Views on Multiple Disabilities and Visual Impairment

Öz

Introduction: The study aims to determine whether there are any changes in the perceptions of final year pre-service special education teachers towards students with Multiple Disabilities and Visual Impairment (MDVI) and their education as a result of their teaching practice with these students.
Method: The study conducted through semi-structured interviews under qualitative research methods involved four female and two male pre-service teachers who were purposively selected according to the criterion sampling method and who were studying in the Visual Impairments Teaching Programme and continue their teaching practice with MDVI students. The data of the study were collected through semi-structured interviews. The data were collected before and after the teaching practice and analysed using the content analysis method.
Findings: In the light of the findings obtained, it is observed that the teaching practice with students with MDVI has a positive impact on the pre-service teachers' perceptions of students with MDVI and their education. After the practice, all participants had positive experiences with students with MDVI. The pre-service teachers have critically examined the physical structure of the school and the classroom after the practice; therefore, in the theme of the educational environment, while initially, two participants found the physical structure of the classroom positive, in the final interview all participants stated that it was not suitable. In the theme of pre-service teacher education, it was expressed that theoretical courses were useful but needed to be supported by practice. Participants stated that teaching practice with students with MDVI was beneficial in terms of gaining experience and that they would be able to work with students with all types of disabilities after graduation.
Discussion: This study examines the pre-service teachers’ views towards students with MDVI and their education and shows that they change positively during the year of teaching practice. The pre-service teachers stated that their feelings and views about the educational environment changed positively as they gained experience. Participants emphasised the need to enrich special education curriculum by increasing the focus on practice and experience in course content. In addition, it was noted that in-service training and digital materials could help teachers to provide quality education.

Anahtar Kelimeler

Severe and multiple disabilities, education of multiple disabilities and visual impairment, special education, teaching practice, pre-service training

Kaynakça

• Adıgüzel, S., Kizir, M., & Eratay, E. (2017). Ağır ve çoklu yetersizliği (AÇYE) olan bireylerle çalışan özel eğitim öğretmenlerinin yaşadıkları sorunların belirlenmesi [Identification of the problems had by the special education teachers working with children that have severe and multiple disabilities (SMD)]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 18(1), 45-59. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.296901
• Alptekin, S., & Vural, M. (2014). Zihin engelliler öğretmenliği adaylarının uygulamada karşılaştığı problemlere ilişkin görüş ve önerileri [The suggestions and opinions for the problems of mental retardation practicum students which are encountered on teaching practicum]. Turkish Studies 9(2), 127- 139. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6213
• Arslan, E. (2010). Kaynaştırma uygulamalarına katılan engelli öğrencilerin sosyal kabul düzeylerinin belirlenmesine yönelik ölçek geliştirme çalışması [A scale development study of social acceptance levels for disabled students who integrated primary school] (Tez Numarası: 263743) [Yüksek lisans tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Bural,B., & Avşaroğlu, S. (2012). Zihin engelliler öğretmenliği öğretmenlik uygulaması dersinde karşılaşılan güçlüklerin öğretmen adayları açısından değerlendirilmesi [The evaluation of difficulties in the sense of pre-service teachers that are encountered in the teaching practice lesson in the division of mentally retarded teacher training programme]. Turkish Journal of Education 1(2), 1-13. https://doi.org/10.19128/turje.181047
• Campbell, J., Gilmore, L., & Cuskelly, M. (2003). Changing student teachers’ attitudes towards disability and inclusion. Journal of Intellectual and Developmental Disability, 28(4), 369-379. https://doi.org/10.1080/13668250310001616407 Chalmers, S. E., Carter, M., Clayton, M., & Hook, J. (1998). Education of students with high support needs: Teachers' perceptions of possible best practices, report implementation and training needs. Australasian Journal of Special Education, 22(2), 76-94. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/1030011980220203
• Creswell, J.W. (2007). Qualitative inquiry & research design choosing among five approaches. Sage Publishing.
• Collins, B. C. (2007). Moderate and severe disabilities: A foundational approach. Pearson Education.
• Dedeoğlu, S., Durali, S., & Tanrıverdi Kış, A. (2004). Özel eğitim bölümü zihin engelliler öğretmenliği anabilim dalı 3., 4. Sınıf öğrencileri ve mezunlarının kendi bölüm programları, öğretmen yetiştirme ve eğitim fakülteleri ile ilgili düşünce ve önerileri [Thoughts and suggestions of 3rd, 4th grade students and graduates of the department of special education, department of teaching the mentally handicapped about their department programs, teacher training and faculties of education] Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(1), 47-55. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000074
• Değirmençay, Ş. A., & Kasap, G. (2013). Okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerine ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri [Pre-service teachers’ opinions on school experience and teaching practice courses]. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), 47-57.
• Devrim-Dayı, E. (2009). Öğretmen adaylarının öğretme becerilerini edinmelerinde, ipucu ve dönüt verilerek yapılan öğretim ile sadece dönüt verilerek yapılan öğretimin etkililiği, verimliliği, sürekliliğe ve genellemeye olan etkileri [Effectiveness and effiency of teaching by delivering prompts and feedback, as well as by only feedback to the prospective teachers for acquisition of teaching skills, and the affects on maintenance and genaralization] (Tez Numarası: 278407) [Doktora lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Ergül, C., Baydık, B., & Demir, Ş. (2013). Özel eğitim öğretmen adaylarının ve öğretmenlerinin zihin engelliler öğretmenliği lisans programı yeterliklerine ilişkin görüşleri [Opinions of in-service and pre-service special education teachers on the competencies of the undergraduate special education programs] Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 1-24.
• Forlin, C., Fogarty, G., & Carroll, A. (1999). Validation of the factor structure of the ınteractions with disabled persons scale. Australian Journal of Psychology, 51(1), 50-55. https://doi.org/10.1080/00049539908255334
• Glesne, C. (2012). Nitel araştırmaya giriş (1. Baskı) A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu (Çev. Edt.). Ankara: Anı
• Gregory, D. (1997). Before and after the Americans with Disabilities Act: an analysis of attitude and knowledge of undergraduate music majors. Journal of Music Therapy, 24 (2), 119-128. https://doi.org/10.1093/jmt/34.2.119
• Hasting, R., Hewes, A., Lock, S., & Witting, A. (1996). Do special needs courses have any impact on student teacher’s perceptions of children with severe learning difficulties? British Journal of Special Education, 23(3), 139-144. https://doi.org/10.1111/j.1467-8578.1996.tb00965.x
• Horrocks, E. L. (2010). The effects of in-service teacher training on correct implementation of assessment and instructional procecdures for teachers of individuals with profound multiple disabilities. [Doctoral dissertation, Utah State University]. http://digitalcommons.usu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1583&context=etd.
• Individuals with Disabilities Education Act [IDEA]. (2004). 20 U.S.C. § 1400. https://sites.ed.gov/idea/statutechapter-33/subchapter-i/1400
• Jones, R. L. (1984). Attitudes and attitude change in special education: Theory and practice. The Council for Exceptional Children, 1920 Association Dr., Reston, VA 22091.
• Karasu, N., Aykut, Ç., & Yılmaz, B. (2014). Zihin engellilerin eğitimi anabilim dalı öğretmen yetiştirme programı üzerine öğretmen görüşlerinin incelenmesi [Hearing out teachers to revisit teacher training program for students with ıntellectual disabilities]. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(4), 129-142.
• Joanna, K. (2006). Looking for predictions of attitudes towards mainstreaming of exceptional children. Special Education, 1(14), 67-75.
• Larrivee, B. (1981). Effect of inservice training intensity on teachers' attitudes toward mainstreaming. Exceptional Children, 48(1), 34-39. https://doi.org/10.1177/0014402981048001
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma [Qualitative research]. (S. Turan, Çev. Ed.). Nobel Yayıncılık. (Orijinal kitabın yayın tarihi 2009).
• O’reilly, M. F. (1992). An analysis of supervision procedures to teach systematic instruction competencies to special education student teachers [Doctoral dissertation, University of Illinois at Urbana Champaign]. https://www.ideals.illinois.edu/handle/2142/20085
• Özen, A., Ergenekon, Y., & Batu, E. S. (2008). Zihin engelliler öğretmenliği adaylarının öğretmenlik uygulamasına ilişkin görüş ve önerilerinin değerlendirilmesi [An evaluation of the views of mental retardation practicum students on teaching practicum]. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8(3), 857-891.
• Özyürek, M. (1987). A proposal for definition, prevalence and education of the multiple handicapped children in Turkey. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2(1), 113-122.
• Özyürek, M. (2008). Nitelikli öğretmen yetiştirmede sorunlar ve çözümler: özel eğitim örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 6(2), 189-226. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tebd/issue/26112/275107
• Park, M., & Chitiyo, M. (2011). An examination of teacher attitudes towards children with autism. Journal of Research in Special Educational Needs, 11(1), 70-78. https://doi.org/10.1111/j.1471-3802.2010.01181.x
• Pickens, J. (2005). Attitudes and perceptions. In Borkowski. N (Ed.), Organizational behavior in health care (pp. 43-76). Jones and Bartlett Publishers.
• Şahbaz, Ü. (2011). The effectiveness of in-service training for school counselors on the inclusion of students with disabilities. Educational Research and Reviews, 6(8), 580-585. https://www.researchgate.net/publication/267772116_The_effectiveness_of_inservice_training_for_school_counselors_on_the_inclusion_of_students_with_disabilities Selçuk, E. (1997). İngilizce dersine karşı tutum ile bu dersteki akademik başarı arasındaki ilişki [The Relationship between the academic achievement and attitude towards English lesson] (Tez Numarası: 641107) [Yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Şafak, P. (2018). Ağır ve çoklu yetersizliği olan çocukların eğitimi ve bağımsızlığa ulaşmaları için desteklenmesi [.Supporting children with severe and multiple disabilities to achieve education and independence]. Vize Yayıncılık.
• Şahin, H., & Bekir, H. (2016). Üniversite öğrencilerinin engellilere yönelik tutumlarının belirlenmesi [Determination of university student attitudes toward disabled people] Türkiye Sosyal Arastırmalar Dergisi, 20(3), 768-779. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsadergisi/issue/31706/347479
• Turnbull, R., Turnbull, A., Shank, M., & Smith, S. (2004). Exceptional lives: Special education in today’s schools. Pearson Prentice Hall.
• Tüfekçi, S. (1999). Öğretmenlik uygulamasının değerlendirilmesi [Assessment of teaching practice]. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi 10(Özel Sayı), 211-216.
• Westling, D. L., & Fox, L. (2009). Teaching students with severe disabilities. Pearson.
• Yıkmış, A., Özak, H., Acar, Ç., & Karabulut, A. (2014). Öğretmen adaylarının zihin engelliler sınıf öğretmenleri ve uygulama sınıflarına ilişkin görüşleri [The opinions of teacher candidates about the classroom teachers of the mentally disabled students and application classrooms. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(Özel Sayı), 297-306. https://hdl.handle.net/20.500.12491/400