Çok ölçütlü karar verme yöntemleri ile atık bertaraf firması seçimi

Yıl 2016, Cilt: 22 Sayı: 4, 305 - 313, 31.08.2016

Cenker Korkmazer Ezgi Aktar Demirtaş , Doğan Erol

Öz

Tehlikeli atıklar, fiziksel ve kimyasal özellikleri nedeniyle uygunsuz depolanması, bertaraf edilmesi ve taşınması halinde, insanı ve çevreyi tehdit eden maddelerdir. Çeşitli faaliyetleri sonucu bu maddeleri atık olarak üreten işletmelerin çoğunlukla kendilerine ait güvenli bertaraf sistemleri bulunmamaktadır. Ayrıca işletmeler, yüklenici firmaları seçerken çoğu kez yeterince dikkatli davranmamaktadır. Yüklenici firma seçimine etki eden ve kendi aralarında çelişebilen birçok nitel ve nicel ölçüt bulunmaktadır. Yapılan çalışmanın amacı, tehlikeli atık üreten bir işletmeye bu atıkları ekonomik ve zararsız olarak uzaklaştırabilen uygun yükleniciyi seçmesinde yardımcı olabilmektir. Çalışmada Çok Ölçütlü Karar Verme (ÇÖKV) yöntemlerinden birisi olan ve literatürde yaygın olarak kullanılan Analitik Serim Süreci (ASS) ile yüklenici firmaların ağırlıkları hesaplanmıştır. İzleyen aşamada ise kurulan bir matematiksel model desteğinde; hangi tehlikeli atık türünün hangi yükleniciye verilmesi gerektiği belirlenmiştir. Bahsedilen bütünleşik yaklaşım bu konuda çalışacak benzer işletmelere rehberlik edecektir.

Selection of disposal contractor by multi criteria decision making methods

Öz

Hazardous waste is substance that threaten people and environment in case of improper storage, disposal and transport due to its concentration, physical and chemical properties. Companies producing hazardous waste as a result of several activities mostly do not have any own disposal facilities. In addition, they do not pay attention enough to determine the right contractor as a disposal facility. On the other hand, there are various qualitative and quantitative criteria affecting the selection of the contractor and conflicting with each other. The aim of the performed study is to assist one of these companies producing hazardous waste in the selection of the best contractor that eliminates hazardous waste economic and harmless way. In the study, contractor weights in percentage is calculated by using Analytic Network Process (ANP) as one of the multi-criteria decision making (MCDM) methods and widely used in the literature which considers both qualitative and quantitative criteria. In the next step, by the help of the mathematical model, contractors that will be given which type of hazardous waste are identified. This integrated approach can be used as a guide for similar firms.