A model proposal for sustainable urban logistics performance measurement and implementation for the city of İzmir

Yıl 2023, Cilt: 29 Sayı: 8, 810 - 823, 31.12.2023

Rabia Sude Öztürk Aşkiner Güngör , Olcay Polat

Öz

Today, just like in every field, the importance of sustainability is also increasing in urban logistics. In this sense, the urban logistics performance of a city should also be based on economic, social and environmental factors, which are the basic components of sustainability. In this sense, the determination of urban logistics performance criteria is an important basis for an economic, social and environmental coordinated development. In this study, a Sustainable Urban Logistics Performance Index (SULPI) is developed. In the study, the criteria required for SULPI were determined and classified in accordance with the sustainability components. Subsequently, these criteria were evaluated by 4 different experts representing different stakeholders of urban logistics using the AHS Method and the weight of each SULPI criterion was calculated. The proposed model contributes to the literature by using an approach with the criteria representing sustainability. It is also based on real and easily accessible data for the relevant city for which the SULPI is calculated. SULPI will help the authorities to compare the logistics performance of the cities according to the determined criteria, make and/or revise plans to improve the urban logistics practices in terms of sustainability.

Anahtar Kelimeler

Sustainability, Urban logistics performance, Multi-Criteria decision-making methods

Sürdürülebilir kentsel lojistik performans ölçümü için bir model önerisi ve İzmir ili uygulaması

Öz

Günümüzde her alanda olduğu gibi, kentsel lojistikte de sürdürülebilirliğin önemi giderek artmaktadır. Bu anlamda bir kentin kentsel lojistik performansı da sürdürülebilirliğin temel bileşenleri olan ekonomik, sosyal ve çevresel faktörlere dayalı olmalıdır. Bu anlamda kentsel lojistik performans kriterlerinin belirlenmesi, ekonomik, sosyal ve çevresel koordineli bir kalkınma için önemli bir temeldir. Bu çalışmada amaç bir Sürdürülebilir Kentsel Lojistik Performans Endeksi (Sustainable Urban Logistics Performance Index-SULPI) geliştirmektir. Çalışmada SULPI için gereken kriterler belirlenmiş ve sürdürülebilirlik bileşenlerine uygun şekilde sınıflandırılmıştır. Akabinde bu kriterler AHP Yöntemi kullanılarak, kentsel lojistiğin farklı paydaşlarını temsil eden 4 farklı uzman tarafından değerlendirilmiş ve her bir SULPI kriterinin ağırlığı hesaplanmıştır. Önerilen model, SULPI hesaplamasında ilgili kent için mümkün olduğunca gerçek ve hali hazırda var olan ve kolay erişilebilir verilere dayalı olması ve sürdürülebilirliği temsil eden kriterleri ele alan yapısı ile literatüre katkı sağlamaktadır. SULPI, yetkililerin kentlerin lojistik performanslarını belirlenen kriterlere göre karşılaştırmalarına, kentsel lojistik uygulamalarını sürdürülebilirlik açısından iyileştirmeye yönelik planlar yapmalarına ve/veya planlarını revize etmelerine yardımcı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, Kentsel lojistik performans, Çok kriterli karar verme yöntemleri

Kaynakça

• [1] IIENSTITU. “Lojistik Nedir? Sağladığı Faydalar Nelerdir? https://www.iienstitu.com/blog/lojistik-nedir, (28.06.2021).
• [2] Düzgün M. “Kentsel Lojistik [online]”.https://www.lojistikcilerinsesi.biz/2020/12/19/kentsellojistik/ (23.032021).
• [3] Erdir A, Kentsel Lojistik: İzmir İli İçin Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir Türkiye, 2013.
• [4] Ünal ÖF. “Performans Değerlemede Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) Uygulamaları”. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1, 37-55,2012.
• [5] Lv P, Wang Y, Xu F. “Research on evaluation system of city logistics development level”. International Conference on Management and Service Science, Beijing, China, 20-22 September 2009.
• [6] Li M, Yin H. “Research on competitiveness of urban logistics evaluation based on principal component analysis”. International Conference on Services Systems and Services Management, Tianjin, China, 25-27 June 2011.
• [7] Li JY, Xiao Q. “Grey relational analysis method for urban logistics”. Applied Mechanics and Materials, 321-324, 3065-3068, 2013.
• [8] Mei W, Hongjie L, Jie X. “Urban logistics performance and ıts evaluation ındex system”. International Conference on Logistics, Informatics and Service Sciences, Barcelona, Spain, 27-29 July 2015.
• [9] Tadić S, Zečević S. “City logistics performance”. 2nd Logistics International Conference, Belgrade, Serbia, 21-23 May 2015.
• [10] Kasımoğlu BS. Kentsel Lojistik Performans Endeksi Belirleme ve Buna Yönelik Bir Uygulama. Doktora Tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2018.
• [11] Moufad I, Jawab F. “The determinats of the performance of the urban freight transport-an empirical analysis”. 2018 International Colloquium on Logistics and Supply Chain Management (LOGISTIQUA), Tangier, Morocco, 26-27 April 2018.
• [12] Moufad I, Jawab F. “A study framework for assesing the performance of the urban freight transport based on PLS approach”. Archives of Transport, 49(1), 69-85, 2019.
• [13] İnan İE. “Kentsel lojistik ve lojistik köy performansları arasındaki ilişkinin araştırılması: Elazığ ili örneği”. The International New Issues in Social Sciences, 7(2), 33-56, 2019.
• [14] Küçük O, Yeşilyurt E, Kartal Ö. “Kentsel lojistik performans faktörlerinin önem düzeylerinin belirlenmesi: kastamonu örneği”. The International New Issues in Social Sciences, 4(4), 37-42, 2017.
• [15] De Carvalho PPS, Kalid RA, Rodriguez JLM. “Evaluation of the city logistics performance through structural equations model”. Institute of Electrical and Electronics Engineers, 7, 121081-121094, 2019.
• [16] Yeşilyurt E. “Kentsel lojistik, dağıtım lojistiği ve firma performansı ilişkisi: Kastamonu ilinde bir çalışma”. The International New Issues in Social Sciences, 7(1), 31-58, 2019.
• [17] Artuğ MY. “Kentsel lojistik performans faktörlerinin lojistik köy performans faktörlerinin lojistik köy performans faktörleri ile ilişkisinin araştırılması”. The International New Issues in Social Sciences, 8 (2), 287-304, 2020.
• [18] Serin T. “Kentsel lojistik ve lojistik köy performanslarının önem düzeylerinin belirlenmesi: Bolu ili örneği”. The International New Issues in Social Sciences, 8(2), 329-346, 2020.
• [19] Korucuk S. “Ordu ve Giresun illerinde kentsel lojistik performans unsurlarına yönelik karşılaştırmalı bir analiz”. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26, 141-155, 2021.
• [20] Yapraklı T, Ünalan M. “Küresel lojistik performans endeksi ve Türkiye’nin son 10 yıllık lojistik performansının analizi”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 31(3), 589-606, 2017.
• [21] The World Bank, “About [online]”. https://lpi.worldbank.org/about, (15.05.2020).
• [22] Yıldırım ZG, “Türkiye Lojistik Sektörü ve Demiryolu Taşımacılığına İlişkin Araştırma Sonuçları ve Hedefler [online]”. https://docplayer.biz.tr/51584768-1-lojistikperformans-endeksi-2014.html, 12.07.2020.
• [23] İnaç H, Tanyaş M. “İstanbul’un kentsel lojistik analizi ve çözüm önerilerinin AHP ile değerlendirilmesi”. Ulusal Lojistik ve Tedarik Zinciri Kongresi, Konya, Türkiye, 10-12 Mayıs 2012.
• [24] LOPİ 2030. “İzmir Sürdürülebilir Kentsel Lojistik Planı[online]”. https://www.izmirlojistikplan.com/raporlar (15.05.2020).
• [25] İzmir Ulaşım Ana Planı. “UPİ 2030 [online]”. https://melesyarisma.izmir.bel.tr/CKYuklenen/2-6.pdf (15.05.2020).
• [26] T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı. “T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı [online]”. https://www.uab.gov.tr/ (28.06.2021).
• [27] T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanlığı. “Ulusal Hava Kalite İzleme Ağı” http://sim.csb.gov.tr/Services/AirQuality/ (28.06.2021).
• [28] Canbolat N. Küresel Rekabet Endeksinin Lojistik Performans Endeksinin Alt Boyutları Üzerine Moderatör Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2016.
• [29] T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı. “Yük İstatistikleri [online]”. https://denizcilikistatistikleri.uab.gov.tr/yukistatistikleri (28.06.2021).
• [30] Yaldır A, Polat LÖ. “Çok kriterli karar verme teknikleri ile elektronik belge yönetim sistemi seçimi”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(14), 88-108, 2016.
• [31] Akdeniz E. “AHP yöntemi ile bir işletmede en iyi çalışanın seçilmesi: BT sektöründe bir organizasyon incelemesi”. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (31), 61-90,2018
• [32] Coşkun S, Polat O, Polat LÖ. “Tedarikçilerin etkinliklerinin iyileştirilmesine yönelik analitik hiyerarşi süreci ve veri zarflama analizi yöntemlerine dayanan model önerisi ve bir vaka çalışması”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(3), 483-497, 2018.
• [33] Gülhan G. “A model proposal for determining heavy vehicle parking capacities in rural areas: a case study of Izmir”. Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 22(65), 447-455, 2020.
• [34] Gülhan G, Ceylan H, Oral Y. “Ulaşım talebinin belirlenmesinde erişebilirlik ve arazi kullanım modellerinden yararlanılması”. 10. Ulaştırma Kongresi, İMO, İzmir, Türkiye, 26-29 Eylül 2013.
• [35] Gülhan G. “Investigation of planning strategies for storage, distribution and market places within the scope of urban logistics: The case of İzmir”. Kent Akademisi, 12(3), 546-560, 2019.
• [36] Oral Y, Gülhan G. “Yük taşımacılığının şehir içi karayolu hacmine etkilerinin kestirimi: İzmir örneği”. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 19(6), 231-239, 2013.