Tarihi Dokuda Çağdaş Ek Tasarımı: Kemaliye Örneği

Yıl 2023, Sayı: 3, 67 - 90, 28.03.2023

Melike Yapan , Gonca Büyükmıhçı

Öz

Geçmiş uygarlıkların yaşam biçimlerini yansıtan ve bu yaşam biçimlerine göre şekillenen geleneksel yapıların, zaman içinde değişen yaşam biçimi sonucunda ortaya çıkan yeni ihtiyaçlar doğrultusunda oluşan işlev değişimleri ve mekân gereksinimleri, tarihi ve kültürel mirasın korunmasında ve kentsel sürekliliğin sağlanmasında önemli rol oynayan tarihi çevrelerin dönüşümüne neden olmaktadır. Bu bağlamda geçmiş ile gelecek arasında bağlantıyı sağlayarak kent kimliğini belirleyen tarihi çevrelere, günümüz ihtiyaç ve teknolojine uygun olarak yeni yapılar ya da çağdaş ekler yapılması zorunlu hale gelmektedir. Tarihi yapıları çağdaş yaşama entegre etmek için uluslararası düzeyde kabul görmüş yasalar, bildirgeler ve tüzükler oluşturulmuş ve çağdaş koruma yaklaşımları geliştirilmiştir. Bu bağlamda uluslararası platformlarda kabul gören çağdaş koruma kuramı, geçmişe saygılı, geleceğe günümüz referanslarını ileten, eski ile yeni birlikteliğini tarihi yapıya zarar vermeden sağlayan ve yapıya en az zarar veren yaklaşımları ilke edinmektedir. Kentin kimliğini oluşturan tarihi yapılara veya tarihi çevreye getirilecek çağdaş ek tasarımlarının, tarihi yapının kimliğine ve kentin tarihi dokusuna zarar vermeden nasıl yapılabileceği konusu çalışmanın temelini oluşturmaktadır. Bu çalışma, Kemaliye’nin kendine özgü geleneksel konut dokusunun uluslararası kabul gören çağdaş yaklaşımlarla korunması ve gelecek nesillere aktarılması için çağın dilini yansıtan çağdaş malzemeleri modern yöntemler ile kullanarak uygulamaya yönelik yapı ölçeğinde alternatifler geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda alanın karakterini ve kentsel kimliğini belirleyen etkenlere yönelik birtakım fiziksel değerlendirmelerde bulunularak alana yönelik morfolojik ve topografik veriler elde edilerek alanın mevcut durumu haritalara işlenmiştir. Kemaliye’de bulunan geleneksel bir yapıya çağdaş yaşam içinde sürdürülebilirliğinin sağlaması amacıyla 6 farklı çağdaş ek önerisi geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kemaliye, Eğin, Geleneksel Kent Dokusu, Çağdaş Koruma, Çağdaş Ek

Contemporary Addıtıonal Desıgn In Hıstorıcal Texture: The Case Of Kemaliye

Öz

Functional changes and new space requirements of traditional buildings, which reflect the lifestyles of past civilizations and are shaped according to these lifestyles, cause the transformation of historical environments that play an important role in the preservation of historical and cultural heritage and ensuring urban continuity. In this context, it becomes necessary to make new buildings or contemporary additions to the historical environments that provide the connection between the past and the future and determine the identity of the city, in accordance with today's needs and technology. In order to integrate historical buildings into contemporary life, internationally accepted laws, declarations and regulations have been created and contemporary conservation approaches have been developed. In this context, the contemporary conservation theory, which is accepted in international platforms, adopts as a principle the approaches that respect the past, convey today's references to the future, ensure the unity of the old and the new without damaging the historical structure, and cause the least damage to the structure. The basis of the study is how the contemporary additional designs to be brought to the historical buildings or the historical environment that make up the identity of the city can be made without damaging the identity of the historical building and the historical texture of the city. This study aims to develop alternatives at the building scale for application by using contemporary materials reflecting the language of the age with modern methods in order to preserve Kemaliye's unique traditional housing texture with internationally accepted contemporary approaches and transfer it to future generations. For this purpose, some physical evaluations were made regarding the factors determining the character and urban identity of the area, and morphological and topographical data were obtained for the area and the current situation of the area was recorded on the maps. In order to ensure the sustainability of a traditional building in Kemaliye in contemporary life, 6 different contemporary supplement proposals have been developed.

Anahtar Kelimeler

Kemaliye, Eğin, Geleneksel Kent Dokusu, Çağdaş Koruma, Çağdaş Ek

Kaynakça

• AHUNBAY, Z. (2021). Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon. İstanbul: Yem Yayıncılık.
• ALPER, B. (1990). Kemaliye (Eğin) Yerleşme Dokusu ve Evleri Üzerine Bir Araştırma. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
• ARIKAN, Z. (2003). “Eğin Kasabasının Tarihsel Gelişimi”, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 3, Ankara Üniversitesi Basımevi, 1-64.