Ravenna San Vitale Kilisesi, İmparatoriçe Theodora’nın Kıyafetindeki Müneccim Kralların Tapınması Sahnesi ve Bizans Tekstil Sanatındaki Örnekleri

Yıl 2024, Sayı: 5, 1 - 15, 29.03.2024

Güler Selvi Mansur , Nilay Çorağan

Öz

Tekstil ürünlerinin bir parçası olan kıyafetlerin, ilkel çağlardan medeniyetlerin oluşumuna ve günümüze kadar değişim göstererek çeşitliliği artmıştır. İklim, korunma, mahremiyet gibi şartlardan dolayı beden muhafazasını sağlayarak üzerinde yer alan desenlerle, dış dünyaya mesaj verme, statü belirleme gibi amaçlarla da kullanılmıştır. Bu duruma örnek gösterebileceğimiz Erken Bizans Dönemi’nin önemli yapılarından biri olan Ravenna San Vitale Kilisesi’nde apsis güney duvarında bulunan İmparatoriçe Theodora ve Maiyetini tasvir eden mozaik panoda İmparatoriçenin kıyafetine desen olarak kullanılan Müneccim Kralların Tapınma sahnesi içerdiği ikonografik anlamlarla panonun yorumlanmasında bir argüman olarak kullanılmıştır. Dini sahne Hristiyan yazılı kültüründe ve sanat eserlerinde sıklıkla tasvir edilen bir tema olarak da karşımıza çıkmaktadır. Bizans tekstil sanatı bağlamında Erken dönemde Hıristiyanlık inancıyla birlikte kumaşlarda görülen dini figüratif sahnelerin varlığı makalede incelenmiş olan Müneccim Kralların Tapınması konulu kumaş örneklerinin varlığını da göstermiştir. Makale dahilinde tespit ettiğimiz kısmen korunaklı olarak günümüze ulaşan kumaş örnekleri üzerinden, sahnenin tasvir ediliş biçimi ile resim sanatında gördüğümüz İmparatoriçe Theodora’nın kıyafetine desen olarak kullanımının yeri saptanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İmparatoriçe Theodora, Müneccim Krallar, Kumaş Deseni

Kaynakça

• Arvanitis, I., & Lingas, A. (2012). Medieval Byzantine Chant Epıphany Capella Romana, Cappella Romana.
• Ball L., J. (2005). Byzantine dress, Palgrave Macmillan.
• Barber, C. (1990). Imperial panels at San Vitale: A reconsideration. Bizans ve Modern Yunan Çalışmaları, 14, (1), 19-43.