Konaklama İşletmelerindeki Maliyet Muhasebesi Uygulamalarının Örneklerle İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 1, 42 - 55, 24.06.2024

Alirıza Ağ , Deniz Taşkesenlioğlu

Öz

Turizm sektörü her geçen gün büyümektedir, hem yabancı turist sayısındaki artış hem de yeni konaklama işletmelerinin kurulması sektörün büyümesine katkı sağlamıştır. TUİK verilerine göre; Türkiye’de turizm geliri Ocak, Şubat ve Mart aylarından oluşan I. çeyrekte bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %32,3 artarak 8 milyar 690 milyon 505 bin dolar oldu. Turizm gelirinin %20,8'i ülkemizi ziyaret eden yurt dışı ikametli Türkiye vatandaşlarından elde edilmiştir. Ziyaretçiler, seyahatlerini kişisel veya paket tur ile organize etmektedirler. Bu çeyrekte yapılan harcamaların 7 milyar 503 milyon 255 bin dolarını kişisel harcamalar, 1 milyar 187 milyon 249 bin dolarını ise paket tur harcamaları oluşturmuştur.
Konaklama işletmeleri, kar amacı güden diğer işletmeler gibi faaliyet gösterir. Maliyetler, işletmelerin başarısını belirleyen kritik bir faktördür. İyi bir konum elde etmek için işletmelerin kaliteyi koruması, rekabet ortamını sürdürmesi ve uygun fiyatla en iyi hizmeti sunması gerekmektedir.

Bu çalışmanın amacı konaklama işletmelerindeki maliyet muhasebesi uygulamalarının incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda Erzurum ilinde faaliyet gösteren bir otel işletmesinin maliyet muhasebesi uygulamaları örnekler üzerinden incelenmiştir. Yapılan uygulama sonuçlarına göre, işletmenin 2022 yılındaki satışlarının 23.596.762,30 TL ve satışların maliyetinin 14.010.569,57 TL' olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte gider kalemleri içerisinde en yüksek tutarın, 4.071.911,63 TL ile Genel Yönetim Giderlerinin olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İşletme, Muhasebe, Maliyet Muhasebesi

Examination of Cost Accounting Applications in Accommodation Businesses with Examples

Öz

The tourism sector is growing day by day, both the increase in the number of foreign tourists and the establishment of new accommodation establishments have contributed to the growth of the sector. According to TUIK data; Tourism revenue in Turkey increased by 32.3% in the first quarter, consisting of January, February and March, compared to the same quarter of the previous year, reaching 8 billion 690 million 505 thousand dollars. 20.8% of tourism income was obtained from Turkish citizens residing abroad who visited our country. Visitors organize their travels as personal or package tours. Of the expenditures made in this quarter, 7 billion 503 million 255 thousand dollars were personal expenses, and 1 billion 187 million 249 thousand dollars were package tour expenses.
Accommodation businesses operate like other for-profit businesses. Costs are a critical factor that determines the success of businesses. To achieve a good position, businesses must maintain quality, maintain a competitive environment and offer the best service at affordable prices.
The aim of this study is to examine cost accounting practices in accommodation businesses. For this purpose, cost accounting practices of a hotel operating in Erzurum were examined through examples. The results of the application Accordingly, it has been determined that the sales of the business in 2022 are 23,596,762.30 TL and the cost of sales is 14,010,569.57 TL. However, it was determined that the highest amount among the expense items was General Administrative Expenses with 4,071,911.63 TL.

Anahtar Kelimeler

Business, Accounting, Cost Accounting

Kaynakça

• Akbalık, O. (2020). Otel işletmelerinde maliyet yönetimi: İstanbul ilinde beş yıldızlı otel işletmelerinde uygulamalar (Yayın No. 654721) [Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü].
• Akdoğan, N., Aktaş, R., Deran, A., Erhan. DU., Acar, V. (2011). Türkiye muhasebe standartları ile uyumlu sektörel muhasebe. Gazi Kitabevi.
• Aladwan, M., Alsinglawi, O., & Alhawatmeh, O. (2018). The applicability of target costing in Jordanian hotels industry. Academy of Accounting and Financial Studies Journal, 22(3), 1-13.
• Alsharari, N. M., Alomari, A., & Alnesafi, A. (2020). Costs allocation practices and operations management in the hotels’ industry: evidence from UAE. International Journal of Innovation, Creativity, and Change, 14(5), 512-545.
• Azaltun M, Kaya E (2010). Konaklama işletmelerinde muhasebe uygulamaları. Detay Yayıncılık.
• Çardak, D. (2016). Otel işletmelerinde maliyet muhasebesi sistemleri: Kapadokya bölgesi uygulama örneği (Yayın No. 448537) [Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı].
• Çetiner, E. (2002). Konaklama işletmelerinde muhasebe uygulamaları. Gazi Kitapevi.
• Didin, S. Köroğlu, Ç. (2008). Konaklama işletmelerinin satışlar-maliyetler bakımından rekabet edebilme durumu ve gelecekten beklentileri. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 109-118.
• Güzel, T., Mersin, Z. (2007). Bilgi Teknolojilerinin muhasebe uygulamalarında yarattığı değişim. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (35), 172-177.
• Köroğlu, Ç. (2007). Otel işletmelerinde yiyecek-içecek maliyet kontrolü ve basit maliyet kontrol yöntemine ilişkin bir uygulama. Mevzuat Dergisi, 116.
• Paksoy, Ö. B., & Yılmaz, B. (2021). Implementation of Activity-Based Costing Method In Accommodation Companies: A Case Study In A 5-Star Hotel. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(3), 2090-2113.
• Pavlatos, O., & Paggios, I. (2007). Cost accounting in Greek hotel enterprises: an empirical approach. Tourismos, 2(2), 39-59.
• Pavlatos, O., & Paggios, I. (2009). A survey of factors influencing the cost system design in hotels. International Journal of Hospitality Management, 28(2), 263-271.
• Rasim, Z. (2004). Otel işletmelerinde maliyet ve yönetim muhasebesi uygulamaları: Bir araştırma (Yayın No. 190597) [Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Muhasebe Finansman Bilim Dalı].
• Romney, M.B., Steinbart, P.J., Cushing, B.E. (1997). Accounting ınformation system, seventh edition. USA: Addison-Wesley Publishing Company Inc.
• Sürmeli, F. (2006). Muhasebe bilgi sistemi. Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları
• Vazakidis, A., & Karagiannis, I. (2011). Activity-based management and traditional costing in tourist enterprises (a hotel implementation model). Operational Research, 11, 123-147.
• Yalçın, S., Ayvacık, E. (2020). Kaizen maliyetleme yöntemi. A. Ağ ve Ü. Gülhan (Ed.), Muhasebe alanında spefisik konular (1. Bas., ss. 169-187) içinde. Ankara.
• Yıldıztekin, İ. (2009) Konaklama hizmetlerinde maliyete dayalı fiyatlama ve fiyat değişiminin bölüm kârlılığına etkileri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(4), 215-240. Yılmaz, G. (2015). Konaklama işletmelerinde maliyet muhasebesi maliyet analizleri ve uygulama (Yayın No. 395215) [Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü].