ÇOKLU ROL SAHİBİ KADINLARDA ERKEN YAŞTA EVLİLİK, SOSYO-DEMOGRAFİK ÖZELLİKLER VE PSİKOLOJİK SAĞLIK İLİŞKİSİ

Yıl 2019, Cilt: 15 Sayı: 1, 77 - 96, 27.03.2019

Sevim Ünlü , Tuncay Yılmaz

Öz

Araştırmada her biri çoklu
rol sahibi (anne, eş ve çalışan) erken ve 25 yaş ve üstü evlenen kadınların
sosyo-demografik özellikleri ve psikolojik sağlıkları ele alınmıştır. Bu
bağlamda Türkiye’de iş hayatındaki evli ve çocuklu 375 kadın üzerinde araştırma
yürütülmüştür. Örneklem dahilindeki kadınların 180’i 19 ve altındaki yaşlarda,
195’i ise 25 yaş ve üzerinde evlenmiştir. Hukuki olarak evlilik yaş sınırı 18
kabul edilmekle birlikte çalışmada 19 yaş ve altı ile 25 yaş ve üstü
kriterlerinin seçilmesinin sebebi çoklu rol sahibi kadınların evlilik
kararlarının gerçekleştiği yaş ile eğitim dönemleriyle de bir senkronizasyon
yakalama çabası yatmaktadır. 19 yaş ve altı gruplaması eğitim düzeyi itibari
ile maksimum lise mezuniyeti sonrasında gerçekleşen evlilikler dikkate alınmaya
çalışırken; 25 yaş ve üzeri gruplamasında ise maksimum yükseköğretim mezuniyeti
sonrasında gerçekleşebilecek evlilikler dikkate alınmıştır. Araştırmada her iki grupta yer alan kadınlar eğitim düzeyleri, kocalarının
eğitim düzeyi, meslekleri, gelirleri ve psikolojik sağlıkları açısından
değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgulara göre gruplar arası istatistiki
olarak anlamlı karşılaştırmalar yapmak mümkündür; bu anlamda erken yaşta
evlenen kadınların çoğunlukla lise ve altı düzeylerinde eğitim seviyelerine
sahip olduğu (lise sonrası mezuniyet %2.2), ağırlıklı olarak statüsüz işlerde
istihdam edildiği ve düşük düzey gelir elde ettiği söylenebilirken; 25 yaş ve
üstü evlenen kadınların daha yüksek eğitim seviyelerine ulaştığı, farklı meslek
kollarına yöneldiği ve daha yüksek gelir elde ettikleri sonuçlarına
ulaşılmıştır. Psikolojik sağlık bakımından ise gruplar istatistiki olarak
anlamlı bir şekilde farklılaşmamıştır. Diğer bir ifade ile farklı dönemlerde
gerçekleşen evlilikler ile psikolojik sağlık düzeyleri arasında bir ilişki
bulunamamıştır.

---

Anahtar Kelimeler

Erken yaşta evlilik, kadın, sosyo-demografik

THE RELATIONSHIP AMONG EARLY MARRIAGE, SOCIO-DEMOGRAPHIC CHARACTERISTICS AND PSYCHOLOGICAL HEALTH IN WOMEN WITH MULTIPLE ROLES

Öz

In this study, women with
multiple roles (mother, wife, labor etc.) compared -under two categorizations
“early married” and “married at 25 and older”- according to their
socio-demographic characteristics and psychological health. In this regard this
study was conducted on 375 women who have multiple roles at Turkey. 180 of
total sample married at ages 19 and under; and 195 of the sample married at
ages 25 and older. The legal age of marriage is 18 years old at Turkey. In this
study we try to synchronize the age of marriage with education levels. By means
of the criteria of “19 years and under” we try to take into consideration of
the possibility to marriage just after the high school graduation. Similarly,
by means of the age level 25 we again try to take into consideration of the
possibility to marriage just after the bachelor’s degree. Women in both groups
had compared in terms of education level, income, professions, psychological
health and education level of their husband. According to findings it is
possible to make statistically significant comparisons between groups. In this
sense early-married women with multiple roles mostly are graduated from high
school and under levels (the percentage of associate degree and above is %2.2);
mostly employed as unqualified workers; generates low level of income. On the
under hand women with multiple roles who married at 25 years and older have
higher level of education, different professions, generates higher level of
income than early married women. In terms of psychological health it is not
possible to make statistically significant comparisons. 

Anahtar Kelimeler

Early marriage, women, socio-demographic

Kaynakça

• Akgeyik T., (2016), Türkiye’de Kadınların İşgücü Piyasasına Katılımını Etkileyen Faktörler: TÜİK Verileri Üzerine Bir Analiz, Sosyal Siyaset Konferansları / Sayı: 70, 31-53.
• Aydemir, E. (2011), Evlilik Mi Evcilik mi? Erken ve Zorla Evlilikler Çocuk Gelinler. Uşak: Uluslararası Strateji Araştırmalar Merkezi. (Erişim tarihi: 02.11.2018)
• Becker, G. 1973. “A theory of marriage.” In T.W. Schultz (ed.), Economics of the Family: Marriage, Children and Human Capital (pp. 299–344). Chicago: The University of Chicago for the National Bureau of Economic Research.
• Burcu, E., Yıldırım, F., Sırma, Ç., Sanıyaman, S., (2015), Çiçeklerin Kaderi: Türkiye’de Kadınların Erken Evliliği Üzerine Nitel Bir Araştırma". Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 63-98
• Cengiz Özyurt B., Deveci A., (2010), Manisa’da Kırsal Bir Bölgedeki 15-49 Yaş Evli Kadınlarda Depresif Belirti Yaygınlığı ve Aile İçi Şiddetle İlişkisi, Türk Psikiyatri Dergisi.
• Çakmak D., (2009), Türkiye’de Çocuk Gelinler”, Birinci Hukukun Gençleri Sempozyumu-Hukuk Devletinde Kişisel Güvenlik, Bildiri Tam Metinler El Kitabı (www.umut.org.tr/HukukunGencleri/TamMetinlerSunular/DirenÇakmak.pdf), Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Ankara.
• Dahal, D.R., Fricke, T., and Thornton, A. 1993. “The family contexts of marriage timing in Nepal.” Ethnology, 32(4), 305–323.
• Duben, A. (1985). Nineteenth and twentieth century Ottoman-Turkish family and household structure, Family in Turkish Society Sociological and Legal Studies. T. Erder (Ed.). (pp.105-126). Ankara: Turkish Social Science Association Press.
• Duben, A. ve Behar, C. (1998). İstanbul Haneleri Evlilik, Aile ve Doğurganlık. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ehmer, J. 2002. “Marriage.” In D.I. Kertzer and M. Barbagli (eds.), Family Life in the Long Nineteenth Century 1789-1913, Volume two: The History of the European Family (pp. 282–321). New Haven and London: Yale University Press.
• Eyüpoğlu D., Eyüpoğlu M.,(2018), Küçük Yaşta Evlendirilmek İstenen Çocuklarda Psikiyatrik Bozukluklar ve Sosyodemografik Özellikler, Klinik Psikiyatri, 21:122-129.
• Faridi Z., Rashid A., (2014), The Correlates of Educated Women’s Labor Force Participation in Pakistan: A Micro-Study Muhammad, The Lahore Journal of Economics 19 : 2, 155–184.
• Field, E., ve Attila A. 2008. Early marriage, age of menarche, and female schooling attainment in Bangladesh. Journal of Political Economy 116(5): 881-930.
• Goode, W.J. 1963. World Revolution and Family Patterns. New York: Free Press.
• Hacettepe Universitesi Nufus Etutleri Enstitusu, TC Kalkinma Bakanligi ve TUBITAK (2014). 2013 Türkiye Nüfus ve Saglik Arastirmasi (Yayin No: NEE-HU. 09.01).
• Hajnal, J. 1965. “European marriage patterns in perspective.” In D.V. Glass and D.E.C. Eversley (eds.), Population in History: Essays in Historical Demography (pp. 101–143). London: Edward Arnold.
• İslamoğlu, A. H., & Alnıaçık, Ü. (2013). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Beta Yayıncılık.
• Jacob M., (1962), Labor Force Participation of Married Women: A Study of Labor Supply. In H. G. Lewis (Ed.), Aspects of Labor Economics (Pp. 63–106). Princeton, Nj: Princeton University Press. (https://www.nber.org/chapters/c0603.pdf )
• Jensen, R., & Thornton, R. (2003). Early female marriage in the developing world. Gender & Development, 11(2), 9-19.
• Kılıç C. (1996) “Genel Sağlık Anketi: Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması”, Türk Psikiyatri Dergisi, 7, S. 83-89.
• Le Strat Y., Dubertret C., Le Foll B. (2011), Child Marriage In The United States And Its Association With Mental Health In Women, Pediatrics, 128:524-538.
• Lynch, K.A. 1991. “The European marriage pattern in the cities: Variations on a theme by Hajnal.” Journal of Family History, 16(1), 79–96.
• Mathur S., Greene M., Malhotra A., (2003), Too Young To Wed: The Lives, Rights, And Health Of Young Married Girls, Washington: International Centre On Research On Women. http://www.icrw.org/files/publications/Too-Young-to-Wed-the-Lives-Rights-and-Health-of-Young-MarriedGirls.pdf
• Mensch, B. S., Singh, S., & Casterline, J. B. (2005). Trends in the timing of first marriage among men and women in the developing world. The changing transitions to adulthood in developing countries: Selected studies, 118-71.
• Oppenheimer, V. K. (1988). A theory of marriage timing. American journal of sociology, 94(3), 563-591.
• Orçan, M. (2008), Kır ve Kent Hayatında Kadın Profili, Ankara, Harf Yayıncılık
• Psacharopoulos G., Tzannatos Z., (1991), Female Labor Force Participation and Education, in George Psacharopoulos (ed.), Essays on Poverty, Equity and Growth. Oxford: Pergamon Press for the World Bank. p. 266-290.
• Sarımurat N., (1993), Psikiyatri Polikliniğine Başvuran Evli Kadınlar ve Ortak Özellikleri, Nöro Psikiyatri Arşivi, 30:302-308.
• Shorter, F.C. ve Macura M. (1982). Trends in Fertility and Mortality in Turkey 1935-1975. Washington: National Academy Press.
• Singh, S., & Samara, R. (1996). Early marriage among women in developing countries. International family planning perspectives, 148-175.
• Sipahi B., Yurtkoru E. S., Çinko M., (2010), Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi, Beta Yayınları, İstanbul.
• Soylu N., Ayaz M., (2013), Adli Değerlendirme için Yönlendirilen Küçük Yaşta Evlendirilmiş Kız Çocuklarının Sosyodemografik Özellikleri ve Ruhsal Değerlendirmesi., Journal of Psychiatry/Anadolu Psikiyatri Dergisi.
• Talas C.,(1992), Türkiye’nin Açıklamalı Sosyal Politika Tarihi, Bilgi.
• TUİK, İstatistiklerde Kadın, 2017.
• TUİK, Kazanç Yapısı Anketi, 2015.
• UN, Fertility Behaviour in the Context of Development: Evidence from the World Fertility Survey, New York, 1987.
• Watkins, S.C. 1986. “Regional patterns of nuptiality in Western Europe.” In A.J. Coale and S.C. Watkins (eds.), The Decline of Fertility in Europe: The Revised Proceedings of a Conference on the Princeton European Fertility Project (pp. 314–336). Princeton, NJ: Princeton University Press.
• Wrigley, E.A., Davies, R.S., Oeppen, J.E., and Schofield. R.S. 1997. English Population History from Family Reconstitution 1580–1837. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
• Yüksel-Kaptanoğlu, İ., Eryurt, M.A., ve Koç, İ. (2012). Kadınların Evlilik Döngüsü: Evliliğin Sonlanması ve Yeniden Evlenme, Kadın/Woman, 13(1): 63-96.
• http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18861
• http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24643