Öz
Tarihsel süreç içinde kentlerin nasıl planlandığı, genellikle o dönemde hâkim olan kültürel ve teknolojik eğilimlerin ve hatta büyük krizlerin bir yansıması ile ilişkili olmuştur. 19. yüzyıldaki kolera salgınları, modern kentsel sanitasyon sistemlerinin kullanılmasını sağlamıştır. Sanayileşme sırasında Avrupa'da aşırı kalabalık gecekondu bölgelerinde solunum hastalıklarına karşı bir önlem olarak ışık ve hava ile ilgili konut düzenlemeleri getirilmiştir. Demiryollarının ortaya çıkışı, ulusal kentsel sistemler üzerinde büyük bir etkiye sahiptir ve otomobilin seri üretimi, büyük kentsel bölgeler oluşturarak genişleyen banliyölere ve kentsel-kırsal alan arasındaki ayrımın azalmasına yol açmıştır. Son yıllarda, dijitalleşmeyle birlikte kentlerin deneyimleme ve kullanım şekillerinde önemli değişikliklerin olduğu görülmektedir.
Çin'in Wuhan şehrinde Aralık 2019'da ortaya çıkan ve kısa sürede küresel bir salgına dönüşen KOVID-19'un etkileri hala anlaşılmaya çalışılmakta; krizin şehirler üzerinde fiziksel ve sosyal olarak nesiller boyu yankılanacak izler bırakacağı düşünülmektedir. KOVID-19 salgını kentsel yaşamı hızlı bir biçimde değiştirmiştir. Evde kalmanın salgını önlemede önemli bir yere sahip olması, hafta sonları ve resmî tatillerde uygulanan sokağa çıkma kısıtlamaları ve evden çalışma sisteminin de etkisiyle, kentlerin sokakları boşalmış ve özellikle kalabalık mekanlar insanları korkutan bir hale bürünmüştür. Bu bağlamda yoğun kullanıcıya sahip kamusal alanların kullanımında da ciddi değişiklikler gözlenmektedir. Bu çalışmada, salgının kamusal alanlardaki etkisi incelenecektir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Dedeoğlu, E., 2008. "Çağdaş Metropolde Görünmeyen Sınırlar ve Kamusal Alanın Yitimi", Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
- Dickenson, C.P., 2017. On the agora : The evolution of a public space in Hellenistic and Roman Greece, Brill Publication.
- Felekoğlu, M., 2013. "Kamusal Alanın Gelişimi İçinde Sinemanın Yeri; Ankara Örneği", Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Gascon, M., Mas, M.T., Martínez, D., Dadvand, P., et all. 2015. Mental health benefits of long-term exposure to residential green and blue spaces: A systematic review. Int. Journal of Env. Research and Public Health. 12(4): 4354–4379.
- Giddens, A., 2005. Sosyoloji, Kısa Fakat Eleştirel Giriş, Çev.: Beşirli, H., Phoenix, Ankara.
- Gökgür, P., 2008. Kentsel Mekânda Kamusal Alanın Yeri, Bağlam Yayınevi, İstanbul.
- Habermas, J., 2000. Kamusallığın Yapısal Dönüşümü, Çev.: Tanıl Bora, Mithat Sancar, İletişim Yayınları.
- Mumford, E., 2007. CIAM Urbanism After the Athens Charter. (1992)7: 4, 391-417
- Null, S., Smith, H., 2020. COVID-19 Could Affect Cities for Years. https://www.wri.org/blog/2020/03/covid-19-could-affect-cities-years-here-are-4-ways-theyre-coping-now. Erişim tarihi: 8 Nisan 2020
- Olgun, H. B. (2017). Jürgen Habermas, Hannah Arendt Ve Richard Sennett’in Kamusal Alan Yaklaşımları. sosyolojik Düşün. 2(1) 45-54.
- Onat, N., 2013. Kamusal Alan ve Sınırları: Hannah Arendt ve Jürgen Habermas'ın Yaklaşımları, Durak Yayınları, İstanbul .
- Özbek, M., 2004. Kamusal Alan, Hil Yayınları, İstanbul.
- Rojas-Rueda, D., Nieuwenhuijsen, et all. 2019. Green spaces and mortality: a systematic review and meta-analysis of cohort studies. 3: 469-477.
- Roth L.M., 2000, Mimarlığın Öyküsü, Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
- Sennett, R., 2018. Building and Dwelling: Ethics for the City. Penguin Random House, London.
- Sennett, R., 2002. Kamusal İnsanın Çöküşü, Çev.: Serpil Durak, Abdullah Yılmaz, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
- Smith, G. ve Gadeyne, J., 2016. Perspectives on Public Space in Rome, from Antiquity to the Present Day, Routledge Publication.
- Thompson, D., 2020. How Disaster Shaped the Modern City. https://www.theatlantic.com/magazine/archive/2020/10/how-disaster-shaped-the-modern-city/615484/ Erişim tarihi 8 Mayıs 2020
- TDK (2020). https://sozluk.gov.tr/ Erişim tarihi.8 Nisan 2020
- M Van den Bosch, M., Ode Sang, 2017. Urban natural environments as nature-based solutions for improved public health – A systematic review of reviews. 158: 373-384.
- Velarde, M.D., Fry, G., Tveit, M., 2007. Health effects of viewing landscapes - Landscape types in environmental psychology. Urban Forestry and Urban Greening. 6(4):199-212.
- Whyte, W., 1980. The Social Life of Small Urban Spaces. Project for Public Spaces, New York.
- ZABCI, (Çulha) F., 1997. "Siyasal Kuramda Kamusal Alan Sorunu: Habermas ve Arendt" Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 19 Kasım 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 16 Sayı: 2 |