Acil Serviste Çalışan Hemşirelerin Öz Etkililik-Yeterlik İnançları ile Problem Çözme Becerilerinin Araştırılması

Yıl 2021, , 54 - 67, 15.12.2021

Behire Sançar , Gülsüm Ançel , Sibel Erkal İlhan

https://doi.org/10.54862/pashid.901676

Cited By: 2

Öz

Bu araştırma hastanelerin acil servislerinde çalışan hemşirelerin öz-yeterlik inançları ile problem çözme becerileri arasında bir ilişki olup olmadığını belirlemek amacıyla yapıldı. Bu araştırma, Ankara'daki hastanelerin acil servislerinde görev yapan 336 hemşirenin katılımıyla Haziran 2017 - Mart 2018 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Veri toplama araçları olarak Öz Etkililik-Yeterlilik Ölçeği ve Problem Çözme Becerileri Envanteri kullanıldı. Acil serviste çalışan hemşirelerin öz-yeterlik inançlarının orta düzeyde (62.50 ± 9.64), problem çözme becerileri algılarının ise oldukça düşük (109.31 ± 16.41) olduğu bulundu. Problem çözme envanterinde en yüksek ortalama puan aceleci yaklaşım alt boyutundan (32,36 ± 7,05) alınmış ve genel olarak hemşirelerin olaylara aceleci yaklaştıkları algısına sahip oldukları belirlendi. Hemşirelerin yaş, cinsiyet, medeni durum, çocuk sayısı, öz-yeterlik-yeterlik inançları ve problem çözme becerileri arasında fark bulunmazken, hastane türü ile eğitim düzeyi arasında fark saptandı (P <0.05). Araştırmanın bulgularına göre acil serviste çalışan hemşirelerin öz-yeterlik inançları arttıkça problem çözme becerileri azalmıştır. Bu çalışmanın sonuçları literatürdekilerden farklı olduğu için acil servis hemşirelerinin öz-yeterlik inançları ve problem çözme becerileri konusunda detaylı ve geniş araştırma yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Acil hemşireleri, hemşirelik, öz yeterlik, problem çözme

Destekleyen Kurum

Yok

Investigation of Self- Effectiveness-Efficacy Beliefs and Problem Solving Skills of Nurses Working in the Emergency Department

Öz

This study was conducted to determine whether there is a relationship between the self-effectiveness-efficacy beliefs and problem solving skills of nurses working in the emergency services of hospitals. This research was conducted between June 2017 and March 2018 with the participation of 336 nurses working in the emergency departments of hospitals in Ankara. The Self-Effectiveness-Efficacy Scale and the Problem Solving Skills Inventory were used as data collection tools. It was found that the self-effectiveness-efficacy beliefs of the nurses working in the emergency department were at a moderate level (62.50 ± 9.64), and their problem-solving skills perceptions were quite low (109.31 ± 16.41). In the problem solving inventory, the highest average score was taken from the impetuous approach sub-dimension (32.36 ± 7.05), and it was determined that nurses generally had the perception that they took a hasty approach to events. No difference was found between the age, gender, marital status, number of children, self-effectiveness-efficacy beliefs and problem solving skills of the nurses, while there was a difference between the type of hospital and education level (P < 0.05). According to the findings of the study, as the self-effectiveness-efficacy beliefs of the nurses working in the emergency department increased, their problem solving skills decreased. Since the results of this study differed from those in the literature, it is recommended that detailed and broad research on the self-efficacy beliefs and problem-solving skills of emergency room nurses should be conducted.

Anahtar Kelimeler

Emergency nurses, nursing, self-efficacy, problem-solving

Kaynakça

• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2011). URL: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/04/20110419-5.htm (Erişim tarihi: 17.2.2021)
• Bandura, A. (1997). Self-Efficacy: The Exercise of Control. New York: W.H. Freeman and Company
• Fry, M., MacGregor, C., Hyland, S., Payne, B., Chenoweth, L. (2015). Emergency nurses' perceptions of the role of confidence, self-efficacy and reflexivity in managing the cognitively impaired older person in pain. Journal of Clinical Nursing. 24(11-12): 1622-1629
• Mi-Jeong, J., Mi-Hae, S. (2018). Impact of role conflict, self-efficacy, and resilience on nursing task performance of emergency department nurses. J Occup Health Nurs. 27: 59-66
• Heppner, PP., Petersen, CH. (1982). The development and implications of a personal problem solving ınventory. Journal of Counseling Psychology. 29(1): 66-75
• Eskin, M. (2009). Basic concepts and definitions: problem solving therapy. Ankara: HYB Basın Yayın
• Başar G, Akın S, Durna Z. (2015). Evaluatıon of nurses’ and nursıng students’ problem-solvıng skılls and communıcatıon skılls. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 4(1):125-47
• Erenler, AG. (2007). Acil servis hemşirelerinin problem çözme becerilerini algılayışları ile kaygı düzeyleri arasındaki ilişki. Yükseklisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Seviç-Postacı, E., Uysal, İ., Aytuğ Koşan, AM., Toraman, Ç. (2021). Acil servis ve yataklı servislerde görevli sağlık profesyonellerinin problem çözme yetenek algılarının incelenmesi. Journal of Public Health. 6(1): 43-54
• Abaan, S., Altıntoprak, A. (2005). Hemşirelerde problem çözme becerileri: Öz değerlendirme sonuçlarının analizi. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 12(1): 62-76
• Sherer, M., Maddux, JE. (1982). The self efficancy scale construction and validation. Psychologial Reports. 51(2): 663-671
• Gözüm, S., Aksayan, S. (1999). Öz etkililik-yeterlik ölçeğinin Türkçe formunun güvenirlik ve geçerliliği. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2(1): 21-34
• Şahin, N., Şahin, NH., Heppner, PP. (1993). The psychometric properties of the problem solving ınventory. Cognitive Therapy and Research. 17(4): 379-396
• Uz, D., Kitiş, Y. (2017). Bir hastanede çalışan hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz etkililik düzeylerinin belirlenmesi. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2(3): 27-39
• Yılmaz-Koçak, M., Büyükyılmaz, F. (2019). Hemşirelerin öz-yeterlilik algıları ile problem çözme becerilerinin incelenmesi. JAREN. 5(3): 169-177
• Akgül-Gündoğdu, N., Güler, G. (2016). Birinci basamak sağlık kurumlarında çalışan sağlık personelinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz-etkililik düzeyleri. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 18(1): 14-27
• Kavlu, İ., Pınar, R. (2009). Acil servislerde çalışan hemşirelerin tükenmişlik ve iş doyumlarının yaşam kalitesine etkisi. Türkiye Klinikleri J Med Sci. 29(6): 1543-1555
• Kebapçı, A., Akyolcu, N. (2011). Acil birimlerde çalışan hemşirelerde çalışma ortamının tükenmişlik düzeylerine etkisi. Türkiye Acil Tıp Dergisi. 11(2): 59-67
• Yıldız, H., Güven, M. (2009). Hemşirelerin tükenmişlik düzeylerinin ve problem çözme becerilerinin incelenmesi. Life Sciences. 4(4): 1-20
• Ançel, G. (2016). Problem-solving training: Effects on the problem-solving skills and self-efficacy of nursing students. Eurasian Journal of Educational Research. 64: 231-246
• Bahar, Z., Aydoğdu, GN., Fındık, M., Özdilek, S., Ercan, B., Ulukaya, T. (2019). Özel bir hastanede çalışan hemşirelerin problem çözme becerileri. Halk Sağlığı Hemşireliği Dergisi. 1(2): 3-14
• Eyüboğlu, G. (2012). Hemşirelerin çevresel güçlendirme algıları ve problem çözmeye ilişkin öz değerlendirmeleri. Yükseklisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara
• Lekalakala-Mokgele, E. (2010). Facilitation in problem-based learning: experiencing the locus of control. Nurse Education Today. 30(7): 638-642
• Partlak-Günüşen, N., Üstün, B. (2011). Hemşirelik öğrencilerinin problem çözme beceri düzeyleri ile kontrol odağı arasındaki ilişki. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 4(2): 72-77
• Şahin, P. (2015). Hemşirelerin problem çözme becerilerinin çeşitli demografik özellikleri ile ilişkisi (Adnan Menderes Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi örneği). Yükseklisans Tezi. Beykent Üniversitesi, İstanbul
• Terzioglu, F. (2006). The perceived problem solving ability of nurse managers. J Nurs Manag. 14(5): 340-347
• Çelenk, O., Topoyan, M. (2017). Bir üniversite hastanesinde görevli hemşirelerin problem çözme beceri düzeylerinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 10(4): 251-259
• Gümüş, K., Keloğlan, S., Üstün, G., Durmuş, Ş. (2020). Hemşirelerin problem çözme becerileri ve otomatik düşünceleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 17(4): 342-348
• Yıldırım, B., Bağsürer, N. (2019). Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin problem çözme süreçlerinin incelenmesi. Ortadoğu Tıp Dergisi. 11(1): 27-33
• Ançel, G., Erkal, S., Gençtürk, ZB. (2015). An analysis of the relationship between self-efficacy beliefs and perceived problem solving ability among nursing and midwifery students. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi. 7(1): 20-28
• Gloudemans, H., Schalk, R, Reynaert, W. (2013). The relationship between critical relationship between critical thinking skills and self--efficacy beliefs in mental health nurses. efficacy beliefs in mental health nurses. Nurse Education Today. 33(3): 275-280