ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ PERSONELLERİNİN COVID-19 HAKKINDA BİLGİ, KORUNMA DÜZEYLERİ VE ETKİLEYEN ETMENLER

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 16 - 27, 15.06.2020

Emre Ergün , Şeyma Ergün İsmet Çelebi

Öz

Bu çalışmanın amacı acil sağlık hizmetlerinde görevli sağlık personellerinin, COVID-19 hastalığına hakkında bilgi ve korunma düzeyleri ile etkileyen faktörlerin ölçmektir. Kesitsel tipte olan bu çalışmanın çalışma grubunu acil sağlık hizmeti sunan 160 personel oluşturmaktadır. Çalışmada araştırmacılar tarafından geliştirilen ve üç bölümden oluşan veri toplama formu kullanılmıştır. Katılımcıların %53,1’i ön lisans mezunu, %51,9’u Paramedik, %56,3’ü acil sağlık hizmetleri istasyonunda görev yapmaktadır.. Katılımcıların kişisel koruyucu ekipman değiştirme sıklığı 25 puan üzerinden 16.53 ve nöbet/mesai sonrası eve girerken alınması gereken önlem ortalaması 25 puan üzerinden 22.81 bulunmuştur. Acil sağlık hizmetlerinde görev yapan sağlık çalışanlarının COVID-19 ile ilgili bilgi ve dekontaminasyona yönelik tutum puanlarının yüksek olduğu, kişisel ve toplumsal önlemlerin ise düşük düzeyde olduğu saptanmıştır. Kadınların ve kronik hastalığı olmayanların kontaminasyon önlemlerine daha çok dikkat ettiği; lisansüstü mezunların, paramediklerin ve acil sağlık hizmetleri istasyonunda görevli personelin kişisel koruyucu ekipman değiştirme sıklığının daha fazla olduğu; nöbet/mesai sonrası eve girerken alınması gereken kontaminasyon önlemleri ile kişisel bilgi yeterliliği arasında ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. COVID-19 ile ilgili bilgi içerikli eğitimlerin yanında davranış ve tutumların değiştirilmesine yönelik planlamaların yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Acil sağlık, COVID-19, Coronavirus

Kaynakça

• Albarrak, A. I., Mohammed, R., Al Elayan, A., Al Fawaz, F., Al Masry, M., Al Shammari, M., & Miaygil, S. B. (2019). Middle East Respiratory Syndrome (MERS): Comparing the knowledge, attitude and practices of different health care workers. Journal of Infection and Public Health.
• Asaad, AM., El‐Sokkary, RH., Alzamanan, MA., El‐Shafei, M. (2019). Knowledge and attitudes towards Middle East respiratory syndrome‐coronavirus (MERS‐CoV) among health care workers in south‐western Saudi Arabia. East Mediterr Health J.25. https://doi.org/10.26719/emhj.19.079
• Brug, J., Aro, AR, Oenema, A., De Zwart, O., Richardus, JH ve Bishop, GD (2004). SARS risk perception, knowledge, precautions, and information sources, the Netherlands. Emerging infectious diseases, 10(8), 1486.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Aakademi. Ankara. 1-360.
• Chan, JFW., Yuan, S., Kok, KH., et al. A familial cluster of pneumonia associated with the 2019 novel coronavirus indicating person-to-person transmission: a study of a family cluster. Lancet[published online January 24, 2020]. DOI:10.1016/S0140-6736(20)30154-9.
• Surveillances V. (2020). The epidemiological characteristics of an outbreak of 2019 novel coronavirus diseases (COVID-19)—China, China CDC Weekly, 2(8):113-122.
• Hoda, J. (2016). Identification of information types and sources by the public for promoting awareness of Middle East respiratory syndrome coronavirus in Saudi Arabia. Health education research, 31(1), 12-23.
• COVID-19 Pandemisinde meslek hastalığı tanı kılavuzu. (2020). Halk sağlığı uzmanları derneği. https://korona.hasuder.org.tr/wp-content/uploads/Mesleksel-COVID_19_Tan%C4%B1_Rehberi_2020.pdf
• Huang, C., Wang, Y., Li, X. et al. Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China. Lancet[published online January 24, 2020]. DOIi:10.1016/S0140-6736(20)30183-5.
• Kim, OS., Oh, JH. (2016). The convergence study on anxiety, knowledge, infection possibility, preventive possibility and preventive behavior level of MERS in nursing students. Journal of the Korea Convergence Society, 7(3), 59-69.
• Li, Q., Guan, X., Wu, P., Wang, X., Zhou, L., Tong, Y. et.al. Early Transmission Dynamics in Wuhan, China, of Novel Coronavirus-Infected Pneumonia. N Engl J Med. 2020; 29. doi: 10.1056/NEJMoa2001316.
• Malak, AT., Çelebi, I., Çelik, GO., San, TA., Şener, A., Kasapoğlu, Y. (2010). Aacil servislerde ve 112 acil sağlık istasyonlarındaki sağlık personellerinin hepatit B’ye yönelik bilgi, davranışları ve dezenfeksiyon önlemleri. Anatolian Journal of Clinical Investigation, 4(4).
• Medimagazin, sağlık gazetesi. URL: https://www.medimagazin.com.tr/guncel/genel/tr-bakan-koca-601-saglik-calisani-kovid-19-pozitif-11-681-87690.html (erişim tarihi:22.05.2020).
• Munster, VJ., Koopmans, M., Van, D., et al. A novel coronavirus emerging in China – key questions for impact assessment. N Engl J Med[published online January 24, 2020]. DOI:10.1056/NEJMp2000929
• Paules, CI., Marston, HD., Fauci, AS. Coronavirus infection—more than just the common cold. JAMA[published online January 23, 2020]. DOI:10.1001/jama.2020.0757.
• Reed, E., Daya, MR., Jui, J., Grellman, K., Gerber, L. et al. 1993. Occupational infections disease exposures in EMS personnel. J Emerg Med, 11: 9-16
• Sağlık bakanlığı koronavirüs rehberi (2020). URL: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/bulasici-hastaliklar/2019-n-cov/liste/2019-ncov-afis-ve-brosurler.html%20 (Erişim tarihi:01.03.2020) Sağlık Bakanlığı URL: https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/tr/covid19-kimler-risk-altinda (erişim tarihi:12.04.2020)
• Sayed, ME., Kue, R., Mcneil, C., Dyer, KS. (2011). A descriptive analysis of occupational health exposure in an emergency medical services system. Prehosp Emerg Care, 15: 506-510.
• Srichan, P., Apidechkul, T., Tamornpark, R., Yeemard, F., Khunthason, S., Kitchanapaiboon, S. et.al. (2020). Knowledge, Attitude and Preparedness to Respond to the 2019 Novel Coronavirus (COVID-19) Among the Bordered Population of Northern Thailand in the Early Period of the Outbreak: A Cross-Sectional Study. Available at SSRN 3546046. The Lancet ;Available at SSRN 3546046.
• Suyama, J., Rittenberger, JC., Patterson, PD., Hostler, D. (2009). Comparison of public safety provider injury rates. Prehosp Emerg Care, 13: 451-455.
• Şenol, V., Argun, M., Çelebi, I. (2018). Evaluation of Risk Perception and Management in Emergency Medical Services Providers Working in Pre-hospital Areas in Kayseri, Turkey. Ethno Med, 12(1): 40-48 10.1080/09735070.2017.1393996
• Tan, WJ., Zhao, X., Ma, XJ. et al. (2020). A novel coronavirus genome identified in a cluster of pneumonia cases—Wuhan, China 2019−2020. China CDC Weekly,2:61-62. Wang, C., Hornby, PW., Hayden, FG., Gao, GF. (2020). A novel coronavirus outbreak of global health concern. Lancet[published online January 24, DOI:10.1016/S0140-6736(20)30185-9.
• Zhong, BL., Luo, W., Li, HM., Zhang, QQ., Liu, XG., Li, WT., & Li, Y. (2020). Knowledge, attitudes, and practices towards COVID-19 among Chinese residents during the rapid rise period of the COVID-19 outbreak: a quick online cross-sectional survey. Int J Biol Sci, 16(10), 1745-1752.
• Zhou, M., Tang, F., Wang, Y., Nie, H., Zhang, L., You, G. ve Zhang, M. (2020). Knowledge, attitude and practice regarding COVID-19 among health care workers in Henan. China. J Hosp Infect.
• Zhu, N., Zhang, D., Wang, W., et al. (2020). A novel coronavirus from patients with pneumonia in China, 2019. N Engl J Med[published online January 24, DOI:10.1056/NEJMoa2001017