Derleme
BibTex RIS Kaynak Göster

Yenidoğan Buzağı İshallerinin Nedenleri, Tedavileri ve Korunma Yöntemleri

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 1, 54 - 59, 25.02.2022

Öz

Büyükbaş hayvancılık endüstrisi, sürü yönetimi, hayvan tesisleri ve bakımı, besleme ve biyo-medikal kullanımı ile büyük gelişmeler sağlamış olsa da, yeni doğan buzağı ishallerinin çok faktörlü doğası nedeniyle günümüzde önemli bir sorun olmaya devam etmektedir. Dolayısıyla bu hastalık, halâ dünya çapında sığır endüstrisinde yüksek morbidite ve mortalite ile önemli ekonomik kayıp nedenlerinden birisidir. Yeni doğan buzağı ishallerinin klinik belirtileri hasta buzağının yaşı ve immün direnciyle hastalık etkenin virulansına ve diğer faktörlerle olan kombinasyonuna bağlı olarak farklılıklar göstermektedir. Buzağılar genellikle çok sayıda hastalık etmeninin olduğu çevre koşullarında korumasız olarak dünyaya gelmektedirler. Bu koşullarda hastalığın oluşumunda yaygın olarak sığır rotavirüs A grubu (BRV-A), sığır koronavirüsü (BCoV), sığır viral diyare virüsü (BVDV), Salmonella spp. (Salmonella), Escherichia coli (E. coli) K99+, Clostridium perfringens (C. perfringens) tip C ve Cryptosporidium parvum (C. parvum) etkenleri rol almaktadırlar. İshalli tüm buzağılar için tedavi hedefleri, ağırlıklı olarak Gram negatif aktivite spektrumuna sahip antimikrobiyallerin parenteral uygulaması ve sıvı tedavisidir. Hastalığın korunmasında birçok yeni müdahale stratejisi (örneğin aşı, ilaçlar ve sürü yönetimi) geliştirilmiş ve uygulanmış olsa da, bu uygulamaların oluşturduğu ekonomik etki yeterli seviyede değildir. Sahada bu önemli sorunun devam etmesi, hastalığın çok faktörlü doğasına, hastalık etiyolojisinin açıkça anlaşılmamasına, kötü çevre koşullarına ve korunma tedbirlerine yeterince önem verilmemesine bağlanabilir.

Kaynakça

  • Acha S, Kühn I, Jonsson P, Mbazima G, Katouli M, Möllby R, 2004. Studies on calf diarrhoea in Mozambique: prevalence of bacterial pathogens. Acta Veterinaria Scandinavica, 45(1): 1-10.
  • Baker JC, 1995. The clinical manifestations of bovine viral diarrhea infection. Veterinary Clinics of North America: Food Animal Practice. 11(3): 425-45.
  • Barrington GM, Parish SM, 2001. Bovine neonatal immunology. Veterinary Clinics of North America: Food Animal Practice. 17(3): 463-76.
  • Barrow PA, Methner U, 2000. Salmonella in domestic animals. CABI Publishing.
  • Bartels CJ, Holzhauer M, Jorritsma R, Swart WA, Lam TJ, 2010. Prevalence, prediction and risk factors of enteropathogens in normal and non-normal faeces of young Dutch dairy calves. Preventive Veterinary Medicine, 93(2-3): 162-169.
  • Chalmers R, Smith R, Elwin K, Clifton-Hadley F, Giles M, 2011. Epidemiology of anthroponotic and zoonotic human cryptosporidiosis in England and Wales, 2004–2006. Epidemiology & Infection, 139(5): 700-12.
  • Chlebicz A, Śliżewska K, 2018. Campylobacteriosis, salmonellosis, yersiniosis, and listeriosis as zoonotic foodborne diseases: a review. International Journal of Environmental Research and Public Health, 15(5): 863.
  • Cho KO, Hasoksuz M, Nielsen P, Chang K-O, Lathrop S, Saif L, 2001. Cross-protection studies between respiratory and calf diarrhea and winter dysentery coronavirus strains in calves and RT-PCR and nested PCR for their detection. Archives of Virology, 146(12): 2401-19.
  • Cho YI, Yoon KJ, 2014. An overview of calf diarrhea-infectious etiology, diagnosis, and intervention. Journal of Veterinary Science, 15(1): 1-17.
  • Coetzer JAW, Tustin RC, 2004. Infectious Diseases of Livestock. Oxford University Press.
  • Constable PD, 2004. Antimicrobial use in the treatment of calf diarrhea. Journal of Veterinary Internal Medicine, 18(1): 8-17.
  • Constable PD, 2009. Treatment of calf diarrhea: antimicrobial and ancillary treatments. Veterinary Clinics of North America: Food Animal Practice, 25(1): 101-20.
  • Cortese VS, 2009. Neonatal immunology. Veterinary Clinics of North America: Food Animal Practice. 25(1): 221-7.
  • Decaro N, Martella V, Elia G, Campolo M, Mari V, Desario C, Lucente MS, Lorusso A, Greco G, Corrente M, Tempesta M, Buonavoglia C, 2008. Biological and genetic analysis of a bovine-like coronavirus isolated from water buffalo (Bubalus bubalis) calves. Virology, 370(1): 213-222.
  • Demir P A, Aydın E, Ayvazoğlu C, 2019. Estimation of the Economic Losses Related to Calf Mortalities Kars Province, in Turkey. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 25(3).
  • Dhama K, Chauhan R, Mahendran M, Malik S, 2009. Rotavirus diarrhea in bovines and other domestic animals. Veterinary Research Communications, 33(1): 1-23.
  • Fayer R, 2007. Cryptosporidium and cryptosporidiosis. CRC press.
  • Fayer R, Santin M, Trout J, 2009. Cryptosporidium in cattle: from observing to understanding. Giardia and Cryptosporidium: from molecules to disease, 12-24.
  • Fayer R, 2010. Taxonomy and species delimitation in Cryptosporidium. Experimental Parasitology, 124(1): 90-7.
  • Flores EF, Ridpath JF, Weiblen R, Vogel FS, Gil LH, 2002. Phylogenetic analysis of Brazilian bovine viral diarrhea virus type 2 (BVDV-2) isolates: evidence for a subgenotype within BVDV-2. Virus Research, 87(1): 51-60.
  • Foster D, Smith GW, 2009. Pathophysiology of diarrhea in calves. Veterinary Clinics of North America: Food Animal Practice, 25(1): 13-36.
  • Harding MJ, Cao X, Shams H, Johnson AF, Vassilev VB, Gil LH, Wheeler DW, Haines D, Sibert GJ, Nelson LD, Campos M, Donis RO, 2002. Role of bovine viral diarrhea virus biotype in the establishment of fetal infections. American Journal of Veterinary Research, 63(10): 1455-63.
  • Hermansen GM, Boysen A, Krogh TJ, Nawrocki A, Jelsbak L, Jensen JM, 2018. HldE Is Important for Virulence Phenotypes in Enterotoxigenic Escherichia coli. Frontiers cellular infection microbiology, 8: 253.
  • Huang K, Fresno AH, Skov S, Olsen JE, 2020. Dynamics and outcome of macrophage interaction between Salmonella gallinarum, Salmonella Typhimurium, and Salmonella dublin and macrophages from chicken and cattle. Frontiers in cellular and infection microbiology, 9: 420.
  • Immerseel FV, Buck JD, Pasmans F, Huyghebaert G, Haesebrouck F, Ducatelle R, 2004. Clostridium perfringens in poultry: an emerging threat for animal and public health. Avian pathology. 33(6): 537-49.
  • Jubb KVF, Kennedy PC, Palmer N, 2012. Pathology of domestic animals. Academic press.
  • Kaper JB, Nataro JP, Mobley HL, 2004. Pathogenic Escherichia coli. Nature Reviews Microbiology, 2(2): 123-40.
  • Lin X, O’reilly K, Storz J, Purdy C, Loan R, 2000. Antibody responses to respiratory coronavirus infections of cattle during shipping fever pathogenesis. Archives of Virology, 145(11): 2335-49.
  • Liu L, Hägglund S, Hakhverdyan M, Alenius S, Larsen LE, Belák S, 2006. Molecular epidemiology of bovine coronavirus on the basis of comparative analyses of the S gene. Journal of Clinical Microbiology, 44(3): 957-60.
  • Maas J, 1999. Preventing calf diarrhea. https://ucanr.edu/sites/UCCE_LR/files/151979.pdf Erişim tarihi: 12.12.2021.
  • Maclachlan NJ, Dubovi EJ, 2010. Fenner's Veterinary Virology. 4th Edition, Cambridge, Massachusetts, ABD: Academic Press.
  • Nagy DW, 2009. Resuscitation and critical care of neonatal calves. Veterinary Clinics of North America: Food Animal Practice. 25(1): 1-11.
  • Nataro JP, Kaper JB, 1998. Diarrheagenic Escherichia coli. Clinical Microbiology Reviews, 11(1): 142-201.
  • Nydam D, Mohammed H, 2005. Quantitative risk assessment of Cryptosporidium species infection in dairy calves. Journal of Dairy Science, 88(11): 3932-43.
  • Østerås O, Gjestvang MS, Vatn S, Sølverød L, 2007. Perinatal death in production animals in the Nordic countries–incidence and costs. Acta Veterinaria Scandinavica, 49(1): 1-4.
  • Reis BP, Zhang S, Tsolis RM, Bäumler AJ, Adams LG, Santos RL, 2003. The attenuated sopB mutant of Salmonella enterica serovar Typhimurium has the same tissue distribution and host chemokine response as the wild type in bovine Peyer’s patches. Veterinary Microbiology, 97(3-4): 269-77.
  • Roy JHB, 1991. The calf: nutrition and health. 3rd Edition. University Park, Pennsylvania, USA: The Pennsylvania State University Press.
  • Smith GW, 2009. Treatment of calf diarrhea: oral fluid therapy. Veterinary Clinics of North America: Food Animal Practice, 25(1): 55-72.
  • Şahal M, Terzi OS, Ceylan E, Kara E, 2018. Buzağı İshalleri ve Korunma Yöntemleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 58: 41-49.
  • USDA, 2007. Part II: Changes in the U.S. Dairy Cattle industry, 1991-2007.
  • Yin Y, Zhou D, 2018. Organoid and enteroid modeling of Salmonella infection. Frontiers in Cellular and Infection Microbiology, 8, 102
Toplam 41 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Hayvansal Üretim (Diğer)
Bölüm Derlemeler
Yazarlar

Kerim Emre Yanar

Yayımlanma Tarihi 25 Şubat 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 1 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Yanar, K. E. (2022). Yenidoğan Buzağı İshallerinin Nedenleri, Tedavileri ve Korunma Yöntemleri. Palandöken Journal of Animal Sciences Technology and Economics, 1(1), 54-59.