Sığırcılık İşletmelerinde İşletme Büyüklüğü ve Yetiştiricilerin Eğitim Durumlarının Çiftlik Uygulamaları Üzerine Etkileri: Erzurum İli Aşkale İlçesi Örneği

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 1, 29 - 37, 13.04.2023

Recep Aydın , Bahri Bayram , Oğuz Fatih Ergün , Veysel Fatih Özdemir , Abdulkerim Diler , Mete Yanar , Rıdvan Koçyiğit

https://doi.org/10.5152/JASE.2023.1221295

Öz

Bu çalışma, Erzurum ili Aşkale ilçesinde büyükbaş hayvan yetiştiriciliği yapan işletmelerin sağım, döl verimi ve çiftlik yönetimi uygulamalarını irdelemek, mevcut sorunları ve çözüm önerilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla 221 işletme sahibi ile yüzyüze anket yapılmıştır. Elde edilen verilere SPSS programında frekans analizi ve Ki-kare bağımsızlık testleri uygulanmıştır. Çalışmada yetiştiricilerin seyyar makine ile sağım yapma oranı %62.0, sağım öncesi meme temizliği yapma oranı %69.8, sağmal ineklere süt yemi verme oranı %23.5 olmuştur. Yetiştiricilerin %87.8’inin süt desteklemelerinden yararlanmadığı, işletmelerin %46.6’sının verim kayıtlarını tuttuğu tespit edilmiştir. İşletmelerin %70.9’u inekleri kızgınlığa geldiğinde aşım yaptırdığını, %56.3’ünün inekleri doğumdan sonra ilk kızgınlıkta tohumlattığı, %56.6’sının doğuma 2 ay kala inekleri kuruya çıkardığı ve %63.0’ünün ineklerin doğumuna yardım ettiği belirlenmiştir. Sonuç olarak Aşkale ilçesinde süt sığırcılığı işletmelerinde meme temizliğinin tüm yetiştiriciler tarafından yapılması, sağmal ineklerin süt verimini artırmak ve besin madde ihtiyaçlarını karşılamak için süt yemi verilmesi, süt desteklemelerinden yararlanmaları için bilgilendirme ve teşvik yapılması, kayıt tutmanın yaygınlaştırılması ve ineklerde erken tohumlamanın mahzurları konularında gerekli eğitim ve uygulamaların yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Aşkale ilçesi, döl verimi yönetimi, eğitim durumu, işletme büyüklüğü, sağım yönetimi.

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Akkurt M, Köknaroğlu H, 2016. Isparta ili damızlık sığır yetiştiricileri birliğine üye olan ve olmayan işletmelerin performanslarının karşılaştırılması ve üreticilerin damızlık sığır yetiştiricileri birliği ile ilişkilerinin incelenmesi. Ziraat Fakültesi Dergisi, 11(2): 79-90.
• Alkan S, Ünlü H, 2019. Giresun ilindeki sığırcılık işletmelerinin genel yapısının belirlenmesi . Mediterranean Agricultural Sciences , 32 (1) , 109-115 .
• Anonim 2022a. Aşkale Wikipedia https://tr.wikipedia.org/wiki/A%C5%9Fkale. Erişim tarihi; 01.12.2022.
• Anonim 2022b. Aşkale İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü. Kişisel görüşme. 01.01.2022.
• Bakır G, 2002. Van ilindeki özel süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal durumu. Yuzuncu Yıl University Journal of Agricultural Sciences, 12(2), 1-10.
• Bakır G, Kibar M, 2019. Muş ilinde özel süt sığırcılığı işletmelerinde süt verim özelliklerinin belirlenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 22(4):620-630.
• Bogdanovic V, Dedovic R, Perisic P, Stanojevic D, Petrovic MD, Trivunovic S, Kucevic D, Petrovic MM 2012. An assessment of dairy farm structure and characteristics of dairy production systems in Serbia. Biotechnology in Animal Husbandry, 28(4): 689-696.
• Costa JHC, Hötzel MJ, Longo C, Balcao LF, 2013. A survey of management practices that influence production and welfare of dairy cattle on family farms in southern Brazil. Journal of Dairy Science, 96(1): 307-317.
• Çallı A, 2016. Türkiye’de uygulanan hayvancılık destekleme politikalarının Tokat ili hayvancılık işletmeleri açısından değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. 75 sayfa, Tokat.
• Daş A, İnci H, Karakaya E, Şengül A, 2014. Bingöl ili damızlık sığır yetiştiricileri birliğine bağlı sığırcılık işletmelerinin mevcut durumu . Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi , 1 (3).
• Demir P, Adıgüzel SI, Sarı M, Ayvazoğlu C, 2014. Kars merkez ilçedeki süt sığırcılık işletmelerinin genel yapısı ve ekonomik boyutu. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi, 28(1): 9-13.
• Diler A, Güler O, Aydin R, Yanar M, Koçyiğit R, 2017. Erzurum ili Narman ilçesi sığırcılık işletmelerinde çiftlik yönetimi ve buzağı yetiştirme uygulamaları. Alinteri Journal of Agriculture Science, 32(1): 39-45.
• Dinç DA, 2020. Doğuma Yardımda Buzağı Kayıpları. Buzağı Sağlığı ve Yetiştiriciliği, s31, Medisan yayınevi, Erzurum.
• Erdem H, 2020. İneklerde Gebeliğin Elde Edilmesi ve Döl Verimi ile İlgili Kayıplar, Buzağı Sağlığı ve Yetiştiriciliği, s3. Medisan yayınevi, Erzurum.
• Ermetin O, 2020. Examination of dairy cattle enterprises in Yozgat province in terms of structural characteristics and breeding conditions. International Journal of Agriculture Forestry and Life Sciences, 4(2): 289-297.
• Fulwider WK, Grandin T, Rollin BE, Engle TE, Dalsted NL, Lamm WD, 2008. Survey of dairy management practices on one hundred thirteen north central and northeastern United States dairies. Journal of Dairy Science, 91(4): 1686-1692.
• Heinrichs A, Kiernan N, Graves R, Hutchinson L, 1987. Survey of calf and heifer management practices in Pennsylvania dairy herds. Journal of Dairy Science, 70(4): 896-904.
• Ildiz F, 1999. Tokat ili merkez ilçesinde ithal sığır yetiştiren tarım işletmelerinin yapısı. Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Kaygısız A, Tümer R, Orhan H, Vanli Y, 2008. Kahramanmaraş bölgesi süt sığırı işletmelerinin yapısal özellikleri: I. Yetiştirme uygulamaları. Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(2): 23-31.
• Kaygısız A, Özkan İ, 2021. Samsun Tekkeköy ilçesindeki süt sığırcılık işletmelerinin yapısal özellikleri ve hijyen koşulları. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 25(2): 225-233.
• Kehoe SI, Jayarao BM, Heinrichs AJ, (2007). A survey of bovine colostrum composition and colostrum management practices on Pennsylvania dairy farms. Journal of dairy science, 90(9): 4108-4116.
• Koçyiğit R, Diler A, Yanar M, Güler O, Aydın R, Avcı M, 2015. Erzurum İli Hınıs İlçesi sığırcılık işletmelerinin yapısal durumu: Çiftlik yönetimi ve buzağı yetiştirme uygulamaları. Iğdır Üniv. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(4): 85-97.
• Koçyiğit R, Aydin R, Dİler A, Güler O, Yanar M, 2016. Erzurum ili Hınıs ilçesindeki sığırcılık işletmelerinin yapısal özellikleri: sağım yönetimi. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 20(4): 322-329.
• Koçyiğit R, 2022. Süt sığır işletmelerinde sığır ve buzağı yetiştirme uygulamaları: erzurum ili ispir ilçesi örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 25(Ek Sayı 1): 279-289.
• Koçyiğit R, Yanar M, Aydin R, Özdemir VF, Diler A, Yilmaz A, 2022a. Structural characteristics of dairy cattle enterprises in central county of ağrı province: Milking Management Practices. Hayvansal Üretim, 63(1): 1-6.
• Koçyiğit R, Yanar M, Özdemir VF, Diler A, Aydin R, Tosun M, 2022b. A study on the milking practices and some structural characteristics of the cattle enterprises located in İspir county of Erzurum province. Palandöken Journal of Animal Science, Technology and Economics, 1(1): 7-15.
• Köse K, 2006. Uşak ili damızlık sığır yetiştiricileri birliğine kayıtlı işletmelerin genel yapısı. Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Kumar S, Subash S, Jangir R, 2017. Feeding and milking management practices adopted by indigenous cattle farmers in Thar desert of Rajasthan. J. Anim. Health Prod, 5(1): 14-18.
• Öcal H., Rişvanlı A, Kalkan C, Doğan H, 2015. Anne ve yavrunun bakımı. Türkiye Klinikleri J Vet Sci Obstet Gynecol-Special Topics, 1(1): 42-60.
• Önal AR, Özder M, 2008. Edirne ili damızlık sığır yetiştiricileri birliğine üye işletmelerin yapısal özellikleri. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 5(2): 197-203.
• Özhan M, Tüzemen N, Yanar M, 2012. Büyükbaş Hayvan Yetiştirme. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları Ders Notu Yayın no:134.
• Özsağlıcak S, Yanar M, 2022. Doğu anadolu bölgesindeki sığırcılık işletmelerinde yetiştiricilik uygulamaları: Erzincan ili merkez ilçesi örneği. Palandöken Journal of Animal Sciences Technology and Economics, 1(2): 32-40.
• Özyürek S, Koçyiğit R, Tüzemen N, 2014. Erzincan İlinde süt sığırcılığı yapan işletmelerin yapısal özellikleri: Çayırlı İlçesi örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 11(3):19-26. Sabapara G, Desai P, Kharadi V, 2016. Milking management practices of dairy animals in tribal area of South Gujarat, India. Livestock Research International, 4(1): 55-58.
• Sezer Y, Baytok, E, Akçay A, 2020. Nevşehir ili süt sığırcılığı işletmelerinin yapısı ve hayvan besleme uygulamaları yönünden değerlendirilmesi. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 17(3): 235-241.
• Şeker İ, Tasalı H, Güler H, 2012. Muş ilinde sığır yetiştiriciliği yapılan işletmelerin yapısal özellikleri. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi, 26(1), 9-16.
• SPSS, 2013. IBM SPSS Statistics 21.0 for Windows. Armonk, NY. ABD.
• Tanwar P, Kumar Y, Singh R, 2010. Constraints faced by members and non-members of dairy cooperatives in adoption of improved feeding and milking management practices in Jaipur district of Rajasthan. Journal of Rural and Agricultural Research, 10(2): 29-31. Tilki M, Sarı M, Aydın E, Işık S, Aksoy AR, 2013. Kars ili sığır işletmelerinde barınakların mevcut durumu ve yetiştirici talepleri: I. Mevcut durum. Kafkas Üniv. Vet. Fak. Derg, 19(1): 109-116.
• Torgut E, Annayev S, Türkekul B, Kart MÇÖ, 2019. Türkiye’de uygulanmakta olan hayvancılık desteklemelerinin süt sığırcılığı yapan işletmelere etkisi: İzmir ili örneği. Ziraat Fakültesi Dergisi, 14(1): 29-45.
• TUİK, 2022. Türkiye istatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=101&locale=tr Erişim tarihi: 01.11.2022. Tugay A, Bakır G 2009. Giresun yöresindeki süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal özellikleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 40(1): 37-47.
• Yenice G, Savaş S, 2016. Rize ilinde yapılan süt sığırcılığının mevcut durumunun araştırılması. Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi, 11(1):74-83.
• Yıldız N, Akbulut Ö, Bircan H, 2002. İstatistiğe Giriş. Aktif Yayınevi, 3. Baskı, Erzurum.
• Yılmaz İ, Kaylan V, Yanar M, 2020. Iğdır ili büyükbaş hayvan yetiştiriciliğinin yapısal analizi. Journal of the Institute of Science and Technology, 10(1): 684-693.
• Yüzbaşıoğlu R, 2022. Büyükbaş hayvancılık işletmelerinin mevcut durumu, teknik ve ekonomik yapısı, sorunları ve çözüm önerileri üzerine bir araştırma (Tokat İli Merkez İlçe Örneği). Ziraat Mühendisliği, (375): 4-17.
• Vasseur E, Borderas F, Cue RI, Lefebvre D, Pellerin D, Rushen J, De Passille AM, 2010. A survey of dairy calf management practices in Canada that affect animal welfare. Journal of dairy science, 93(3):1307-1316.