MALATYA KENTİNDE PEYZAJ ALTYAPISINA İLİŞKİN ARAŞTIRMALAR

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 2, 10 - 15, 30.12.2019

Sevgi Görmüş , Bülent Yılmaz , Serhat Cengiz

Öz

Ekosistemler insan eylemlerinden etkilenen ve bu nedenle altyapı ile desteklenen/desteklenmesi gereken birimlerdir. Bu özelliği nedeniyle altyapı çalışmalarını ekosistemin ve toplumun diğer bir deyişle peyzajın fonksiyonelliği için gerekli faaliyetler ve hizmetler olarak tanımlayabiliriz. Bu tanımlamalar doğrultusunda altyapı kavramı yerine peyzaj altyapısı kavramı kullanılmış ve Malatya kentinin su ile etkileşimi peyzaj altyapısı çerçevesinden değerlendirilmiştir.
Çalışmanın amacı Malatya kentinin su sorunu ile nasıl mücadele edeceğini, iklim değişikliği gibi küresel sorunlar nedeniyle oluşacak sorunlara peyzaj altyapısı gibi ekosistem tabanlı yaklaşımlarla nasıl çözülebileceği ya da önlem alabileceğini araştırmaktır. Kentin su ile ilişkisi önemli ekolojik fonksiyonların ve doğal karakterdeki alanların devamlılığını peyzaj altyapısı, ekosistem hizmetleri ve koridor yaklaşımları doğrultusunda dikkate alarak kentsel planlama ve tasarım entegrasyonu odak, koridor ve ağ öğelerinin organizasyonu üzerinden kurgulanmıştır. Kentin peyzaj altyapısının planlamasında ekosistem servislerinin işlerliğinin çeşitliliği kapsamında “güvenli desen”ler belirlenmiştir. Peyzaj altyapısının peyzaj ekolojisi ve peyzajın sosyal boyutu ile ilişkilendirilmesi için belirlenen “güvenli desen”lerden tüm habitatların eşit haklara sahip olduğu fikri benimsenerek planlama aşamasında peyzaj tamamlama konsepti geliştirilmiştir. Planlama ve tasarım ilişkisi tek yönlü düşünülmemiş birbirini sorgulayacak şekilde ve çift yönlü ve açık bir sistem olarak kabul edilmiştir. Bu yönde bir kurgunun planlama ve tasarım pratiklerinin işlerliğinin ekosistem çeşitliliği ve kentsel direncin sağlanması üzerinden geliştirilmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Peyzaj altyapısı, ekosistem hizmetleri, güvenli desen, kentsel su pratikleri, Malatya, Türkiye

Kaynakça

• Austin G (2014). Green infrastructure for landscape planning: integrating human and natural systems. Routledge.
• Bélanger P (2009). Landscape as infrastructure. Landscape Journal, 28 (1), 79-95.
• Bélanger P (2013). Landscape infrastructure: urbanism beyond engineering. Wageningen University.
• Binford MW, Karty R (2006). Riparian greenways and water resources. In P. C. Hellmund and D. A. Smith (eds.), Designing Greenways: Sustainable Landscapes for Nature and People. Washington D.C. Island Press, 108--57.
• Forman R T.T (2006). Good and bad places for roads: effects of varying road and natural patterns on habitat loss, degradation, and fragmentation. In Proceedings 360 References of the 2005 International Conference on Ecology and Transportation. Raleigh, USA: Center for Transportation and the Environment, North Carolina State University, 164-74.
• Forman RTT (2008). Urban Regions; Ecology and Planning Beyond the City. Cambridge University Press
• Görmüş, S, Cengiz S, Yılmaz B. (2018). Peyzaj Metrikleri Kullanarak Peyzaj Dinamiklerinin Analizi: Malatya Kenti. TÜCAUM 30. Yıl Uluslararası Coğrafya Sempozyumu International Geography Symposium on the 30th Anniversary of TUCAUM 3-6 Ekim 2018 /3-6 October 2018, Ankara
• Ji X, Shao L (2017). The application of landscape infrastructure approaches in the planning of heritage corridor supporting system. Procedia engineering, 198, 1123-1127.
• Koh, J., & Beck, A. (2006). Parks, people and city. Topos, 55, 14-20.
• Motloch, J. L. (2000). Introduction to landscape design. John Wiley & Sons.Nassauer JI, Opdam P (2008). Design in science: extending the landscape ecology paradigm. Landscape ecology, 23(6), 633-644.
• Picchi P, van Lierop M, Geneletti D, Stremke S (2019). Advancing the relationship between renewable energy and ecosystem services for landscape planning and design: A literature review. Ecosystem services, 35, 241-259.
• Termorshuizen JW, Opdam P, Van den Brink A (2007). Incorporating ecological sustainability into landscape planning. Landscape and Urban planning, 79(3-4), 374-384.
• TUİK (2019) Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sitemi sonuçları. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr ( Erişim Tarihi: 09.09.2019).
• Tzoulas K, Korpela K, Venn S, Yli-Pelkonen V, Kaźmierczak A, Niemela J, James, P (2007). Promoting ecosystem and human health in urban areas using Green Infrastructure: A literature review. Landscape and urban planning, 81(3), 167-178.
• Officer I (2013) On a Landscape Approach to Infrastructure: Wageningen School experience. Bennekom: Drukkerij Modern.
• von Haaren C, Warren-Kretzschmar B, Milos C, Werthmann C (2014). Opportunities for design approaches in landscape planning. Landscape and Urban Planning, 130, 159-170.
• Yuan G, Ru YH (2011). Study on planning of urban infrastructure based on ecologized landscape design. Procedia Engineering, 23, 498-503.