TÜRKİYE’DE BULUNAN PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMLERİNİN ULUSLARARASI ÖLÇEKTE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 73 - 84, 31.12.2020

Mert Ekşi , Elif Nur Sarı , Merve Eminel Kutay

Öz

Peyzaj mimarlığı lisans eğitim ve öğretimi, dünyada ilk olarak 1900 yılında Harvard Üniversitesi’nde başlamıştır. Günümüze kadar geçen bir asırdan fazla süre içerisinde, peyzaj mimarlığı eğitim ve öğretimi dünya genelinde çeşitli üniversitelerde yaygınlaşmış ve önemli bir meslek disiplini haline dönüşmüştür. Özellikle son 50 yılda artan Kentleşme, planlama ihtiyaçları ve çevre sorunları bu durumda büyük etkiye sahiptir. Türkiye’de ise ilk olarak 1968 yılında Ankara Üniversitesi’nde başlayan peyzaj mimarlığı eğitim ve öğretimi, 2020 yılında Türkiye’de 41 ve 27 ön lisans programında devam etmektedir. Lisans eğitimi 58 devlet ve 3 vakıf üniversitesi altında, 5 temel alandan adlandırılmış 9 farklı fakültede (sanat-güzel sanatlar, mimarlık, mühendislik, orman ve ziraat terimlerinden oluşturulmuş adlandırmalar) sürdürülmektedir. Ön lisans eğitim ve öğretimi ise teknik bilimler, ormancılık ve ziraat gibi meslek yüksekokulları bünyesinde yürütülmekte ve bazı programların aynı üniversitede birden fazla yüksekokulda yer aldığı görülmektedir. Bunun yanı sıra, birçok üniversitede lisansüstü eğitim (yüksek lisans ve doktora) programları da yer almaktadır. Bu çalışmada; Türkiye’deki peyzaj mimarlığı programlarının güncel durumlarının tespit edilmesi, bölge ve kentlere göre dağılımı ile öğrenci sayılarının değerlendirilmesi, bu bölümlerin ihtiyaç ve kurulum esaslarını incelemek ve elde edilen bulguları uluslararası düzeyde yürütülmekte olan eğitim ölçeğinde değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Çalışmada elde edilen bulguların ülkemizdeki peyzaj mimarlığı eğitim ve öğretimine katkı sunması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Peyzaj mimarlığı, üniversite, eğitim, uluslararası eğitim, Türkiye

ASSESSMENT OF THE LANDSCAPE ARCHITECTURE DEPARTMENTS IN TURKEY IN INTERNATIONAL SCALE

Öz

education started, landscape architecture education has become widespread in various universities around the world and has become an important professional discipline over a century. This was mostly due to urbanization, planning needs and environmental problems, which have increased especially in the last 50 years. Landscape architecture education in Turkey first began in 1968 at Ankara University, and have reached up to 41 undergraduate and 27 associate degree programs today. Undergraduate programs are located in 58 public and 3 private foundation universities, under 9 different institutions which are named from 5 main field topics including art-fine arts, architecture, engineering, forest and agriculture. Associate degree education in Turkey is carried out within vocational colleges such as technical sciences, forestry and agriculture, and some programs take place in more than one college in the same university. In addition, many universities have postgraduate education (master's and doctoral) programs. Therefore, the aim of this study is to determine the actual condition of the landscape architecture programs in Turkey along with their student enrollment, location, regional distribution, to examine the requirements and foundation principles, and to evaluate the obtained findings in comparison with the international landscape architecture education. Findings obtained in the study would contribute to the landscape architecture education in our Turkey.

Anahtar Kelimeler

Landscape architecture,, teaching and education, international education, university, Turkey

Kaynakça

• 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu, (1981). Resmi Gazete (sayı: 17506). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/17506.pdf.
• Anonim (2019) 50. Yılında Peyzaj Mimarlığı Eğitimi ve Öğretimi, Osman Uzun, Pınar Köylü, Sinem Özdede Bacı, Pınar Gültekin, Haldun Müderrisoğlu, Editör, Düzce Üniversitesi Alternatif Yayınları, Ankara.
• Anonim (2019) TMMOB (Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Peyzaj Mimarları Odası) http://www.tmmob.org.tr/icerik/muhendis-mimar-ve-sehir-plancilari-icin-2020-yili-asgari-ucreti-5000-tl-olarak-belirlendi#:~:text=TMMOB%20Y%C3%B6netim%20Kurulu%20taraf%C4%B1ndan%20al%C4%B1nan,5000%20TL%20olarak%20tespit%20edildi. (Erişim Tarihi: 16.09.2020).
• Artar M, Dal İ, 2020. Peyzaj Mimarlığı Eğitiminde Tanınırlık Ve İngiltere’de Programların Akreditasyon Süreci, PEYZAJ - Eğitim, Bilim, Kültür ve Sanat Dergisi, Özel Sayı, ss 67-74.
• ASAP (2020) Validation Organization for Study Programmes Architecture and Planning. https://www.asap-akkreditierung.de/en/ (Erişim Tarihi: 30.12.2020).
• ASLA (2020) Amerikan Society of Landscape Architects. Accreditation and Landscape Architectural Accreditation Board (LAAB) https://www.asla.org/accreditationlaab.aspx (Erişim Tarihi: 29.08.2020).
• Büyükbayraktar N, Altınçekiç TH (2019) Avrupa ve Türk Üniversitelerinin Peyzaj Mimarlığı Yüksek Lisans Eğitimi Açısından Karşılaştırılması. II. Peyzaj Mimarlığı Eğitim Öğretim Çalıştayı, Düzce, Türkiye, s. 1-10.
• ECLAS (2020) European Council of Landscape Architecture School. https://www.eclas.org/list-of-members/ (Erişim Tarihi: 11.09.2020).
• EMILA (2020) European Master in Landscape Architecture. http://www.emila.eu/ (Erişim Tarihi: 17.10.2020).
• EUROSTAT (2020) Statistics Explained. https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Agri-environmental_indicator_-_commitments (Erişim Tarihi: 10.09.2020).
• Holden R (2008) Landscape Architecture Education in Europe, IFLA Newsletter, Issue 78.
• IFI (2020) Fédération internationale des designers et architectes d'intérieur. https://ifiworld.org/ (Erişim Tarihi: 30.12.2020). . IFLA (2020) International Federation of Landscape Architects. https://iflaeurope.eu/index.php/site/general/education (Erişim Tarihi: 10.09.2020).
• İTÜ, 2020. İTÜ Akredite Lisans Programları, https://www.itu.edu.tr/akreditasyon / (Erişim Tarihi: 30.12.2020).
• Karaçor E, Uzun O, Şenlik B (2019) Peyzaj Mimarları Bölümlerinin Mevcut Alt Yapıları. 50. Yılında Peyzaj Mimarlığı Eğitimi ve Öğretimi, Osman Uzun, Pınar Köylü, Sinem Özdede Bacı, Pınar Gültekin, Haldun Müderrisoğlu, Editör, Düzce Üniversitesi Alternatif Yayınları, Ankara.
• Landscape Institute (LI) (2020). https://www.landscapeinstitute.org/education/university-course-accreditation/ (Erişim Tarihi: 19.10.2020).
• Legates RT, Stout F. (1998) Modernism and Early Urban Planning, The City Reader. London. ISBN 9780415190718.
• NCES (2020) National Center for Educational Statistics. Collage Navigator. https://nces.ed.gov/collegenavigator/?s=all&p=04.0601&l=91+92+93+94&ct=1+2+3&ic=1+2+3&id=217882 (Erişim Tarihi: 10.09.2020).
• Ortaçeşme V (2015) I. Peyzaj Mimarlığı Eğitim-Öğretim Çalıştayı Bildiriler Kitabı, Antalya, Türkiye.
• ÖSYM (2020) Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi. https://www.osym.gov.tr/TR,19431/2020-yuksekogretim-kurumlari-sinavi-yks-yuksekogretim-programlari-ve-kontenjanlari-kilavuzu.html (Erişim Tarihi: 16.09.2020).
• PEMDER (2020) Peyzaj Mimarlığı Eğitim ve Bilim Derneği. Akreditasyon. http://pemder.org.tr/akreditasyon/ (Erişim Tarihi: 10.09.2020).
• PMO (2020) TMMOB Peyzaj Mimarları Odası. http://peyzajmimoda.org.tr/index.php (Erişim Tarihi: 16.09.2020).
• Sevgi O, Köse C, Ekşi M (2017) Orman Fakülteleri Lisansüstü Ders İsimlerinde Bulunan Terimlerin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi. IV. Ulusal Ormancılık Kongresi. Antalya, Türkiye, s. 512-521.
• TÜİK (2019) Türkiye İstatistik Kurumu İşgücü İstatistikleri, 2019, TÜİK Haber Bülteni, Sayı: 33784, 20 Mart 2020.
• TÜİK (2020) Türkiye İstatistik Kurumu İşgücü İstatistikleri, TÜİK Haber Bülteni, Sayı: 33791, Ekim 2020.
• Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Kanunu, (1954). Resmî Gazete (Sayı: 8625). Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.6235.pdf.
• Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Peyzaj Mimarları Odası Ana Yönetmeliği, (2006). Resmi Gazete (Sayı: 30695). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/02/20190223-2.htm.
• U.S. Bureau Of Labor Statıstıcs (2020) Landscape Architects, https://www.bls.gov/ooh/architecture-and-engineering/landscape-architects.htm
• Uzun O, Köylü P, Gültekin P, Özdede S (2019) II. Peyzaj Mimarlığı Eğitim-Öğretim Çalıştayı Bildiriler Kitabı, Düzce, Türkiye.
• YÖK (2020)a Yükseköğretim Kurulu. Yükseköğretim Program Atlası https://yokatlas.yok.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 16.09.2020).
• YÖK (2020)b Yükseköğretim Kurumu. Eğitim Öğretim Dairesi Başkanlığı. https://www.yok.gov.tr/kurumsal/idari-birimler/egitim-ogretim-dairesi (Erişim Tarihi: 16.09.2020).
• YÖKAK (2020) Yüksek Öğretim Kalite Kurulu. https://www.yokak.gov.tr/akreditasyon- kuruluslari/akreditasyon-kuruluslari-nedir (Erişim Tarihi:16.09.2020).