GÜNDELİK HAYATIN ESTETİĞİ VE KENTSEL DİRENÇLİLİK: İKLİM DEĞİŞİKLİĞINİN OLUMSUZ ETKİLERİNİN AZALTILMASINA YÖNELİK GÜNDELİK HAYATTAN ÖNERİLER

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 24 - 30, 01.07.2023

Melike Kaya , Hilmi Ekin Oktay , Reyhan Erdoğan

https://doi.org/10.56629/paud.1223582

Öz

Günümüzde artan çevresel sorunlar, hayatın her alanında hissedilir olmuş, gündelik hayatı etkiler hale gelmiştir. Bu çevresel sorunların önlenmesinde ve etkilerinin azaltılmasında gündelik hayatımızdaki pratikler de önem arz etmektedir. Sürdürülebilirliğin tabana yayılması, sera gazlarının salınımının azaltılması, geri dönüşüm faaliyetlerinin yaygınlaştırılması, katılımcı bir yaklaşımla değerlendirilmeli ve kitlelerin en yaygın şekilde katılımı öncelikli olmalıdır. Bu amaca ulaşmak içinde gündelik hayatın bileşenlerinin ve rutinlerinin ahengi ve doğal döngülerle uyumu önem arz etmektedir. Bu bakımdan 20 yy.’ın ikinci yarısında gelişen çevre estetiğinin bir alt dalı olan gündelik yaşamın estetiği önemli görünmektedir. Çevre estetiği Hegel sonrasında estetik alanda sanat ürünlerine yapılan aşırı vurguya tepki ve toplumda başlayan çevre duyarlılığı ve buna bağlı çevre hareketlerinin gelişmesine paralel olarak ortaya çıkmış ve son dönemde önemli kazanımlar sağlamıştır. İlk başta doğal çevreleri sorgulama konusu yapan çevre estetiği sonrasında insan yapımı mekanları da sorgular hale gelmiş ve Yuriko Saito önceliğinde gündelik hayat ve onun bileşenleri de sorgulama konusu yapılmaktadır. Bu bakımdan bu çalışma sürdürülebilirlik ve kentsel dirençlilik açısından gündelik yaşam pratiklerinin öneminin altını çizerek, gündelik hayatın estetiğinin kentsel dirençlilik çalışmalarına katkılarını sorgulamayı amaçlamaktadır. Çalışmada nitel yöntemin bir alt kolu olan fenomonolojik yöntem kullanılmıştır. Çalışmanın gündelik hayatın kalitesi yanında, kentsel çevrelerde niteliksel artışa katkı koyması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çevre Estetiği, Gündelik Hayatın Estetiği, İklim Değişikliği, İnsan yapısı çevreler, Estetik

THE IMPORTANCE OF THE EVERYDAY URBAN AESTHETICS TO ACHIEVE URBAN RESILIENCE AND SOCIAL PARTICIPATION IN TERM OF THE CLIMATE CHANGE

Öz

Recently, increasing environmental issues are being felt in every area of life and have effected everyday life. Practices in our daily lives are also crucial in preventing these environmental problems and reducing their influence. Expansion of sustainability in the base, reduction of greenhouse gas emissions, spreading of recycling activities in general public, ought to be assessed with participatory methodology and the most widespread participation of the majority mass should be a priority. In order to reach this goal, the harmony of the components and routines of daily life and their connection with the natural cycles are critical. In regards to this, the aesthetics of everyday life, which is a sub-branch of environmental aesthetics that progressed in the second half of the 20th century, seems essential. Environmental aesthetics in the field of aesthetics has gained significantly in recent years as it emerged as response to the overemphasis on works of art in the aesthetic field which was to gain power after Hegelian school and development of environmental awareness and related environmental movements that began in society. Initially environmental aesthetics that were subject to the question natural environment, also started questioning man-made spaces, and the everyday life and its components were also questioned by the guidance of Yuriko Saito. In this respect, this study aims to question in term of terms sustainability and urban resistance by highlighting importance of everyday activities contribution of everyday life aesthetics to urban resistivity. In the study, the phenomenological approach was used, which is a sub-category of the qualitative method. It is anticipated that this study will contribute to the qualitative increase in urban environments as well as the quality of everyday life.

Anahtar Kelimeler

Environmental Aesthetics, Aesthetics of Everyday Life, Climate Change, Man-made environments, Aesthetics

Kaynakça

• ERZEN, J. 2006. Çevre Estetiği, ODTÜ Geliştirme Vakfı yayınları, pp.155, Ankara, Türkiye.
• FRUMKİN, H., 2001. Beyond toxicity: human health and the natural environment. American Journal of Preventive Medicine 20 (3), 234–240.
• Jacobs, J. 2016. The Death and Life of Great American Cities Kindle Edition, Vintage Digital, 462 pp. USA
• KAPLAN, R., KAPLAN S. 1989. The experience of Nature: a psychological Perspective. ABD Ann Arbor Michigan: Ulrich’s Bookstore.
• KAPLAN, R., KAPLAN S. and RYAN R.L. 1998. With People in Mind: Design and Management of Everyday Nature. Washington ABD: Island Press, ISBN: 978-1559635943.
• KAVAS, K.R. 2009. Environmental Aesthetics of the Rural Architectural Tradition in the Mediterranean Highlander Settlement: The Case Study of Ürünlü. Doktora Tezi, ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mimarlık Tarihi Anabilim Dalı.
• LOTHIAN, A. 2017. The Science of Scenery, How we see scenic beauty, What it is, Why we love it and How to measure and map it, printed by CreateSpace, pp.480, USA.ORIANS.
• LYNCH, K. 1960. The Image of the City, The MIT Press, ISBN : 0262620014, 208 pp. USA.Peyzaj Araştırmaları ve Uygulamaları Dergisi 1 (2023) 24-30.
• ORIANS, G. H. and HEERWAGEN, J. H. 1992. . Evolved responses to landscapes, In J. H. Barkow, L. Cosmides, & J. Tooby (Eds.), The adapted mind: Evolutionary psychology and the generation of culture (pp. 555-579). New York: Oxford University Press
• ORIANS, G. H. 1980. Habitat Selection: General Theory and Applications to Human Behavior. In: J. S. Lockard (editör), The Evolution of Human Social Behavior, Elsevier, New York.
• ORIANS, G. H. 1986. An Ecological and Evolutionary Approach to Landscape Aesthetics, In:E. C. Penning-Rowswll and D. Lowenthal (Editors), Landscape Meanings and Values, Allen and Unwin press, pp.3-25, London, England . PORTEUS, J. D. 1996. Environmental Aesthetics, ideas, politics and planning, routledge, pp.290,England. RELF, D., 1992. Human issues in horticulture. HortTechnology 2 (2), 159–171.
• SAITO, Y. 2010. Everyday Aesthetics, Oxford University Press ISBN: 0199575673, 288pp. USA TAŞDELEN, D. 2012. “Estetik ve Sanat Felsefesinde Temel Konular”. Estetik ve Sanat Felsefesi. Editör: İnam, A. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
• TODOROVA A., ASAKAWA S., AİKOH T. 2004. Preferences for and attitudes towards street flowers and trees in Sapporo, Japan, Landscape and Urban Planning 69: 403–416
• TUNALI, İ. 1989. Estetik, İstanbul: Remzi Kitapevi. ISBN:978-975-14-0111-3.
• ULRİCH, R.S., 1984. View through a window may influence recovery from surgery, Science 224 p.420-422.
• ULRİCH, R.S., PARSONS, R., 1992. Influences of passive experiences with plants on individual well-being and health. The role of horticulture in human well-being and social development. A national symposium (proceedings). Timber Press, Portland, OR, pp. 93–105.
• WILSON, E. O. 1984. Biophilia, Harvard University Press, pp. 157, USA.
• WILSON, E. O. 1993. Biophilia and Conservation Ethic, In: S R. Kellert and E. O. Wilson (Editors), Biophilia Hypothesis, Island Press, pp. 31-41, USA.
• ZALESKIENE and VILENISKA 2014. Landscape Aesthetics Theories in Modeling the Image of the Rurban Landscape, Journal Of Sustaınable Archıtecture And Cıvıl Engıneerıng, No:2 (7): 10-21