Kıyı Bölgesinin Mekansal Dönüşümü ve Kıyı Kullanımlarının

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 12 - 18

Regaip Yılmaz Doruk Görkem Özkan

https://doi.org/10.56629/paud.1498407

Öz

Kentler tarih boyunca insanoğlunun ihtiyaçları doğrultusunda deniz, göl ve akarsu kenarlarına kurulmuştur. Bu nedenle kıyı alanları ile kent arasında önemli bir ilişki ve iletişim bulunmaktadır. Bu özellikleri bakımından kıyı alanları kullanıcılar için çok önemlidir. Suyun olduğu yerde hayat olur düşüncesi ilk çağlardan beri insanoğlunun kıyı alanlarının tercih etmesinde en önemli etkendir. Kıyı alanları insan ve çevrenin ortak etkileşim alanlarıdır ve bu özelliğinden dolayı fiziksel ve sosyal özelliklerin çeşitliliği, farklı özellikler ve sunduğu olanaklar ile kentlerin önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Kıyı alanları mekânsal tasarım açısından zenginlikler sunmaktadır. Kıyı alanları kente kimlik kazandırabilecek önemli alanlardır. Kıyı rekreasyon alanları kullanıcıların dinlenmek, buluşmak, spor yapmak, evcil hayvanlarını gezdirmek ve kaliteli zaman geçirmek gibi çeşitli etkinliklere olanak sunmaktır. Başarılı kıyı alanları ve bulunduğu konumda sağlanan mekan örgütlenmesi ile kullanıcıları o alanı kullanmaya teşvik etmektedir. Bu araştırma Kıyı kenti olan Trabzon’un kıyı gelişimine odaklanmış ve kıyıdan bir bölgeyi çalışma alanı olarak incelemiştir. Bu alanda mekan örgütlenmesinin geçmişten bugüne kadar geçirdiği değişimler ve gelecek projeksiyonu açısından nelerin önerilebileceğini ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Kent kıyı ilişkisi, mekan örgütlenmesi, kıyı mekanları

Kaynakça

• Aktaş, N., Kıyı Parklarının Tasarım Kriterleri ve Kullanıcı Tercihleri Açısından Değerlendirilmesi: Trabzon Arsin Sahil Dolgu Alanı Parkı Örneği, Yüksek Lisans Tezi, K.T.Ü., Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon, 2019
• Alpak, M., Yılmaz, S., ve Düzenli, T., Kamusal Açık Mekânların Kalitesi ve Sosyal Etkileşim Üzerindeki Etkileri, Journal of History Culture and Art Research, 7,2(2018), 624-638
• Atik, M., Environmental Protection in Coastal Recreation Sites in Antalya, Turkey. Coastal Management, 38,6(2012), 598-616.
• Carr, S. (1992). Public space. Cambridge University Press.
• Demirel, Ö., Işık, Ö., B., Kıyı Kullanıcılarının Kıyı Alanı Rekreasyon Planlama Kararları Üzerindeki Etkisi: Trabzon Kıyı Bandı Örneği, İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 4,10(2014),1-11.
• Düzenlı̇, T., Alpak, E. M., & Akyol, D. (2019). Peyzaj mimarlığında su öğesinin tarihsel süreçteki kullanım amaçları. Sanat ve Tasarım Dergisi, 9(1), 20-35.
• Gehl, J. (2007). Public spaces for a changing public life. In Open space: People space (pp. 23-30). Taylor & Francis.
• Gür Ö., Ş., Mekan Örgütlenmesi, Gür Yayıncılık, Trabzon,1996
• Lofland, L. H. (2017). The public realm: Exploring the city's quintessential social territory. Routledge.
• Maslow, A. H. (1954). The instinctoid nature of basic needs. Journal of personality.
• Mehta, V. (2013). The street: a quintessential social public space. Routledge.
• Özkan, D. G., Yürünebilir Mekanların Çevresel Özelliklerinin Yere Bağımlılık Duygusuna Etkisi: Trabzon Kıyı Bandı Örneği, Social Sciences Studies Journal, l,11 (2017), 1701-1708.
• Project for Public Spaces (Ed.). (2000). How to turn a place around: A handbook for creating successful public spaces. Project for Public Spaces (PPS).
• Simões Aelbrecht, P. (2016). ‘Fourth places’: the contemporary public settings for informal social interaction among strangers. Journal of Urban design, 21(1), 124-152.
• Şolt, H., B., H., Kentlerin Kıyı Alanlı Düzenlemesine Bakışı: Alaplı Örneği, Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10,2(2018), 55-62.
• Whyte, W. H. (1980). The social life of small urban spaces.