A Model for the Selection and Training of School Principals

Yıl 2016, Cilt: 40 Sayı: 40, 220 - 233, 01.07.2016

Deniz Derinbay Gülmez , Mustafa Yavuz

Öz

Countries which are successful in the global exams
such as PISA, TIMMS give importance to the evaluation selection, training and
performance of school principals to improve the quality of education. Principals
must perceive their roles as the leader of the school and education rather than
the school’s administrator. The selection and training of the appropriate
candidates are considered to be an important factor in terms of effectiveness
and efficiency.  Qualifications possessed
by the principal candidates should be important and brought some criteria.
Training of candidates to be appointed as a principal will allow school
principals to manage schools effectively. In the literature, it seems to be a
relationship between effective school management and school culture, climate,
teacher and student motivation, student achievement and teacher commitment to
the school. The selection, appointment and training of school principals that
affect the whole process of school should be done effectively and organized.
Principal selection and training process in countries with similar
characteristics in terms of demographic structure of Turkey, also is successful
in the global test is examined in this research. The aim of this study is to
examine principal selection and training practices in the world and to offer a
model proposal for Turkey.

Anahtar Kelimeler

School principal, selection and training, model proposal

Okul Müdürlerinin Seçimi ve Yetiştirilmesine Yönelik Bir Model Önerisi

Öz

PISA,
TIMMS gibi küresel sınavlarda başarılı olan ülkeler eğitimin niteliğini
artırmak için okul müdürlerinin seçimi, yetiştirilmesi ve performanslarının
değerlendirilmesine de önem vermektedirler. Müdürler, rollerini okulun yöneticisi
olmaktan daha çok, okullarının ve eğitimin lideri olarak algılamalıdırlar.
Okullarda görevini en iyi şekilde yapmaya uygun adayların seçilmesi ve
yetiştirilmesinin, etkililik ve verimlilik açısından önemli bir etken olduğu
düşünülmektedir. Müdür adaylarının sahip oldukları nitelikler önem taşımalı ve
bazı ölçütler getirilmelidir. Müdür olarak atanacak olan adayların iyi
yetiştirilmesi okul müdürlerinin okulları etkili bir şekilde yönetebilmesine
imkan verecektir. Alan yazında etkili okul müdürlüğü ile okul kültürü, iklimi,
öğretmen ve öğrenci motivasyonu, öğrenci başarısı, öğretmenlerin okula
bağlılığı arasında ilişki olduğu görülmektedir. Okulun bütün süreçlerini
etkileyen okul müdürünün seçimi, atanması ve yetiştirilmesi organize ve etkili
bir şekilde yapılmalıdır.  Araştırmada
özellikle küresel sınavlarda başarılı olan, ayrıca demografik yapı bakımından
Türkiye ile benzer özellikler taşıyan ülkelerdeki müdür seçim ve yetiştirilme
süreçleri incelenmiştir. Bu çalışmanın amacı, dünyadaki müdür seçimi ve
yetiştirilmesi uygulamalarını incelemek ve Türkiye için bir model önerisi
sunmaktır. 

Anahtar Kelimeler

Okul müdürü, seçme ve yetiştirme, model önerisi

Kaynakça

• Acar, H. (2002). 21. Yüzyıla girerken Milli Eğitim Bakanlığı’nda eğitim yöneticilerinin yetiştirilmesi ve geliştirilmesinde yeni yaklaşımlar. 21. Yüzyıl Eğitim Yöneticilerinin Yetiştirilmesi Sempozyumu (16- 17 Mayıs 2002). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları Yayın No.191.
• Açıkalın, A. (2002). Dahabir eğitim yöneticilerinin yetiştirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 30, 149-151.
• Akçadağ, T. (2014). Okul yöneticilerinin bakış açılarıyla yöneticilerin yetiştirilme, atama ve yer değiştirmeleri; sorunlar ve çözümler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 135- 150.
• Bakioğlu, A., Özcan, K. ve Hacıhafızlıoğlu, Ö. (2002). Mentor Yoluyla Okul Yöneticisi Yetiştirme İhtiyacı. 21. Yüzyıl Eğitim Yöneticilerinin Yetiştirilmesi Sempozyumu (16-17 Mayıs 2002). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları Yayın No.191.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Centre of Study for Policies and Practices in Education [CEPPE], Chile (2013). Learning Standards, Teaching Standards and Standards for School Principals: A Comparative Study. OECD EducationWorking Papers, No. 99, OECD Publishing.
• Chapman, J. D. (2005). Recruitment, Retentionand Development of School Principals. Unesco. Education. Council of Chief State School Officers [CCSSO]. (2008). Educational Leadership Policy Standards: ISLLC 2008. Washington, DC.
• Crawford, M. ve Cowie, M. (2012). Bridging Theory and Practice in Headship Preparation. Educational Management Administration & Leadership, 40 (2), 175-87.
• Creswell, J.W. ve Miller, D.L. (2000). Determining validity in qualitative inquiry. Theory Into Practice, 39, 124- 130.
• Çelikten, M. (2004). Bir okul müdürünün günlüğü. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (1), 123-135.
• Darling-Hammond, L., LaPointe, M., Meyerson, D., Orr. M. T. ve Cohen, C. (2007). Preparing school leaders for a changing World: Lessons from exemplary leadership development programs. Stanford, CA: Stanford University, Stanford Educational Leadership Institute.
• Edmonds, R. R. (1979). Effective Schools for The Urban Poor. Educational Leadership, 37, 15-27.
• European Commission/EACEA/Eurydice. (2013). Key Data on Teachers and School Leaders in Avrupa. 2013 Edition. Eurydice Report. Luxembourg: Publications Office of the Europen Union.
• European Commission/EACEA/Eurydice. (2007). Avrupa’da okul özerkliği: Politikalar ve önlemler. Brüksel: Eurydice.
• Department for Education and Skills [DfES]. (2004). National Standards for Headteachers. Nottingham: DfES Publications.
• Hale, E. L. ve Moorman, H.N. (2003). Preparing School Principals: A National Perspective on Policy and Program Innovations. Institute for Educational Leadership, Washington, DC and Illinois Education Research Council, Edwardsville, IL.
• Huber, S. G. ve Pashiardis, P. (2008). The recruitment and selection of school leaders. International handbook on the preparation and development of school leaders, 176-202. (Lumby, J., Crow, G. M., & Pashiardis, P. (Eds.).International handbook on the preparation and development of school leaders. Routledge.)
• Institute for Educational Leadership [IEL]. (2000). Leadership for student learning: Reinventing the Principalship. Washington, DC.
• Kalyoncu, İ. (2002). Sınav kazanan okul yöneticisi adaylarının sınav sonrası yetiştirilmeleri. 21. Yüzyıl Eğitim Yöneticilerinin Yetiştirilmesi Sempozyumu (16-17 Mayıs 2002). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları Yayın No.191.
• Karstanje, P. ve Webber, C. F. (2008). Programs for school principal preparation in East Europe. Journal of Educational Administration, 46 (6), 739-751.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2014). Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Görevlendirilmelerine İlişkin Yönetmelik. Resmi Gazete, Sayı: 29026.
• MEB. (2013). Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticileri Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği. Resmi Gazete, Sayı: 28728.
• MEB. (2010). 18. Milli Eğitim Şurası Kararları. http://www.meb.gov.tr, 27/06/2014 tarihinde alındı.
• Merriam, S.B. (2009). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve etik. İçinde Turan, S. (Çev. Edt.), Nitel Araştırma Desen ve Uygulama için Bir Rehber (s. 199-228). Ankara: Nobel.
• National College for School Leadership [NCSL]. (2010). Recruiting Headteachers and Senior Leaders: Seven Steps to Success. National College for School Leadership, Nottingham.
• O’Neill, K., Fry, B., Hill, D. ve Bottoms, G. (2003). Good Principals Are The Key To Sccessful Schools: Six Strategies To Prepare More Good Principals. Atlanta: Southern Regional Education Board.
• Şişman, M. ve Turan, S. (2004). Dünyada eğitim yöneticilerinin yetiştirilmesine ilişkin bazı başlıca yönelimler ve Türkiye için çıkarılabilecek bazı sonuçlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2 (1), 13-26.
• Thody, A., Pashiardis, P., Johansson, O. ve Papanoum, Z., (2007). School principal preparation in Europe. International Journal of Education Management, 21 (1), 37-53.
• Walker, A. ve Kwan, P. (2012). Principal selection panels: strategies, preferences and perceptions. Journal of Educational Administration, 50 (2), 188-205.
• Wildy, H., Pepper, C. ve Guanzhong, L. (2011). Applying standards for leaders to the selection of secondary school principals. Journal of Educational Administration, 49 (3), 276 – 291.
• Yan, W. ve Ehrich, L. C. (2009) Principal preparation and training: A look at China and its issues. International Journal of Educational Management, 23(1), 51-64.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.