Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunları Algılarındaki Değişimin İncelenmesi: Kocaeli Örneği

Yıl 2018, Cilt: 44 Sayı: 44, 146 - 160, 01.07.2018

Elif Özata Yücel , Muhlis Özkan

Öz

Bu
çalışmada, fen bilimleri öğretmen adaylarının çevre sorunları algılarındaki
değişimi tespit etmek amacıyla, Kocaeli Üniversitesi’nde öğrenim gören 56
öğretmen adayına okulun ikinci sınıfında (2013) ve dördüncü sınıfında (2016),
iki kez Kelime İlişkilendirme Testi (KİT) uygulanmıştır. Veriler; “sebep”,
“sonuç”, “çeşit”, “önlem”, “endişe/karamsarlık” ve “diğer” olmak üzere altı
temada toplanarak değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçları, öğretmen
adaylarının çevre sorunu algısının, aldıkları derslere rağmen yeterli düzeye
ulaşamamış olduğunu ortaya koymaktadır. Fen Bilimleri öğretmen adaylarındaki bu
algı eksikliğinin önüne geçmek için, eğitim ve öğretimdeki eksikliklerine
odaklanmak ve bunların giderilmesine çalışmak faydalı olacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Boylamsal Çalışma, Çevre Eğitimi, Çevre Sorunları Algısı, Kelime İlişkilendirme

Examination of Changes in Environmental Problem Perceptions of Prospective Science Teachers: Sample of Kocaeli

Öz

In this study, in order to determine the change in environmental problem perceptions of prospective science teachers, the Word Association Test (WAT) was applied two times to 56 prospective science teachers, who are studying at Kocaeli University, in the second year (2013) and the fourth year (2016) of the school. The data were gathered and evaluated under six themes, namely “reason”, “result”, “variety”, “measure”, “concern/pessimism” and “other”. The study findings show that environmental problem perception of prospective teachers has not reached an adequate level despite the courses they take. It is necessary to focus on deficiencies in education and training and try to eliminate such deficiencies in order to prevent such lack of perception in prospective science teachers.

Anahtar Kelimeler

Longitudinal study, environmental education, environmental problem perception, word association, prospective science teachers

Kaynakça

• Abdullahi, İ.K.. ve Tuna, F. (2014). Nigerian students’ knowledge and perceptions about environmental problems and management: A case study of Kano State. International Journal of Scientific Knowledge (IJSK), 4(6), 26-34.
• Akınoğlu, O. & Sarı, A. (2009). İlköğretim programlarında çevre eğitimi. M. Ü. Atatürk Eğitim Bilimleri Dergisi, 30, 5-29.
• Alerby, E. (2000). A way of visualising children's and young people's thoughts about the environment: A study of drawings. Environmental Education Research, 6(3), 205-222.
• Atabek-Yiğit, E., Yılmazlar, M. ve Çetin, E. (2016).Investigation of classroom teacher candidates’ cognitive structures on some basic science concepts. European Journal of Education Studies, 1(4), 33-57.
• Bahar, M. ve Özatlı, N.S. (2003). Kelime iletişim test yöntemi ile lise 1. Sınıf ogrencilerinin canlıların temel bileşenleri konusundaki bilişsel yapılarının araştırılması. Balıkesir Universitesi Fen Bilimleri Enstitusu Dergisi, 5(2), 75–85.
• Bahar, M., Johnstone, A. H. ve Sutcliffe, R. G. (1999). Investigation of students' cognitive structure in elementary genetics through word association tests. Journal of Biological Education, 33(3), 134–141.
• Desjean-Perrotta, B., Moseley, C., ve Cantu, L.E. (2008). Preservice teachers' perceptions of the environment: Does ethnicity or dominant residential experience matter?. The Journal of Environmental Education, 39(2), 21-32.
• Duan, H. ve Fortner, R., W (2005). Chinese college students' perceptions about global versus local environmental issues. The Journal of Environmental Education, 36(4), 23-58.
• Ercan, F., Taşdere, A. ve Ercan, N. (2010). Kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla bilişsel yapının ve kavramsal değişimin gözlenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(2), 136-154.
• Erduran Avcı, D., Demirekin, M., Hare, O., Özlü, S. ve Özkan, İ. (2013). 8. Sınıf öğrencilerinin çevre sorunları algısının farklı tekniklerle incelenmesi. Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 1(2), 50-66.
• Ersoy, F. (2016). Fenomenoloji, içinde Eğitimde Nitel Araştırma Desenleri (Edi. Saban, A. ve Ersoy, A.). Ankara: Anı Yayıncılık.Genç, M., Genç, T., Ergenç, M. ve Erkuz, N. (2016). Environmental problem perception of 6th grade students. World Journal of Environmental Research, 6(1), 14-24.
• Gunston, R. F. (1980). Word association and the description of cognitive structure. Research in Science Education 10, 45-53.
• Gülüm, K. (2011). College students’ perceptions about the current and future environmental problems and their solutions. World Applied Sciences Journal, 12(7), 1067-1073.
• Kocataş, A. (2010). Ekoloji ve çevre biyolojisi. İzmir: Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları
• Kurtdede Fidan, N. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının yapılandırmacı kurama ilişkin algılarının belirlenmesi: fenomenografik bir çalışma. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(4), 263-282.
• Lang, J. (2000). Tracing changes in teacher environmental education understanding. Australian Journal of Environmental Education, 15/16, 59-67. in
• Loughland, T, Reid, A., and Petocz, P. (2002). Young people's conceptions of environment: A phenomenographic analysis. Environmental Education Research, 8(2), 187-197
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994).Qualitative Data Analysis. USA: Sage Publication.
• Moseley, C., Desjean-Perrotta, B., ve Utley, J. (2010). The draw-an-environment test rubric (DAET-R): Exploring pre-service teachers’ mental models of the environment. Environmental Education Research, 16(2), 189- 208.
• Nakiboğlu, C. (2008). Using word associations for assessing non major science students’ knowledge structure before and after general chemistry instruction: the case of atomic structure. Chemistry Education Research and Practice 9, 309-322.
• Oztas, F. ve Kalıpçı, E. (2009). Teacher candidates’ perception level of environmental pollutant and their risk factors. International Journal of Environmental &Science Education, 4(2), 185-195.
• Özata Yücel, E. ve Özkan, M. (2016). Determining the perceptions of pre-service science teachers regarding environmental problems through word association. International Journal of Learning and Teaching, 8(3), 164-173.
• Özata Yücel, E. ve Özkan, M. (2015). Determination of secondary school students’ cognitive structure, and misconceptions in ecological concepts throught word association test. Educational Research and Reviews, 10(5), 660-674.
• Özata Yücel, E. ve Özkan, M. (2014a). Fen bilimleri öğretmen adaylarının çevre algılarının kelime ilişkilendirme aracılığıyla belirlenmesi. E-International Journal of Educational Research, 5(4), 41-56.
• Özata Yücel, E., & Özkan, M. (2014b). Ekosistem, biyolojik çeşitlilik ve çevre sorunları konularıyla ilgili fen ve teknoloji öğretmen görüşlerinin öğretim tasarımı açısından değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 201, 165-182.
• Patton, M. Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods (second edition). USA: Sage Publications.
• Sadık, F., Çakan, H. ve Artut, K. (2011). Analysis of the environmental problems pictures of children from different socio-economical level. Elementary Education Online, 10(3), 1066-1080.
• Seçgin, F., Yalvaç, G. ve Çetin, T. (2010). İlköğretim 8. Sınıf öğrencilerinin karikatürler aracılığıyla çevre sorunlarına ilişkin algıları. International Conference on New Trends in Education and Their Implications. 11-13 November, 2010. Antalya-Turkey
• Senemoğlu, N. (2005). Gelişim öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya (12.Baskı). Gazi Kitabevi:Ankara.
• Shavelson, R. J. (1974). Methods for examining representations of a subject matter structure in a student’s memory. Journal of Research in Science Teaching 11(3), 231-249.
• Tanrıverdi, B. (2009). Sürdürülebilir çevre eğitimi açısından ilköğretimeğitim programlarının değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 34(151), 89-103.
• Tsai, C.C. ve Huang, C. M. (2002). Exploring students' cognitive structures in learning science: a review of relevant methods. Journal of Biological Education, 36(4), 163-169.
• UNESCO-UNEP, Intergovernmental conference on environmental education final report. 14-26 November 1977, Tibilisi, retrived from http://www.gdrc.org/uem/ee/EE-Tbilisi_1977.pdf
• Ürey, M. & Aydın, M. (2014). İlköğretim fen ve teknoloji programında yer alan çevre konularına yönelik bir program analizi. Kafkas Üniversitesi e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 37-50.
• Wagner, E. (1997). Environmental attitudes in the elementary grades: a bibliographic essay. ERIC Document Reproduction Service No. ED 412075.
• Yalçınkaya, E. (2013). İlköğretim 8. Sınıf öğrencilerine göre çevre sorunları: Nitel bir araştırma. Marmara Coğrafya Dergisi, 27, 416-439.
• Yardımcı, E. ve Bağcı Kılıç, G. (2010). Çocukların gözünden çevre ve çevre sorunları. İlköğretim Online, 9(3),1122-1136.
• Yavetz, B.,Goldman, D., & Pe’er, S. (2014). How do preservice teachers perceive ‘environment’ and its relevance to their area of teaching?. Environmental Education Research, 20(3),354-371.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. 2008. Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, O., Boone, W. J. ve Anderson, H. O. (2004). Views of elementary and middle school Turkish students toward environmental issues. International Journal of Science Education, 26(12), 1527-1546.
• YÖK (2006). Eğitim Fakültesi Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları. http://www.yok.gov.tr/ adresinden alınmıştır.