İlkokul Matematik Öğretim Programı Dersi Kazanımlarının Yenilenen Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 48, 15 - 36, 07.01.2020

Osman Aktan

https://doi.org/10.9779/pauefd.523545

Cited By: 24

Öz

Bu araştırmanın amacı, İlkokul Matematik Öğretim
Programında yer alan kazanımların 
Yenilenmiş Bloom Taksonomisine göre taksonomik düzeylerini
belirlemektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden  doküman
incelemesi kullanılmıştır. Araştırma verileri, 2018 yılında güncellenen
İlkokul Matematik Dersi Öğretim Programı kazanımlarından elde edilmiştir.
Çalışmada 2018 yılında yayınlanan İlkokul Matematik  Dersi Öğretim Programında (1. - 4.sınıflar)
yer alan 229 kazanımın Yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne göre
taksonomik düzeyleri belirlenmiştir. Verilerin analizinde içerik analizi
tekniği kullanılmıştır Sınıf düzeyinde kazanımlar Yenilenmiş Bloom
Taksonomisine göre incelenmiş, kazanımlar taksonominin alt basamaklarına göre
karşılıkları belirlenmiş ve frekans olarak listelenmiştir. Araştırma
bulgularına göre, İlkokul Matematik Öğretim Programında yer alan 1-4.sınıf  ders 
kazanımların  alt düzey
bilişsel  basamakları içeren uygulama, anlama ve hatırlama gibi alt düzey
basamaklarda  yoğunlaştığı,
analiz, yaratma ve değerlendirme  gibi
üst düzey bilişsel basamakları içerin kazanımların az olduğu belirlenmiştir. Araştırma bulguları ilkokulda sınıf
düzeyinde öğrencilere yönelik hazırlanan kazanımlarda üst düzey bilişsel
basamakları  içeren kazanımlara da daha fazla yer verilmesi önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İlkokul, matematik dersi öğretim programı, Bloom taksonomisi, kazanım

Investigation of Primary School Mathematics Curriculum Lesson Acquisitions According to Renewed Bloom Taxonomy

Öz

The purpose of this research is to determine the taxonomic levels of the acquisitions in Primary School Mathematics Teaching Program according to the revised Bloom Taxonomy. Qualitative research methods used in the research documented review. In this study, the qualitative research approach was adopted and the research data were collected by the technique of document review. The research data were derived from the acquisitions of the Elementary School Mathematics Curriculum updated in 2018. The taxonomic levels of the 229 acquisitions in the study, which were published in the Primary School Mathematics Teaching Program (1st - 4th grades) published in 2018, were determined according to the Revised Bloom Taxonomy. In the analysis of the data, content analysis technique was used. Classroom acquisitions have been examined according to the revised Bloom Taxonomy; the equivalents of the acquisitions are determined according to the lower steps of the taxonomy and are listed as frequency. According to research findings, it was determined that the acquisitions of 1-4th-grade course in Primary School Mathematics Teaching Program are concentrated in lower level steps such as application, understanding, and remembering which includes lower level cognitive steps, and acquisitions including higher-level cognitive steps such as analysis, creation, and evaluation. The research findings suggest that higher grade cognitive steps should be included in the acquisitions prepared for the students at the class level in primary school.

Anahtar Kelimeler

Primary school, mathematics course curriculum, Bloom taxonomy, acquisitions

Kaynakça

• Akyüz, Y. (2004). Türk Eğitim Tarihi. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Aktan, O., & Sevinç, Ö.S. (2018). İlkokul Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı ders kazanımlarının yenilenen Bloom Taksonomisine i̇ncelenmesi. II. Uluslararası Multidispiliner Çalışmaları Kongresi, Adana. 4-5 Mayıs 2018.
• Altun, M. (2013). Eğitim fakülteleri ve sınıf öğretmenleri için matematik öğretimi (18.baskı). Bursa: Aktüel Alfa.
• Anderson, L.W.& Krathwohl, D. R. (Eds.). (2001). Taxonomy for learning, teaching and assessing: A revision of bloom's taxonomy of educational objectives. Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.
• Anderson, L. W. & Krathwohl, D. R.& diğ. (Eds.) (2010). Öğrenme, öğretim ve değerlendirme ile ilgili bir sınıflama. Bloom’un eğitimin hedefleri ile ilgili sınıflamasının güncelleştirilmiş biçimi. (Çev. D. A. Özçelik). Ankara: Pegem Akademi.
• Arı, A. (2013). Bilişsel Alan Sınıflamasında Yenilenmiş Bloom, SOLO, Fink, Dettmer Taksonomileri Ve Uluslararası Alanda Tanınma Durumları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (2), 259-290.
• Arı, A., & Gökler, Z.S. (2012). İlköğretim fen ve teknoloji dersi kazanımları ve SBS sorularının yeni Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde. 20-30 Haziran 2012.
• Arı, A., & İnci T. (2015). Sekizinci Sınıf Fen Ve Teknoloji Dersine İlişkin Ortak Sınav Sorularının Değerlendirilmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (4), 17-50.
• Aslan, M., & Atik, U. (2018). 2015 Ve 2017 İlkokul Türkçe Dersi Öğretim Programı Kazanımlarının Revize Edilmiş Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(1), 528-547.
• Ayvacı, H., & Türkdoğan, A., (2010). Yeniden Yapılandırılan Bloom Taksonomisine Göre Fen Ve Teknoloji Dersi Yazılı Sorularının İncelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(1).13-25
• Baş, G., & Beyhan, Ö.(2012). Seviye Belirleme Sınavı (SBS) İngilizce Sorularının Bilişsel Alan Taksonomisine Göre Değerlendirilmesi. Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, 31 (2), 1-18.
• Bloom, B. S. (1956). Taxonomy of educational objectives, the classification of educational goals, handbook I: Cognitive Domain. New York: David McKay Company.
• Bowen, A. G. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9 (2), 27-40.
• Bümen, N. T. (2006). Program Geliştirmede Bir Dönüm Noktası: Yenilenmiş Bloom Taksonomisi. Eğitim ve Bilim, 31 (142), 3-14.
• Cangüven, H. D., Öz, O., Binzet, G. & Avcı, G. (2017). Milli Eğitim Bakanlığı 2017 Fen Bilimleri Taslak Programının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi. International Journal of Eurasian Education and Culture, 2, 62-80.
• Çalışkan, H. (2011). Öğretmenlerin Hazırladığı Sosyal Bilgiler Dersi Sınav Sorularının Değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 36 (160), 120-132
• Çevik, Ş. (2010). Ortaöğretim 9, 10 ve 11. sınıf fizik ders kitaplarında bulunan sorular ile 2000- 2008 yılları arasında öğrenci seçme ve yerleştirme sınavlarında sorulan fizik sorularının Bloom taksonomisi açısından incelenmesi ve karşılaştırılması.Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi.Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
• Çiftçi, Ö. (2010). İlköğretim Türkçe Öğretim Programında 5. Sınıfa Ait Okuduğunu Anlama Kazanımlarının Bilişsel Beceriler Yönünden Değerlendirilmesi. Journal of Türklük Bilimi Araştırmaları, 27(2), 161-184.
• Çintaş-Yıldız, D. (2015). Türkçe Dersi Sınav Sorularının Yeniden Yapılandırılan Bloom Taksonomisine Göre Analizi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 14 (2), 479-497.
• Çolak, K., & Demircioğlu, İ.H. (2010). Tarih Dersi Sınav Sorularının Bloom Taksonomisinin Bilişsel Alan Düzeyi Açısından Sınıflandırılması. Milli Eğitim Dergisi, 187 (7) 160-171.
• Dalak, O. (2015). TEOG sınav soruları ile 8. sınıf öğretim programlarındaki ilgili kazanımların yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi.Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep
• Demir, P. (2015). Yenilenmiş Bloom taksonomisi'ne göre 2005 yılı sosyal bilgiler öğretim programında yer alan kazanımlar ve seviye belirleme sınav soruları. Yüksek Lisans Tezi. On dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Demir, Ö. (2016). Ortaokul Öğrencilerinde Problem Çözme Ve Bilişsel Farkındalık Beceri Düzeylerinin İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24 (2), 789-802.
• Demirel, Ö. (2009). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme (12. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Dursun, A. (2014). YGS 2013 matemetik soruları ile ortaöğretim 9.sınıf matematik sınav sorularının Bloom Taksonomisi ve öğretim programına göre değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Dursun, A., & Parim-Aydın.G., (2014). YGS 2013 Matematik Soruları İle Ortaöğretim 9. Sınıf Matematik Sınav Sorularının Bloom Taksonomisine Ve Öğretim Programına Göre Karşılaştırılması. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4, (1), 16-37.
• Eroğlu, D., & Sarar-Kuzu, T. (2014). Türkçe Ders Kitaplarındaki Dil Bilgisi Kazanımlarının Ve Sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre Değerlendirilmesi. Başkent Üniversitesi Eğitim Dergisi, 1 (1), 72-80. Ertürk, S. (1994). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Meteksan.
• Eyüp, B. (2012). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Hazırladığı Soruların Yeniden Yapılandırılan Bloom Taksonomisine Göre Değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20 (3), 965-982.
• Gazel, A.A., & Erol, H. (2011). İlköğretim 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Programındaki Kazanımların Taksonomik Açıdan Değerlendirilmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5 (2), 202-222.
• Geçit, Y., & Yarar, S.(2010). Coğrafya Ders Kitaplarındaki Sorular İle Çeşitli Coğrafya Sınav Sorularının Bloom Taksonomisine Göre Analizi. Marmara Coğrafya Dergisi, 22, 154-167.
• Gezer, M., Şahin, İ. F., Sünkür, M. Ö. & Meral, E. (2014). 8. Sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi Ve Atatürkçülük Dersi Öğretim Programı Kazanımlarının Revize Edilmiş Bloom Taksonomisine Göre Değerlendirilmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (1), 433-455.
• Girgin, E. (2012). İlköğretim 2. Kademe fen ve teknoloji ters kitaplarındaki ünite sonu değerlendirme sorularının incelenmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
• Gökler, Z.S., Aypay, A. & Arı, A. (2012). İlköğretim İngilizce Dersi Hedefleri Kazanımları SBS Soruları Ve Yazılı Sınav Sorularının Yeni Bloom Taksonomisine Göre Değerlendirilmesi. Eğitimde Politika Analizi Dergisi, 1 (2), 115-133.
• Gökulu, A. (2015). Fen Ve Teknoloji Öğretmenlerinin Yazılı Sınav Soruları İle TEOG Sınavlarında Sorulan Fen Ve Teknoloji Sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi. Route Educational and Social Science Journal, 2 (2), 434-446.
• Güleryüz, H., & Erdoğan, İ.(2018). Ortaokul Fen Bilimleri Dersi Sınav Sorularının Bloom’un Bilişsel Alan Taksonomisine Göre Değerlendirilmesi: Muş İli Örneği. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (1) 43-49
• Güven, Ç., & Aydın, A . (2017). Yedinci Sınıf Fen Ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı Sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisi Bakımından Analizi Ve Değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (35), 223-233.
• Kablan, Z., Baran, T., & Hazer, Ö. (2013). İlköğretim Matematik 6-8 Öğretim Programında Hedeflenen Davranışların Bilişsel Süreçler Açısından İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFA ), 14 (1), 347-366.
• Kahramanoğlu, E. (2013). İlköğretim fen ve teknoloji ders kitaplarının Bloom Taksonomisi açısından değerlendirilmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kahramanoğlu, R., & Deniz, T. (2017). An investigation of the relationship between middle school students’ metacognitive skills, mathematics self-efficacy and mathematics achievement, Inonu University Journal of the Faculty of Education, 18 (3), 189-200. DOI: 10.17679/inuefd.334285.
• Kaplan, A., Duran, M , Baş, G . (2016). Ortaokul Öğrencilerinin Matematiksel Üstbiliş Farkındalıkları İle Problem Çözme Beceri Algıları Arasındaki İlişkinin Yapısal Eşitlik Modeliyle İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (1), 0-0. DOI: 10.17679/iuefd.17119785
• Karakelle, S. (2012). Üst Bilişsel Farkındalık, Zekâ, Problem Çözme Algısı Ve Düşünme İhtiyacı Arasındaki Bağlantılar. Eğitim ve Bilim, 37 (164), 237–250.
• Karaman, M., & Bindak, R. (2017). İlköğretim Matematik Öğretmenlerinin Sınav Soruları İle TEOG Matematik Sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne Göre Analizi. Curr Res Educ, 3 (2), 51-65.
• Kramarski B., Mevarech Z.R. & Arami M. (2002) The effects of metacognitive training on solving mathematical authentic tasks. Educational Studies in Mathematics, 49 (2), 225–250.
• Krathwohl, D. R. (2009). Bloom Taksonomisinin Revizyonu: Genel Bir Bakış (çev. D. Köğce, M. Aydın ve C. Yıldız). İlköğretim Online, 8 (3), 1-7.
• Köğce, D., & Baki, A. (2009). Farklı Türdeki Liselerin Matematik Sınavlarında Sorulan Soruların Bloom Taksonomisine Göre Karşılaştırılması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17 (2), 557-574.
• Kuzu, T. S. (2013). Türkçe Ders Kitaplarındaki Metin Altı Sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisindeki Hatırlama Ve Anlama Bilişsel Düzeyleri Açısından İncelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 37 (1), 58-76.
• Minisker, M. (2006). Matematiğin doğası, yapısı ve işlevi. H.Gür (Ed.), Matematik öğretimi içinde (s.11-17). İstanbul: Lisans.
• MEB (2015). Temel eğitimden ortaöğretime geçiş ortak sınav başarısının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ankara: MEB Yayınları. http://odsgm.meb.gov.tr/test/analizler/docs/Ortak-Sinavlar-Arastirma-Raporu.pdf sayfasından erişilmiştir.
• MEB.(2016). PISA 2015 ulusal rapor. Ankara: MEB Yayınları. http://odsgm.meb.gov.tr/test/analizler/docs/PISA/PISA2015_Ulusal_Rapor.pdf sayfasından erişilmiştir.
• MEB.(2018). Matematik Dersi Öğretim Programı. http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=329 (Erişim tarihi: 08 Temmuz 2018) adresinden elde edilmiştir.
• Miles, M. B. & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook. (2nd Edition). Calif. : SAGE Publications.
• Mullis, I. V. S., Martin, M. O., Fierros, E. G., Goldberg, A. L., & Stemler, S. E. (2000). Gender differences in achievement: lEA’s third ınternational mathematics and science study (TIMSS). Chestnut Hill, MA: Boston College. https://timssandpirls.bc.edu/timss sayfasından erişilmiştir.
• Mullis, I.V.S., Martin, M.O., & Foy, P. (2008). TIMSS 2007 International Mathematics report: findings from IEA’s trends in ınternational mathematics and science study at the fourth and eighth grades. Chestnut Hill, MA: TIMSS & PIRLS International Study Center, Boston College. https://timss.bc.edu/TIMSS2007/intl_reports.html sayfasından erişilmiştir.
• Mullis, I.V.S., Martin, M.O., Foy, P. & Hooper, M. (2016). TIMSS 2015 international results in mathematics. Chestnut Hill, MA: TIMSS & PIRLS International Study Center, Boston College. http://timssandpirls.bc.edu/timss2015 sayfasından erişilmiştir.
• Olkun, S., & Toluk Uçar, Z. (2014). İlköğretimde etkinlik temelli matematik öğretimi (6.baskı). Ankara: Eğiten Kitap.
• Omar, N., Haris, S. S., Hassan, R., Arshad, H. Rahmat, M., Ainun-Zainal, N.F. & Zulkifli, R. (2012). Automated Analysis of Exam Questions According To Bloom’s Taxonomy. UKM Teaching and Learning Congress 2011. Procedia - Social and Behavioral Sciences, (59), 297–303.
• Ornstein, A. C., & Hunkins, F.P. (2004). Curriculum foundations: Principles and theory. Boston: Allyn and Bacon.
• Özçelik, D.A ( 2013). Test hazırlama klavuzu. Ankara: Pegem.
• Özdemir, S. M., Altıok, S. & Baki, N.(2015). Bloom’un Yenilenmiş Taksonomisine Göre Sosyal Bilgiler Öğretim Programı Kazanımlarının İncelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4 (3) 363-375.
• Schlesinger, J., & Persky, A. (2015). Faculty learning community. Bloom’s taxonomy in action (Erişim tarihi: 07 Temmuz 2018). https://www.mededportal.org/publication/10031.
• Schoenfeld, A. H. (1985). Mathematical problem solving. Orlando, FL: Academic Press.
• Sönmez, Ö. F., Koç, H. & Çifçi, T. (2013). ÖSS, YGS Ve LYS Sınavlarındaki Coğrafya Sorularının Bloom Taksonomisi Bilişsel Alan Düzeyi Açısından Analizi. Karadeniz Araştırmaları, (36), 257-275.
• Şanlı, C., & Pınar, A. (2017). Sosyal Bilgiler Dersi Sınav Sorularının Yenilenen Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi. İlköğretim Online, 16 (3), 949-959.
• Şenses, A. (2008). İlköğretim 6. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarındaki soruların kapsam-geçerlilik ve Bloom Taksonomisi’ne göre analizi. Yüksek lisans Tezi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• Tahaoğlu, A. (2014). Ortaöğretim Türk edebiyatı dersi öğretim programı kazanımlarının bilişsel açıdan incelenmesi. Yüksek lisans Tezi. Bilkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tanık, N., & Saraçoğlu, S. (2011). Fen Ve Teknoloji Dersi Yazılı Sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi. TÜBAV Bilim Dergisi, 4 (4), 235-246.
• Tekin, H. (2009). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınevi.
• Tolan, Y. (2011). Seviye belirleme sınavı (SBS) Sorularının fen ve teknoloji dersi öğretim programına uygunluğu ve Bloom Taksonomisine göre incelenmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Topçu, E. (2017). TEOG Tarih Sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre Analizi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, (9), 321-335. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/goputeb/issue/34356/381023.
• Tutkun, Ö. F. (2012). An overview on Bloom’s revised taxonomy. Sakarya University Journal of Education, 2 (1), 14-22.
• Tutkun, Ö. F., Demirtaş, Z., Erdoğan, D. G. & Arslan, S. (2010). Bloom Orijinal Bilişsel Alan Sınıflaması İle Yenilenmiş Sınıflamanın Karşılaştırılması. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (10), 350-359.
• Üner, S. (2010). IX. ve X.sınıf kimya ders kitaplarındaki ve kimya sınavlarındaki soruların Bloom taksonomisine göre analizi ve öğrencilerin bilişsel düzeyleriyle ilişkinin tespit edilmesi. Yüksek lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Üner, S., Akkuş, H. ve Kormalı, F. (2014). Ortaöğretim Kimya Ders Kitaplarındaki Ve Sınavlarındaki Soruların Bilişsel Düzeyi Ve Öğrencilerin Bilişsel Düzeyiyle İlişkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 (1), 137-154.
• Varış, F. (1998) . Eğitimde program geliştirme. Ankara: Alkım Yayınevi.
• Yaz, Ö. V., & Kurnaz, M. A. (2017). 2013 Fen Bilimleri Öğretim Programının İncelenmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, (5), 173-184.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Zorluoğlu,S.L., Kızılaslan, A. & Sözbilir, M. (2016). Ortaöğretim Kimya Dersi Öğretim Programı Kazanımlarının Yapılandırılmış Bloom Taksonomisine Göre Analizi Ve Değerlendirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 10 (1), 261-279.
• Zorluoğlu, S., Şahintürk, A. & Bağrıyanık, K. (2017). Analysis and evaluation of science course curriculum learning outcomes of the Year 2013 according to the Revised Bloom Taxonomy. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (1), 1-15. DOI: 10.14686/buefad.267190.