Öğretmenlerin Örgütsel Destek Algılarının Okullarındaki İletişim İklimine Yönelik Algıları Üzerindeki Rolü

Yıl 2020, Cilt: 48, 271 - 284, 07.01.2020

Sıdıka Gizir , Merve Fakiroğlu

https://doi.org/10.9779/pauefd.578125

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin
öğretimsel, yönetsel ve adalet boyutlarında algıladıkları örgütsel desteğin
okullarındaki iletişim iklimine yönelik algılarını yordayıp yordamadığını
incelemektir. Çalışmanın örneklemini Hatay ili merkez ilçeleri olan Antakya ve
Defne’deki ilköğretim okullarında görev yapmakta olan toplam 405 (222 kadın,
183 erkek) öğretmen oluşturmaktadır. Çalışmanın verileri Costigan ve Schmeidler
(1987) tarafından geliştirilip Özden (2009) tarafından Türkçeye uyarlanan
“İletişim İklimi Envanteri” ile Çobanoğlu ve Derinbay (2011) tarafından
geliştirilen “Algılanan Örgütsel Destek Ölçeği” aracılığıyla elde edilmiştir.
Verilerin analizinde çoklu regresyon analizi yöntemi kullanılmıştır. Elde
edilen bulgular, algılanan örgütsel desteğin alt boyutlarından olan yönetimsel
destek algısı ve adalet algısının, öğretmenlerin okullarındaki destekleyici ve
savunmacı iletişim iklimi algısını yordayan önemli değişkenler olduğunu
göstermektedir. Ancak algılanan örgütsel desteğin alt boyutlarından olan
öğretimsel desteğin ise öğretmenlerin iletişim iklimine yönelik algılarını
yordayıcı bir değişken olmadığı görülmüştür. Söz edilen bulgular konu üzerine
oluşan alanyazın dikkate alınarak tartışılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

algılanan örgütsel destek, destekleyici iletişim iklimi

The Role of Teachers' Perceived Organizational Support on Their Perceptions of Communication Climate in Their Schools

Öz

The
present study aims to examine the extent to which teachers’ perceived
organizational support regarding instructional support, administrative support
and justice predicted their perceptions on communication climate in their
schools. The sample of this study consisted of 405 (222 female, 183 male) primary
and secondary school teachers in Antakya and Defne districts of Hatay province
in Turkey. The data of the study were obtained through "Communication
Climate Inventory" which is developed by Costigan and Schmeidler (1987)
and adapted into Turkish by Özden (2009), and "Perceived Organizational
Support Scale" developed by Çobanoğlu and Derinbay (2011). Multiple
regression analysis was used to analyze the data. The results showed that
perceived administrative support and justice as sub-dimensions of perceived
organizational support were important predictive variables of teachers’
perceived supportive and defensive communication climate in their schools.
However, it was observed that instructional support was not a predictive
variable of teachers’ perceived communication climate. The results obtained are
discussed by considering the related literature.

Anahtar Kelimeler

perceived organizational support, supportive organizational climate, defensive, communication climate

Kaynakça

• Ahsanul, M. I. (2013). The role of communication climate in organizational effectiveness. International Journal of Scientific & Engineering Research, 4(7), 155-156.
• Altınkurt, Y. ve Yılmaz, K. (2011). Ortaöğretim okulu öğretmenlerinin öğretmenlerin liderlik davranışlarına ilişkin görüşleri. Journal of Qafqaz University, 32, 104-113.
• Aydın, İ. (2011). Öğretmenlik Meslek Etiği. <blogspot.com. 09.2011> adresinden 12 Mart 2016 tarihinde elde edilmiştir.
• Barutçu, K. (2015). Kamu Personelinde Algılanan Örgütsel Desteğin Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Özdeşleşme Düzeyleri İle İlişkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Bilir, P.F. (2005). Gençlik ve spor genel müdürlüğü’nün örgüt iklimi ve çalışanların katılımla ilgili algılamaları (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı.
• Book, C. L., Albrecht, T. L., Atkin, C., Bettinghaus, E. P., ve Donohue, W. A. (1980). Human communication: Principles, contexts, and skills. NewYork: St. Martin’s.
• Buchholz, W. (2001). Open communication climate. Erişim Tarihi: 06. 01. 2017, http://www.pdx.edu/sites/www.pdx.edu.cae/files/Workplace.pdf
• Büyükgöze, H. (2014). Lise Öğretmenlerinin Görüşlerine Göre Algılanan Örgütsel Destek ve Psikolojik Sermaye İlişkisi (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Costigan, I. J. ve Schmeidler, M. (1987). Exploring supportive and defensive communication climates. In Jones, J.E. ve Pfeiffer (Ed), The 1984 Annual Developing Human Resources (ss.112-119). San Diego: University Associates.
• Çetin, S. (2012). Örgütsel iletişimin değerlendirilmesi: Belediyelere dair uygulamalı bir çalışma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(3), 185-204.
• Çobanoğlu, F. ve Derinbay, D. (2011). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin algıladıkları örgütsel destek düzeyleri. PAU Eğitim Fakültesi Dergisi, (40): 176-190
• Demir, M. (2012). Örgütsel destek, örgütsel bağlılık ve işten ayrılma eğilimi ilişkisi: Havalimanı yer hizmetleri işletmelerine yönelik bir araştırma. İş Güç Endüstri İlişkiler ve İnsan Kaynakları Dergisi, 14 (1), 47-64.
• Derinbay, D. (2011). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin algıladıkları örgütsel destek düzeyleri (Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Eğriboyun, D. (2013). Ortaöğretim okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin örgütsel güven, örgütsel destek ve örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki, Bolu ili örneği (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Eisenberger, E.M., Fasolo, P. ve Lamastro, D. (1990). Perceived organizational support and employee diligence, commitment and innovation. Journal of Applied Psychology, 75, 51-59.
• Forward, G. L., Czech, K. ve Lee, C. M. (2011). Assessing Gibb's supportive and defensive communication climate: An examination of measurement and construct validity. Communication Research Reports, 28(1), 1-15. doi: 10.1080/08824096.2011.541360
• Gedik Dinç, R. ve Gizir, S. (2019). Öğrencilerin bakış açısından öğretim elemanlarının sınıf içindeki etik dışı davranışları. Yükseköğretim Dergisi, 9(1), 29–39 doi:10.2399/yod.18.033
• Gibb, J.R. (1961). Defensive communication. Journal of Communication, 11, 141-148.
• Gizir, S. (2007). Üniversitelerde örgüt kültürü ve örgüt içi iletişim üzerine bir derleme çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 50, 247-268.
• Gizir, S. ve Köksal, E. K. (2014). İlköğretim okulu öğretmenlerinin iletişim doyumlarının incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 89-108. DOI: 10.17679/iuefd.33325
• Goldhaber, G.M. (1993) Organizational Communication, 6th ed. Madison: Brown and Benchmark.
• Guzley, R. M. (1992). Organizational climate and communication climate: predictors of commitment to the organization. Management Communication Quarterly, 5, 379-402.
• Gül, Ö. (2012). Örgütsel İklim ve İletişim İklimi Arasındaki Etkileşim: OMU Vakfı İşletmelerinde Bir Araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Hassan, B., Maqsood, A. ve Riaz, N. M. (2011). Relatıonshıp between organızatıonal communıcatıon clımate and ınterpersonal conflıct management styles. Pakistan Journal of Psychology, 42(2), 23-41.
• Hussein, A., Mohammed. R. (2013). Communication Climate and Organizational Performances: A Comparison Studies Between Two Public Organizations. Erişim Tarihi: 07.01.2017, https://translate.google.com.tr/translate?hl=tr&sl=en&u=https://www.researchgate.net/profile/Rosli_Mohammed/publication/236133199_Communication_Climate_and_Organizational_Performances/links/0c96051642aece7bef000000&prev=search
• Keenan, J. P. (1988). Communication climate, whistle-blowing and the first level manager: A preliminary study. Academy of Management Proceedings, 5, 247-251.
• Kowalski, T. J. (2000). Cultural change paradigms and administrator communication. Contemporary Education, 71(2), 4-12.Larsen, S. ve Folgero, S.I. (1993). Supportive and defensive communication. International Journal of Contemporary Hospital Management, 5 (3), 22-25.
• Moran, T. E. ve Wolkwein, F.S. (1992). The cultural approach to the formation of organizational climate. Human Relations, 45, 19-47.
• Ökten, B. (2015). Algılanan örgütsel destek ve psikolojik sahiplenme arasındaki ilişki ve bu ilişkide örgütsel adaletin rolü. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(2), 113-140.
• Özden, T. (2009). İlköğretim Okullarında Çalışan Öğretmenlerin Okullarındaki İletişim İklimine Yönelik Algıları (Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Özden, T. ve Gizir, S. (2013). İlköğretim okulu öğretmenlerinin okullarındaki iletişim iklimine yönelik algılarının incelenmesi. Eğitim Yöneticileri ve Uzmanları Derneği & Balıkesir Üniversitesi tarafından 03-05 Ekim 2013 tarihinde Balıkesir/Burhaniye’de düzenlenen EYFOR – IV Eğitim Yönetimi Forumu’nda sözlü bildiri olarak sunulmuş ve tam metin olarak yayınlanmıştır.
• Robertson, E. (2003). How to use a communication climate model. Stratejic Communication Management, 7, 24-27.
• Smidts, A., Pruyn, H. ve VanRiel, M. (2001). The impact of employee communication and perceived external prestige on organizational identification. Academy of Management Journal, 49, 1051-1062.
• Turgut, H. (2014). Algılanan örgütsel desteğin işletme performansına etkisinde iç girişimciliğin aracılık rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 6(3), 29-62.
• Ulukuş, K. S. (2010). Örgütsel İletişim Örüntüsünün Kurum İçi İlişkilerdeki Önemi: Aksaray İl Emniyet Teşkilatında Uygulamalı Bir Çalışma (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Welsch, H.P. ve LaVan, H. (1981). Inter-relationships between organizational commitment and job characterstics, job satisfaction, professional behaviour and organizational climate. Human Relations, 34, 1079-1089.
• Yüksel, İ. (2006). Örgütsel destek algısı ve belirleyicilerinin işten ayrılma eğilimi ile ilişkisi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 35(1), 7-32.