Investigation of Factors Affecting Young People's Five Times of Prayer by CHAID Analysis Method

Yıl 2022, , 1016 - 1029, 31.12.2022

Hüdanur Demir , Mehmet Çınar

https://doi.org/10.17859/pauifd.1205116

Cited By: 1

Öz

The primary purpose of this study is to examine young people's five-time daily prayer status in terms of various variables. The method of the study is correlational research from quantitative research designs. The study's data collection tool is a questionnaire form developed by the researchers and it consists of socio-demographic factors that are expected to affect the dependent variable. Of the examples, 366 (82.9%) are women, and 76 (17.2%) are men. In the study, the CHAID analysis was applied to determine the effect of independent variables (predictor) on the dependent variable (predicted). In the study, 257 (58.1%) of young people have " I always perform prayer", 161 (36.4%) said "I perform prayer sometimes” and 24 (5.4%) "I never perform prayer". The subsets that best describe the five-time daily prayer status of young people are the self-perception of religiousness, the state of making up missed prayers, and the status of whether their friends perform prayer or not.

Anahtar Kelimeler

psychology of religion, youth, worship, prayer, CHAID analysis

Gençlerin Beş Vakit Namaz Kılma Durumlarını Etkileyen Faktörlerin CHAID Analiz Yöntemi ile İncelenmesi

Öz

Bu çalışmanın temel amacı gençlerin beş vakit namaz kılma durumlarını çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Çalışmanın yöntemi ise nicel araştırma desenlerinden ilişkisel araştırmadır. Çalışmanın veri toplama aracı araştırmacılar tarafından geliştirilen ve bağımlı değişkeni etkilemesi beklenen sosyo-demografik faktörlerden oluşan anket formudur. Örneklemin 366’sı (%82,9) kadın, 76’sı (%17,2) erkektir. Çalışmada bağımsız değişkenlerin (yordayan) bağımlı değişken (yordanan) üzerindeki etkisini belirlemek için CHAID analizi uygulanmıştır. Çalışmada gençlerin beş vakit namaz kılma durumları 257’si (%58,1) “her zaman kılarım”, 161’i (%36,4) “ara sıra kılarım” ve 24’ü (%5,4) “hiçbir zaman kılmam” şeklindedir. Gençlerin beş vakit namaz kılma durumlarını en iyi açıklayan alt kümeler ise sırasıyla öznel dindarlık algısı, kaza namazı kılma durumu ve arkadaş çevresinin namaz kılma durumudur.

Anahtar Kelimeler

din psikolojisi, gençlik, ibadet, namaz, chaid analizi

Kaynakça

• Akyüz, İsmail. “Türkiye’de Gençlik, Din ve Değerler Konusunda Yapılan Ampirik Araştırmaların Yöntem ve İçerik Analizi”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 16/30 (Aralık 2014), 183-202.
• Aydın, Ali Rıza. “İnanma İhtiyacı ve Dinî Ritüellerin Psikolojik Değeri”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 9/2 (Nisan 2009), 87-100.
• Certel, Hüseyin. “İslami İbadetlerin Psiko-Sosyal İşlevleri”. EKEV Akademi Dergisi 1/3 (1998), 149-156.
• Dağcı, Abdullah. “Hz. Muhammed’in Yaşlılara ve Yaşlılığa Yaklaşımı Üzerine Sosyo-Psikolojik Bir İnceleme”. Türk Din Psikolojisi Dergisi /1 (Haziran 2020), 71-88.
• Dağcı, Abdullah. “Huzurevi Yaşlılarının Psiko-sosyal Uyumu ve Manevi Gereksinimleri”. İlahiyat Araştırmaları Dergisi /12 (Aralık 2019), 23-44.
• Gök, Hülya. "Düzenli Namaz Kılma ve Kılmama ile Ruh Sağlığı Arasındaki İlişki". İhya Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi 5/1 (Ocak 2019), 134-160.
• Hayta, Akif. "U.Ü. İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin İbadet ve Ruh Sağlığı (Psiko-Sosyal Uyum) İlişkisi Üzerine Bir İnceleme". Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9/1 (Ocak 2000).
• İmamoğlu, Abdulvahit- Ferşadoğlu, Saliha. "Psikolojik Açıdan Ergenlerde Dini Tutum ve Davranışların Tahlili". Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/1 (Ekim 2016), 19-40.
• Karaca, Faruk. Din Psikolojisi. Trabzon: Eser Ofset Matbaacılık, 3.Basım, 2017.
• Karacoşkun, M. Doğan. "Dinî İnanç-Dinî Davranış İlişkisine Sosyo-Psikolojik Yaklaşımlar". Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 4/3 (Haziran 2004), 23-36.
• Karasar, Niyazi. Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel, 35. Basım, 2020.
• Katar, Mehmet. "Dinlerde Günlük İbadet Uygulamaları". Dini Araştırmalar Dergisi 1/1 (Haziran 1998), 59-75.
• Kayri, Murat - Boysan, Murat. “Araştırmalarda Chaid Analizinin Kullanımı ve Baş Etme Stratejileri ile İlgili Bir Uygulama”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 40/2 (2007), 133-149.
• Kimter, Nurten. "Namaz ve Ahlakȋ Olgunluk İlişkisi". Dini Araştırmalar 19/50 (Aralık 2016), 103-133. https://doi.org/10.15745/da.280602
• Kimter, Nurten. "Üniversiteli Gençlerde Dindarlık ile Benlik Saygısı Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma". Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2/2 (Aralık 2011), 39-60.
• Kimter, Nurten. “Namaz ve Psikolojik İyi Olma Arasındaki İlişki Üzerine Bir İnceleme”, EKEV Akademi Dergisi 68 (2016), 299-332.
• Koç, Mustafa. “Din Psikolojisi Açısından Ergenlik Döneminde Dua ve İbadet Psikolojisinin Gelişimi” EKEV Akademi Dergisi 9/25 (2005), 75-88.
• Kuşat, Ali. "Bedensel İbadetlere Psikofizyolojik Bir Yaklaşım". Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 29/2 (Şubat 2011) 21-36.
• Öztürk, Eyüp Ensar. "Üniversite Öğrencilerinde İyimserlik, Dindarlık ve Dini Yönelim İlişkisi".İslâmî İlimler Dergisi 12/3 (Güz 2017), 165-190.
• Şata, Mehmet - Çakan, Mehtap. “CHAID Analizi ve Lojistik Regresyon Analizi Sonuçlarının Karşılaştırılması”. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi 33 (2018), 48-56. http://dx.doi.org/ 10.14582/DUZGEF.1876
• Yapıcı, Asım- Kayıklık, Hasan. " Ruh Sağlığı Bağlamında Dindarlığın Öz Saygı ve Kaygı ile İlişkisi: Çukurova Üniversitesi Örneği". Değerler Eğitimi Dergisi, 9/3 (2005), 177-206.
• Yapıcı, Asım. "Modernleşme-Sekülerleşme Sürecinde Türk Gençliğinde Dinî Hayat: Meta-Analitik Bir Değerlendirme". Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD) 12/2 (Haziran 2012), 1-40.