HADİSLER IŞIĞINDA ETKİLİ ÖĞRETMENLİK BECERİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2021, , 70 - 99, 30.06.2021

Ömer Erkoç , Neslin İhtiyaroğlu

https://doi.org/10.17859/pauifd.915049

Öz

Bu araştırmanın amacı, Hz. Peygamber'in (s.a.s) etkili öğretmenlik becerilerine yönelik anlayışını mevcut eğitim uygulamalarıyla ve 2023 Eğitim Vizyonuyla karşılaştırarak incelemektir. Bu amaca yönelik veriler, Kütüb-i Tis‘a, Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri ve 2023 Eğitim Vizyonu kaynaklarından doküman incelemesi yoluyla toplanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada, betimsel analiz aşamalarına göre, mesleki özellikler ve kişilik özellikleri temaları ve bu temalar altında kodlar oluşturulmuş; belirlenen kaynaklar bu temalar ve kodlar çerçevesinde incelenmiş; ulaşılan veriler doğrudan alıntılarla desteklenerek tanımlanmış; elde edilen veriler özgün haline sadık kalınarak yorumlanmıştır. Araştırmada Hz. Peygamber'in (s.a.s) bireysel farklılıklara dikkat etme, bilim ve teknolojiyi kullanma, insan merkezli yaklaşımı benimseme, zamanı etkin kullanma, adaletli olma, etkili iletişim becerilerine sahip olma, empatik olma anlayışının mevcut uygulamalar ve 2023 Eğitim Vizyonu anlayışıyla benzer özellikler gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonunda öğretmenlerin etkili öğretmenlik özelliklerine sahip olabilmesi ve eğitimin daha kaliteli hale gelebilmesi için öğretmenlere içeriğinde Hz. Peygamber’in (s.a.s) eğitimle ilgili hadislerinin yer aldığı hizmet içi eğitimler düzenlenmesi, eğitim öğretimde öğretmenlerin gönülleri fethedebilmesi için güleryüzlü olması ve ölçülü mizaha yer vermesi gerektiği gibi çeşitli öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Hz. Peygamber (s.a.s), Hadis, Etkili Öğretmenlik Becerileri, Mevcut Eğitim Uygulamaları, 2023 Eğitim Vizyonu

Destekleyen Kurum

Kırıkkale Üniversitesi

Evaluation of Effective Teaching Skills in the Light of Hadiths

Öz

Abstract
The purpose of this study is Hz. Prophet's (s.a.s) understanding of effective teaching skills by comparing it with current educational practices and the 2023 Education Vision. The data for this purpose were collected through document review from Kütüb-i Tis‘a, Teaching Profession General Competencies and 2023 Education Vision sources. Descriptive analysis method was used in the analysis of the obtained data. In the study, according to the descriptive analysis stages, professional traits and personality traits themes and codes under these themes were created; the identified sources were examined within the framework of these themes and codes; the accessed data are defined by supporting with direct quotations; the data obtained were interpreted in accordance with their original form. In the study, it was concluded that Hz. Prophet's (s.a.s) understanding of paying attention to individual differences, using science and technology, adopting a human-centered approach, using time effectively, being fair, having effective communication skills and being empathetic had similar characteristics with the understanding of the current practices and the 2023 Education Vision. At the end of the study, in order for teachers to have effective teaching qualities and to have a better quality of education, various suggestions have been made for teachers such as organizing in-service trainings for teachers that include the hadiths of Hz. Prophet (s.a.s) on education, teachers should be smiling and use measured humor in order to conquer the hearts in education.
Keywords: Hz. Prophet (s.a.s), Hadith, Effective Teaching Skills, Current Education Practices, 2023 Education Vision.

Anahtar Kelimeler

Hz. Prophet, Hadith, Effective Skills, Current Practices, 2023 Education Vision

Kaynakça

• Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî. el-Müsned. nşr. Ebû Hâcir Muhammed Saîd Besyûnî. Beyrut: y.y., 1405/1985.
• Ayfer, Şahin. “Öğretmen Algılarına Göre Etkili Öğretmen Davranışları”. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 12/1 (2011), 239-259.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. nşr. Muhammed Züheyr b. Nasr. 8 Cilt. b.y.: Dâru Tavki’n-Necât, 2. Basım, 1422/2001.
• Butland, Mark – Beebe, Steven. “A Study of the Application of Implicit Communication Theory to Teacher Immediacy and Student Learning”. Paper presented at the Annual Meeting of the International Communication Association (1992), 1-32.
• Christensen, Laura J. - Menzel, Kent E. “The Linear Relationship between Student Reports of Teacher Immediacy Behaviors and Perceptions of State Motivation and of Cognitive, Affective and Behavioral Learning”. Communication Education 4/1(1998), 82-90.
• Dârimî, Ebû Muhammed Abdullah. Sunenü’d-Dârimî. thk. Huseyn Selîm Esed. Riyâd: Dâru’l-muğnî, 1420.
• Demil, Emine. “Hadisler Çerçevesinde Hz. Peygamber’in Eğitim Metodu”. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi 5/2 (2019), 216-234.
• Ebû Dâvûd, Süleymân b. Eş‘as. Sünenü Ebî Dâvud. nşr. Şuayb el-Arnaût, Muhammed Kâmil. 7 Cilt. Dımaşk: Dârü’r-risâle el-âlemiyye, 1430.
• Ebu Gudde, Abdulfettah. Bir Eğitimci Olarak Hz. Muhammed (s.a.s.) ve Öğretim Metotları. çev. Enbiya Yıldırım. Ankara: Takdim Yayınları, 2019.
• Gordon, Thomas. Etkili Öğretmenlik Eğitimi. çev. Sermin Karakale. İstanbul: Profil Kitap Yayınları, 10. Basım, 2019.
• Gorham, Joan - Christophel, Diane M. “The Relationship of Teachers' Use of Humor in the Classroom to Immediacy and Student Learning”. Communication Education 39/1(1990), 46-62.
• Gökçe, Erten. “İlköğretim Öğrencilerinin Görüşlerine Göre Öğretmenlerin Etkililiği”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 35/1 (2002), 111-119.
• İbn Mâce, Ebû Abdullah Muhammed b. Zeyd. Sünenü İbn Mâce. nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. 2 cilt. Kâhire: Dâru ihyâi’t-türâsi’l-Arabî, 1975.
• İhtiyaroğlu, Neslin. “Öğrenci Algılarına Göre Öğretmen, Öğrenci ve Öğretim Etkinliğinde Kalite Ölçütleri”. ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 4/10 (2014), 33-39.
• İhtiyaroğlu, Neslin. “Öğretmen Algılarına Göre Öğretmen, Öğrenci ve Öğretim Etkinliğinde Kalite Ölçütleri”. Siirt Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2/1 (2014), 1-13.
• İmam Mâlik, Ebû Abdillâh Mâlik b. Enes el-Asbahî. el-Muvaṭṭaʾ. nşr. Abdüvehhâb Abdüllatîf. Kahire: y.y., 1382/1962.
• Karakelle, Sema. “Öğretmenlerin Etkili Öğretmen Tanımlarının Etkili Öğretmenlik Boyutlarına Göre İncelenmesi”. TED, Eğitim ve Bilim 30/135 (2005), 1-10.
• Kavcar, Cahit. (1999), "Nitelikli Öğretmen Sorunu", Eğitimde Yansımalar: V. 21. Yüzyılın Eşiğinde Eğitim Sistemi Ulusal Sempozyumu. Ankara. (1999), 267-279.
• Kur’ân-ı Kerîm Meâli. çev. Halil Altuntaş – Muzaffer Şahin. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 20. Basım, 2009.
• MEB, Milli Eğitim Bakanlığı. Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri. Ankara: Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, 2017.
• MEB, Milli Eğitim Bakanlığı. 2023 Eğitim Vizyonu. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı, 2018.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkī. Kahire: y.y., 1374-75/1955-56.
• Nesâî, Ebû ʿAbdirraḥman Aḥmed b. Şuʿayb. es-Sunen. thk. ʿAbdulfettâḥ Ebû Ġudde. 9 Cilt. Halep: Mektebu’l-Maṭbuʿâti’l-İslâmiyye, 1406/1986.
• Niyazi Can, “Öğretmen ve Yöneticinin Etkililiğinin Öğretimdeki Rolü”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 13/13 (1998), 55-69.
• Powell, Robert - Harville, Barbara. “The Effects of Teacher İmmediacy and Clarity on İnstructional Outcomes: An İntercultural Assessment”. Communication Education. 39 (1990), 369-379.
• Stronge, James H. Qualities of Effective Teachers. United States: ASCO Publishing, 2002.
• Şenay Şen - Yavuz Erişen, "Öğretmen Yetiştiren Kurumlarda Öğretim Elemanlarının Etkili Öğretmenlik Özellikleri". Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 22 / 1 (2002), 99-116.
• Şule, Ay – İrfan, Yurdabakan. "Öğretmen Adaylarına Göre Etkili Öğretmen Özellikleri ve Bu Özellikler Açısından Öz-Yeterlik Algıları". Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 1 / 33 (2015), 148-166.
• Tirmizî, Muhammed b. Îsâ Ebu Îsâ es-Sülemî. Sünenu’t-Tirmizî. thk. Ahmed Muhammed Şâkir vd. Beyrût: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabiyy, 1975.
• Wong, Harry K. - Wong, Rosemary T. Etkili Öğretmen Okulun İlk Günleri. çev. Serbun Behçet. İstanbul: Pedagoji Yayınları, 2. Basım, 2018.
• Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2008.
• Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 9. Basım, 2013.