The Relationship of Attitudes Towards Animals with Religiosity and Spirituality

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 823 - 848, 31.12.2023

Mercan Özen , Saffet Kartopu

https://doi.org/10.17859/pauifd.1363929

Öz

This study primarily examines the relationship between attitudes towards animals and religiosity and spirituality. The main focus of this study is how individuals who subjectively identify as religious organize their relationships with animals and to what extent their religious beliefs shape their relationships with animals. The study investigates to what extent individuals who claim to have a religious inclination are influenced by animal welfare. Religious life, experiences, and the effects of religion on personality play an important role in an individual's emotional control and interaction with their environment. Psychologically, individuals who feel good about themselves not only experience more peace and happiness but also find fulfillment in helping others. The natural and human environment in which individuals dwell, their education, the attitudes of other religious individuals, and their existing mental capacity all contribute to the development of religious behavior and attitudes. In this study, university students' attitudes towards animal welfare were examined to see if they differed based on their religious inclination, and a significant relationship between religiosity attitudes and levels of animal welfare was identified.

Anahtar Kelimeler

Psychology of Religion, Animal Welfare, Animal Domestication, Religiosity

Hayvanlara Yönelik Tutumların Dindarlık ve Maneviyatla İlişkisi

Öz

Bu çalışmada temel olarak hayvanlara yönelik tutumların dindarlık ve maneviyat ile ilişkisi ele alınmaktadır. Kendini öznel olarak dindar gören bireylerin hayvanlarla olan ilişkilerini nasıl düzenlediği, sahip olduğu dini inancın hayvanlarla olan ilişkisini ne derece şekillendirdiği bu çalışmanın temel çıkış noktasıdır. Dindarlık eğilimine sahip olduğunu ifade eden bireylerin hayvanseverlikten ne derece etkilendiği çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Dini hayat, yaşantılar ve dinin kişilik üzerindeki etkileri bireyin duygu kontrolü ve çevresi ile etkileşiminde önemli bir rol oynamaktadır. Psikolojik olarak kendini iyi hisseden bireyler daha huzurlu ve mutlu olmalarının yanı sıra başkalarına yardım etmenin hazzına da ulaşmış olmaktadırlar. Dini davranış ve tutumların gelişmesinde bireylerin içerisinde bulundukları doğal ve beşerî çevre, almış olduğu eğitim, diğer dindar bireylerin tutumları ve var olan zihinsel kapasitesi etkili olmaktadır. Bu doğrultuda yapılmış olan çalışmada üniversite öğrencilerinin hayvanseverlik tutumlarının dindarlık eğilimine göre farklılaşıp farklılaşmadığı araştırılmış ve dindarlık tutumları ile hayvanseverlik düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

: Din Psikolojisi, Hayvanseverlik, Hayvan Evcilleştirilmesi, Dindarlık

Kaynakça

• Allport, Gordon, Birey ve Dini. çev. Mehmet Vural, Ankara: Elis Yayıncılık, 2016.
• Ambaroğlu, Ayşe. Türk Toplumunda Evcil Hayvan Besleme Alışkanlıkları ve Din: İstanbul Örneği. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2007.
• Armutak, Altan. “Doğu Batı Mitolojilerinde Hayvan Motifi: I. Memeli Hayvanlar” İstanbul Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Dergisi 28/2 (2002), 411-427.
• Atak, Hasan. “Kimlik Gelişimi ve Kimlik Biçimlenmesi: Kuramsal Bir Değerlendirme”. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 3/1 (2011), 163-213.
• Ayten, Ali. Prososyal Davranışlarda Dindarlık ve Empatinin Rolü. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2009.
• Berger, John. Hayvanlara Niçin Bakarız. çev. Cevat Çapan, İzmir: Tudem Yayın Grubu, 2017.
• Bilgin, Asude – Oksal, Aynur. “Kültürel Kimlik ve Eğitim”, Academy Journal of Educational Sciences 5/3 (2018), 82-90.
• Bor, Adil. İslam’da Hayvan Hakları. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2020.
• Çiçek, İlhan – Aslan, Ayşe Esra. “Kişilik ve Beş Faktör Kişilik Özellikleri: Kuramsal Bir Çerçeve”. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi 10/1 (2020), 137-147.
• Dalbay, R. Saim. “Kimlik ve Toplumsal Kimlik Kavramı”. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 31(2018), 162-181.
• Demir, Aybüke. Yetişkinlerde Empatiyi Yordamasa Hayvan Hakları ile İlgili Tutumların İncelenmesi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
• Doğan, Tayfun. “Beş Faktör Kişilik Özellikleri ve Öznel İyi Oluş”. Doğuş Üniversitesi Dergisi 14/1 (2013), 56-64.
• Dolaştır Koyun, Banu. Evcil Hayvanlara Bağlanma ile Ağaç ve Çevre Turumu Arasındaki İlişki. İstanbul: Esenyurt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2016.
• Freud, Sigmund. Çocukta Fobinin Analizi. çev. Dilman Muradoğlu. İstanbul: Say Yayınları, 2010.
• Freud, Sigmund. Totem ve Tabu. çev. Kamuran Şipal. İstanbul: Say Yayınları, 2021.
• Göcen, Gülüşan. Şükür ve Psikolojik İyi Olma Arasındaki İlişki Üzerine Bir Alan Araştırması. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2012.
• Gül, Muhammed Emin-Şentürk, Habil. “Türkiye’de Dini/Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetlerine Genel Bir Bakış”. Uşak Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi, (2021), 115-133.
• Hacıkeleşoğlu, Hızır-Kartopu Saffet. “Merhamet ve Dindarlık: Üniversite Öğrencileri Üzerine Ampirik Bir Çalışma”. International Journal of Social Science 59 (2017), 203-221.
• Heiddegger, Martin. The Fundamental Concepts of Metaphysics: World, Finitude, Solitude. Bloomington: Indiana University Press, 1995.
• Horozcu, Ümit. “Tecrübî Araştırmalar Işığında Dindarlık ve Maneviyat ile Ruhsal ve Bedensel Sağlık Arasındaki İlişki”. Milel ve Nihal 7/1 (2010), 209-240.
• Hökelekli, Hayati. “Türkiye’de Din, Dindarlık ve Din Psikolojisi Araştırmaları: Psikolojide Yerellik ve Evrensellik Tartışmaları Bağlamında Bir Değerlendirme”. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (2016), 311-333.
• Hökelekli, Hayati. Din Psikolojisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2018.
• Hume, David. İnsan Doğası Üzerine Bir İnceleme. çev. Ergun Baylan. Ankara: Bilgesu Yayıncılık, 2009.
• İlerisoy, Melike-Mehmedoğlu, Ali Ulvi. “Din Psikolojisi ve Aile Çalışmaları” Türk Din Psikolojisi Dergisi 4 (2021), 69-99.
• Karaca, Faruk. Teslimiyet Kavramının Psikolojik Tahlili. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1994.
• Karameşe, Hacer. Lexington Hayvanlara Bağlanma Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması, Türkçe Formun Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014.
• Kaya, Hande-Bektaş, Meral. “Çalışan Bireylerin Evcil Hayvanlara Bağlanma Nedenlerine İlişkin Nitel Bir Çalışma” Mediterranean Journal of Humanities 4/2 (2019), 401-417.
• Kayıklık, Hasan. Din Psikolojisi: Bireysel Dindarlık Üzerine. Adana: Karahan Kitabevi, 2019.
• Kerimoğlu, Caner. “Dilin Köken Arayışları 3: Hayvan İletişimi 1” Dil Araştırmaları 23 (2018), 23-56.
• Kırkpatrıck, Lee A. “Din Psikolojisinde Bağlana Teorisi”. çev. Mustafa Koç. Bilimname: Düşünce Platformu 4/10 (2006), 133-172.
• King, Barbara J. Hayvanlar Nasıl Yas Tutar. çev. Rengin Arslan. İstanbul: Raskolnikov Kitap, 2019.
• Kirkpatrick, Donald. “Din Psikolojisinde Bağlanma Teorisi” çev. Mustafa Koç. Bilimname: Düşünce Platformu 4/10 (2006), 133-172. Klein, Melanie. Haset ve Şükran. çev. Orhan Koçak-Yavuz Erten. İstanbul: Metis Yayıncılık, 1999.
• Köroğlu Adem, Wilhelm M. Wundt’un Dine Yaklaşımı ve Din Psikolojisine Katkıları. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Memiş Baytimur, Nazlı. “Adaptif Hayvan Davranışları Işığında Muhtar Avezov’un Kökserek Adlı Hikayesinin İncelenmesi”. Uluslararası Türk Lehçe Araştırmaları Dergisi 6/1 (2022), 151-166.
• Onur, Efe. İstanbul’da Kedi Köpek Sahiplenmenin Sosyo-Ekonomşk Parametreleri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2012.
• Öktem, Ülker. “Darwin’in Evrim Kuramının Tanzimattaki Etkileri”. FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi 11 (2011), 1-24.
• Özdoğan, Öznur. “İnsana Manevi-Psikolojik Yaklaşım”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 49/2 (2008), 77-102.
• Özkul, Türel. - Sarıbaş, Taner- Uzabacı, Ender- Yüksel, Erhan “Türk Toplumunun Hayvan Hakları Kavramına Yaklaşımının Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma: I. Demografik Özelliklerine Göre Tutum Analizi” Kafkas Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Dergisi 19/1 (2013), 167-171.
• Peker, Hüseyin. Din Psikolojisi. İstanbul Çamlıca Yayınları, 2022.
• Ryan, Derek. Hayvan Kuramı Eleştirel Bir Giriş. çev. Ayten Alkan. İstanbul: İletişim Yayınları, 2015.
• Saral, Yasemin Neslihan. İletişim Psikolojisi Açısından Televizyon Programlarının Farkındalığın Oluşmasındaki Rolü. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2018.
• Shultz, Duane – Schultz, Sydney Ellen. Modern Psikoloji Tarihi. çev. Yasemin Aslay. İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2016.
• Sungurbey, İsmet. Hayvan Hakları: Bir İnsanlık Kitabı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Basımevi, 1993. Şahin Özge-Kahya Yasemin. “Evcil Hayvanlara Bağlanma Geçerrlilik ve Güvenilirlilik Çalışması” Nesne Psikolojisi Dergisi 6/12 (2018), 174-197.