0 – 12 YAŞ ÇOCUKLARDA PROBLEM DAVRANIŞLARI OLUMLU YÖNDE GELİŞTİRME SÜRECİ

Yıl 2018, Sayı: 31, 167 - 187, 13.04.2018

Gökhan Güneş , Gülçin Kaya Davut Açar

https://doi.org/10.30794/pausbed.414802

Cited By: 3

Öz

Çocuklar davranış gelişiminde
öncelikle ebeveynlerini ve yakın çevresini model aldıkları için, davranış
kazanımlarında aile ve yakın çevrenin etkisi yadsınamaz. Çocukların davranış
kazanımında ebeveyn ve diğer aile üyelerinin çocuğun gelişimsel dönemlerini de
bilmesi olumlu davranış kazandırma da etkili olacaktır. Araştırmanın amacı, bir
devlet üniversitesinde görev yapmakta olan idari ve akademik personellerin, 0 –
12 yaş arasında problem davranışları tespit edilen çocuklarının problem
davranışlarını en aza indirgemeye çalışmaktır. Çocukların problem
davranışlarını belirlemeyi ve bu davranışları en aza indirmeyi hedefleyen bir
uygulama programı ebeveynlerinin de aktif katılımıyla 2016-2017 güz akademik
döneminde araştırmacılar tarafından 13 çocuk ve ebeveynlerinin katılımıyla
yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama yöntemi olarak gözlem ve görüşme
teknikleri kullanılmış, elde edilen verilerde nitel yöntemlerle
incelenmiştir.  Bu süreçte her çocuğun
kendine özgü problem davranışı olduğundan, her katılımcı için bireysel
uygulamalar ve gözlemler yapılmıştır. Uygulama sonunda programa katılan
çocukların davranış problemlerinde azalma, ebeveynlerinin de çocuklarını tanıma
ve davranış problemlerinin çözümü noktasında farkındalık seviyelerinin
ilerlediği tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Problem davranış, davranış geliştirme, aile ve çocuk

Kaynakça

• Alisinanoğlu, F. ve Kesicioğlu, O. S. (2010). “Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Davranış Sorunlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (Giresun İli Örneği)”, Kuramsal Eğitimbilim, 3/1, 93-110. Anooshian, L. J. (2005). “ViolenceandAggression in theLives of HomolessChildren: A Review”, Aggression and Violent Behavior, 10/2, 129-152. Arı, R. (2005). Gelişim ve Öğrenme, 2. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara. Arkan, B. ve Üstün, B. (2009). “Davranım Bozukluğu Olan Çocuklara Psikiyatrik Yaklaşımda Anne Baba Eğitim Programları: İki Örnek Bağlamında Bir Değerlendirme”, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar,1, 155-174. Aslan, E. (1992). “Benlik Kavramı Ve Bireyin Yaşamındaki Etkileri”, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4, 7-14. Ataç, F. (1991). İnsan Yaşamında Psikolojik Gelişim, Beta Basım Yay. A.Ş, İstanbul. Bailey, K. D. (1982). Methods of Social Research, 2nd Ed.,TheFree Pres., New York. Beautrais, A. L., Fergusson, D. M. ve Shannon, F. T. (1982). “Family Life Events and Behavioral Problems in Preschool aged Children”, Pediatrics, 70/5, 774-779. Birkan, B. (2002). “Çocuklarda Davranış Sorunları ve Başa Çıkma Yolları”, Çoluk Çocuk Aylık Anne Baba Eğitimci Dergisi, 17, 18-20. BRAM (2003), Çocuklarda Görülen Davranış Sorunları ve Özel Eğitim Gerektiren Durumlar (2003), Bursa Rehberlik ve Araştırma Merkezi, Bursa. Breslau, J., Miller, E., Bohnert, N., Lucia, V. Ve Schweitzer, J. (2009). “TheImpact of EarlyBehaviorDisturbances on AcademicAchivement in High School”, Pediatrics, 123/6, 1472-1476. Clark, L. (1996). Sos! Ana Babalara Yardım, (Çev: G. Yazgan), 2.Baskı, Evrim Yayınevi Tic. Ltd., İstanbul. Çağdaş, A. (2003). Anne-Baba-Çocuk İletişimi, Eğitim Kitabevi Yayınları, Konya. Demiriz, S. ve Öğretir, A. D. (2007). “Alt ve Üst Sosyo-Ekonomik Düzeydeki 10 Yaş Çocuklarının Anne Tutumlarının İncelenmesi”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 15/1, 105-122. Diener, L. M.,ve Kim, D. (2003). Maternal and Child Predictors of Preschool Children's Social, Competence”, Journal of Applied Developmental Psychology, 25/1, 3-24. Diken, İ. (2009). Erken Çocukluk Döneminde Davranış Problemleri ile Baş Etme, Maya Akademi, Ankara. Dinç, B. (2002). Okul Öncesi Eğitimin 4-5 Yaş Çocuğunun Sosyal Gelişimine Etkileri Konusunda Öğretmen Görüşleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Eskişehir. Dursun, A. (2010). Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Davranış Problemleriyle Anne-Baba Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, Okul Öncesi Öğretmenliği Programı, İzmir. Ekşi, A. (1999). “Çocuğun Ruhsal ve Bilişsel Gelişim Dönemleri ve Dönemlere Özgü Sorunları”, Ben Hasta Değilim, (Ed: A. Ekşi), Nobel Tıp Kitabevi, İstanbul. Eliot, J (1991). Action research for educational change. Buckingham: Open University Press Evans, C. (2007). Turkish Father’s Attitudes to and Involvement in Their Fathering Role: A LowSocio-Economic Sample. (Unpublishedmasterthesis). Boğaziçi University, Master of Arts inEducationalSciences,Istanbul. Fox, L.,Dunlap, G. Ve Cushing, L. (2002). “Early Intervention, Positive Behavior Supportand Transition to School”, Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 10/32, 149-157. Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2003). How to design and evaluate research in education (5th Ed.). New York: Mac Graw Hill, Inc Gander, J. M.ve Gardiner, H.W. (1993). Çocuk ve Ergen Gelişimi, İmge Kitabevi, Ankara. Geçtan, E. (2006). İnsan olmak, Metis Yayınları, İstanbul. Gottman, J. M. ve Putallaz, M. (1981). “An Interactional Model of Children’sEntryinto Peer Groups”, Child Development, 52, 986-994. Güney, S. ( 2009). Davranış Bilimleri. 5. Baskı. Nobel Yayın Dağıtım. Güngör, A. (1995). Aile İçi Etkileşim, Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi, Ankara. Gürşimşek, I., Girgin, G., Harmanlı, Z. ve Ekinci, D. (2006). “Annenin Ruhsal Belirtileri ile 5-6 Yaş Dönem Çocuklarının Davranış Problemleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Marmara Üniversitesi Eğitim Fakültesi 1. Uluslar arası Okulöncesi Eğitim Kongresi, İstanbul YA-PA Yayınları Bildiri Kitabı, III. Cilt, s. 359- 369. Kandır, A. (2000). “Öğretmenlerin Beş-Altı Yaş Çocuklarında Görülen Davranış Problemlerine İlişkin Bilgi ve Tutumları”, Gazi Üniv. Mesleki Eğitim Fakültesi Dergisi, 2/1, 42-50. Karakuş, A. (2008). Okul Öncesi Sosyal Davranış Ölçeği Öğretmen Formunun Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Bölümü Anabilim Dalı Okul Öncesi Öğretmenliği Bilim Dalı. Kasatura, İ. (1998). Kişilik ve Özgüven, Evrim Yayınevi, İstanbul. Kaya, C. (2003). Öğretmenlere Öneriler, Zambak Yayınları, İstanbul. Kırkıncıoğlu, M. (2003). Çocuk Ruh Sağlığı, Ya-Pa Yayınları, İstanbul. Le Compte, G.,Okman, G. ve Sükan, Z. (1979). “Çocuğunuz ve Siz”, Ana Babaya Kılavuz (Ed: S. Özgediz), Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, İstanbul. Mckay M.ve Fanning P. (1998). Özgüven Yaratılması ve Korunması, (Çev: A. Tatlıer), Epsilon Yayınevi, İstanbul. Nelsen, J.,Lott, L. Ve Glenn, S. (2002). Çocuk Eğitiminde A’dan Z’ye Pozitif Disiplin, (Çev: M. Ersin), İstanbul: Hayat Yayıncılık. Odom, S. L. (2000). “Preschool İnclusion: What We Know And Where We Go From Here”, Topics in Early Childhood Special Education, 20/1, 20-27. Öğülmüş, S. (2001). Kişiler Arası Sorun Çözme Becerileri ve Eğitimi. Ankara: Nobel Yayıncılık. Özabacı, N. (2006). “Çocukların Sosyal Becerileri ile Ebeveynlerin Sosyal Becerileri Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (Fırat University Journal of SocialScience),16/1, 163–179. Ozankaya, Ö. ( 2000 ). Sosyoloji Ders Kitabı. Doğan Yayıncılık, Ankara. Profeta, Y. (2002). Çocuğun Davranış Problemleri ile Ebeveyn Çatışmasını Algılayışı Arasındaki İlişki. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, İstanbul. Rudo, Z. H., Powell, D. S.ve Dunlap, G. (1998). “The Effects of Violence in the Home on Children’s Emotional, Behavioral, And Social Functioning: A Review of the Literature”, Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 6/2, 94-113. Sezer, Ö. (2006). “Okul öncesi dönemde bulunan çocuklarda sık rastlanan uyum ve davranış bozuklukları ve bu bozukluklara ilişkin öğretmenlerin görüşleri”, Marmara Üniversitesi Eğitim Fakültesi 1. Uluslararası Okulöncesi Eğitim Kongresi, İstanbul YA-PA Yayınları Bildiri Kitabı, III. Cilt, s. 280-293 Sürücü, A. (2005). “Anne-Baba Çocuk İletişimi”, Öğretmenin Dünyası, (Ed. A. M.Sünbül), Mikro Yayıncılık, Ankara. Taner Derman, M. ve Başal, H. A. (2013). “Okulöncesi Çocuklarında Gözlenen Davranış Problemleri ile Ailelerinin Anne-Baba Tutumları Arasındaki İlişki”, Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1/2, 115-144. Terzian, M. A. Ve Praser M. W. (2004). “Preventing Agressive Behavior and Drug Use in Elementary School: Six Famiy-Oriented Programs”, Agression and Violent Behavior, 10/4, 407-435. Turan, D. E. ve Aral, N. (2008). “A Study on theVimsel Perception Behaviour of 60-71 Mounth Children Low Scio-Economic Level WhoAttendAnd Do Not Attend Preschool (Konya City Sample), ChangeAnd Challenge an Education”, A Them Institute For Education and Research, (Ed. L.S. Woodcock). Hard Back, Atiner. Uğur, H. (1998). Anasınıfı Eğitiminin Sosyalleşmedeki Rolü ve Öğrencileri Sosyalleştirme Açısından Özel ve Devlet Anasınıflarının Karşılaştırılması. (Yayınlamamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyolojik Anabilim Dalı, Sakarya. Vaughn, S., Hogan, A., Lancelotta, G., Shapiro, S. ve Walker, J. (1992). “Subgroups of Children with Severe And Mild Behavior Problems: Social Competence and Reading Achivement”, Journal of Clinical Child Psychology, 21/2, 98-106. Yavuzer, H. (2001). Yaygın Ana-baba Tutumları, Ana-Baba Okulu, (9. Basım), Remzi Kitabevi, Ankara. Yavuzer, H. (2004). Ana-baba ve Çocuk, (17. Basım), Remzi Kitabevi, İstanbul. Yavuzer, H. (2012). Çocuk Psikolojisi, Remzi Kitabevi, İstanbul. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2004). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayınları, Ankara. Yörükoğlu, A. (1992). Değişken Toplumda Aile ve Çocuk, (4. Baskı), Özgür Yayınları, İstanbul Yörükoğlu, A. (1995). Çocuk Ruh Sağlığı, Esin Yayınevi, İstanbul. Ziyalar, A. (1984). “Okulöncesi Çocuklarda Kötü Alışkanlıklar ve Davranış Bozuklukları”, Aile ve Çocuk Dergisi Konferansları, 4, 228-238.