DÖVİZ KURU GETİRİ VE VOLATİLİTESİNDE UZUN HAFIZA TESTİ: 2008 KÜRESEL FİNANS KRİZİNE İLİŞKİN BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2021, Sayı: 43, 239 - 362, 23.03.2021

Hidayet Güneş , Murat Kaya

https://doi.org/10.30794/pausbed.758699

Öz

Bu çalışma Türkiye döviz piyasasında işlem gören Amerikan Doları/Türk Lirası, Euro/Türk Lirası ve Pound/Türk Lirası döviz kurlarının 02.01.2002 ile 31.12.2019 tarihleri arasındaki günlük kapanış fiyatlarını kullanarak getiri ve volatilite serilerinde uzun hafızanın varlığını test etmek amacıyla yapılmaktadır. Yapılan analizlerde, getiride sadece Euro getiri serisi için kriz öncesi dönemde uzun hafızanın olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bütün döviz kurlarında tüm veri seti için volatilitede uzun hafızanın olduğu tespit edilmiştir. Amerikan Doları getiri serisi için kriz dönemi ve kriz sonrası dönemde, Euro getiri serisi için de kriz öncesi dönemde getiri ve volatilitede ikili uzun hafızanın var olduğu belirlenmiştir. FIAPARCH modelinde asimetri parametresi olan γ, tüm veri seti için anlamlı ve negatif değerde bulunmuştur. Bu, pozitif bilgi şoklarının negatif bilgi şoklarına göre volatilite üzerinde daha baskın olduğu yani daha fazla oynaklığa neden olduğunu ifade etmektedir. Ayrıca Riske Maruz Değer Analizi sonucunda, tüm döviz kurları için ARFIMA-FIAPARCH modeli en uygun VaR modeli olarak bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Uzun Hafıza, Etkin Piyasa Hipotezi, Döviz Piyasası, ARFIMA-FIAPARCH Modeli

Kaynakça

• Abdalla, S. Z. S. (2012). “Modelling Exchange Rate Volatility using GARCH Models: Empirical Evidence from Arab Countries”, International Journal of Economics and Finance, 4/3, 216-229.
• Arnold, G. (1998). Corporate Financial Management, Trans-Atlantic Publications, England.
• Atan, S. D., Özdemir, Z. A. ve Atan, M. (2009). “Hisse Senedi Piyasasında Zayıf Formda Etkinlik: İMKB Üzerine Ampirik Bir Çalışma”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24/2, 33-48.
• Baillie, R. T., Bollerslev, T. ve Mikkelsen, H. O. (1996). “Fractionally Integrated Generalized Autoregressive Conditional Heteroskedasticity”, Journal of Econometrics, 74/1, 3-30.
• Balıbey, M. (2014). İkili Uzun Hafıza Modelleri: Bazı Makroekonomik Değişkenler Üzerine Bir Uygulama. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi ve Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi.
• Baum, C. F. (2013). “ARIMA and ARFIMA Models”, Applied Econometrics, Boston College, 1-61.
• Beine, M. ve Laurent, S. (2000). “Structural Change and Long Memory in Volatility: New Evidence from Daily Exchange Rates”, Econometric Society World Congress 2000 Contributed Papers, 0312, 1-9.
• Bollerslev, T. (1986). “ Generalized Autoregressive Conditional Heteroskedasticity”, Journal of Econometrics, 31/3, 307-327.
• Bollerslev, T., Engle, R. F., and Nelson, D. (1994). “ARCH models. In Handbook of Econometrics”, Edt: R. F. Engle ve D. L. McFadden, 4/49, 2959-3038.
• Brealey, A. R. ve Myers, S. C. (1999). Principles of Corporate Finance, Sixth Edition, McGraw Hill, USA.
• Çağlayan, E. Ve Dayıoğlu, T. (2009). “Döviz Kuru Getiri Volatilitesinin Koşullu Değişen Varyans Modelleri ile Öngörüsü”, Ekonometri ve İstatistik, 9, 1-16.
• Davidson, J. (2004). “Moment And Memory Properties Of Linear Conditional Heteroscedasticity Models, And A New Model”, Journal of Business & Economic Statistics, 22/1, 16–29.
• Degiannakis, S. ve Xekalaki, E. (2017). “Autoregressive Conditional Heteroskedasticity (ARCH) Models: A Review”, Munich Personal RePEc Archive, N.80487, 1-78.
• Diaz, J. F. Ve Chen, J. (2017). “ Testing for Long-memory and Chaos in the Returns of Currency Exchange-traded Notes (ETNs)”, Journal of Applied Finance & Banking, 7/4, 15-37.
• Ding Z., Granger C. W. J., Engle R. F. (1993). “A Long Memory Property Of Stock Market Returns And A New Model”, Journal of Empirical Finance, 1/1, 83–106.
• Ding, D. (2011). “Modeling of Market Volatility with APARCH Model”, U.U.D.M. Project Report, N.6, 1-42.
• Emeç, H. Ve Özdemir, M. O. (2014). “Türkiye'de Döviz Kuru Oynaklığının Otoregresif Koşullu Değişen Varyans Modelleri ile İncelenmesi”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 51/596, 85-100.
• Enders, W. (2004). Applied Econometric Time Series, Fourth Edition, , John Wiley & Sons, Inc., New York.
• Engle, R.F. (1982). “Autoregressive Conditional Heteroskedasticity with Estimates of the Variance of U.K. Inflation”, Econometrica, 50/4, 987-1007.
• Fama, E. F. (1970) “Efficient Capital Markets: A Review of Theory and Empirical Works”, The Journal of Finance, 25/2, 383–417.
• Granger, C. W. J. (1980). “Testing For Causality: A Personal Viewpoint”, Journal of Economic Dynamics and Control, 2/1, 329-352.
• Granger C. W. J. ve Joyeux, R. (1980). “An Introduction To Long-Memory Time Models And Fractional Differencing”, Journal of Time Series Analysis, 1/1, 15–29.
• Han, Y. W. (2007). “Poisson Jumps and Long Memory Volatility Process in High Frequency European Exchange Rates”, Seoul Journal of Economics, 20/2,201-222.
• Han, Y. W. (2014). “Effects of Financial Crises on the Long Memory Volatility Dependency of Foreign Exchange Rates: the Asian Crisis vs. the Global Crisis”, Journal of East Asian Economic Integration, 18/1, 3-27.
• Hosking, J. R. M. (1981). “Fractional Differencing”, Biometrika, 68, 165–176.
• Kang, S.H., Chob, H.G. and Yoon, S.M. (2009). “Modeling Sudden Volatility Changes: Evidence from Japanese and Korean Stock Markets” Physica A, 388/17, 3543-3550.
• Kasman, A. ve Torun, E. (2007). “Long Memory in the Turkish Stock Market Return and Volatility”, Central Bank Review, 7/2, 13-27.
• Kasman, A., Kasman, S. ve Torun, E. (2009). “Dual Long Memory Property in Returns and Volatility: Evidence from The CEE Countries' Stock Markets”, Emerging Markets Review, 10, 122-139.
• Lardic, S. ve Mignon, V. (2004). “Term Premium and Long-range Dependence in Volatility: A FIGARCH-M Estimation on Some Asian Countries”, Journal of Emerging Market Finance, 3/1, 1-19.
• Laurini, M.P. ve Portugal, M.S. (2004). “ Long Memory in the R$ / US$ Exchange Rate: A Robust Analysis”, Brazilian Review of Econometrics, 24/1, 109-147.
• Megginson, L. W. (1997). Corporate Finance Theory, Addison-Wesley, USA.
• Mikhaylov, A. Y. (2018). “ Volatility Spillover Effect between Stock and Exchange Rate in Oil Exporting Countries”, International Journal of Energy Economics and Policy, 8/3, 321-326.
• Mishkin, F. S. (2004). The Economics of Money, Banking and Financial Markets, Pearson Addison Wesley. United States of America.
• Özdemir, A., Vergili, G. Ve Çelik, İ. (2018). “ Döviz Piyasalarının Etkinliği Üzerinde Uzun Hafızanın Rolü: Türk Döviz Piyasasında Ampirik Bir Araştırma”, BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar, 12/1, 87-107.
• Pike, R. ve Neale, B. (1999). Corporate Finance and Investment, Third Edition, Prentice Hall Europe.
• Rachev, S. T., Mıttnık, S., Fabozzi, F. J., Focardi, S. M. ve Jal, T. (2007). Financial Econometrics, John Wiley & Sons, New Jersey.
• Sanso, A., Arago, V., and Carrion, J. L. (2004). “Testing For Changes in the Unconditional Variance of Financial Time Series”, Revista de Economía Financiera, 4, 32-53.
• Tse, Y.K. (1998). “The Conditional Heteroscedasticity Of The Yen-Dollar Exchange Rate”, Journal Of Applied Econometrics, 13/1, 49-55.